nangtienca004
New Member
Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Luận văn ThS. Lý luận và phương pháp dạy học (Bộ môn Toán học) -- Trường Đại học Giáo dục. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2010
Trình bày một số vấn đề thuộc về cơ sở lí luận: quan niệm về tư duy, các loại hình tư duy và các thao tác tư duy trong Toán học. Mục tiêu dạy học môn Toán trong nhà trường phổ thông trong đó mục tiêu quan trọng nhất là phát triển năng lực trí tuệ, tư duy cho học sinh. Xây dựng hệ thống những bài toán trong chương ”Tứ giác” lớp 8 trung học cơ sở nhằm rèn luyện các thao tác tư duy ( phân tích, tổng hợp, đặc biệt hóa, tổng quát hóa, lật ngược vấn đề) và phát triển các loại hình tư duy ( tư duy hàm, tư duy thuật toán, tư duy sáng tạo) cho học sinh. Kết quả thực nghiệm sư phạm đã kiểm nghiệm được phần nào tính khả thi và hiệu quả của đề tài
Chƣơng I: MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN TƢ DUY CHO HỌC SINH 6
1.1 Đại cƣơng về tƣ duy…………………………………………… 6
1.1.1. Tƣ duy là gì?.............................................................................. 6
1.1.2. Quá trình tƣ duy……………………………………………… 7
1.1.3. Các loại hình tƣ duy………………………………………… 7
1.2. Tƣ duy toán học……………………………………………… 8
1.2.1. Các hình thức tƣ duy trong toán học………………………… 8
1.2.2. Các thao tác tƣ duy trong toán học…………………………… 9
1.2.3 Một số loại hình tƣ duy toán học……………………………… 14
1.3. Mục tiêu dạy học môn Toán ở nhà trƣờng phổ thông………… 23
1.3.1. Rèn luyện tƣ duy logic và ngôn ngữ chính xác……………… 23
1.3.2. Phát triển khả năng suy đoán và tƣởng tƣợng……………… 23
1.3.3. Rèn luyện những hoạt động trí tuệ cơ bản………………… 24
1.3.4. Hình thành những phẩm chất trí tuệ……………………… 24
1.4 Tóm tắt chƣơng 1……………………………………………… 25
Chƣơng 2: XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÀI TOÁN TRONG
CHƢƠNG “TỨ GIÁC” LỚP 8 TRUNG HỌC CƠ SỞ…………… 26
2.1. Rèn luyện các thao tác tƣ duy cho học sinh qua các bài toán… 26
2.1.1. Phân tích, tổng hợp………………………………………… 26
2.1.2. Đặc biệt hóa………………………………………………… 32
2.1.3. Tổng quát hóa……………………………………………… 42
2.1.4. Lật ngƣợc vấn đề…………………………………………… 45
2.2 các bài toán nhằm phát triển các loại hình tƣ duy cho học sinh… 50
2.2.1. Tƣ duy hàm………………………………………………… 50
2.2.2. Tƣ duy thuật toán…………………………………………… 55
2.2.3. Tƣ duy sáng tạo……………………………………………… 59
2.3. Các bài toán tổng hợp phối hợp các hoạt động trí tuệ nhằm phát
triển các loại hình tƣ duy…………………………………………… 68
2.4. Tóm tắt chƣơng 2……………………………………………… 81
Chƣơng 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM………………………… 82
3.1. Mục đích, tổ chức và kế hoạch thực nghiệm sƣ phạm………… 82
3.1.1. Mục đích của thực nghiệm………………………………… 82
3.1.2. Tổ chức thực nghiệm sƣ phạm……………………………… 82
3.1.3. Kế hoạch thực nghiệm……………………………………… 83
3.2. Nội dung thực nghiệm………………………………………… 84
3.2.1. Các giáo án thực nghiệm…………………………………… 84
3.2.2. Bài kiểm tra đánh giá……………………………………… 97
3.2.3. Phân tích kết quả thực nghiệm……………………………… 100
3.3. Tóm tắt chƣơng 3……………………………………………… 103
KẾT LUẬN………………………………………………………… 104
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………… 105
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay ở Việt Nam, cũng nhƣ ở nhiều nƣớc trên thế giới, giáo dục
đƣợc coi là quốc sách hàng đầu, là động lực để phát triển kinh tế xã hội. Với
nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản của giáo dục là đào tạo ra những con ngƣời phát
triển toàn diện về mọi mặt, không những có kiến thức tốt mà còn vận dụng
đƣợc kiến thức trong tình huống công việc.
