LINK TẢI LUẬN VĂN MIỄN PHÍ CHO AE KET-NOI
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................... i MỤC LỤC.............................................................................................................ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................. vii DANH MỤC CÁC BẢNG.................................................................................viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ................................................................ ix PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1
1. Giới thiệu tóm tắt luận án .............................................................................. 1 2. Lý do lựa chọn đề tài ..................................................................................... 1 3. Mục đích nghiên cứu của luận án .................................................................. 4 4. Đối tượng nghiên cứu của luận án ................................................................. 4 5. Phạm vi nghiên cứu của luận án .................................................................... 4 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án .................................................... 5
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Ở TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC ................................................................................................................... 6 A. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu về chiến lược ở nước ngoài.................... 6 B. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu về chiến lược ở trong nước .................... 9 C. Những vấn đề còn tồn tại mà luận án sẽ tập trung giải quyết.....................11 D. Phương pháp nghiên cứu của luận án ......................................................... 13 E. Kết cấu của luận án ..................................................................................... 13
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC SẢN XUẤT KINH DOANH TRONG NGÀNH VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT ................................... 14 1.1. Tổng quan về chiến lược sản xuất kinh doanh ......................................... 14 1.1.1. Khái niệm về sản xuất kinh doanh................................................................14 1.1.2. Khái niệm về chiến lược sản xuất kinh doanh.............................................14 1.1.3. Vai trò của chiến lược sản xuất kinh doanh.................................................16 1.1.4. Các đặc trưng cơ bản của chiến lược sản xuất kinh doanh.........................17 1.1.5. Nội dung cơ bản của chiến lược sản xuất kinh doanh ................................17
iii
1.2. Cơ sở khoa học xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt .................................................................................. 18
1.2.1. Tính tất yếu khách quan phải xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt ............................................................18 1.2.2. Đặc thù công tác xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh đối với doanh nghiệp vận tải đường sắt ...............................................................................19 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt....................................................20 1.2.4. Các nguyên tắc trong xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt ...............................................................................23 1.2.5. Các căn cứ để xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt...........................................................................................25 1.2.6. Các yêu cầu khi xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt...........................................................................................29 1.2.7. Quy trình và nội dung xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt ...............................................................................30
1.3. Cơ sở trong việc xác định và lựa chọn phương án chiến lược cho doanh nghiệp vận tải đường sắt ....................................................................... 32 1.3.1. Các mô hình phân tích xác định phương án chiến lược..............................32 1.3.2. Các loại phương án chiến lược......................................................................34
1.3.3. Cơ sở lựa chọn phương án chiến lược tối ưu cho doanh nghiệp vận
tải đường sắt...............................................................................................................36 1.4. Cơ sở trong việc tổ chức thực hiện chiến lược cho doanh nghiệp vận
tải đường sắt..................................................................................................... 39
1.4.1. Các nguyên tắc trong xây dựng chính sách sản phẩm cho doanh nghiệp vận tải đường sắt [15]...................................................................................40 1.4.2. Cơ sở phương án tối ưu kế hoạch lập tàu khách..........................................44 1.4.3. Các tiêu chí trong việc lựa chọn công nghệ thích hợp cho ngành đường sắt....................................................................................................................46
iv
1.5. Bài học kinh nghiệm về xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực vận tải đường sắt trên thế giới và ở Việt Nam ......................... 47
1.5.1. Bài học kinh nghiệm về xây dựng chiến lược SXKD ở một số nước
trên thế giới................................................................................................................47 1.5.2. Bài học kinh nghiệm về xây dựng chiến lược SXKD ở Việt Nam ...........48 1.5.3. Bài học kinh nghiệm rút ra qua việc xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực vận tải đường sắt trên thế giới và ở Việt Nam ..........49
Kết luận Chương 1...........................................................................................50
Đóng góp mới của luận án ở Chương 1:.......................................................... 50
Chương 2: PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ MÔI TRƯỜNG SẢN XUẤT KINH DOANH TRONG NGÀNH VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT ..................................................................................................... 52
2.1. Giới thiệu tổng quan về ngành Đường sắt Việt Nam ............................... 52 2.1.1. Mô hình cơ cấu tổ chức, bộ máy của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam ............................................................................................................................54 2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam.............54 2.1.3. Quy hoạch tổng thể phát triển GTVT đường sắt.........................................54
2.2. Phân tích, đánh giá thực trạng công tác xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong ngành vận tải đường sắt [17] ............................................... 55 2.3. Phân tích, đánh giá môi trường sản xuất kinh doanh trong ngành vận
tải đường sắt [18], [20] .................................................................................... 57
2.3.1. Các yếu tố của môi trường vĩ mô..................................................................57 2.3.2. Các yếu tố của môi trường vi mô..................................................................63 2.3.3. Các yếu tố trong môi trường nội bộ ngành vận tải đường sắt ....................66 2.3.4. Phân tích môi trường nội bộ ngành vận tải đường sắt ................................74
Kết luận Chương 2...........................................................................................89
Chương 3: XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC SẢN XUẤT KINH DOANH CHO CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT HÀ NỘI .................. 91 3.1. Giới thiệu tổng quan về Công ty Cổ Phần Vận tải đường sắt Hà Nội............ 91
v
3.2. Sứ mệnh và tầm nhìn chiến lược của Công ty CP VTĐS Hà Nội............ 93 3.2.1. Sứ mệnh của Công ty CP VTĐS Hà Nội.....................................................93 3.2.2. Những điểm mới trong luật đường sắt .........................................................94 3.2.3. Tầm nhìn chiến lược của Công ty CP VTĐS Hà Nội.................................97
3.3. Phân tích và dự báo môi trường sản xuất kinh doanh của Công ty CP VTĐS Hà Nội .................................................................................................. 97 3.4. Xác định vị thế hiện tại của Công ty CP VTĐS Hà Nội trên thị trường vận tải ................................................................................................... 98 3.5. Vị thế mà Công ty CP VTĐS Hà Nội muốn có trong tương lai............. 101
3.5.1. Mục tiêu ngắn hạn đến năm 2020...............................................................101
3.5.2. Mục tiêu dài hạn đến năm 2030 ..................................................................101 3.6. Các phương án chiến lược cho Công ty CP VTĐS Hà Nội ................... 102 3.6.1. Các loại chiến lược tổng quát theo F. DAVID ..........................................102 3.6.2. Các loại chiến lược cấp doanh nghiệp theo MC. KINSEY ......................104
3.7. Lựa chọn phương án chiến lược tối ưu cho Công ty CP VTĐS Hà Nội.................................................................................................................. 105 3.7.1. Mô hình lựa chọn chiến lược cấp doanh nghiệp của MC.Kinsey............105 3.7.2. Mô hình lựa chọn ba chiến lược cạnh tranh chung của M.Porter ............105
3.7.3. Mô hình lựa chọn chiến lược của các đơn vị, bộ phận kinh doanh có
vị trí chiến lược căn cứ vào các giai đoạn của chu kỳ sống sản phẩm...............106 3.7.4. Ma trận lựa chọn chiến lược có thể định lượng (Quantitative Strategic Planning Matrix - QSPM) ......................................................................................106
3.8. Các phương hướng tổ chức thực hiện chiến lược sản xuất kinh doanh
cho Công ty CP VTĐS Hà Nội ...................................................................... 106 3.9. Các giải pháp thực hiện chiến lược sản xuất kinh doanh cho Công ty
CP VTĐS Hà Nội .......................................................................................... 107
3.9.1. Giải pháp về mặt cơ cấu, tổ chức quản lý ..................................................109 3.9.2. Nâng cao chất lượng dịch vụ trong vận chuyển hàng hóa và hành khách nhằm mục tiêu hướng tới tăng thị phần vận tải, nâng cao hiệu quả
