Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học cây na (Annona squamosa L.) và cây dủ dẻ trâu (Melodoum fruticosum Lour.) thuộc họ Na (Annonaceae) ở Việt Nam
MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU.....................................................................3
1.1. GIỚI THIỆU VỀ CHI NA (ANNONA)................................................................3
1.1.1. Đặc điểm thực vật của chi Na (Annona) .....................................................3
1.1.2. Các nghiên cứu về thành phần hóa học của chi Annona .............................3
1.1.2.1. Các hợp chất diterpenoid ent-kaurane ................................................4
1.1.2.2. Các hợp chất acetogenin .....................................................................7
1.1.2.3. Các hợp chất alkaloid........................................................................19
1.1.2.4. Các hợp chất amide...........................................................................23
1.1.2.5. Các hợp chất peptide vòng................................................................24
1.1.2.6. Các hợp chất khác .............................................................................25
1.1.3. Các nghiên cứu về hoạt tính sinh học của chi Annona..............................27
1.1.3.1. Hoạt tính gây độc tế bào ...................................................................27
1.1.3.2. Hoạt tính kháng viêm........................................................................30
1.1.3.3. Hoạt tính kháng khuẩn và kháng nấm...............................................30
1.1.3.4. Hoạt tính kháng virus và ký sinh trùng.............................................31
1.1.3.5. Hoạt tính chống oxy hóa ...................................................................32
1.1.3.6. Hoạt tính khác ...................................................................................32
1.2. GIỚI THIỆU VỀ LOÀI NA BIỂN ....................................................................34
1.2.1. Đặc điểm thực vật......................................................................................34iv
1.2.2. Công dụng..................................................................................................35
1.2.3. Tình hình nghiên cứu về loài na biển (A. glabra) trên thế giới.................35
1.2.4. Tình hình nghiên cứu về loài na biển (A. glabra) ở Việt Nam .................36
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................38
2.1. MẪU THỰC VẬT .............................................................................................38
2.2. PHƯƠNG PHÁP PHÂN LẬP CÁC HỢP CHẤT.............................................39
2.2.1. Sắc ký lớp mỏng (TLC).............................................................................39
2.2.2. Sắc ký lớp mỏng điều chế..........................................................................39
2.2.3. Sắc ký cột (CC)..........................................................................................39
2.3. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC HÓA HỌC...................................39
2.3.1. Điểm nóng chảy (Mp) ...............................................................................39
2.3.2. Độ quay cực ([α]D) ....................................................................................40
2.3.3. Phổ khối lượng (MS).................................................................................40
2.3.4. Phổ cộng hưởng từ nhân (NMR)...............................................................40
2.3.5. Phổ lưỡng sắc tròn (CD)............................................................................40
2.3.6. Phương pháp xác định đường....................................................................40
2.4. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH HOẠT TÍNH SINH HỌC.................................41
2.4.1. Phương pháp đánh giá hoạt tính gây độc tế bào........................................41
2.4.1.1. Thí nghiệm đánh giá hoạt tính gây độc tế bào..................................41
2.4.1.2. Phân tích hình thái của các tế bào chết theo chương trình sử dụng
chất nhuộm Hoechst 33342............................................................................43
2.4.1.3. Western Blot .....................................................................................43
2.4.2. Phương pháp đánh giá hoạt tính kháng viêm ............................................44
CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM VÀ KẾT QUẢ.......................................................45
3.1. PHÂN LẬP CÁC HỢP CHẤT TỪ LOÀI NA BIỂN........................................45
3.2. HẰNG SỐ VẬT LÝ VÀ DỮ KIỆN PHỔ CỦA CÁC HỢP CHẤT .................48
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiv
3.2.1. Hợp chất 1: 7β,16α,17-Trihydroxy-ent-kauran-19-oic acid (mới)............48
3.2.2. Hợp chất 2: 7β,17-Dihydroxy-16α-ent-kauran-19-oic acid 19-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................48
3.2.3. Hợp chất 3: 7β,17-Dihydroxy-ent-kaur-15-en-19-oic acid 19-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................49
3.2.4. Hợp chất 4: 16α-Hydro-ent-kauran-17,19-dioic acid 17,19-di-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................49
3.2.5. Hợp chất 5: Paniculoside IV......................................................................49
3.2.6. Hợp chất 6: 16α,17-Dihydroxy-ent-kaurane .............................................50
3.2.7. Hợp chất 7: 16β,17-Dihydroxy-ent-kaurane .............................................50
3.2.8. Hợp chất 8: 16β,17-Dihydroxy-ent-kauran-19-al..............................50
3.2.9. Hợp chất 9: 16β,17-Dihydroxy-ent-kauran-19-oic acid .......................50
3.2.10. Hợp chất 10: Annoglabasin E..................................................................50
3.2.11. Hợp chất 11: Annoglabasin B .................................................................51
3.2.12. Hợp chất 12: 19-nor-ent-kauran-4α-ol-17-oic acid.................................51
3.2.13. Hợp chất 13: (2E,4E,1′R,3′S,5′R,6′S)-Dihydrophaseic acid 1,3′-di-O-β-Dglucopyranoside (mới).........................................................................................51
3.2.14. Hợp chất 14: (2E,4E,1′R,3′S,5′R,6′S)-Dihydrophaseic acid 3′-O-β-Dglucopyranoside...................................................................................................51
3.2.15. Hợp chất 15: Cucumegastigmane I .........................................................52
3.2.16. Hợp chất 16: Blumenol A........................................................................52
3.2.17. Hợp chất 17: Icariside B1.........................................................................52
3.2.18. Hợp chất 18: Icariside D2 ........................................................................52
3.2.19. Hợp chất 19: Icariside D2 6′-O-β-D-xylopyranoside...............................52
3.2.20. Hợp chất 20: 3,4-Dimethoxyphenyl 1-O-β-D-glucopyranoside..............53
3.2.21. Hợp chất 21: 3,4-Dihydroxybenzoic acid................................................53
3.2.22. Hợp chất 22: Squamocin M.....................................................................53vi
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN............................................................54
4.1. XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC CÁC HỢP CHẤT.....................................................54
4.1.1. Hợp chất 1: 7β,16α,17-Trihydroxy-ent-kauran-19-oic acid (mới)............54
4.1.2. Hợp chất 2: 7β,17-Dihydroxy-16α-ent-kauran-19-oic acid 19-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................60
4.1.3. Hợp chất 3: 7β,17-Dihydroxy-ent-kaur-15-en-19-oic acid 19-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................65
4.1.4. Hợp chất 4: 16α-Hydro-ent-kauran-17,19-dioic acid 17,19-di-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................70
4.1.5. Hợp chất 5: Paniculoside IV......................................................................76
4.1.6. Hợp chất 6: 16α,17-Dihydroxy-ent-kaurane .............................................78
4.1.7. Hợp chất 7: 16β,17-Dihydroxy-ent-kaurane .............................................80
4.1.8. Hợp chất 8: 16β,17-Dihydroxy-ent-kauran-19-al.............................82
4.1.9. Hợp chất 9: 16β,17-Dihydroxy-ent-kauran-19-oic acid .......................84
4.1.10. Hợp chất 10: Annoglabasin E..................................................................85
4.1.11. Hợp chất 11: Annoglabasin B .................................................................87
4.1.12. Hợp chất 12: 19-nor-ent-kauran-4α-ol-17-oic acid.................................89
4.1.13. Hợp chất 13: (2E,4E,1′R,3′S,5′R,6′S)-Dihydrophaseic acid 1,3′-di-O-β-Dglucopyranoside (mới).........................................................................................91
4.1.14. Hợp chất 14: (2E,4E,1′R,3′S,5′R,6′S)-Dihydrophaseic acid 3′-O-β-Dglucopyranoside...................................................................................................97
4.1.15. Hợp chất 15: Cucumegastigmane I .........................................................99
4.1.16. Hợp chất 16: Blumenol A......................................................................101
4.1.17. Hợp chất 17: Icariside B1.......................................................................102
4.1.18. Hợp chất 18: Icariside D2 ......................................................................103
4.1.19. Hợp chất 19: Icariside D2 6′-O-β-D-xylopyranoside.............................105
4.1.20. Hợp chất 20: 3,4-Dimethoxyphenyl-1-O-β-D-glucopyranoside............106
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phivii