Việc nâng cao chất lƣợng giáo dục là một trong những vấn đề đƣợc
quan tâm hàng đầu trong xã hội. Trong bối cảnh toàn ngành Giáo dục và Đào
tạo đang nỗ lực đổi mới phƣơng pháp dạy học theo hƣớng phát huy tính tích
cực chủ động của học sinh trong họat động học tập mà phƣơng pháp dạy học
là cách thức họat động của giáo viên trong việc chỉ đạo, tổ chức họat động
học tập nhằm giúp học sinh chủ động đạt các mục tiêu dạy học.
Chất lƣợng giáo dục phụ thuộc vào nhiều thành tố trong một hệ thống
bao gồm: Mục tiêu đào tạo, nội dung đào tạo, phƣơng pháp dạy học, thầy và
hoạt động của thầy, trò và hoạt động của trò, môi trƣờng giáo dục… Trong đó
phƣơng pháp dạy học là thành tố trung tâm , giáo viên phải am hiểu sâu sắc
nội dung dạy học, làm chủ kiến thức , biết chế biến nó theo ý đồ sƣ phạm và
biết cách truyền tải nó đến với hoc ̣ sinh . Mặt khác hoc ̣ sinh là chủ thể trong
học tập và tu dƣỡng. Chủ thể phải tự giác, tích cực, chủ động và sáng tạo
trong quá trình học tập.
Mục tiêu đào tạo môn Toán ở trƣờng trung học cơ sở là cung cấp cho
học sinh những kiến thức phổ thông cơ bản, có hệ thống và tƣơng đối toàn
diện; rèn luyện cho học sinh những kỹ năng tƣ duy cơ bản nhƣ : kỹ năng phân
tích, kĩ năng tổng hợp, kĩ năng sáng tạo…
Toán học là cơ sở của nhiều ngành khoa học quan trọng , sự phát triển
của Toán hoc ̣ gắn bó chặt chẽ và có tác động qua lại, trực tiếp với sự tiến bộ
của các nghành khoa hoc ̣ khác . Vì vậy, tƣ duy Toán học có giá trị lớn trong
đời sống, trong nghiên cƣ́ u khoa hoc ̣ , trong sản xuất, đặc biệt trong công
cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc.
Đổi mới PPDH là nhu cầu tất yếu của giáo viên, bởi vì đổi mới là sự cải
tiến, nâng cao chất lƣợng phƣơng pháp dạy học đang sử dụng để đóng góp
nâng cao chất lƣợng hiệu quả của việc dạy học, là sự bổ sung, phối hợp nhiều
phƣơng pháp dạy học để khắc phục mặt hạn chế của phƣơng pháp đã và đang
sử dụng nhằm đạt mục tiêu dạy học, là thay đổi phƣơng pháp đã và đang sử
dụng bằng phƣơng pháp ƣu việt hơn, đem lại hiệu quả dạy dạy học cao hơn. Vì
thế, đổi mới phƣơng pháp dạy học đƣợc xác định trong các văn kiện của Đảng,
Nhà nƣớc mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đang chỉ đạo triển khai nhằm đáp ứng
yêu cầu của mục tiêu và nội dung giáo dục mới. Định hƣớng đổi mới phƣơng
pháp dạy và học đã đƣợc xác định trong Nghị quyết Trung ƣơng 4 khóa VII (1
- 1993), Nghị quyết Trung ƣơng 2 khóa VIII (12 - 1996), đƣợc thể chế hóa
trong Luật Giáo dục (12 - 1998), đƣợc cụ thể hóa trong các chỉ thị của Bộ Giáo
dục và Đào tạo, đặc biệt là chỉ thị số 15 (4 - 1999). Nghị quyết Trung ƣơng 2
khóa VII đã khẳng định “phải đổi mới phƣơng pháp giáo dục đào tạo, khắc