sản xuất kinh doanh, kinh doanh có lãi, có lợi nhuận hàng năm để chia cổ
tức cho các cổ đông của Công ty CP VTĐS Hà Nội...........................................109
vi
3.9.3. Giải pháp về xây dựng nội dung của quy chế phối hợp giữa các Công ty vận tải với nhau và phối hợp với TCT ĐSVN trong tổ chức vận
tải đường sắt ............................................................................................................113 3.9.4. Giải pháp về giữ vững an toàn trong khai thác kinh doanh vận tải .........115 3.9.5. Giải pháp về đầu tư phương tiện và hiện đại hóa các trang thiết bị phục vụ công tác vận chuyển.................................................................................116 3.9.6. Giải pháp về xây dựng chính sách sản phẩm cho Công ty CP VTĐS
Hà Nội ......................................................................................................................118 3.9.7. Giải pháp xác định khoản trợ giá của Nhà nước cho vận tải hành khách công ích bằng mô hình toán chọn kế hoạch chạy tàu khách tối ưu (Ứng dụng minh họa trên tuyến ĐS Bắc - Nam) ..............................................122 3.9.8. Giải pháp về phát triển sản phẩm, dịch vụ mới .........................................134 3.9.9. Giải pháp về khoa học công nghệ...............................................................136 3.9.10. Đưa cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán ..............................140 3.9.11. Các giải pháp khác .....................................................................................141
3.10. Kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh chiến lược ......................................... 143 Kết luận Chương 3.........................................................................................143 Đóng góp mới của luận án ở Chương 3:........................................................ 144
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................ 145 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 150 CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ ..................................... 156
Chữ viết tắt
ATGT CBCNV CLSXKD CNTT CP
DL
ĐM
DN
DNNN
ĐS
ĐSVN GTVT
HH
HK
KHCN KLVC LVQT
SL
SXKD TCT ĐSVN TT-TH
TX VCHH VCHK VH VH-XH VT VTĐS VTHH VTHK
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Nguyên nghĩa
An toàn giao thông
Cán bộ công nhân viên
Chiến lược sản xuất kinh doanh Công nghệ thông tin
Cổ phần
Du lịch
Đầu máy
Doanh nghiệp
Doanh nghiệp Nhà nước Đường sắt
Đường sắt Việt Nam Giao thông vận tải Hàng hóa
Hành khách
Khoa học công nghệ
Khối lượng vận chuyển
Liên vận quốc tế
Sản lượng
Sản xuất kinh doanh
Tổng công ty Đường sắt Việt Nam Thông tin - tín hiệu
Toa xe
Vận chuyển hàng hóa
Vận chuyển hành khách
Văn hóa
Văn hóa - xã hội
Vận tải
Vận tải đường sắt
Vận tải hàng hóa
Vận tải hành khách
vii
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Bảng phân loại chiến lược căn cứ theo mục tiêu chiến lược của DN ..... 34 Bảng 2.1: Bảng giá vé của các đối thủ cạnh tranh với ngành VTĐS ................. 71 Bảng 2.2: Bảng tổng hợp tiêu chuẩn kỹ thuật của các tuyến đường sắt Việt Nam ... 78 Bảng 2.3: Kết quả thực hiện sản lượng vận tải toàn ngành qua một số năm...... 81 Bảng 2.4: KLHK và lượng luân chuyển HK trong hệ thống GTVT năm 2015..... 82 Bảng 2.5: KLHH và lượng luân chuyển HH trong hệ thống GTVT năm 2015..... 85 Bảng 2.6: Kết quả SXKD của từng loại mặt hàng VC năm 2015 ...................... 87 Bảng 2.7: Bảng chỉ tiêu vận dụng Đầu máy năm 2015 ...................................... 88 Bảng 2.8: Bảng chỉ tiêu vận dụng Toa xe năm 2015 .......................................... 88 Bảng 3.1: Phương án cơ sở: 15 triệu hành khách và 5 triệu tấn hàng /năm ....... 98 Bảng 3.2: Phương án cao: 16 triệu HK và 6 triệu tấn hàng /năm ....................... 98 Bảng 3.3: Bảng thành phần các đoàn tàu .......................................................... 119
ix
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
Hình 1.1: Quy trình xây dựng chiến lược SXKD cho DN VTĐS ...................... 30 Hình 1.2: Mô hình lựa chọn chiến lược của MC.Kinsey .................................... 37 Hình 1.3: Ma trận lựa chọn chiến lược cạnh tranh chung của M.Porter Lợi
thế cạnh tranh ..................................................................................... 38 Hình 1.4: Mô hình lựa chọn chiến lược .............................................................. 38 Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức, bộ máy của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam ...... 54 Hình 2.2: Biểu KLVC HK ngành ĐS giai đoạn 2010-2015 ............................... 82 Hình 2.3: Biểu đồ KLVC HK trên các tuyến ĐS giai đoạn 2010-2015 ............. 83 Hình 2.4: Biểu đồ SL VCHH của ngành ĐS giai đoạn 2010-2015 .................. 85 Hình 2.5: Biểu đồ KL VCHH trên các tuyến ĐS giai đoạn 2010-2015 ............. 86 Hình 3.1: Sơ đồ tổ chức Công ty CP VTĐS Hà Nội........................................... 92 Hình 3.2: Quy trình xây dựng CLSXKD cho Công ty CP VTĐS Hà Nội ......... 92 Hình 3.3: Các giải pháp thực hiện chiến lược................................................... 108 Hình 3.4: Sơ đồ tính toán KH lập tàu khách tối ưu theo phương pháp lựa chọn ... 128 Hình 3.5: Quy trình xây dựng hệ thống thông tin ............................................. 138
1. Giới thiệu tóm tắt luận án
1
PHẦN MỞ ĐẦU
Trong toàn bộ nội dung luận án, tác giả tiến hành nghiên cứu và giải quyết các vấn đề chủ yếu sau:
- Xây dựng CLSXKD cho ai? Mục đích là gì? Và xây dựng bằng phương pháp nào?
- Tại sao phải xây dựng CLSXKD? Đặc thù công tác xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS là gì?
- Có các yếu tố nào ảnh hưởng đến công tác xây dựng CLSXKD?
- Xây dựng CLSXKD phải dựa trên những cơ sở lý luận nào?
- Quy trình và nội dung xây dựng CLSXKD như thế nào?
- Trong khi xây dựng CLSXKD sẽ gặp phải vấn đề gì? Và cách thức giải
quyết vấn đề đó ra sao?
- Sau đó, tác giả tiến hành xây dựng CLSXKD cho một DN cụ thể trong
ngành ĐS.
Thông qua việc nghiên cứu cơ sở lý luận về xây dựng CLSXKD, phân
tích đánh giá môi trường SXKD và thực trạng công tác xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS. Kết hợp với việc tiếp thu những kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học liên quan đến luận án. Từ đó, tác giả đã làm sáng tỏ các vấn đề nêu trên.
2. Lý do lựa chọn đề tài
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu, rộng như hiện nay, môi trường kinh doanh lại luôn có sự biến động và phức tạp. Các DN VTĐS phải chịu sự cạnh tranh gay gắt và quyết liệt từ phía các DN khác. Điều này làm cho DN VTĐS bị mất dần thị phần trên thị trường vận tải. Do vậy, công tác XD CLSXKD được đặt ra như những nhu cầu bức xúc hiện nay đối với DN VTĐS.
Bên cạnh đó, hiện nay ngành ĐS đang gặp khó khăn, nguyên nhân khách quan cho thấy, trong thời gian qua Nhà nước đã tập trung đầu tư quá nhiều cho đường bộ và hàng không. Điều này thể hiện qua việc Nhà nước cho xây dựng mới rất nhiều tuyến đường bộ cao tốc và hướng tới các tỉnh đều có sân bay, còn đối với ĐS thì Nhà nước đầu tư cơ sở hạ tầng rất hạn chế, vẫn còn đường đơn, khổ
2
đường hẹp 1000 mm, tín hiệu lạc hậu, giao cắt nhiều,... Bên cạnh đó, nguyên nhân chủ quan là do bản thân ngành ĐSVN chậm đổi mới, đổi mới không phù hợp, xây dựng chiến lược không đúng, lại có sự thay đổi liên tục do chưa thống nhất về lý luận giữa các trường, viện và ĐSVN, không vận dụng được giữa tư duy lý luận vào thực tiễn của ĐSVN. Lãnh đạo Nhà nước và Bộ, ngành chưa thấy lợi ích của VTĐS trong Bộ GTVT.
Ngành VTĐS vừa mang nhiệm vụ kinh doanh dịch vụ đồng thời vừa mang nhiệm vụ công ích phục vụ cho sự phát triển của nền kinh tế, xã hội. Để thực hiện nhiệm vụ kinh doanh thì DN VTĐS phải hạch toán kinh doanh, có trách nhiệm bảo toàn, phát triển vốn và kinh doanh có lãi. Và để thực hiện nhiệm vụ công ích nhằm mục tiêu phát triển bền vững thì DN VTĐS phải định hướng DN mình đi lên như thế nào và nhất thiết phải xác định rõ việc phân bổ các nguồn lực nhằm tận dụng triệt để các cơ hội kinh doanh, hạn chế thấp nhất các nguy cơ có thể xảy ra. Qua đó nâng cao hiệu quả SXKD và tăng khả năng cạnh tranh của DN VTĐS trên thị trường vận tải.
Đối mặt với những thách thức mang lại từ thị trường, ngành VTĐS cũng đang vận động chuyển mình để tạo ra những bước đi mới trong tương lai. Điều này được thể hiện rõ trong việc ĐSVN thực hiện tái cơ cấu theo phương án cổ phần hóa các DN VTĐS với một quyết tâm cao. Tuy nhiên, trong công cuộc thực hiện cổ phần hóa này, các DN VTĐS đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Đầu tiên là khó khăn trong việc huy động nguồn vốn, vốn từ các Cổ đông chiếm một tỷ lệ rất ít, chủ yếu vẫn là vốn Nhà nước. Vì thế mà DN VTĐS vẫn chưa thực sự được tự chủ trong hoạt động SXKD, vẫn phải thực hiện những nhiệm vụ do yêu cầu của Nhà nước. Đó là các nhiệm vụ mang tính công ích như: phục vụ an ninh, quốc phòng, duy trì vận chuyển trên các tuyến không hiệu quả,... Mà trên thực tế, hiệu quả SXKD do thực hiện những nhiệm vụ công ích này lại có ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả SXKD của DN, của toàn ngành VTĐS. Trong khi đó, DN VTĐS vẫn phải tự gồng mình, phải tự cân đối toàn bộ chi phí mà vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ từ giá của Nhà nước. Khó khăn nữa là tuy các DN VTĐS đã tự đứng ra tổ chức hoạt động vận tải trên các tuyến hoạt động không hiệu quả, đây chính là một phần tính công ích nhưng lại chưa được
3
đánh giá và chưa được công nhận. Trên thực tế hiện nay, vận tải công ích mới được đánh giá ở các tuyến công cộng, các tuyến hoạt động ở các thành phố lớn còn đối các vùng xa trung tâm, các nơi hẻo lánh, các nơi không có phương tiện khác thì chưa được đề cập đến. Do vậy, ở những nơi này cũng cần có phương tiện công ích để phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân. Và do đó, DN VTĐS đang làm nhiệm vụ công ích ở những nơi này thì cần nhận được chính sách hỗ trợ giá của Nhà nước. Nếu như không nhận được sự hỗ trợ từ giá của Nhà nước, chắc chắn trong giai đoạn cổ phần hóa này các cổ đông sẽ không cho chạy các đoàn tàu trên khi nó không sinh ra lợi nhuận. Điều này sẽ gây khó khăn cho việc đi lại của người dân, làm mất hình ảnh của DN, của ngành ĐS đồng thời cũng làm giảm đi khả năng cạnh tranh của ngành ĐS trên toàn bộ mạng lưới. Vì thế, mà vấn đề đặt ra lúc này là phải tìm cho được phương án giải quyết thấu đáo tính công ích ngay trong quá trình xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS.