4.1.21. Hợp chất 21: 3,4-Dihydroxybenzoic acid..............................................107
4.1.22. Hợp chất 22: Squamocin M...................................................................108
4.2. KẾT QUẢ THỬ HOẠT TÍNH SINH HỌC ....................................................112
4.2.1. Kết quả thử hoạt tính gây độc tế bào của các phân đoạn ........................112
4.2.2. Kết quả thử hoạt tính gây độc tế bào của các hợp chất ...........................112
4.2.3. Kết quả thử hoạt tính kháng viêm của các hợp chất................................115
KẾT LUẬN.............................................................................................................118
KIẾN NGHỊ ............................................................................................................120
CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ..................121
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................122
PHỤ LỤC.................................................................................................................... Iviii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Kí hiệu Tiếng Anh Diễn giải
13
C-NMR Cacbon-13 Nuclear Magnetic
Resonance Spectroscopy
Phổ cộng hưởng từ hạt nhân
cacbon 13
1
H-NMR Proton Nuclear Magnetic
Resonance Spectroscopy
Phổ cộng hưởng từ hạt nhân
proton
A Annona Annona
A-498 Human kidney carcinoma Ung thư biểu mô thận người
A-549 Human lung carcinoma Ung thư phổi người
CD Circular dichroism Phổ lưỡng sắc tròn
COSY 1H-1H- Correlation Spectroscopy Phổ COSY
DEPT Distortionless Enhancement by
Polarisation Transfer
Phổ DEPT
DMSO Dimethylsulfoxide (CH3)2SO
DNA Deoxyribo Nucleic Axit
DPPH 1,1- diphenyl-2-picrylhydrazyl
ESI-MS Electron Spray Ionization Mass
Spectra
Phổ khối ion hóa phun mù điện
tử
FBS Fetal bovine serum Huyết thanh bò
Glc Glucose Glucozơ
HEL-299 Homo Sapiens Lung Normal Tế bào mô phổi thường
HeLa HeLa cell Tế bào ung thư cổ tử cung
Hep G2 Hepatocellular carcinoma Ung thư biểu mô gan
HL-60 Human promyelocytic leukemia Ung thư máu
HMBC Heteronuclear Mutiple Bond
Connectivity
Phổ tương tác dị hạt nhân qua
nhiều liên kết
HPLC High Performance Liquid
Chromatography
Sắc ký lỏng hiệu năng cao
HR-ESI-MS High Resolution Electronspray
Ionization Mass Spectrum
Phổ khối lượng phân giải cao
phun mù điện tử
HSQC Heteronuclear Single-Quantum
Coherence
Phổ tương tác dị hạt nhân qua 1
liên kết
HT-29 Human colon adenocarcinoma Ung thư ruột kết người
IC50 Inhibitory concentration at 50% Nồng độ ức chế 50% đối tượng
thử nghiệm
IL Interleukin
iNOS Inducible nitric oxide synthase Một enzyme tạo ra nitric oxide
từ amino L-arginine acid
KB Human epidemoid carcinoma Ung thư biểu mô người
LPO lipid peroxide
LPS Lipopolysaccharide
LU-1 Human lung carcinoma Ung thư phổi người
MCF-7 Human breast carcinoma Ung thư vú người
MKN-45 Human Gastric Cancer Ung thư dạ dày
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiix
MTT 3-[4,5-dimethylthiazol-2-yl]-2,5-
diphenyltetrazolium bromide
MTT 3-[4,5-dimethylthiazol-2-yl]-2,5-
diphenyltetrazolium bromide
NOESY Nuclear Overhauser Enhancement
Spectroscopy
Phổ NOESY
PACA-2 Human Pancreatic Carcinoma Ung thư biểu mô tuyến tụy người
PC-3 Human Prostate Adenocarcinoma Ung thư tuyến tiền liệt người
RPMI Roswell Park Memorial Institute Môi trường nuôi cấy tế bào
RPMI
SK-MEL2 Melanoma Ung tư da
SMMC-7721 Human Hepatocellular Carcinoma Ung thư biểu mô gan
TLC Thin layer chromatography Sắc ký lớp mỏng
TMS Tetramethylsilane (CH3)4Si
TNF-α Tumor necrosis factor alpha Yếu tố hoại tử khối u
VERO Monkey epitheloid renal Tế bào thường thận khỉx
DANH MỤC BẢNG
Bảng1.1. Các hợp chất ent-kaurane từ chi Annona ................................................................ 4
Bảng1.2. Các hợp chất acetogenin không chứa vòng tetrahydrofuran từ chi Annona.........8
Bảng1.3. Các hợp chất acetogenin chứa 1 vòng tetrahydrofuran từ chi Annona .................9
Bảng1.4. Các hợp chất acetogenin chứa 2 vòng tetrahydrofuran từ chi Annona ...............15
Bảng1.5. Các hợp chất alkaloid từ chi Annona.....................................................................19
Bảng1.6. Các hợp chất amide từ chi Annona........................................................................23
Bảng1.7. Các hợp chất peptide vòng từ chi Annona ............................................................24
Bảng1.8. Các hợp chất khác từ chi Annona..........................................................................26
Bảng4.1. Số liệu phổ NMR của hợp chất 1 và hợp chất tham khảo ...................................55
Bảng4.2. Số liệu phổ NMR của hợp chất 2 và hợp chất tham khảo ...................................62
Bảng4.3. Số liệu phổ NMR của hợp chất 3...........................................................................66
Bảng4.4. Số liệu phổ NMR của hợp chất 4 và hợp chất tham khảo ...................................71
Bảng4.5. Số liệu phổ NMR của hợp chất 5 và hợp chất tham khảo ...................................77
Bảng4.6. Số liệu phổ NMR của hợp chất 6 và hợp chất tham khảo ...................................79
Bảng4.7. Số liệu phổ NMR của hợp chất 7 và hợp chất tham khảo ...................................81
Bảng4.8. Số liệu phổ NMR của hợp chất 8 và hợp chất tham khảo ...................................83
Bảng4.9. Số liệu phổ NMR của hợp chất 9 và hợp chất tham khảo ...................................84
Bảng4.10. Số liệu phổ NMR của hợp chất 10 và hợp chất tham khảo ...............................86
Bảng4.11. Số liệu phổ NMR của hợp chất 11 và hợp chất tham khảo ...............................88
Bảng4.12. Số liệu phổ NMR của hợp chất 12 và hợp chất tham khảo ...............................90
Bảng4.13. Số liệu phổ NMR của hợp chất 13 và hợp chất tham khảo ...............................92
Bảng4.14. Số liệu phổ NMR của hợp chất 14 và hợp chất tham khảo ...............................98
Bảng4.15. Số liệu phổ NMR của hợp chất 15 và hợp chất tham khảo .............................100
Bảng4.16. Số liệu phổ NMR của hợp chất 16 và hợp chất tham khảo .............................101
Bảng4.17. Số liệu phổ NMR của hợp chất 17 và hợp chất tham khảo .............................103
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phixi
Bảng4.18. Số liệu phổ NMR của hợp chất 18 và hợp chất tham khảo .............................104
Bảng4.19. Số liệu phổ NMR của hợp chất 19 và hợp chất tham khảo .............................105
Bảng4.20. Số liệu phổ NMR của hợp chất 20 và hợp chất tham khảo .............................106
Bảng4.21. Số liệu phổ NMR của hợp chất 21 và hợp chất tham khảo .............................108
Bảng4.22. Số liệu phổ NMR của hợp chất 22 và hợp chất tham khảo .............................109
Bảng4.23. Thống kê hợp chất phân lập được từ loài na biển.............................................111
Bảng 4.24. Kết quả thử hoạt tính gây độc tế bào của dịch chiết và các phân đoạn từ lá và
quả loài na biển (A. glabra)...................................................................................................112
Bảng4.25. Kết quả thử hoạt tính của các hợp chất 1-22.....................................................114
Bảng4.26. Tác dụng ức chế NO trong đại thực bào ...........................................................117xii
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Hình ảnh của một số loài thuộc chi Annona............................................................ 3
Hình 1.2. Loài na biển (Annona glabra Linn.) ......................................................................34
Hình 2.1. Mẫu thực vật và mẫu tiêu bản khô của loài na biển (A. glabra) ..........................38
Hình 3.1. Sơ đồ chiết các phân đoạn mẫu na biển (A. glabra) .............................................47
Hình 3.2. Sơ đồ phân lập các hợp chất từ cặn chiết dichloromethane..................................48
Hình 3.3. Sơ đồ phân lập các hợp chất từ cặn chiết nước .....................................................48
Hình 4.1. Cấu trúc hóa học của 1 và hợp chất tham khảo.....................................................54
Hình 4.2. Các tương tác HMBC và COSY quan trọng của hợp chất 1 ...............................56
Hình 4.3. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 1............................................................................56
Hình 4.4. Phổ 1H-NMR của hợp chất 1..................................................................................57
Hình 4.5. Phổ 13C-NMR của hợp chất 1.................................................................................57
Hình 4.6. Phổ DEPT của hợp chất 1.......................................................................................58
Hình 4.7. Phổ HSQC của hợp chất 1......................................................................................58
Hình 4.8. Phổ HMBC của hợp chất 1.....................................................................................59
Hình 4.9. Phổ COSY của hợp chất 1......................................................................................59
Hình 4.10. Phổ NOESY của hợp chất 1.................................................................................60
Hình 4.11. Cấu trúc hóa học của hợp chất 2 và hợp chất tham khảo ...................................60
Hình 4.12. Các tương tác HMBC quan trọng của hợp chất 2...............................................62
Hình 4.13. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 2..........................................................................63
Hình 4.14. Phổ 1H-NMR của hợp chất 2................................................................................63
Hình 4.15. Phổ 13C-NMR của hợp chất 2 ..............................................................................64