phục lối truyền thụ một chiều ,rèn luyện thành nếp tƣ duy sáng tạo của ngƣời
học. Từng bƣớc áp dụng các phƣơng pháp tiên tiến và phƣơng tiện hiện đại của
quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho
học sinh…”. Luật Giáo dục, điều 24.2, đã ghi: "Phƣơng pháp giáo dục phổ
thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù
hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dƣỡng phƣơng pháp tự học,
rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem
lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh". Để làm đƣợc điều này, với lƣợng
kiến thức và thời gian đƣợc phân phối cho môn toán bậc THCS, mỗi giáo viên
phải có một phƣơng pháp giảng dạy phù hợp thì mới có thể truyền tải đƣợc tối
đa kiến thức cho học sinh, mới phát huy đƣợc tƣ duy sáng tạo của học sinh,
không những đáp ứng cho môn học mà còn áp dụng đƣợc kiến thức đã học vào
các khoa học khác và chuyển tiếp bậc học cao hơn sau này. Yêu cầu đổi mới
PPDH đối với môn Toán còn có một sắc th ái riêng, phải hƣớng tới việc tạo
điều kiện cho học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức thông qua họat động thực
nghiệm và cao hơn nữa, cho học sinh có cơ hội thể hiện sự sáng tạo trong tƣ
duy không kém phần quan trọng trong việc đổi mới PPDH nhằm góp phần
nâng cao chất lƣợng giáo dục ở trƣờng THCS.
Trong quá trình hình thành và phát triển tƣ duy của học sinh thì Toán
học có vai trò đặc biệt quan trọng. Ngƣời giáo viên cần rèn luyện cho học
sinh thấy đƣợc nhiều hình thức có thể diễn tả cùng một nội dung Toán học
đồng thời phải rèn luyện cho học sinh biết lựa chọn hình thức phù hợp nhất
thể hiện nội dung đó. Khái quát hóa, đặc biệt hóa, tƣơng tự hóa, phân tích,
tổng hợp, so sánh,...là những thao tác tƣ duy có vai trò rất quan trọng trong
quá trình dạy học Toán ở trƣờng phổ thông. Những thao tác này giúp chúng ta
mò mẫm, đoán để tìm lời giải của bài toán, mở rộng, đào sâu, hệ thống hoá
kiến thức và góp phần quan trọng trong việc hình thành những phẩm chất trí
tuệ cho học sinh. Tuy nhiên, các thao tác tƣ duy chƣa đƣợc rèn luyện đúng
mức trong dạy học ở trƣờng phổ thông. Phƣơng pháp dạy học hiện nay ở
nƣớc ta còn nhiều nhƣợc điểm: tri thức đƣợc ngƣời thầy truyền thụ dƣới dạng
có sẵn, thầy thuyết trình, trò ghi nhớ, thầy áp đặt, trò thụ động. Điều đó dẫn
đến thực trạng học sinh tiếp nhận kiến thức một cách máy móc ít yếu tố tìm
tòi, phát hiện, sáng tạo trong quá trình học. Từ những lí do trên, đề tài đƣợc
chọn là: " Phát triển tư duy cho học sinh thông qua dạy học chương “Tứ
giác” lớp 8 trung học cơ sở” .
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu là xây dựng hệ thống các bài toán trong chƣơng “
Tứ giác” lớp 8 nhằm khai thác và phát triển tƣ duy cho học sinh.