Đứng trước tình hình trên, để tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường hiện nay cũng như trong tương lai thì DN VTĐS phải không ngừng đổi mới và rất cần có một CLSXKD đúng đắn, phù hợp trong từng giai đoạn phát triển của doanh nghiệp.
Ngoài ra, cũng cần thống nhất về phương diện lý luận vào việc vận dụng xây dựng chiến lược phù hợp với thực tiễn của ĐSVN nhằm mục tiêu đưa ĐSVN phát triển bền vững và lâu dài. Từ đó, ngày càng nâng cao hơn nữa vị thế của ngành ĐSVN trên thị trường vận tải trong nước, khu vực và trên thế giới.
Mặt khác, một thực tế nữa cho thấy, có rất nhiều DNVT ở Việt Nam hiện nay chưa xây dựng được một CLSXKD theo đúng ý nghĩa của một chiến lược. Hơn nữa, lý luận về công tác xây dựng chiến lược cũng cần được bổ sung và khắc phục.
Xuất phát từ những lý do trên, đề tài: “Xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong ngành vận tải đường sắt” được tác giả lựa chọn nghiên cứu nhằm đáp ứng nhu cầu cần thiết và cấp bách trong giai đoạn tái cơ cấu của Tổng Công ty ĐSVN hiện nay. Nó có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn đối với sự phát triển của ngành ĐS nói chung và các DN VTĐS nói riêng.
4
3. Mục đích nghiên cứu của luận án
Trên cơ sở vận dụng, kế thừa các kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học có liên quan đến luận án, cùng với việc tiếp thu các kinh nghiệm về xây dựng CLSXKD trên thế giới và ở Việt Nam, mục đích nghiên cứu của luận án là xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong ngành vận tải đường sắt nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết đối với sự phát triển của ngành ĐS nói chung và các DN VTĐS nói riêng trong bối cảnh và điều kiện thực tế sản xuất hiện nay.
4. Đối tượng nghiên cứu của luận án
Đối tượng nghiên cứu của luận án là: nghiên cứu cơ sở lý luận; các công trình khoa học; các kinh nghiệm về xây dựng CLSXKD ở trong và ngoài nước. Công tác tổ chức, quản lý và các yếu tố của môi trường SXKD trong ngành VTĐS. Đặc biệt, trong khi nghiên cứu đề tài luận án, tác giả tập trung nghiên cứu về tính công ích; phương án giải quyết khi phải duy trì tính công ích của ngành VTĐS và nghiên cứu xây dựng mô hình bài toán nhằm xác định được mức chi phí trợ giá cho vận tải công ích trên ĐS. Sau đó, xây dựng CLSXKD cho Công ty CP VTĐS Hà Nội.
5. Phạm vi nghiên cứu của luận án
Do công tác SXKD của ngành VTĐS có sự thay đổi liên tục, không ổn định nên tác giả chỉ tập trung nghiên cứu các vấn đề trong một giai đoạn nhất định để đáp ứng kịp thời với thực tiễn sản xuất hiện nay. Trong phạm vi đề tài này, tác giả tập trung nghiên cứu công tác xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS giai đoạn từ nay đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 trong trường hợp kết cấu hạ tầng không có ĐS đôi và chỉ nghiên cứu trong phạm vi ĐS Quốc gia.
Trong luận án này, tác giả tập trung nghiên cứu những nội dung chủ yếu sau: công tác tổ chức, quản lý SXKD trong ngành VTĐS; các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước liên quan đến công tác xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS; chiến lược phát triển chung của toàn ngành GTVT; các văn bản và bộ luật liên quan đến công tác xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS; các vấn đề cơ bản về CLSXKD; công tác SXKD, môi trường SXKD trong ngành VTĐS,...
Phần áp công cụ thể là xây dựng CLSXKD cho Công ty CP VTĐS Hà Nội (Cty CP VTĐS HN).
5
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
* Về mặt khoa học:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về xây dựng CLSXKD cho các DN VTĐS.
- Làm phong phú và sâu sắc hơn cơ sở lý luận về xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS qua việc: nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến công tác xây dựng CLSXKD; xây dựng các nguyên tắc trong xây dựng CLSXKD; xây dựng các căn cứ; các yêu cầu; xây dựng quy trình và nội dung xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS; xây dựng các tiêu chí lựa chọn công nghệ thích hợp cho ngành ĐS.
- Xây dựng các nguyên tắc và phương pháp tính toán trong việc trợ giá của Nhà nước cho vận tải công ích ngành ĐS.
- Xây dựng mô hình bài toán để tính chi phí trợ giá cho vận tải công ích ngành ĐS.
* Về mặt thực tiễn:
- Nghiên cứu các kinh nghiệm về xây dựng CLSXKD trên thế giới và ở Việt Nam để rút ra bài học kinh nghiệm về xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS.
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác xây dựng CLSXKD và môi trường SXKD của ngành VTĐS. Rút ra nguyên nhân làm giảm thị phần vận tải ngành ĐS.
- Áp dụng mô hình bài toán để xác định phần chi phí trợ giá của Nhà nước cho vận tải công ích trên tuyến ĐS cụ thể.
- Xây dựng CLSXKD cho Công ty CP VTĐS Hà Nội.
6
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Ở TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC A. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu về chiến lược ở nước ngoài
Trên thế giới, đã có rất nhiều kết quả về các nghiên cứu trong xây dựng chiến lược, với các quan điểm và phương pháp tiếp cận khác nhau. Tuy nhiên, phần lớn các nghiên cứu đều tập trung vào các hướng chủ yếu sau:
Hướng thứ nhất: nghiên cứu về quá trình xây dựng chiến lược, các công cụ và các phương pháp sử dụng trong xây dựng chiến lược.
Nghiên cứu về quá trình xây dựng chiến lược, thì theo tác giả Fred R David (2007, 2009, 2011) [62], Ông đã chỉ ra các vấn đề cơ bản trong xây dựng chiến lược bao gồm: phát triển một tầm nhìn và nhiệm vụ; xác định các cơ hội và các mối đe dọa bên ngoài của một tổ chức; xác định điểm mạnh và điểm yếu nội bộ; thiết lập các mục tiêu dài hạn, tạo ra chiến lược thay thế, và lựa chọn chiến lược cụ thể để tổ chức theo đuổi. Bên cạnh đó, Ông cũng chỉ ra kinh nghiệm cho các chiến lược gia trong việc xây dựng chiến lược.
Nghiên cứu về các công cụ sử dụng trong xây dựng chiến lược, có nhóm tác giả James Cadle, Debra Paul and Paul Turner (2010) [64], đã chỉ ra rất rõ việc sử dụng các công cụ nào trong từng bước cụ thể của quá trình hoạch định chiến lược. Trong bước thứ nhất là phân tích chiến lược, nhóm tác giả sử dụng mô hình phân tích PESTLE (gồm các yếu tố: chính trị, pháp luật, kinh tế, VH- XH, công nghệ, môi trường) và mô hình Porter (năm lực lượng cạnh tranh gồm: khách hàng, các đối thủ cạnh tranh, các nhà cung ứng, các sản phẩm thay thế, các đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn) sử dụng để phân tích. Trong bước thứ hai là xác định chiến lược cho DN, nhóm tác giả đã sử dụng kết hợp giữa ma trận SWOT và ma trận Ansoff. Để hoàn thiện hai bước cuối cùng là triển khai thực hiện chiến lược và đo lường hiệu suất, nhóm tác giả đã đề xuất sử dụng mô hình 7-S của McKinsey và các mô hình bốn điểm. Như vậy, thông qua công trình trên nhóm tác giả đã đưa ra rất nhiều công cụ hỗ trợ trong việc xây dựng chiến lược. Tuy nhiên, nhóm tác giả vẫn chưa làm rõ đối tượng áp dụng, chỉ mang tính chung chung dưới dạng lý thuyết.
Cùng với các nghiên cứu về công cụ sử dụng trong xây dựng chiến lược, nhóm tác giả Robert S. Kaplan and David P. Norton (2000, 2008) [71] [72], cũng
7
đề cập tới việc sử dụng công cụ phân tích SWOT, kết hợp với xây dựng tầm nhìn và chương trình thay đổi chiến lược để lên kế hoạch thực hiện chiến lược. Đồng thời, nhóm tác giả còn đề xuất đo hiệu suất công việc bằng công cụ bản đồ chiến lược và hệ thống thẻ điểm cân bằng. Tuy nhiên, các kết quả mà tác giả đưa ra đều dựa trên các trường hợp cụ thể của ngành công nghiệp.