Hình 4.16. Phổ HSQC của hợp chất 2....................................................................................64
Hình 4.17. Phổ HMBC của hợp chất 2...................................................................................65
Hình 4.18. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC quan trọng của hợp chất 3 .............65
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phixiii
Hình 4.19. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 3..........................................................................67
Hình 4.20. Phổ 1H-NMR của hợp chất 3................................................................................68
Hình 4.21. Phổ 13C-NMR của hợp chất 3 ..............................................................................68
Hình 4.22. Phổ HSQC của hợp chất 3....................................................................................69
Hình 4.23. Phổ HMBC của hợp chất 3...................................................................................69
Hình 4.24. Cấu trúc hóa học của hợp chất 4 và hợp chất tham khảo ...................................70
Hình 4.25. Các tương tác HMBC, COSY và NOESY quan trọng của hợp chất 4.............72
Hình 4.26. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 4..........................................................................72
Hình 4.27. Phổ 1H-NMR của hợp chất 4................................................................................73
Hình 4.28. Phổ 13C-NMR của hợp chất 4 ..............................................................................73
Hình 4.29. Phổ DEPT của hợp chất 4.....................................................................................74
Hình 4.30. Phổ HSQC của hợp chất 4....................................................................................74
Hình 4.31. Phổ HMBC của hợp chất 4...................................................................................75
Hình 4.32. Phổ COSY của hợp chất 4....................................................................................75
Hình 4.33. Phổ NOESY của hợp chất 4.................................................................................76
Hình 4.34. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 5......................76
Hình 4.35. Cấu trúc hóa học của hợp chất 6 ..........................................................................78
Hình 4.36. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 7......................80
Hình 4.37. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 8......................82
Hình 4.38. Cấu trúc hóa học của hợp chất 9 ..........................................................................84
Hình 4.39. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 10....................85
Hình 4.40. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 11....................87
Hình 4.41. Cấu trúc hóa học của 12 và hợp chất tham khảo.................................................89
Hình 4.42. Các tương tác HMBC chính của hợp chất 12 .....................................................90
Hình 4.43. Cấu trúc hóa học của hợp chất 13 và hợp chất tham khảo.................................91
Hình 4.43. Các tương tác HMBC và NOESY chính của hợp chất 13.................................93xiv
Hình 4.44. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 13........................................................................94
Hình 4.45. Phổ 1H-NMR của hợp chất 13 .............................................................................94
Hình 4.46. Phổ 13C-NMR của hợp chất 13 ............................................................................95
Hình 4.47. Phổ DEPT của hợp chất 13 ..................................................................................95
Hình 4.48. Phổ HSQC của hợp chất 13..................................................................................96
Hình 4.49. Phổ HMBC của hợp chất 13 ................................................................................96
Hình 4.50. Phổ NOESY của hợp chất 13...............................................................................97
Hình 4.51. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 14....................97
Hình 4.52. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 15....................99
Hình 4.53. Cấu trúc hóa học chất 16.....................................................................................101
Hình 4.54. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 17..................102
Hình 4.55. Cấu trúc hóa học và các tương tác chính của hợp chất 18................................103
Hình 4.56. Cấu trúc hóa học của hợp chất 19 ......................................................................105
Hình 4.57. Cấu trúc hóa học của hợp chất 20 và hợp chất tham khảo...............................106
Hình 4.58. Cấu trúc hóa học của hợp chất 21 ......................................................................107
Hình 4.59. Cấu trúc hóa học của hợp chất 22 ......................................................................108
Hình 4.60. Các hợp chất phân lập được từ loài na biển.......................................................110
Hình 4.61. Mức độ chết theo cơ chế apoptosis của tế bào HL-60 dưới sự tác động của hợp
chất 18 và 22 tại thời điểm 24 h và 48 h ở nồng độ IC50.....................................................115
Hình 4.62. Ảnh hưởng của hợp chất 18 và 22 đến các biểu hiện ở cấp độ protein trên dòng
tế bào HL-60 ở nồng độ IC50 tại 24 h và 48 h......................................................................115
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phixv
DANH MỤC PHỤ LỤC
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 1 (AGQ30) ..........................................................................II
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 2 (AGQ32) .................................................................... XXII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 3 (AGQ31) ................................................................XXXVI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 4 (AGQ29) .......................................................................... L
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 5 (AGQ26) ..................................................................LXXII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 6 (AGQ6) ............................................................... LXXVIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 7 (AGQ2) .................................................................LXXXII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 8 (AGQ8) ............................................................... LXXXIX
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 9 (AGQ11) ...................................................................XCVI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 10 (AGQ7) .........................................................................CI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 11 (AGQ4) ...................................................................CVIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 12 (AGQ9) .................................................................... CXV
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 13 (AGQ19) .................................................................CXXI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 14 (AG3) ...................................................................... CXLI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 15 (AG1) ..................................................................CXLVII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 16 (AG15) .................................................................... CLIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 17 (AG2) .....................................................................CLVII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 18 (AGQ20) ...............................................................CLXIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 19 (AGQ18) .............................................................. CLXIX
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 20 (AGQ25) ............................................................CLXXIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 21 (AGQ17) .......................................................... CLXXVII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 22 (AGQ1) ............................................................. CLXXXI
PHỤ LỤC 23: Sắc ký đồ của các dẫn xuất TMS của D-glucose, L-glucose và các
hợp chất ........................................................................................................CLXXXV
PHỤ LỤC 24: Phổ CD của hợp chất 13 và hợp chất tham khảo .................CLXXXV
PHỤ LỤC 25: Phiếu giám định tên khoa học cho mẫu nghiên cứu ...........CLXXXVI1
MỞ ĐẦU
Thế giới thực vật là nguồn tài nguyên phong phú và vô cùng quý giá về
những hợp chất thiên nhiên có hoạt tính sinh học. Không chỉ các nước phương đông
mà các nước phương tây cũng tiêu thụ một lượng rất lớn dược liệu. Theo thống kê,
ở các nước có nền công nghiệp phát triển, một phần tư số thuốc kê trong các đơn
đều có chứa hoạt chất có nguồn gốc từ thảo mộc. Nhiều hợp chất thứ cấp có hoạt
tính sinh học tốt đã được phân lập và đưa vào sử dụng với mục đích chữa bệnh. Xu
hướng đi sâu nghiên cứu và tìm kiếm các hợp chất tự nhiên có hoạt tính sinh học
cao từ các loài thực vật làm dược phẩm chữa bệnh đang ngày càng thu hút được sự
quan tâm của các nhà khoa học bởi ưu điểm của chúng là độc tính thấp, dễ hấp thu
và chuyển hóa trong cơ thể hơn so với các dược phẩm tổng hợp.