Các bài toán trong hệ thống cần tiềm ẩn các cơ hội có thể khai thác và
rèn luyện đƣợc các thao thao tác tƣ duy cho học sinh. Với đề tài này chúng tôi
hy vọng rằng sẽ đóng góp một phần nhỏ của mình vào việc nâng cao chất
lƣợng giáo dục và cũng nhằm rút kinh nghiệm cho bản thân để việc giảng dạy
môn Toán ở trƣờng phổ thông THCS đƣợc tốt hơn.
3. Phạm vi nghiên cứu
- Chƣơng trình hình học lớp 8 THCS
- Thời gian nghiên cứu : 2 năm (năm học 2009-2010, 2010-2011)
4. Mẫu khảo sát
- Học sinh lớp 8 của trƣờng THPTDL Lô-mô-nô-xốp (năm học 2009-2010,
2010-2011)
- Học sinh lớp 8 của trƣờng phổ thông Quốc tế Việt Nam (năm học 2009-
2010)
5. Vấn đề nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về tƣ duy, quá trình rèn luyện và phát triển các kĩ
năng tƣ duy ở học sinh bậc trung học cơ sở.
- Để phát triển tƣ duy cho học sinh, giáo viên cần rèn luyện cho học sinh các
kĩ năng và phẩm chất tƣ duy nào?
- Những bài toán nào trong chƣơng “ Tứ giác” có tác dụng tốt cho sự phát
triển tƣ duy của học sinh?
6. Giả thuyết nghiên cứu
Nếu giáo viên xây dựng đƣợc một hệ thống bài toán nhằm rèn luyện
các thao tác tƣ duy cho học sinh trong chƣơng “ Tứ giác” lớp 8 và tổ chức
những tình huống dạy học khơi gợi đƣợc hứng thú, tính tự lực khám phá kiến
thức thì sẽ góp phần phát triển tƣ duy cho học sinh.
7. Phƣơng pháp chứng minh luận điểm
- Sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu lí luận làm cơ sở lí luận cho đề tài.
- Sử dụng phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm làm cơ sở thực tiễn cho đề tài.
- Sử dụng phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm để đánh giá tính khả thi và hiệu
quả của đề tài.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Luận văn ThS. Lý luận và phương pháp dạy học (Bộ môn Toán học) -- Trường Đại học Giáo dục. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2010
Trình bày một số vấn đề thuộc về cơ sở lí luận: quan niệm về tư duy, các loại hình tư duy và các thao tác tư duy trong Toán học. Mục tiêu dạy học môn Toán trong nhà trường phổ thông trong đó mục tiêu quan trọng nhất là phát triển năng lực trí tuệ, tư duy cho học sinh. Xây dựng hệ thống những bài toán trong chương ”Tứ giác” lớp 8 trung học cơ sở nhằm rèn luyện các thao tác tư duy ( phân tích, tổng hợp, đặc biệt hóa, tổng quát hóa, lật ngược vấn đề) và phát triển các loại hình tư duy ( tư duy hàm, tư duy thuật toán, tư duy sáng tạo) cho học sinh. Kết quả thực nghiệm sư phạm đã kiểm nghiệm được phần nào tính khả thi và hiệu quả của đề tài
Chƣơng I: MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN TƢ DUY CHO HỌC SINH 6
1.1 Đại cƣơng về tƣ duy…………………………………………… 6
1.1.1. Tƣ duy là gì?.............................................................................. 6
1.1.2. Quá trình tƣ duy……………………………………………… 7
1.1.3. Các loại hình tƣ duy………………………………………… 7
1.2. Tƣ duy toán học……………………………………………… 8
1.2.1. Các hình thức tƣ duy trong toán học………………………… 8
1.2.2. Các thao tác tƣ duy trong toán học…………………………… 9
1.2.3 Một số loại hình tƣ duy toán học……………………………… 14