Nghiên cứu về phương pháp sử dụng trong xây dựng chiến lược, có nhóm tác giả Shannon E. Fitzgerald, Estela Luck, Anne L.Morgan (2007) [74], đã nghiên cứu về cách quản lý chuỗi cung ứng để xây dựng chiến lược phát triển bền vững cho DN. Thông thường, chuỗi cung ứng sẽ tạo ra cơ hội để tăng thêm vị trí của DN trên thị trường, thông qua hiệu quả và tối ưu hóa nguồn lực. Quản lý tốt chuỗi cung ứng là điều kiện tốt để DN đạt được mục tiêu đề ra, đồng thời cũng mang lại sự phát triển bền vững cho các DN khác trong chuỗi cung ứng đó và mang lại lợi ích cho toàn xã hội. Do vậy, để xây dựng chiến lược phát triển bền vững cho DN, nhóm tác giả đã tập trung vào nghiên cứu cách quản lý chuỗi cung ứng.
Bên cạnh đó, nhóm tác giả Paul Caster và Carl A. Scheraga (2013) [69], lại sử dụng các phương pháp thống kê để đánh giá sự biến đổi của chiến lược theo thời gian trên 3 yếu tố: tăng trưởng, giá cả và hiệu suất. Qua nghiên cứu, nhóm tác giả đã đưa ra nhận định rằng chiến lược phát triển dịch vụ vận tải phải bằng chiến lược giá và nâng cao hiệu suất của chiến lược bằng chiến lược chi phí thấp. Nghiên cứu này đã được dựa trên kinh nghiệm đánh giá hiệu quả cho một hãng hàng không.
Cũng theo hướng nghiên cứu trên, tác giả Mary Ijeoma Marire (2014) [67], thông qua các phương pháp điều tra xã hội học và sử dụng các công cụ thống kê để nghiên cứu về chiến lược kinh doanh của một công ty vận tải đường bộ tại Nigeria. Kết quả nghiên cứu cho thấy, yếu tố thị trường, giá cả và chính sách khuyến mại là một trong những yếu tố góp phần cho sự thành công của chiến lược kinh doanh cho DN.
Các kết quả từ các nghiên cứu trên là cơ sở để áp dụng trong xây dựng chiến lược kinh doanh cho ngành ĐSVN.
8
Hướng thứ hai: nghiên cứu về vai trò của CLSXKD và vai trò của các yếu tố trong việc xây dựng CLSXKD.
Đề cập đến vai trò của CLSXKD có nhóm tác giả Nnaemeka E. Ononiwu, Diana J. Mosquer (2008) [68] đã nhấn mạnh chiến lược kinh doanh của DN là một trong những mắt xích quan trọng trong toàn bộ chuỗi hoạt động kinh doanh của DN.
Khi nghiên cứu về vai trò của các yếu tố trong việc xây dựng CLSXKD, tác giả Rubert Murdoch (2008) [73] lại cho rằng việc xây dựng chiến lược phát triển DN phải đặc biệt chú ý tới tầm quan trọng của yếu tố con người. Điều này được rút ra từ thực tế của ngành công nghiệp.
Ngoài ra, nhóm tác giả Halsius, Fredric, Lochen, Christoffer (1997) [63], cũng đã chỉ ra rằng sự thay đổi của môi trường kinh doanh, công nghệ và xu hướng phát triển của DN đều có tác động đáng kể đến tổ chức cũng như chiến lược phát triển của toàn DN.
Nghiên cứu chi tiết hơn trong vấn đề này, có tác giả Dr Dimitrios Buhalis (2002) [60], đã nghiên cứu về vai trò của Công nghệ thông tin trong việc hoạch định chiến lược của ngành quản trị du lịch. Ông đã nhận định rằng, sự phát triển của công nghệ thông tin chắc chắn sẽ làm thay đổi cả DN. Và điều này đã được thực tế chứng minh, sự phát triển của Internet vào cuối năm 1990 đã mang lại hiệu quả cao cho ngành công nghiệp du lịch này. Trong công trình này, Ông đã khẳng định: Du lịch là một ngành công nghiệp quốc tế, sự tăng trưởng và phát triển của ngành công nghiệp này có lẽ chỉ được nhân đôi bởi sự phát triển của công nghệ thông tin. Ông đã đánh giá cao vai trò của Công nghệ thông tin trong việc hoạch định chiến lược của ngành quản trị du lịch.
Cũng theo nhóm tác giả Majid Rasouli, Sohrab Ramezani Malabad (2014) [66], qua nghiên cứu về lĩnh vực vận tải hàng không, đã chỉ ra rằng cạnh tranh là một trong những yếu tố quan trọng nhất có ảnh hưởng đến hoạt động của DN và để duy trì, mở rộng các hoạt động của DN đòi hỏi phải chú ý đến việc xây dựng chiến lược. Các kết quả nghiên cứu ở đây, nhóm tác giả chủ yếu sử dụng mô hình năm lực lượng cạnh tranh của Porter và các công cụ phân tích được thực
9
hiện bằng cách sử dụng thử nghiệm Friedman, t-test, phân tích nhân tố khám phá và Kolmogorov-Smirnov kiểm tra bằng phương tiện của SPSS.
Các kết quả nghiên cứu trên có thể áp dụng trong xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS.
Hướng thứ ba: Đề cập đến việc xây dựng CLSXKD cho ngành ĐS tại một số quốc gia cụ thể.
Tác giả Dr. Oh Ji Taek (2015) [61], đã đề cập chiến lược phát triển ĐS của Hàn Quốc đến năm 2020 nhằm mục đích nhấn mạnh vào ĐS và hệ thống giao thông liên kết (intermodalism) để tối đa hiệu suất và cụ thể một số giải pháp như sau: Kết nối các thành phố chủ đạo bằng hệ thống ĐS cao tốc với vận tốc trên 230km/h; Xây dựng mạng lưới tàu cao tốc trong đại đô thị, thủ đô với thời gian di chuyển trong vòng 30 phút; Xây dựng hệ thống VTHH ĐS xanh; ĐS tiện lợi cho người sử dụng. Điều này có thể vận dụng vào việc xây dựng các giải pháp chiến lược cho ĐSVN.
Theo như Công ty CP ĐS Nga (2008) [76], [77] đã phân tích, Chiến lược phát triển của ĐS Nga đến năm 2030, tập trung vào một số các vấn đề sau: Đầu tư phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng; Xây dựng một số tuyến ĐS mới; Phát triển các trung tâm logistic; Xây dựng các tuyến tới khu công nghiệp và các mỏ khoáng sản; Phát triển các hành lang quá cảnh và nâng cấp ĐS hiện tại. Điều này có thể vận dụng trong xây dựng giải pháp chiến lược cho ngành ĐSVN.
Theo bài viết của tác giả Zhang, Jianping (2009) [78], chiến lược phát
triển ĐS Trung Quốc đến năm 2020 tập trung vào hai hướng chính: nâng cao
Với những hướng phân tích nêu trên, tác giả đề xuất một số hướng nghiên cứu tiếp theo cần thực hiện đó là:
- Tiếp tục nghiên cứu thêm các vấn đề về an sinh xã hội trong vận tải hành khách bằng đường sắt để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong công tác vận chuyển hành khách của Đường sắt.
- Nghiên cứu sâu thêm về học thuật của tính công ích trong vận tải đường sắt. Từ đó có thêm cơ sở khoa học trong việc đánh giá sâu sắc tính công ích trong vận tải đường sắt.
2. Kiến nghị
2.1. Kiến nghị với Nhà nước.
- Tiếp tục hoàn chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển ngành VTĐS phù hợp
với định hướng quy hoạch chung về GTVT và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời gian tới.
- Nghiên cứu bổ xung, xây dựng, sửa đổi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy trình, quy phạm, định mức đơn giá,... để hoàn chỉnh hệ thống pháp luật liên quan bảo đảm cho sự phát triển ngành VTĐS.
- Nhà nước sử dụng chính sách thuế và chính sách tài chính vĩ mô để điều tiết hoạt động của ngành VTĐS.
- Trợ giá cho các nhu cầu vận tải công ích của Đường sắt.
- Rà soát sửa đổi và bổ sung hệ thống pháp luật, thể chế chính sách cho phù hợp với các quy định của WTO và các tổ chức quốc tế khác mà Việt Nam tham gia. - Tăng cường công tác liên kết, phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương với Tổng Công ty ĐSVN. Nâng cao trách nhiệm của các cấp ủy Đảng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện quy hoạch, giữ gìn quỹ đất cho phát triển đường
sắt và đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường sắt.
- Xây dựng chính sách hỗ trợ để các cơ sở công nghiệp chủ đạo của ngành
đường sắt đầu tư nhập khẩu, tiếp nhận công nghệ hiện đại của các nước tiên tiến nhằm tranh thủ nguồn vốn, công nghệ cũng như kinh nghiệm trong điều hành quản lý, từng bước nội địa hoá sản phẩm công nghiệp ngành ĐS. Đồng thời xây dựng chính sách khuyến khích xuất khẩu các sản phẩm của ngành công nghiệp Đường sắt như: đầu máy, TX, thiết bị phụ tùng,... sang các nước trong khu vực và trên thế giới.