Việt Nam là một nước nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa nên có hệ
thực vật đa dạng và phong phú. Theo ước tính, nước ta có khoảng gần 13.000 loài
thực vật bậc cao trong đó có khoảng hơn 4.000 loài được sử dụng làm thuốc. Việc
sử dụng nguồn tài nguyên đó để phòng, chữa bệnh và nâng cao sức khoẻ cho con
người đã có một quá trình lịch sử hàng nghìn năm và ngày càng trở nên quan trọng.
Ngoài sự đa dạng về thành phần chủng loại, nguồn dược liệu Việt Nam còn
có giá trị to lớn ở chỗ chúng được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng để chữa nhiều
loại bệnh khác nhau. Các cây thuốc được sử dụng dưới hình thức độc vị hay phối
hợp với nhau tạo nên các bài thuốc quý giá. Ngoài ra, hàng trăm cây thuốc đã được
khoa học y - dược hiện đại chứng minh về giá trị chữa bệnh của chúng.
Cây na biển (Annona glabra) là loại cây ăn quả và thường được dùng trồng
để chắn sóng ở các vùng ngập mặn. Cây thường được dùng để trị tiêu chảy, kiết lỵ
và làm thuốc sát trùng. Vỏ cây giã ra cũng có công dụng tương tự. Dịch lá cây dùng
để trừ chấy. Hạt nghiền nát có tính làm săn da, sát trùng. Thịt quả lại có vị ngọt mát,
giải nhiệt. Các nghiên cứu về thành phần hóa học đã công bố trên thế giới cho thấy
loài này chứa nhiều lớp chất quý có cấu trúc độc đáo, đặc biệt là lớp chất
diterpenoid ent-kaurane và acetogenin. Các nghiên cứu đánh giá hoạt tính sinh học
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi2
cho thấy một số hợp chất đã được phân lập từ loài này thể hiện hoạt tính sinh học
rất đáng quan tâm như: hoạt tính ức chế sự phát triển tế bào ung thư, tác dụng kháng
viêm, giảm đau.... Tuy nhiên, hiện có ít công trình khoa học trong nước công bố cả
về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của cây thuốc quý này.
Nhằm mục đích nghiên cứu làm rõ thành phần hóa học và hoạt tính sinh học
của cây na biển (Annona glabra L), chúng tui lựa chọn đề tài: "Nghiên cứu thành
phần hóa học và hoạt tính sinh học cây Na biển (Annona glabra L.)"
Mục tiêu của luận án: Nghiên cứu để làm rõ thành phần hoá học chủ yếu
của loài na biển (A. glabra). Đánh giá hoạt tính gây độc tế bào và hoạt tính kháng
viêm của các hợp chất phân lập được để tìm kiếm một số chất có hoạt tính , làm cơ
sở khoa học cho những nghiên cứu tiếp theo
nhằm tìm kiếm các hợp chất có hoạt tính sinh học, làm cơ sở khoa học cho
những nghiên cứu tiếp theo để tạo ra sản phẩm chăm sóc sức khỏe cộng đồng và
góp phần giải thích được tác dụng chữa bệnh của vị thuốc này.
Nội dung luận án bao gồm:
1. Phân lập các hợp chất từ quả loài na biển (A. glabra) bằng các phương pháp
sắc ký;
2. Xác định cấu trúc hoá học các hợp chất phân lập được bằng các phương pháp
vật lý và hóa học;
3. Đánh giá hoạt tính gây độc tế bào của các hợp chất phân lập được;
4. Đánh giá hoạt tính kháng viêm của các hợp chất phân lập được.
trong khoảng 0,65 ÷7,39 µM trên 4 dòng tế bào ung thư LU-1, MCF-7, SK-Mel2 và
KB; hợp chất megastigmane 14 và 15, phenolic 18 và acetogenin 22 thể hiện hoạt
tính gây độc tế bào mạnh trên các dòng tế bào LU-1, MCF-7, SK-Mel2 và KB với
giá trị IC50 trong khoảng 2,79 ÷11,17 µM. Các hợp chất 1, 2, 5, 7, 19 và 17 thể hiện
hoạt tính gây độc tế bào ở mức độ trung bình. Các hợp chất còn lại không thể hiện
hoạt tính.
Riêng với dòng tế bào ung thư HL-60 hợp chất 7, 8, 18 và 22 thể hiện hoạt
tính gây độc tế bào mạnh với giá trị IC50 trong khoảng 6,94 ÷ 9,38 µM khi so sánh
với mitoxantrone (IC50: 6,8 µM). Cả bốn hợp chất này sau đó đều được đánh giá
khả năng gây độc tế bào trên dòng tế bào thường HEL-299. Theo kết quả thu được,
chỉ có hợp chất 18 và 22 thể hiện độc tính ít (% sống sót tại nồng độ 9,02 và 8,72
µM tương ứng là 93,25 và 94,69 %). Hai hợp chất này sau đó được nghiên cứu sâu
hơn về khả năng gây chết của các hợp chất này có theo cơ chế apoptosis hay không?
Hơn nữa, khi xử lý với hợp chất 18 và 22, kết quả cho thấy số lượng các tế
bào siêu lưỡng bội (hypodiploid cells) ở giai đoạn G1 tăng lên theo thời gian xử lý.
Họ protein Bcl-2 được chia ra thành 2 loại: Bcl-2 là protein ức chế quá trình tự chết
và Bax là tiền protein của quá trình tự chết. Bax kích thích quá trình tự chết của tế
bào thông qua sự giải phóng Cytochrome c từ ty thể. Ngược lại, Bcl-2 ức chế quá
trình giải phóng Cytochrome c. Trong quá trình tự chết, giải phóng cytochrome c
dẫn đến sự cắt (phân giải) Caspase-9, sau đó là sự phân cắt của Caspase-3 và PARP.