1.3. Mục tiêu dạy học môn Toán ở nhà trƣờng phổ thông………… 23
1.3.1. Rèn luyện tƣ duy logic và ngôn ngữ chính xác……………… 23
1.3.2. Phát triển khả năng suy đoán và tƣởng tƣợng……………… 23
1.3.3. Rèn luyện những hoạt động trí tuệ cơ bản………………… 24
1.3.4. Hình thành những phẩm chất trí tuệ……………………… 24
1.4 Tóm tắt chƣơng 1……………………………………………… 25
Chƣơng 2: XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÀI TOÁN TRONG
CHƢƠNG “TỨ GIÁC” LỚP 8 TRUNG HỌC CƠ SỞ…………… 26
2.1. Rèn luyện các thao tác tƣ duy cho học sinh qua các bài toán… 26
2.1.1. Phân tích, tổng hợp………………………………………… 26
2.1.2. Đặc biệt hóa………………………………………………… 32
2.1.3. Tổng quát hóa……………………………………………… 42
2.1.4. Lật ngƣợc vấn đề…………………………………………… 45
2.2 các bài toán nhằm phát triển các loại hình tƣ duy cho học sinh… 50
2.2.1. Tƣ duy hàm………………………………………………… 50
2.2.2. Tƣ duy thuật toán…………………………………………… 55
2.2.3. Tƣ duy sáng tạo……………………………………………… 59
2.3. Các bài toán tổng hợp phối hợp các hoạt động trí tuệ nhằm phát
triển các loại hình tƣ duy…………………………………………… 68
2.4. Tóm tắt chƣơng 2……………………………………………… 81
Chƣơng 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM………………………… 82
3.1. Mục đích, tổ chức và kế hoạch thực nghiệm sƣ phạm………… 82
3.1.1. Mục đích của thực nghiệm………………………………… 82
3.1.2. Tổ chức thực nghiệm sƣ phạm……………………………… 82
3.1.3. Kế hoạch thực nghiệm……………………………………… 83
3.2. Nội dung thực nghiệm………………………………………… 84
3.2.1. Các giáo án thực nghiệm…………………………………… 84
3.2.2. Bài kiểm tra đánh giá……………………………………… 97
3.2.3. Phân tích kết quả thực nghiệm……………………………… 100
3.3. Tóm tắt chƣơng 3……………………………………………… 103
KẾT LUẬN………………………………………………………… 104
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………… 105
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay ở Việt Nam, cũng nhƣ ở nhiều nƣớc trên thế giới, giáo dục
đƣợc coi là quốc sách hàng đầu, là động lực để phát triển kinh tế xã hội. Với
nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản của giáo dục là đào tạo ra những con ngƣời phát
triển toàn diện về mọi mặt, không những có kiến thức tốt mà còn vận dụng
đƣợc kiến thức trong tình huống công việc.
Việc nâng cao chất lƣợng giáo dục là một trong những vấn đề đƣợc
quan tâm hàng đầu trong xã hội. Trong bối cảnh toàn ngành Giáo dục và Đào
tạo đang nỗ lực đổi mới phƣơng pháp dạy học theo hƣớng phát huy tính tích
cực chủ động của học sinh trong họat động học tập mà phƣơng pháp dạy học
là cách thức họat động của giáo viên trong việc chỉ đạo, tổ chức họat động
học tập nhằm giúp học sinh chủ động đạt các mục tiêu dạy học.
Chất lƣợng giáo dục phụ thuộc vào nhiều thành tố trong một hệ thống
bao gồm: Mục tiêu đào tạo, nội dung đào tạo, phƣơng pháp dạy học, thầy và
hoạt động của thầy, trò và hoạt động của trò, môi trƣờng giáo dục… Trong đó
phƣơng pháp dạy học là thành tố trung tâm , giáo viên phải am hiểu sâu sắc
nội dung dạy học, làm chủ kiến thức , biết chế biến nó theo ý đồ sƣ phạm và
biết cách truyền tải nó đến với hoc ̣ sinh . Mặt khác hoc ̣ sinh là chủ thể trong
học tập và tu dƣỡng. Chủ thể phải tự giác, tích cực, chủ động và sáng tạo
trong quá trình học tập.