2.2. Kiến nghị với TCT ĐSVN và Công ty CP VTĐS Hà Nội.
* Kiến nghị đối với TCT ĐSVN:
- Hoàn thiện cơ cấu tổ chức hợp lý, xây dựng kế hoạch ngắn hạn và tăng cường hoạt động Marketting để tổ chức thực hiện chiến lược của TCT ĐSVN.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................... i MỤC LỤC.............................................................................................................ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................. vii DANH MỤC CÁC BẢNG.................................................................................viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ................................................................ ix PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1
1. Giới thiệu tóm tắt luận án .............................................................................. 1 2. Lý do lựa chọn đề tài ..................................................................................... 1 3. Mục đích nghiên cứu của luận án .................................................................. 4 4. Đối tượng nghiên cứu của luận án ................................................................. 4 5. Phạm vi nghiên cứu của luận án .................................................................... 4 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án .................................................... 5
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Ở TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC ................................................................................................................... 6 A. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu về chiến lược ở nước ngoài.................... 6 B. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu về chiến lược ở trong nước .................... 9 C. Những vấn đề còn tồn tại mà luận án sẽ tập trung giải quyết.....................11 D. Phương pháp nghiên cứu của luận án ......................................................... 13 E. Kết cấu của luận án ..................................................................................... 13
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC SẢN XUẤT KINH DOANH TRONG NGÀNH VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT ................................... 14 1.1. Tổng quan về chiến lược sản xuất kinh doanh ......................................... 14 1.1.1. Khái niệm về sản xuất kinh doanh................................................................14 1.1.2. Khái niệm về chiến lược sản xuất kinh doanh.............................................14 1.1.3. Vai trò của chiến lược sản xuất kinh doanh.................................................16 1.1.4. Các đặc trưng cơ bản của chiến lược sản xuất kinh doanh.........................17 1.1.5. Nội dung cơ bản của chiến lược sản xuất kinh doanh ................................17
iii
1.2. Cơ sở khoa học xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt .................................................................................. 18
1.2.1. Tính tất yếu khách quan phải xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt ............................................................18 1.2.2. Đặc thù công tác xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh đối với doanh nghiệp vận tải đường sắt ...............................................................................19 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt....................................................20 1.2.4. Các nguyên tắc trong xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt ...............................................................................23 1.2.5. Các căn cứ để xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt...........................................................................................25 1.2.6. Các yêu cầu khi xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt...........................................................................................29 1.2.7. Quy trình và nội dung xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp vận tải đường sắt ...............................................................................30
1.3. Cơ sở trong việc xác định và lựa chọn phương án chiến lược cho doanh nghiệp vận tải đường sắt ....................................................................... 32 1.3.1. Các mô hình phân tích xác định phương án chiến lược..............................32 1.3.2. Các loại phương án chiến lược......................................................................34
1.3.3. Cơ sở lựa chọn phương án chiến lược tối ưu cho doanh nghiệp vận
tải đường sắt...............................................................................................................36 1.4. Cơ sở trong việc tổ chức thực hiện chiến lược cho doanh nghiệp vận
tải đường sắt..................................................................................................... 39
1.4.1. Các nguyên tắc trong xây dựng chính sách sản phẩm cho doanh nghiệp vận tải đường sắt [15]...................................................................................40 1.4.2. Cơ sở phương án tối ưu kế hoạch lập tàu khách..........................................44 1.4.3. Các tiêu chí trong việc lựa chọn công nghệ thích hợp cho ngành đường sắt....................................................................................................................46
iv
1.5. Bài học kinh nghiệm về xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực vận tải đường sắt trên thế giới và ở Việt Nam ......................... 47
1.5.1. Bài học kinh nghiệm về xây dựng chiến lược SXKD ở một số nước
trên thế giới................................................................................................................47 1.5.2. Bài học kinh nghiệm về xây dựng chiến lược SXKD ở Việt Nam ...........48 1.5.3. Bài học kinh nghiệm rút ra qua việc xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực vận tải đường sắt trên thế giới và ở Việt Nam ..........49
Kết luận Chương 1...........................................................................................50
Đóng góp mới của luận án ở Chương 1:.......................................................... 50
Chương 2: PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ MÔI TRƯỜNG SẢN XUẤT KINH DOANH TRONG NGÀNH VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT ..................................................................................................... 52
2.1. Giới thiệu tổng quan về ngành Đường sắt Việt Nam ............................... 52 2.1.1. Mô hình cơ cấu tổ chức, bộ máy của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam ............................................................................................................................54 2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam.............54 2.1.3. Quy hoạch tổng thể phát triển GTVT đường sắt.........................................54
2.2. Phân tích, đánh giá thực trạng công tác xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong ngành vận tải đường sắt [17] ............................................... 55 2.3. Phân tích, đánh giá môi trường sản xuất kinh doanh trong ngành vận
tải đường sắt [18], [20] .................................................................................... 57
2.3.1. Các yếu tố của môi trường vĩ mô..................................................................57 2.3.2. Các yếu tố của môi trường vi mô..................................................................63 2.3.3. Các yếu tố trong môi trường nội bộ ngành vận tải đường sắt ....................66 2.3.4. Phân tích môi trường nội bộ ngành vận tải đường sắt ................................74
Kết luận Chương 2...........................................................................................89
Chương 3: XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC SẢN XUẤT KINH DOANH CHO CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI ĐƯỜNG SẮT HÀ NỘI .................. 91 3.1. Giới thiệu tổng quan về Công ty Cổ Phần Vận tải đường sắt Hà Nội............ 91
v
3.2. Sứ mệnh và tầm nhìn chiến lược của Công ty CP VTĐS Hà Nội............ 93 3.2.1. Sứ mệnh của Công ty CP VTĐS Hà Nội.....................................................93 3.2.2. Những điểm mới trong luật đường sắt .........................................................94 3.2.3. Tầm nhìn chiến lược của Công ty CP VTĐS Hà Nội.................................97
3.3. Phân tích và dự báo môi trường sản xuất kinh doanh của Công ty CP VTĐS Hà Nội .................................................................................................. 97 3.4. Xác định vị thế hiện tại của Công ty CP VTĐS Hà Nội trên thị trường vận tải ................................................................................................... 98 3.5. Vị thế mà Công ty CP VTĐS Hà Nội muốn có trong tương lai............. 101
3.5.1. Mục tiêu ngắn hạn đến năm 2020...............................................................101
3.5.2. Mục tiêu dài hạn đến năm 2030 ..................................................................101 3.6. Các phương án chiến lược cho Công ty CP VTĐS Hà Nội ................... 102 3.6.1. Các loại chiến lược tổng quát theo F. DAVID ..........................................102 3.6.2. Các loại chiến lược cấp doanh nghiệp theo MC. KINSEY ......................104
3.7. Lựa chọn phương án chiến lược tối ưu cho Công ty CP VTĐS Hà Nội.................................................................................................................. 105 3.7.1. Mô hình lựa chọn chiến lược cấp doanh nghiệp của MC.Kinsey............105 3.7.2. Mô hình lựa chọn ba chiến lược cạnh tranh chung của M.Porter ............105
3.7.3. Mô hình lựa chọn chiến lược của các đơn vị, bộ phận kinh doanh có
vị trí chiến lược căn cứ vào các giai đoạn của chu kỳ sống sản phẩm...............106 3.7.4. Ma trận lựa chọn chiến lược có thể định lượng (Quantitative Strategic Planning Matrix - QSPM) ......................................................................................106
3.8. Các phương hướng tổ chức thực hiện chiến lược sản xuất kinh doanh
cho Công ty CP VTĐS Hà Nội ...................................................................... 106 3.9. Các giải pháp thực hiện chiến lược sản xuất kinh doanh cho Công ty
CP VTĐS Hà Nội .......................................................................................... 107