Bởi vậy, với mục đích nghiên cứu cơ chế gây nên quá trình tự chết của tế bào,
chúng tui kiểm tra độ biểu hiện của các protein liên quan tới quá trình này. Khi xử
lý với chất hợp chất 18 (9,0 µM) và 22 (8,7 µM) trong 24 h và 48 h, chúng tui quan
sát thất sự thay đổi trong biểu hiện của các protein liên quan tới quá trình tự chết
của tế bào, ví dụ như: tăng cường biểu hiện của Bax, giảm độ biểu hiện của Bcl-2,
phân cắt Caspase 3 và PARP. Những kết quả này cho thấy hợp chất 18 và 22 gây
nên quá trình tự chết của tế bào thông qua làm thay đổi mức độ biểu hiện của các
protein liên quan trong tế bào HL-60.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học cây na (Annona squamosa L.) và cây dủ dẻ trâu (Melodoum fruticosum Lour.) thuộc họ Na (Annonaceae) ở Việt Nam
MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU.....................................................................3
1.1. GIỚI THIỆU VỀ CHI NA (ANNONA)................................................................3
1.1.1. Đặc điểm thực vật của chi Na (Annona) .....................................................3
1.1.2. Các nghiên cứu về thành phần hóa học của chi Annona .............................3
1.1.2.1. Các hợp chất diterpenoid ent-kaurane ................................................4
1.1.2.2. Các hợp chất acetogenin .....................................................................7
1.1.2.3. Các hợp chất alkaloid........................................................................19
1.1.2.4. Các hợp chất amide...........................................................................23
1.1.2.5. Các hợp chất peptide vòng................................................................24
1.1.2.6. Các hợp chất khác .............................................................................25
1.1.3. Các nghiên cứu về hoạt tính sinh học của chi Annona..............................27
1.1.3.1. Hoạt tính gây độc tế bào ...................................................................27
1.1.3.2. Hoạt tính kháng viêm........................................................................30
1.1.3.3. Hoạt tính kháng khuẩn và kháng nấm...............................................30
1.1.3.4. Hoạt tính kháng virus và ký sinh trùng.............................................31
1.1.3.5. Hoạt tính chống oxy hóa ...................................................................32
1.1.3.6. Hoạt tính khác ...................................................................................32
1.2. GIỚI THIỆU VỀ LOÀI NA BIỂN ....................................................................34
1.2.1. Đặc điểm thực vật......................................................................................34iv
1.2.2. Công dụng..................................................................................................35
1.2.3. Tình hình nghiên cứu về loài na biển (A. glabra) trên thế giới.................35
1.2.4. Tình hình nghiên cứu về loài na biển (A. glabra) ở Việt Nam .................36
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................38
2.1. MẪU THỰC VẬT .............................................................................................38
2.2. PHƯƠNG PHÁP PHÂN LẬP CÁC HỢP CHẤT.............................................39
2.2.1. Sắc ký lớp mỏng (TLC).............................................................................39
2.2.2. Sắc ký lớp mỏng điều chế..........................................................................39
2.2.3. Sắc ký cột (CC)..........................................................................................39
2.3. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC HÓA HỌC...................................39
2.3.1. Điểm nóng chảy (Mp) ...............................................................................39
2.3.2. Độ quay cực ([α]D) ....................................................................................40
2.3.3. Phổ khối lượng (MS).................................................................................40
2.3.4. Phổ cộng hưởng từ nhân (NMR)...............................................................40
2.3.5. Phổ lưỡng sắc tròn (CD)............................................................................40
2.3.6. Phương pháp xác định đường....................................................................40
2.4. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH HOẠT TÍNH SINH HỌC.................................41
2.4.1. Phương pháp đánh giá hoạt tính gây độc tế bào........................................41
2.4.1.1. Thí nghiệm đánh giá hoạt tính gây độc tế bào..................................41
2.4.1.2. Phân tích hình thái của các tế bào chết theo chương trình sử dụng
chất nhuộm Hoechst 33342............................................................................43
2.4.1.3. Western Blot .....................................................................................43
2.4.2. Phương pháp đánh giá hoạt tính kháng viêm ............................................44
CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM VÀ KẾT QUẢ.......................................................45
3.1. PHÂN LẬP CÁC HỢP CHẤT TỪ LOÀI NA BIỂN........................................45
3.2. HẰNG SỐ VẬT LÝ VÀ DỮ KIỆN PHỔ CỦA CÁC HỢP CHẤT .................48
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiv
3.2.1. Hợp chất 1: 7β,16α,17-Trihydroxy-ent-kauran-19-oic acid (mới)............48
3.2.2. Hợp chất 2: 7β,17-Dihydroxy-16α-ent-kauran-19-oic acid 19-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................48
3.2.3. Hợp chất 3: 7β,17-Dihydroxy-ent-kaur-15-en-19-oic acid 19-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................49
3.2.4. Hợp chất 4: 16α-Hydro-ent-kauran-17,19-dioic acid 17,19-di-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................49
3.2.5. Hợp chất 5: Paniculoside IV......................................................................49
3.2.6. Hợp chất 6: 16α,17-Dihydroxy-ent-kaurane .............................................50
3.2.7. Hợp chất 7: 16β,17-Dihydroxy-ent-kaurane .............................................50
3.2.8. Hợp chất 8: 16β,17-Dihydroxy-ent-kauran-19-al..............................50
3.2.9. Hợp chất 9: 16β,17-Dihydroxy-ent-kauran-19-oic acid .......................50
3.2.10. Hợp chất 10: Annoglabasin E..................................................................50
3.2.11. Hợp chất 11: Annoglabasin B .................................................................51
3.2.12. Hợp chất 12: 19-nor-ent-kauran-4α-ol-17-oic acid.................................51
3.2.13. Hợp chất 13: (2E,4E,1′R,3′S,5′R,6′S)-Dihydrophaseic acid 1,3′-di-O-β-Dglucopyranoside (mới).........................................................................................51
3.2.14. Hợp chất 14: (2E,4E,1′R,3′S,5′R,6′S)-Dihydrophaseic acid 3′-O-β-Dglucopyranoside...................................................................................................51
3.2.15. Hợp chất 15: Cucumegastigmane I .........................................................52
3.2.16. Hợp chất 16: Blumenol A........................................................................52
3.2.17. Hợp chất 17: Icariside B1.........................................................................52
3.2.18. Hợp chất 18: Icariside D2 ........................................................................52
3.2.19. Hợp chất 19: Icariside D2 6′-O-β-D-xylopyranoside...............................52
3.2.20. Hợp chất 20: 3,4-Dimethoxyphenyl 1-O-β-D-glucopyranoside..............53
3.2.21. Hợp chất 21: 3,4-Dihydroxybenzoic acid................................................53
3.2.22. Hợp chất 22: Squamocin M.....................................................................53vi
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN............................................................54
4.1. XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC CÁC HỢP CHẤT.....................................................54
4.1.1. Hợp chất 1: 7β,16α,17-Trihydroxy-ent-kauran-19-oic acid (mới)............54
4.1.2. Hợp chất 2: 7β,17-Dihydroxy-16α-ent-kauran-19-oic acid 19-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................60
4.1.3. Hợp chất 3: 7β,17-Dihydroxy-ent-kaur-15-en-19-oic acid 19-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................65
4.1.4. Hợp chất 4: 16α-Hydro-ent-kauran-17,19-dioic acid 17,19-di-O-β-Dglucopyranoside ester (mới) ................................................................................70
4.1.5. Hợp chất 5: Paniculoside IV......................................................................76
4.1.6. Hợp chất 6: 16α,17-Dihydroxy-ent-kaurane .............................................78
4.1.7. Hợp chất 7: 16β,17-Dihydroxy-ent-kaurane .............................................80
4.1.8. Hợp chất 8: 16β,17-Dihydroxy-ent-kauran-19-al.............................82
4.1.9. Hợp chất 9: 16β,17-Dihydroxy-ent-kauran-19-oic acid .......................84
4.1.10. Hợp chất 10: Annoglabasin E..................................................................85
4.1.11. Hợp chất 11: Annoglabasin B .................................................................87
4.1.12. Hợp chất 12: 19-nor-ent-kauran-4α-ol-17-oic acid.................................89
4.1.13. Hợp chất 13: (2E,4E,1′R,3′S,5′R,6′S)-Dihydrophaseic acid 1,3′-di-O-β-Dglucopyranoside (mới).........................................................................................91
4.1.14. Hợp chất 14: (2E,4E,1′R,3′S,5′R,6′S)-Dihydrophaseic acid 3′-O-β-Dglucopyranoside...................................................................................................97
4.1.15. Hợp chất 15: Cucumegastigmane I .........................................................99
4.1.16. Hợp chất 16: Blumenol A......................................................................101