Mục tiêu đào tạo môn Toán ở trƣờng trung học cơ sở là cung cấp cho
học sinh những kiến thức phổ thông cơ bản, có hệ thống và tƣơng đối toàn
diện; rèn luyện cho học sinh những kỹ năng tƣ duy cơ bản nhƣ : kỹ năng phân
tích, kĩ năng tổng hợp, kĩ năng sáng tạo…
Toán học là cơ sở của nhiều ngành khoa học quan trọng , sự phát triển
của Toán hoc ̣ gắn bó chặt chẽ và có tác động qua lại, trực tiếp với sự tiến bộ
của các nghành khoa hoc ̣ khác . Vì vậy, tƣ duy Toán học có giá trị lớn trong
đời sống, trong nghiên cƣ́ u khoa hoc ̣ , trong sản xuất, đặc biệt trong công
cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc.
Đổi mới PPDH là nhu cầu tất yếu của giáo viên, bởi vì đổi mới là sự cải
tiến, nâng cao chất lƣợng phƣơng pháp dạy học đang sử dụng để đóng góp
nâng cao chất lƣợng hiệu quả của việc dạy học, là sự bổ sung, phối hợp nhiều
phƣơng pháp dạy học để khắc phục mặt hạn chế của phƣơng pháp đã và đang
sử dụng nhằm đạt mục tiêu dạy học, là thay đổi phƣơng pháp đã và đang sử
dụng bằng phƣơng pháp ƣu việt hơn, đem lại hiệu quả dạy dạy học cao hơn. Vì
thế, đổi mới phƣơng pháp dạy học đƣợc xác định trong các văn kiện của Đảng,
Nhà nƣớc mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đang chỉ đạo triển khai nhằm đáp ứng
yêu cầu của mục tiêu và nội dung giáo dục mới. Định hƣớng đổi mới phƣơng
pháp dạy và học đã đƣợc xác định trong Nghị quyết Trung ƣơng 4 khóa VII (1
- 1993), Nghị quyết Trung ƣơng 2 khóa VIII (12 - 1996), đƣợc thể chế hóa
trong Luật Giáo dục (12 - 1998), đƣợc cụ thể hóa trong các chỉ thị của Bộ Giáo
dục và Đào tạo, đặc biệt là chỉ thị số 15 (4 - 1999). Nghị quyết Trung ƣơng 2
khóa VII đã khẳng định “phải đổi mới phƣơng pháp giáo dục đào tạo, khắc
phục lối truyền thụ một chiều ,rèn luyện thành nếp tƣ duy sáng tạo của ngƣời
học. Từng bƣớc áp dụng các phƣơng pháp tiên tiến và phƣơng tiện hiện đại của
quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho
học sinh…”. Luật Giáo dục, điều 24.2, đã ghi: "Phƣơng pháp giáo dục phổ
thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù
hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dƣỡng phƣơng pháp tự học,
rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem
lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh". Để làm đƣợc điều này, với lƣợng
kiến thức và thời gian đƣợc phân phối cho môn toán bậc THCS, mỗi giáo viên
phải có một phƣơng pháp giảng dạy phù hợp thì mới có thể truyền tải đƣợc tối
đa kiến thức cho học sinh, mới phát huy đƣợc tƣ duy sáng tạo của học sinh,
không những đáp ứng cho môn học mà còn áp dụng đƣợc kiến thức đã học vào
các khoa học khác và chuyển tiếp bậc học cao hơn sau này. Yêu cầu đổi mới
PPDH đối với môn Toán còn có một sắc th ái riêng, phải hƣớng tới việc tạo
điều kiện cho học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức thông qua họat động thực
nghiệm và cao hơn nữa, cho học sinh có cơ hội thể hiện sự sáng tạo trong tƣ
duy không kém phần quan trọng trong việc đổi mới PPDH nhằm góp phần
nâng cao chất lƣợng giáo dục ở trƣờng THCS.