3.9.1. Giải pháp về mặt cơ cấu, tổ chức quản lý ..................................................109 3.9.2. Nâng cao chất lượng dịch vụ trong vận chuyển hàng hóa và hành khách nhằm mục tiêu hướng tới tăng thị phần vận tải, nâng cao hiệu quả
sản xuất kinh doanh, kinh doanh có lãi, có lợi nhuận hàng năm để chia cổ
tức cho các cổ đông của Công ty CP VTĐS Hà Nội...........................................109
vi
3.9.3. Giải pháp về xây dựng nội dung của quy chế phối hợp giữa các Công ty vận tải với nhau và phối hợp với TCT ĐSVN trong tổ chức vận
tải đường sắt ............................................................................................................113 3.9.4. Giải pháp về giữ vững an toàn trong khai thác kinh doanh vận tải .........115 3.9.5. Giải pháp về đầu tư phương tiện và hiện đại hóa các trang thiết bị phục vụ công tác vận chuyển.................................................................................116 3.9.6. Giải pháp về xây dựng chính sách sản phẩm cho Công ty CP VTĐS
Hà Nội ......................................................................................................................118 3.9.7. Giải pháp xác định khoản trợ giá của Nhà nước cho vận tải hành khách công ích bằng mô hình toán chọn kế hoạch chạy tàu khách tối ưu (Ứng dụng minh họa trên tuyến ĐS Bắc - Nam) ..............................................122 3.9.8. Giải pháp về phát triển sản phẩm, dịch vụ mới .........................................134 3.9.9. Giải pháp về khoa học công nghệ...............................................................136 3.9.10. Đưa cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán ..............................140 3.9.11. Các giải pháp khác .....................................................................................141
3.10. Kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh chiến lược ......................................... 143 Kết luận Chương 3.........................................................................................143 Đóng góp mới của luận án ở Chương 3:........................................................ 144
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................ 145 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 150 CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ ..................................... 156
Chữ viết tắt
ATGT CBCNV CLSXKD CNTT CP
DL
ĐM
DN
DNNN
ĐS
ĐSVN GTVT
HH
HK
KHCN KLVC LVQT
SL
SXKD TCT ĐSVN TT-TH
TX VCHH VCHK VH VH-XH VT VTĐS VTHH VTHK
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Nguyên nghĩa
An toàn giao thông
Cán bộ công nhân viên
Chiến lược sản xuất kinh doanh Công nghệ thông tin
Cổ phần
Du lịch
Đầu máy
Doanh nghiệp
Doanh nghiệp Nhà nước Đường sắt
Đường sắt Việt Nam Giao thông vận tải Hàng hóa
Hành khách
Khoa học công nghệ
Khối lượng vận chuyển
Liên vận quốc tế
Sản lượng
Sản xuất kinh doanh
Tổng công ty Đường sắt Việt Nam Thông tin - tín hiệu
Toa xe
Vận chuyển hàng hóa
Vận chuyển hành khách
Văn hóa
Văn hóa - xã hội
Vận tải
Vận tải đường sắt
Vận tải hàng hóa
Vận tải hành khách
vii
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Bảng phân loại chiến lược căn cứ theo mục tiêu chiến lược của DN ..... 34 Bảng 2.1: Bảng giá vé của các đối thủ cạnh tranh với ngành VTĐS ................. 71 Bảng 2.2: Bảng tổng hợp tiêu chuẩn kỹ thuật của các tuyến đường sắt Việt Nam ... 78 Bảng 2.3: Kết quả thực hiện sản lượng vận tải toàn ngành qua một số năm...... 81 Bảng 2.4: KLHK và lượng luân chuyển HK trong hệ thống GTVT năm 2015..... 82 Bảng 2.5: KLHH và lượng luân chuyển HH trong hệ thống GTVT năm 2015..... 85 Bảng 2.6: Kết quả SXKD của từng loại mặt hàng VC năm 2015 ...................... 87 Bảng 2.7: Bảng chỉ tiêu vận dụng Đầu máy năm 2015 ...................................... 88 Bảng 2.8: Bảng chỉ tiêu vận dụng Toa xe năm 2015 .......................................... 88 Bảng 3.1: Phương án cơ sở: 15 triệu hành khách và 5 triệu tấn hàng /năm ....... 98 Bảng 3.2: Phương án cao: 16 triệu HK và 6 triệu tấn hàng /năm ....................... 98 Bảng 3.3: Bảng thành phần các đoàn tàu .......................................................... 119
ix
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
Hình 1.1: Quy trình xây dựng chiến lược SXKD cho DN VTĐS ...................... 30 Hình 1.2: Mô hình lựa chọn chiến lược của MC.Kinsey .................................... 37 Hình 1.3: Ma trận lựa chọn chiến lược cạnh tranh chung của M.Porter Lợi
thế cạnh tranh ..................................................................................... 38 Hình 1.4: Mô hình lựa chọn chiến lược .............................................................. 38 Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức, bộ máy của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam ...... 54 Hình 2.2: Biểu KLVC HK ngành ĐS giai đoạn 2010-2015 ............................... 82 Hình 2.3: Biểu đồ KLVC HK trên các tuyến ĐS giai đoạn 2010-2015 ............. 83 Hình 2.4: Biểu đồ SL VCHH của ngành ĐS giai đoạn 2010-2015 .................. 85 Hình 2.5: Biểu đồ KL VCHH trên các tuyến ĐS giai đoạn 2010-2015 ............. 86 Hình 3.1: Sơ đồ tổ chức Công ty CP VTĐS Hà Nội........................................... 92 Hình 3.2: Quy trình xây dựng CLSXKD cho Công ty CP VTĐS Hà Nội ......... 92 Hình 3.3: Các giải pháp thực hiện chiến lược................................................... 108 Hình 3.4: Sơ đồ tính toán KH lập tàu khách tối ưu theo phương pháp lựa chọn ... 128 Hình 3.5: Quy trình xây dựng hệ thống thông tin ............................................. 138
1. Giới thiệu tóm tắt luận án
1
PHẦN MỞ ĐẦU
Trong toàn bộ nội dung luận án, tác giả tiến hành nghiên cứu và giải quyết các vấn đề chủ yếu sau:
- Xây dựng CLSXKD cho ai? Mục đích là gì? Và xây dựng bằng phương pháp nào?
- Tại sao phải xây dựng CLSXKD? Đặc thù công tác xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS là gì?
- Có các yếu tố nào ảnh hưởng đến công tác xây dựng CLSXKD?
- Xây dựng CLSXKD phải dựa trên những cơ sở lý luận nào?
- Quy trình và nội dung xây dựng CLSXKD như thế nào?
- Trong khi xây dựng CLSXKD sẽ gặp phải vấn đề gì? Và cách thức giải
quyết vấn đề đó ra sao?
- Sau đó, tác giả tiến hành xây dựng CLSXKD cho một DN cụ thể trong
ngành ĐS.
Thông qua việc nghiên cứu cơ sở lý luận về xây dựng CLSXKD, phân
tích đánh giá môi trường SXKD và thực trạng công tác xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS. Kết hợp với việc tiếp thu những kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học liên quan đến luận án. Từ đó, tác giả đã làm sáng tỏ các vấn đề nêu trên.
2. Lý do lựa chọn đề tài
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu, rộng như hiện nay, môi trường kinh doanh lại luôn có sự biến động và phức tạp. Các DN VTĐS phải chịu sự cạnh tranh gay gắt và quyết liệt từ phía các DN khác. Điều này làm cho DN VTĐS bị mất dần thị phần trên thị trường vận tải. Do vậy, công tác XD CLSXKD được đặt ra như những nhu cầu bức xúc hiện nay đối với DN VTĐS.
Bên cạnh đó, hiện nay ngành ĐS đang gặp khó khăn, nguyên nhân khách quan cho thấy, trong thời gian qua Nhà nước đã tập trung đầu tư quá nhiều cho đường bộ và hàng không. Điều này thể hiện qua việc Nhà nước cho xây dựng mới rất nhiều tuyến đường bộ cao tốc và hướng tới các tỉnh đều có sân bay, còn đối với ĐS thì Nhà nước đầu tư cơ sở hạ tầng rất hạn chế, vẫn còn đường đơn, khổ
2
đường hẹp 1000 mm, tín hiệu lạc hậu, giao cắt nhiều,... Bên cạnh đó, nguyên nhân chủ quan là do bản thân ngành ĐSVN chậm đổi mới, đổi mới không phù hợp, xây dựng chiến lược không đúng, lại có sự thay đổi liên tục do chưa thống nhất về lý luận giữa các trường, viện và ĐSVN, không vận dụng được giữa tư duy lý luận vào thực tiễn của ĐSVN. Lãnh đạo Nhà nước và Bộ, ngành chưa thấy lợi ích của VTĐS trong Bộ GTVT.
Ngành VTĐS vừa mang nhiệm vụ kinh doanh dịch vụ đồng thời vừa mang nhiệm vụ công ích phục vụ cho sự phát triển của nền kinh tế, xã hội. Để thực hiện nhiệm vụ kinh doanh thì DN VTĐS phải hạch toán kinh doanh, có trách nhiệm bảo toàn, phát triển vốn và kinh doanh có lãi. Và để thực hiện nhiệm vụ công ích nhằm mục tiêu phát triển bền vững thì DN VTĐS phải định hướng DN mình đi lên như thế nào và nhất thiết phải xác định rõ việc phân bổ các nguồn lực nhằm tận dụng triệt để các cơ hội kinh doanh, hạn chế thấp nhất các nguy cơ có thể xảy ra. Qua đó nâng cao hiệu quả SXKD và tăng khả năng cạnh tranh của DN VTĐS trên thị trường vận tải.
Đối mặt với những thách thức mang lại từ thị trường, ngành VTĐS cũng đang vận động chuyển mình để tạo ra những bước đi mới trong tương lai. Điều này được thể hiện rõ trong việc ĐSVN thực hiện tái cơ cấu theo phương án cổ phần hóa các DN VTĐS với một quyết tâm cao. Tuy nhiên, trong công cuộc thực hiện cổ phần hóa này, các DN VTĐS đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Đầu tiên là khó khăn trong việc huy động nguồn vốn, vốn từ các Cổ đông chiếm một tỷ lệ rất ít, chủ yếu vẫn là vốn Nhà nước. Vì thế mà DN VTĐS vẫn chưa thực sự được tự chủ trong hoạt động SXKD, vẫn phải thực hiện những nhiệm vụ do yêu cầu của Nhà nước. Đó là các nhiệm vụ mang tính công ích như: phục vụ an ninh, quốc phòng, duy trì vận chuyển trên các tuyến không hiệu quả,... Mà trên thực tế, hiệu quả SXKD do thực hiện những nhiệm vụ công ích này lại có ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả SXKD của DN, của toàn ngành VTĐS. Trong khi đó, DN VTĐS vẫn phải tự gồng mình, phải tự cân đối toàn bộ chi phí mà vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ từ giá của Nhà nước. Khó khăn nữa là tuy các DN VTĐS đã tự đứng ra tổ chức hoạt động vận tải trên các tuyến hoạt động không hiệu quả, đây chính là một phần tính công ích nhưng lại chưa được
3
đánh giá và chưa được công nhận. Trên thực tế hiện nay, vận tải công ích mới được đánh giá ở các tuyến công cộng, các tuyến hoạt động ở các thành phố lớn còn đối các vùng xa trung tâm, các nơi hẻo lánh, các nơi không có phương tiện khác thì chưa được đề cập đến. Do vậy, ở những nơi này cũng cần có phương tiện công ích để phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân. Và do đó, DN VTĐS đang làm nhiệm vụ công ích ở những nơi này thì cần nhận được chính sách hỗ trợ giá của Nhà nước. Nếu như không nhận được sự hỗ trợ từ giá của Nhà nước, chắc chắn trong giai đoạn cổ phần hóa này các cổ đông sẽ không cho chạy các đoàn tàu trên khi nó không sinh ra lợi nhuận. Điều này sẽ gây khó khăn cho việc đi lại của người dân, làm mất hình ảnh của DN, của ngành ĐS đồng thời cũng làm giảm đi khả năng cạnh tranh của ngành ĐS trên toàn bộ mạng lưới. Vì thế, mà vấn đề đặt ra lúc này là phải tìm cho được phương án giải quyết thấu đáo tính công ích ngay trong quá trình xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS.