4.1.17. Hợp chất 17: Icariside B1.......................................................................102
4.1.18. Hợp chất 18: Icariside D2 ......................................................................103
4.1.19. Hợp chất 19: Icariside D2 6′-O-β-D-xylopyranoside.............................105
4.1.20. Hợp chất 20: 3,4-Dimethoxyphenyl-1-O-β-D-glucopyranoside............106
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phivii
4.1.21. Hợp chất 21: 3,4-Dihydroxybenzoic acid..............................................107
4.1.22. Hợp chất 22: Squamocin M...................................................................108
4.2. KẾT QUẢ THỬ HOẠT TÍNH SINH HỌC ....................................................112
4.2.1. Kết quả thử hoạt tính gây độc tế bào của các phân đoạn ........................112
4.2.2. Kết quả thử hoạt tính gây độc tế bào của các hợp chất ...........................112
4.2.3. Kết quả thử hoạt tính kháng viêm của các hợp chất................................115
KẾT LUẬN.............................................................................................................118
KIẾN NGHỊ ............................................................................................................120
CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ..................121
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................122
PHỤ LỤC.................................................................................................................... Iviii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Kí hiệu Tiếng Anh Diễn giải
13
C-NMR Cacbon-13 Nuclear Magnetic
Resonance Spectroscopy
Phổ cộng hưởng từ hạt nhân
cacbon 13
1
H-NMR Proton Nuclear Magnetic
Resonance Spectroscopy
Phổ cộng hưởng từ hạt nhân
proton
A Annona Annona
A-498 Human kidney carcinoma Ung thư biểu mô thận người
A-549 Human lung carcinoma Ung thư phổi người
CD Circular dichroism Phổ lưỡng sắc tròn
COSY 1H-1H- Correlation Spectroscopy Phổ COSY
DEPT Distortionless Enhancement by
Polarisation Transfer
Phổ DEPT
DMSO Dimethylsulfoxide (CH3)2SO
DNA Deoxyribo Nucleic Axit
DPPH 1,1- diphenyl-2-picrylhydrazyl
ESI-MS Electron Spray Ionization Mass
Spectra
Phổ khối ion hóa phun mù điện
tử
FBS Fetal bovine serum Huyết thanh bò
Glc Glucose Glucozơ
HEL-299 Homo Sapiens Lung Normal Tế bào mô phổi thường
HeLa HeLa cell Tế bào ung thư cổ tử cung
Hep G2 Hepatocellular carcinoma Ung thư biểu mô gan
HL-60 Human promyelocytic leukemia Ung thư máu
HMBC Heteronuclear Mutiple Bond
Connectivity
Phổ tương tác dị hạt nhân qua
nhiều liên kết
HPLC High Performance Liquid
Chromatography
Sắc ký lỏng hiệu năng cao
HR-ESI-MS High Resolution Electronspray
Ionization Mass Spectrum
Phổ khối lượng phân giải cao
phun mù điện tử
HSQC Heteronuclear Single-Quantum
Coherence
Phổ tương tác dị hạt nhân qua 1
liên kết
HT-29 Human colon adenocarcinoma Ung thư ruột kết người
IC50 Inhibitory concentration at 50% Nồng độ ức chế 50% đối tượng
thử nghiệm
IL Interleukin
iNOS Inducible nitric oxide synthase Một enzyme tạo ra nitric oxide
từ amino L-arginine acid
KB Human epidemoid carcinoma Ung thư biểu mô người
LPO lipid peroxide
LPS Lipopolysaccharide
LU-1 Human lung carcinoma Ung thư phổi người
MCF-7 Human breast carcinoma Ung thư vú người
MKN-45 Human Gastric Cancer Ung thư dạ dày
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiix
MTT 3-[4,5-dimethylthiazol-2-yl]-2,5-
diphenyltetrazolium bromide
MTT 3-[4,5-dimethylthiazol-2-yl]-2,5-
diphenyltetrazolium bromide
NOESY Nuclear Overhauser Enhancement
Spectroscopy
Phổ NOESY
PACA-2 Human Pancreatic Carcinoma Ung thư biểu mô tuyến tụy người
PC-3 Human Prostate Adenocarcinoma Ung thư tuyến tiền liệt người
RPMI Roswell Park Memorial Institute Môi trường nuôi cấy tế bào
RPMI
SK-MEL2 Melanoma Ung tư da
SMMC-7721 Human Hepatocellular Carcinoma Ung thư biểu mô gan
TLC Thin layer chromatography Sắc ký lớp mỏng
TMS Tetramethylsilane (CH3)4Si
TNF-α Tumor necrosis factor alpha Yếu tố hoại tử khối u
VERO Monkey epitheloid renal Tế bào thường thận khỉx
DANH MỤC BẢNG
Bảng1.1. Các hợp chất ent-kaurane từ chi Annona ................................................................ 4
Bảng1.2. Các hợp chất acetogenin không chứa vòng tetrahydrofuran từ chi Annona.........8
Bảng1.3. Các hợp chất acetogenin chứa 1 vòng tetrahydrofuran từ chi Annona .................9
Bảng1.4. Các hợp chất acetogenin chứa 2 vòng tetrahydrofuran từ chi Annona ...............15
Bảng1.5. Các hợp chất alkaloid từ chi Annona.....................................................................19
Bảng1.6. Các hợp chất amide từ chi Annona........................................................................23
Bảng1.7. Các hợp chất peptide vòng từ chi Annona ............................................................24
Bảng1.8. Các hợp chất khác từ chi Annona..........................................................................26
Bảng4.1. Số liệu phổ NMR của hợp chất 1 và hợp chất tham khảo ...................................55
Bảng4.2. Số liệu phổ NMR của hợp chất 2 và hợp chất tham khảo ...................................62
Bảng4.3. Số liệu phổ NMR của hợp chất 3...........................................................................66
Bảng4.4. Số liệu phổ NMR của hợp chất 4 và hợp chất tham khảo ...................................71
Bảng4.5. Số liệu phổ NMR của hợp chất 5 và hợp chất tham khảo ...................................77
Bảng4.6. Số liệu phổ NMR của hợp chất 6 và hợp chất tham khảo ...................................79
Bảng4.7. Số liệu phổ NMR của hợp chất 7 và hợp chất tham khảo ...................................81
Bảng4.8. Số liệu phổ NMR của hợp chất 8 và hợp chất tham khảo ...................................83
Bảng4.9. Số liệu phổ NMR của hợp chất 9 và hợp chất tham khảo ...................................84
Bảng4.10. Số liệu phổ NMR của hợp chất 10 và hợp chất tham khảo ...............................86
Bảng4.11. Số liệu phổ NMR của hợp chất 11 và hợp chất tham khảo ...............................88
Bảng4.12. Số liệu phổ NMR của hợp chất 12 và hợp chất tham khảo ...............................90
Bảng4.13. Số liệu phổ NMR của hợp chất 13 và hợp chất tham khảo ...............................92
Bảng4.14. Số liệu phổ NMR của hợp chất 14 và hợp chất tham khảo ...............................98
Bảng4.15. Số liệu phổ NMR của hợp chất 15 và hợp chất tham khảo .............................100
Bảng4.16. Số liệu phổ NMR của hợp chất 16 và hợp chất tham khảo .............................101
Bảng4.17. Số liệu phổ NMR của hợp chất 17 và hợp chất tham khảo .............................103
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phixi
Bảng4.18. Số liệu phổ NMR của hợp chất 18 và hợp chất tham khảo .............................104
Bảng4.19. Số liệu phổ NMR của hợp chất 19 và hợp chất tham khảo .............................105
Bảng4.20. Số liệu phổ NMR của hợp chất 20 và hợp chất tham khảo .............................106
Bảng4.21. Số liệu phổ NMR của hợp chất 21 và hợp chất tham khảo .............................108
Bảng4.22. Số liệu phổ NMR của hợp chất 22 và hợp chất tham khảo .............................109
Bảng4.23. Thống kê hợp chất phân lập được từ loài na biển.............................................111
Bảng 4.24. Kết quả thử hoạt tính gây độc tế bào của dịch chiết và các phân đoạn từ lá và
quả loài na biển (A. glabra)...................................................................................................112
Bảng4.25. Kết quả thử hoạt tính của các hợp chất 1-22.....................................................114
Bảng4.26. Tác dụng ức chế NO trong đại thực bào ...........................................................117xii
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Hình ảnh của một số loài thuộc chi Annona............................................................ 3
Hình 1.2. Loài na biển (Annona glabra Linn.) ......................................................................34
Hình 2.1. Mẫu thực vật và mẫu tiêu bản khô của loài na biển (A. glabra) ..........................38
Hình 3.1. Sơ đồ chiết các phân đoạn mẫu na biển (A. glabra) .............................................47
Hình 3.2. Sơ đồ phân lập các hợp chất từ cặn chiết dichloromethane..................................48
Hình 3.3. Sơ đồ phân lập các hợp chất từ cặn chiết nước .....................................................48
Hình 4.1. Cấu trúc hóa học của 1 và hợp chất tham khảo.....................................................54
Hình 4.2. Các tương tác HMBC và COSY quan trọng của hợp chất 1 ...............................56
Hình 4.3. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 1............................................................................56
Hình 4.4. Phổ 1H-NMR của hợp chất 1..................................................................................57
Hình 4.5. Phổ 13C-NMR của hợp chất 1.................................................................................57
Hình 4.6. Phổ DEPT của hợp chất 1.......................................................................................58
Hình 4.7. Phổ HSQC của hợp chất 1......................................................................................58
Hình 4.8. Phổ HMBC của hợp chất 1.....................................................................................59
Hình 4.9. Phổ COSY của hợp chất 1......................................................................................59
Hình 4.10. Phổ NOESY của hợp chất 1.................................................................................60
Hình 4.11. Cấu trúc hóa học của hợp chất 2 và hợp chất tham khảo ...................................60
Hình 4.12. Các tương tác HMBC quan trọng của hợp chất 2...............................................62
Hình 4.13. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 2..........................................................................63