Trong quá trình hình thành và phát triển tƣ duy của học sinh thì Toán
học có vai trò đặc biệt quan trọng. Ngƣời giáo viên cần rèn luyện cho học
sinh thấy đƣợc nhiều hình thức có thể diễn tả cùng một nội dung Toán học
đồng thời phải rèn luyện cho học sinh biết lựa chọn hình thức phù hợp nhất
thể hiện nội dung đó. Khái quát hóa, đặc biệt hóa, tƣơng tự hóa, phân tích,
tổng hợp, so sánh,...là những thao tác tƣ duy có vai trò rất quan trọng trong
quá trình dạy học Toán ở trƣờng phổ thông. Những thao tác này giúp chúng ta
mò mẫm, đoán để tìm lời giải của bài toán, mở rộng, đào sâu, hệ thống hoá
kiến thức và góp phần quan trọng trong việc hình thành những phẩm chất trí
tuệ cho học sinh. Tuy nhiên, các thao tác tƣ duy chƣa đƣợc rèn luyện đúng
mức trong dạy học ở trƣờng phổ thông. Phƣơng pháp dạy học hiện nay ở
nƣớc ta còn nhiều nhƣợc điểm: tri thức đƣợc ngƣời thầy truyền thụ dƣới dạng
có sẵn, thầy thuyết trình, trò ghi nhớ, thầy áp đặt, trò thụ động. Điều đó dẫn
đến thực trạng học sinh tiếp nhận kiến thức một cách máy móc ít yếu tố tìm
tòi, phát hiện, sáng tạo trong quá trình học. Từ những lí do trên, đề tài đƣợc
chọn là: " Phát triển tư duy cho học sinh thông qua dạy học chương “Tứ
giác” lớp 8 trung học cơ sở” .
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu là xây dựng hệ thống các bài toán trong chƣơng “
Tứ giác” lớp 8 nhằm khai thác và phát triển tƣ duy cho học sinh.
Các bài toán trong hệ thống cần tiềm ẩn các cơ hội có thể khai thác và
rèn luyện đƣợc các thao thao tác tƣ duy cho học sinh. Với đề tài này chúng tôi
hy vọng rằng sẽ đóng góp một phần nhỏ của mình vào việc nâng cao chất
lƣợng giáo dục và cũng nhằm rút kinh nghiệm cho bản thân để việc giảng dạy
môn Toán ở trƣờng phổ thông THCS đƣợc tốt hơn.
3. Phạm vi nghiên cứu
- Chƣơng trình hình học lớp 8 THCS
- Thời gian nghiên cứu : 2 năm (năm học 2009-2010, 2010-2011)
4. Mẫu khảo sát
- Học sinh lớp 8 của trƣờng THPTDL Lô-mô-nô-xốp (năm học 2009-2010,
2010-2011)
- Học sinh lớp 8 của trƣờng phổ thông Quốc tế Việt Nam (năm học 2009-
2010)
5. Vấn đề nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về tƣ duy, quá trình rèn luyện và phát triển các kĩ
năng tƣ duy ở học sinh bậc trung học cơ sở.
- Để phát triển tƣ duy cho học sinh, giáo viên cần rèn luyện cho học sinh các
kĩ năng và phẩm chất tƣ duy nào?
- Những bài toán nào trong chƣơng “ Tứ giác” có tác dụng tốt cho sự phát
triển tƣ duy của học sinh?
6. Giả thuyết nghiên cứu
Nếu giáo viên xây dựng đƣợc một hệ thống bài toán nhằm rèn luyện
các thao tác tƣ duy cho học sinh trong chƣơng “ Tứ giác” lớp 8 và tổ chức
những tình huống dạy học khơi gợi đƣợc hứng thú, tính tự lực khám phá kiến
thức thì sẽ góp phần phát triển tƣ duy cho học sinh.
7. Phƣơng pháp chứng minh luận điểm
- Sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu lí luận làm cơ sở lí luận cho đề tài.
- Sử dụng phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm làm cơ sở thực tiễn cho đề tài.
- Sử dụng phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm để đánh giá tính khả thi và hiệu
quả của đề tài.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links