Đứng trước tình hình trên, để tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường hiện nay cũng như trong tương lai thì DN VTĐS phải không ngừng đổi mới và rất cần có một CLSXKD đúng đắn, phù hợp trong từng giai đoạn phát triển của doanh nghiệp.
Ngoài ra, cũng cần thống nhất về phương diện lý luận vào việc vận dụng xây dựng chiến lược phù hợp với thực tiễn của ĐSVN nhằm mục tiêu đưa ĐSVN phát triển bền vững và lâu dài. Từ đó, ngày càng nâng cao hơn nữa vị thế của ngành ĐSVN trên thị trường vận tải trong nước, khu vực và trên thế giới.
Mặt khác, một thực tế nữa cho thấy, có rất nhiều DNVT ở Việt Nam hiện nay chưa xây dựng được một CLSXKD theo đúng ý nghĩa của một chiến lược. Hơn nữa, lý luận về công tác xây dựng chiến lược cũng cần được bổ sung và khắc phục.
Xuất phát từ những lý do trên, đề tài: “Xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong ngành vận tải đường sắt” được tác giả lựa chọn nghiên cứu nhằm đáp ứng nhu cầu cần thiết và cấp bách trong giai đoạn tái cơ cấu của Tổng Công ty ĐSVN hiện nay. Nó có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn đối với sự phát triển của ngành ĐS nói chung và các DN VTĐS nói riêng.
4
3. Mục đích nghiên cứu của luận án
Trên cơ sở vận dụng, kế thừa các kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học có liên quan đến luận án, cùng với việc tiếp thu các kinh nghiệm về xây dựng CLSXKD trên thế giới và ở Việt Nam, mục đích nghiên cứu của luận án là xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh trong ngành vận tải đường sắt nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết đối với sự phát triển của ngành ĐS nói chung và các DN VTĐS nói riêng trong bối cảnh và điều kiện thực tế sản xuất hiện nay.
4. Đối tượng nghiên cứu của luận án
Đối tượng nghiên cứu của luận án là: nghiên cứu cơ sở lý luận; các công trình khoa học; các kinh nghiệm về xây dựng CLSXKD ở trong và ngoài nước. Công tác tổ chức, quản lý và các yếu tố của môi trường SXKD trong ngành VTĐS. Đặc biệt, trong khi nghiên cứu đề tài luận án, tác giả tập trung nghiên cứu về tính công ích; phương án giải quyết khi phải duy trì tính công ích của ngành VTĐS và nghiên cứu xây dựng mô hình bài toán nhằm xác định được mức chi phí trợ giá cho vận tải công ích trên ĐS. Sau đó, xây dựng CLSXKD cho Công ty CP VTĐS Hà Nội.
5. Phạm vi nghiên cứu của luận án
Do công tác SXKD của ngành VTĐS có sự thay đổi liên tục, không ổn định nên tác giả chỉ tập trung nghiên cứu các vấn đề trong một giai đoạn nhất định để đáp ứng kịp thời với thực tiễn sản xuất hiện nay. Trong phạm vi đề tài này, tác giả tập trung nghiên cứu công tác xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS giai đoạn từ nay đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 trong trường hợp kết cấu hạ tầng không có ĐS đôi và chỉ nghiên cứu trong phạm vi ĐS Quốc gia.
Trong luận án này, tác giả tập trung nghiên cứu những nội dung chủ yếu sau: công tác tổ chức, quản lý SXKD trong ngành VTĐS; các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước liên quan đến công tác xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS; chiến lược phát triển chung của toàn ngành GTVT; các văn bản và bộ luật liên quan đến công tác xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS; các vấn đề cơ bản về CLSXKD; công tác SXKD, môi trường SXKD trong ngành VTĐS,...
Phần áp công cụ thể là xây dựng CLSXKD cho Công ty CP VTĐS Hà Nội (Cty CP VTĐS HN).
5
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
* Về mặt khoa học:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về xây dựng CLSXKD cho các DN VTĐS.
- Làm phong phú và sâu sắc hơn cơ sở lý luận về xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS qua việc: nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến công tác xây dựng CLSXKD; xây dựng các nguyên tắc trong xây dựng CLSXKD; xây dựng các căn cứ; các yêu cầu; xây dựng quy trình và nội dung xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS; xây dựng các tiêu chí lựa chọn công nghệ thích hợp cho ngành ĐS.
- Xây dựng các nguyên tắc và phương pháp tính toán trong việc trợ giá của Nhà nước cho vận tải công ích ngành ĐS.
- Xây dựng mô hình bài toán để tính chi phí trợ giá cho vận tải công ích ngành ĐS.
* Về mặt thực tiễn:
- Nghiên cứu các kinh nghiệm về xây dựng CLSXKD trên thế giới và ở Việt Nam để rút ra bài học kinh nghiệm về xây dựng CLSXKD trong ngành VTĐS.
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác xây dựng CLSXKD và môi trường SXKD của ngành VTĐS. Rút ra nguyên nhân làm giảm thị phần vận tải ngành ĐS.
- Áp dụng mô hình bài toán để xác định phần chi phí trợ giá của Nhà nước cho vận tải công ích trên tuyến ĐS cụ thể.
- Xây dựng CLSXKD cho Công ty CP VTĐS Hà Nội.
6
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Ở TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC A. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu về chiến lược ở nước ngoài
Trên thế giới, đã có rất nhiều kết quả về các nghiên cứu trong xây dựng chiến lược, với các quan điểm và phương pháp tiếp cận khác nhau. Tuy nhiên, phần lớn các nghiên cứu đều tập trung vào các hướng chủ yếu sau:
Hướng thứ nhất: nghiên cứu về quá trình xây dựng chiến lược, các công cụ và các phương pháp sử dụng trong xây dựng chiến lược.
Nghiên cứu về quá trình xây dựng chiến lược, thì theo tác giả Fred R David (2007, 2009, 2011) [62], Ông đã chỉ ra các vấn đề cơ bản trong xây dựng chiến lược bao gồm: phát triển một tầm nhìn và nhiệm vụ; xác định các cơ hội và các mối đe dọa bên ngoài của một tổ chức; xác định điểm mạnh và điểm yếu nội bộ; thiết lập các mục tiêu dài hạn, tạo ra chiến lược thay thế, và lựa chọn chiến lược cụ thể để tổ chức theo đuổi. Bên cạnh đó, Ông cũng chỉ ra kinh nghiệm cho các chiến lược gia trong việc xây dựng chiến lược.
Nghiên cứu về các công cụ sử dụng trong xây dựng chiến lược, có nhóm tác giả James Cadle, Debra Paul and Paul Turner (2010) [64], đã chỉ ra rất rõ việc sử dụng các công cụ nào trong từng bước cụ thể của quá trình hoạch định chiến lược. Trong bước thứ nhất là phân tích chiến lược, nhóm tác giả sử dụng mô hình phân tích PESTLE (gồm các yếu tố: chính trị, pháp luật, kinh tế, VH- XH, công nghệ, môi trường) và mô hình Porter (năm lực lượng cạnh tranh gồm: khách hàng, các đối thủ cạnh tranh, các nhà cung ứng, các sản phẩm thay thế, các đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn) sử dụng để phân tích. Trong bước thứ hai là xác định chiến lược cho DN, nhóm tác giả đã sử dụng kết hợp giữa ma trận SWOT và ma trận Ansoff. Để hoàn thiện hai bước cuối cùng là triển khai thực hiện chiến lược và đo lường hiệu suất, nhóm tác giả đã đề xuất sử dụng mô hình 7-S của McKinsey và các mô hình bốn điểm. Như vậy, thông qua công trình trên nhóm tác giả đã đưa ra rất nhiều công cụ hỗ trợ trong việc xây dựng chiến lược. Tuy nhiên, nhóm tác giả vẫn chưa làm rõ đối tượng áp dụng, chỉ mang tính chung chung dưới dạng lý thuyết.
Cùng với các nghiên cứu về công cụ sử dụng trong xây dựng chiến lược, nhóm tác giả Robert S. Kaplan and David P. Norton (2000, 2008) [71] [72], cũng
7
đề cập tới việc sử dụng công cụ phân tích SWOT, kết hợp với xây dựng tầm nhìn và chương trình thay đổi chiến lược để lên kế hoạch thực hiện chiến lược. Đồng thời, nhóm tác giả còn đề xuất đo hiệu suất công việc bằng công cụ bản đồ chiến lược và hệ thống thẻ điểm cân bằng. Tuy nhiên, các kết quả mà tác giả đưa ra đều dựa trên các trường hợp cụ thể của ngành công nghiệp.