Hình 4.14. Phổ 1H-NMR của hợp chất 2................................................................................63
Hình 4.15. Phổ 13C-NMR của hợp chất 2 ..............................................................................64
Hình 4.16. Phổ HSQC của hợp chất 2....................................................................................64
Hình 4.17. Phổ HMBC của hợp chất 2...................................................................................65
Hình 4.18. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC quan trọng của hợp chất 3 .............65
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phixiii
Hình 4.19. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 3..........................................................................67
Hình 4.20. Phổ 1H-NMR của hợp chất 3................................................................................68
Hình 4.21. Phổ 13C-NMR của hợp chất 3 ..............................................................................68
Hình 4.22. Phổ HSQC của hợp chất 3....................................................................................69
Hình 4.23. Phổ HMBC của hợp chất 3...................................................................................69
Hình 4.24. Cấu trúc hóa học của hợp chất 4 và hợp chất tham khảo ...................................70
Hình 4.25. Các tương tác HMBC, COSY và NOESY quan trọng của hợp chất 4.............72
Hình 4.26. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 4..........................................................................72
Hình 4.27. Phổ 1H-NMR của hợp chất 4................................................................................73
Hình 4.28. Phổ 13C-NMR của hợp chất 4 ..............................................................................73
Hình 4.29. Phổ DEPT của hợp chất 4.....................................................................................74
Hình 4.30. Phổ HSQC của hợp chất 4....................................................................................74
Hình 4.31. Phổ HMBC của hợp chất 4...................................................................................75
Hình 4.32. Phổ COSY của hợp chất 4....................................................................................75
Hình 4.33. Phổ NOESY của hợp chất 4.................................................................................76
Hình 4.34. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 5......................76
Hình 4.35. Cấu trúc hóa học của hợp chất 6 ..........................................................................78
Hình 4.36. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 7......................80
Hình 4.37. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 8......................82
Hình 4.38. Cấu trúc hóa học của hợp chất 9 ..........................................................................84
Hình 4.39. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 10....................85
Hình 4.40. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 11....................87
Hình 4.41. Cấu trúc hóa học của 12 và hợp chất tham khảo.................................................89
Hình 4.42. Các tương tác HMBC chính của hợp chất 12 .....................................................90
Hình 4.43. Cấu trúc hóa học của hợp chất 13 và hợp chất tham khảo.................................91
Hình 4.43. Các tương tác HMBC và NOESY chính của hợp chất 13.................................93xiv
Hình 4.44. Phổ HR-ESI-MS của hợp chất 13........................................................................94
Hình 4.45. Phổ 1H-NMR của hợp chất 13 .............................................................................94
Hình 4.46. Phổ 13C-NMR của hợp chất 13 ............................................................................95
Hình 4.47. Phổ DEPT của hợp chất 13 ..................................................................................95
Hình 4.48. Phổ HSQC của hợp chất 13..................................................................................96
Hình 4.49. Phổ HMBC của hợp chất 13 ................................................................................96
Hình 4.50. Phổ NOESY của hợp chất 13...............................................................................97
Hình 4.51. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 14....................97
Hình 4.52. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 15....................99
Hình 4.53. Cấu trúc hóa học chất 16.....................................................................................101
Hình 4.54. Cấu trúc hóa học và các tương tác HMBC chính của hợp chất 17..................102
Hình 4.55. Cấu trúc hóa học và các tương tác chính của hợp chất 18................................103
Hình 4.56. Cấu trúc hóa học của hợp chất 19 ......................................................................105
Hình 4.57. Cấu trúc hóa học của hợp chất 20 và hợp chất tham khảo...............................106
Hình 4.58. Cấu trúc hóa học của hợp chất 21 ......................................................................107
Hình 4.59. Cấu trúc hóa học của hợp chất 22 ......................................................................108
Hình 4.60. Các hợp chất phân lập được từ loài na biển.......................................................110
Hình 4.61. Mức độ chết theo cơ chế apoptosis của tế bào HL-60 dưới sự tác động của hợp
chất 18 và 22 tại thời điểm 24 h và 48 h ở nồng độ IC50.....................................................115
Hình 4.62. Ảnh hưởng của hợp chất 18 và 22 đến các biểu hiện ở cấp độ protein trên dòng
tế bào HL-60 ở nồng độ IC50 tại 24 h và 48 h......................................................................115
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phixv
DANH MỤC PHỤ LỤC
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 1 (AGQ30) ..........................................................................II
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 2 (AGQ32) .................................................................... XXII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 3 (AGQ31) ................................................................XXXVI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 4 (AGQ29) .......................................................................... L
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 5 (AGQ26) ..................................................................LXXII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 6 (AGQ6) ............................................................... LXXVIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 7 (AGQ2) .................................................................LXXXII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 8 (AGQ8) ............................................................... LXXXIX
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 9 (AGQ11) ...................................................................XCVI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 10 (AGQ7) .........................................................................CI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 11 (AGQ4) ...................................................................CVIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 12 (AGQ9) .................................................................... CXV
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 13 (AGQ19) .................................................................CXXI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 14 (AG3) ...................................................................... CXLI
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 15 (AG1) ..................................................................CXLVII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 16 (AG15) .................................................................... CLIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 17 (AG2) .....................................................................CLVII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 18 (AGQ20) ...............................................................CLXIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 19 (AGQ18) .............................................................. CLXIX
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 20 (AGQ25) ............................................................CLXXIII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 21 (AGQ17) .......................................................... CLXXVII
PHỤ LỤC HỢP CHẤT 22 (AGQ1) ............................................................. CLXXXI
PHỤ LỤC 23: Sắc ký đồ của các dẫn xuất TMS của D-glucose, L-glucose và các
hợp chất ........................................................................................................CLXXXV
PHỤ LỤC 24: Phổ CD của hợp chất 13 và hợp chất tham khảo .................CLXXXV
PHỤ LỤC 25: Phiếu giám định tên khoa học cho mẫu nghiên cứu ...........CLXXXVI1
MỞ ĐẦU
Thế giới thực vật là nguồn tài nguyên phong phú và vô cùng quý giá về
những hợp chất thiên nhiên có hoạt tính sinh học. Không chỉ các nước phương đông
mà các nước phương tây cũng tiêu thụ một lượng rất lớn dược liệu. Theo thống kê,
ở các nước có nền công nghiệp phát triển, một phần tư số thuốc kê trong các đơn
đều có chứa hoạt chất có nguồn gốc từ thảo mộc. Nhiều hợp chất thứ cấp có hoạt
tính sinh học tốt đã được phân lập và đưa vào sử dụng với mục đích chữa bệnh. Xu
hướng đi sâu nghiên cứu và tìm kiếm các hợp chất tự nhiên có hoạt tính sinh học
cao từ các loài thực vật làm dược phẩm chữa bệnh đang ngày càng thu hút được sự
quan tâm của các nhà khoa học bởi ưu điểm của chúng là độc tính thấp, dễ hấp thu
và chuyển hóa trong cơ thể hơn so với các dược phẩm tổng hợp.