Nghiên cứu về phương pháp sử dụng trong xây dựng chiến lược, có nhóm tác giả Shannon E. Fitzgerald, Estela Luck, Anne L.Morgan (2007) [74], đã nghiên cứu về cách quản lý chuỗi cung ứng để xây dựng chiến lược phát triển bền vững cho DN. Thông thường, chuỗi cung ứng sẽ tạo ra cơ hội để tăng thêm vị trí của DN trên thị trường, thông qua hiệu quả và tối ưu hóa nguồn lực. Quản lý tốt chuỗi cung ứng là điều kiện tốt để DN đạt được mục tiêu đề ra, đồng thời cũng mang lại sự phát triển bền vững cho các DN khác trong chuỗi cung ứng đó và mang lại lợi ích cho toàn xã hội. Do vậy, để xây dựng chiến lược phát triển bền vững cho DN, nhóm tác giả đã tập trung vào nghiên cứu cách quản lý chuỗi cung ứng.
Bên cạnh đó, nhóm tác giả Paul Caster và Carl A. Scheraga (2013) [69], lại sử dụng các phương pháp thống kê để đánh giá sự biến đổi của chiến lược theo thời gian trên 3 yếu tố: tăng trưởng, giá cả và hiệu suất. Qua nghiên cứu, nhóm tác giả đã đưa ra nhận định rằng chiến lược phát triển dịch vụ vận tải phải bằng chiến lược giá và nâng cao hiệu suất của chiến lược bằng chiến lược chi phí thấp. Nghiên cứu này đã được dựa trên kinh nghiệm đánh giá hiệu quả cho một hãng hàng không.
Cũng theo hướng nghiên cứu trên, tác giả Mary Ijeoma Marire (2014) [67], thông qua các phương pháp điều tra xã hội học và sử dụng các công cụ thống kê để nghiên cứu về chiến lược kinh doanh của một công ty vận tải đường bộ tại Nigeria. Kết quả nghiên cứu cho thấy, yếu tố thị trường, giá cả và chính sách khuyến mại là một trong những yếu tố góp phần cho sự thành công của chiến lược kinh doanh cho DN.
Các kết quả từ các nghiên cứu trên là cơ sở để áp dụng trong xây dựng chiến lược kinh doanh cho ngành ĐSVN.
8
Hướng thứ hai: nghiên cứu về vai trò của CLSXKD và vai trò của các yếu tố trong việc xây dựng CLSXKD.
Đề cập đến vai trò của CLSXKD có nhóm tác giả Nnaemeka E. Ononiwu, Diana J. Mosquer (2008) [68] đã nhấn mạnh chiến lược kinh doanh của DN là một trong những mắt xích quan trọng trong toàn bộ chuỗi hoạt động kinh doanh của DN.
Khi nghiên cứu về vai trò của các yếu tố trong việc xây dựng CLSXKD, tác giả Rubert Murdoch (2008) [73] lại cho rằng việc xây dựng chiến lược phát triển DN phải đặc biệt chú ý tới tầm quan trọng của yếu tố con người. Điều này được rút ra từ thực tế của ngành công nghiệp.
Ngoài ra, nhóm tác giả Halsius, Fredric, Lochen, Christoffer (1997) [63], cũng đã chỉ ra rằng sự thay đổi của môi trường kinh doanh, công nghệ và xu hướng phát triển của DN đều có tác động đáng kể đến tổ chức cũng như chiến lược phát triển của toàn DN.
Nghiên cứu chi tiết hơn trong vấn đề này, có tác giả Dr Dimitrios Buhalis (2002) [60], đã nghiên cứu về vai trò của Công nghệ thông tin trong việc hoạch định chiến lược của ngành quản trị du lịch. Ông đã nhận định rằng, sự phát triển của công nghệ thông tin chắc chắn sẽ làm thay đổi cả DN. Và điều này đã được thực tế chứng minh, sự phát triển của Internet vào cuối năm 1990 đã mang lại hiệu quả cao cho ngành công nghiệp du lịch này. Trong công trình này, Ông đã khẳng định: Du lịch là một ngành công nghiệp quốc tế, sự tăng trưởng và phát triển của ngành công nghiệp này có lẽ chỉ được nhân đôi bởi sự phát triển của công nghệ thông tin. Ông đã đánh giá cao vai trò của Công nghệ thông tin trong việc hoạch định chiến lược của ngành quản trị du lịch.
Cũng theo nhóm tác giả Majid Rasouli, Sohrab Ramezani Malabad (2014) [66], qua nghiên cứu về lĩnh vực vận tải hàng không, đã chỉ ra rằng cạnh tranh là một trong những yếu tố quan trọng nhất có ảnh hưởng đến hoạt động của DN và để duy trì, mở rộng các hoạt động của DN đòi hỏi phải chú ý đến việc xây dựng chiến lược. Các kết quả nghiên cứu ở đây, nhóm tác giả chủ yếu sử dụng mô hình năm lực lượng cạnh tranh của Porter và các công cụ phân tích được thực
9
hiện bằng cách sử dụng thử nghiệm Friedman, t-test, phân tích nhân tố khám phá và Kolmogorov-Smirnov kiểm tra bằng phương tiện của SPSS.
Các kết quả nghiên cứu trên có thể áp dụng trong xây dựng CLSXKD cho DN VTĐS.
Hướng thứ ba: Đề cập đến việc xây dựng CLSXKD cho ngành ĐS tại một số quốc gia cụ thể.
Tác giả Dr. Oh Ji Taek (2015) [61], đã đề cập chiến lược phát triển ĐS của Hàn Quốc đến năm 2020 nhằm mục đích nhấn mạnh vào ĐS và hệ thống giao thông liên kết (intermodalism) để tối đa hiệu suất và cụ thể một số giải pháp như sau: Kết nối các thành phố chủ đạo bằng hệ thống ĐS cao tốc với vận tốc trên 230km/h; Xây dựng mạng lưới tàu cao tốc trong đại đô thị, thủ đô với thời gian di chuyển trong vòng 30 phút; Xây dựng hệ thống VTHH ĐS xanh; ĐS tiện lợi cho người sử dụng. Điều này có thể vận dụng vào việc xây dựng các giải pháp chiến lược cho ĐSVN.
Theo như Công ty CP ĐS Nga (2008) [76], [77] đã phân tích, Chiến lược phát triển của ĐS Nga đến năm 2030, tập trung vào một số các vấn đề sau: Đầu tư phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng; Xây dựng một số tuyến ĐS mới; Phát triển các trung tâm logistic; Xây dựng các tuyến tới khu công nghiệp và các mỏ khoáng sản; Phát triển các hành lang quá cảnh và nâng cấp ĐS hiện tại. Điều này có thể vận dụng trong xây dựng giải pháp chiến lược cho ngành ĐSVN.
Theo bài viết của tác giả Zhang, Jianping (2009) [78], chiến lược phát
triển ĐS Trung Quốc đến năm 2020 tập trung vào hai hướng chính: nâng cao
Với những hướng phân tích nêu trên, tác giả đề xuất một số hướng nghiên cứu tiếp theo cần thực hiện đó là:
- Tiếp tục nghiên cứu thêm các vấn đề về an sinh xã hội trong vận tải hành khách bằng đường sắt để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong công tác vận chuyển hành khách của Đường sắt.
- Nghiên cứu sâu thêm về học thuật của tính công ích trong vận tải đường sắt. Từ đó có thêm cơ sở khoa học trong việc đánh giá sâu sắc tính công ích trong vận tải đường sắt.
2. Kiến nghị
2.1. Kiến nghị với Nhà nước.
- Tiếp tục hoàn chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển ngành VTĐS phù hợp
với định hướng quy hoạch chung về GTVT và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời gian tới.
- Nghiên cứu bổ xung, xây dựng, sửa đổi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy trình, quy phạm, định mức đơn giá,... để hoàn chỉnh hệ thống pháp luật liên quan bảo đảm cho sự phát triển ngành VTĐS.
- Nhà nước sử dụng chính sách thuế và chính sách tài chính vĩ mô để điều tiết hoạt động của ngành VTĐS.
- Trợ giá cho các nhu cầu vận tải công ích của Đường sắt.
- Rà soát sửa đổi và bổ sung hệ thống pháp luật, thể chế chính sách cho phù hợp với các quy định của WTO và các tổ chức quốc tế khác mà Việt Nam tham gia. - Tăng cường công tác liên kết, phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương với Tổng Công ty ĐSVN. Nâng cao trách nhiệm của các cấp ủy Đảng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện quy hoạch, giữ gìn quỹ đất cho phát triển đường
sắt và đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường sắt.
- Xây dựng chính sách hỗ trợ để các cơ sở công nghiệp chủ đạo của ngành
đường sắt đầu tư nhập khẩu, tiếp nhận công nghệ hiện đại của các nước tiên tiến nhằm tranh thủ nguồn vốn, công nghệ cũng như kinh nghiệm trong điều hành quản lý, từng bước nội địa hoá sản phẩm công nghiệp ngành ĐS. Đồng thời xây dựng chính sách khuyến khích xuất khẩu các sản phẩm của ngành công nghiệp Đường sắt như: đầu máy, TX, thiết bị phụ tùng,... sang các nước trong khu vực và trên thế giới.
2.2. Kiến nghị với TCT ĐSVN và Công ty CP VTĐS Hà Nội.
* Kiến nghị đối với TCT ĐSVN:
- Hoàn thiện cơ cấu tổ chức hợp lý, xây dựng kế hoạch ngắn hạn và tăng cường hoạt động Marketting để tổ chức thực hiện chiến lược của TCT ĐSVN.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links