Việt Nam là một nước nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa nên có hệ
thực vật đa dạng và phong phú. Theo ước tính, nước ta có khoảng gần 13.000 loài
thực vật bậc cao trong đó có khoảng hơn 4.000 loài được sử dụng làm thuốc. Việc
sử dụng nguồn tài nguyên đó để phòng, chữa bệnh và nâng cao sức khoẻ cho con
người đã có một quá trình lịch sử hàng nghìn năm và ngày càng trở nên quan trọng.
Ngoài sự đa dạng về thành phần chủng loại, nguồn dược liệu Việt Nam còn
có giá trị to lớn ở chỗ chúng được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng để chữa nhiều
loại bệnh khác nhau. Các cây thuốc được sử dụng dưới hình thức độc vị hay phối
hợp với nhau tạo nên các bài thuốc quý giá. Ngoài ra, hàng trăm cây thuốc đã được
khoa học y - dược hiện đại chứng minh về giá trị chữa bệnh của chúng.
Cây na biển (Annona glabra) là loại cây ăn quả và thường được dùng trồng
để chắn sóng ở các vùng ngập mặn. Cây thường được dùng để trị tiêu chảy, kiết lỵ
và làm thuốc sát trùng. Vỏ cây giã ra cũng có công dụng tương tự. Dịch lá cây dùng
để trừ chấy. Hạt nghiền nát có tính làm săn da, sát trùng. Thịt quả lại có vị ngọt mát,
giải nhiệt. Các nghiên cứu về thành phần hóa học đã công bố trên thế giới cho thấy
loài này chứa nhiều lớp chất quý có cấu trúc độc đáo, đặc biệt là lớp chất
diterpenoid ent-kaurane và acetogenin. Các nghiên cứu đánh giá hoạt tính sinh học
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi2
cho thấy một số hợp chất đã được phân lập từ loài này thể hiện hoạt tính sinh học
rất đáng quan tâm như: hoạt tính ức chế sự phát triển tế bào ung thư, tác dụng kháng
viêm, giảm đau.... Tuy nhiên, hiện có ít công trình khoa học trong nước công bố cả
về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của cây thuốc quý này.
Nhằm mục đích nghiên cứu làm rõ thành phần hóa học và hoạt tính sinh học
của cây na biển (Annona glabra L), chúng tui lựa chọn đề tài: "Nghiên cứu thành
phần hóa học và hoạt tính sinh học cây Na biển (Annona glabra L.)"
Mục tiêu của luận án: Nghiên cứu để làm rõ thành phần hoá học chủ yếu
của loài na biển (A. glabra). Đánh giá hoạt tính gây độc tế bào và hoạt tính kháng
viêm của các hợp chất phân lập được để tìm kiếm một số chất có hoạt tính , làm cơ
sở khoa học cho những nghiên cứu tiếp theo
nhằm tìm kiếm các hợp chất có hoạt tính sinh học, làm cơ sở khoa học cho
những nghiên cứu tiếp theo để tạo ra sản phẩm chăm sóc sức khỏe cộng đồng và
góp phần giải thích được tác dụng chữa bệnh của vị thuốc này.
Nội dung luận án bao gồm:
1. Phân lập các hợp chất từ quả loài na biển (A. glabra) bằng các phương pháp
sắc ký;
2. Xác định cấu trúc hoá học các hợp chất phân lập được bằng các phương pháp
vật lý và hóa học;
3. Đánh giá hoạt tính gây độc tế bào của các hợp chất phân lập được;
4. Đánh giá hoạt tính kháng viêm của các hợp chất phân lập được.
trong khoảng 0,65 ÷7,39 µM trên 4 dòng tế bào ung thư LU-1, MCF-7, SK-Mel2 và
KB; hợp chất megastigmane 14 và 15, phenolic 18 và acetogenin 22 thể hiện hoạt
tính gây độc tế bào mạnh trên các dòng tế bào LU-1, MCF-7, SK-Mel2 và KB với
giá trị IC50 trong khoảng 2,79 ÷11,17 µM. Các hợp chất 1, 2, 5, 7, 19 và 17 thể hiện
hoạt tính gây độc tế bào ở mức độ trung bình. Các hợp chất còn lại không thể hiện
hoạt tính.
Riêng với dòng tế bào ung thư HL-60 hợp chất 7, 8, 18 và 22 thể hiện hoạt
tính gây độc tế bào mạnh với giá trị IC50 trong khoảng 6,94 ÷ 9,38 µM khi so sánh
với mitoxantrone (IC50: 6,8 µM). Cả bốn hợp chất này sau đó đều được đánh giá
khả năng gây độc tế bào trên dòng tế bào thường HEL-299. Theo kết quả thu được,
chỉ có hợp chất 18 và 22 thể hiện độc tính ít (% sống sót tại nồng độ 9,02 và 8,72
µM tương ứng là 93,25 và 94,69 %). Hai hợp chất này sau đó được nghiên cứu sâu
hơn về khả năng gây chết của các hợp chất này có theo cơ chế apoptosis hay không?
Hơn nữa, khi xử lý với hợp chất 18 và 22, kết quả cho thấy số lượng các tế
bào siêu lưỡng bội (hypodiploid cells) ở giai đoạn G1 tăng lên theo thời gian xử lý.
Họ protein Bcl-2 được chia ra thành 2 loại: Bcl-2 là protein ức chế quá trình tự chết
và Bax là tiền protein của quá trình tự chết. Bax kích thích quá trình tự chết của tế
bào thông qua sự giải phóng Cytochrome c từ ty thể. Ngược lại, Bcl-2 ức chế quá
trình giải phóng Cytochrome c. Trong quá trình tự chết, giải phóng cytochrome c
dẫn đến sự cắt (phân giải) Caspase-9, sau đó là sự phân cắt của Caspase-3 và PARP.
Bởi vậy, với mục đích nghiên cứu cơ chế gây nên quá trình tự chết của tế bào,
chúng tui kiểm tra độ biểu hiện của các protein liên quan tới quá trình này. Khi xử
lý với chất hợp chất 18 (9,0 µM) và 22 (8,7 µM) trong 24 h và 48 h, chúng tui quan
sát thất sự thay đổi trong biểu hiện của các protein liên quan tới quá trình tự chết
của tế bào, ví dụ như: tăng cường biểu hiện của Bax, giảm độ biểu hiện của Bcl-2,
phân cắt Caspase 3 và PARP. Những kết quả này cho thấy hợp chất 18 và 22 gây
nên quá trình tự chết của tế bào thông qua làm thay đổi mức độ biểu hiện của các
protein liên quan trong tế bào HL-60.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links