Đánh giá hiệu quả của việc chuyển mục đích sử dụng đất khi chuyển đất nông nghiệp sang đất khu công

n đầu là đầu tư vào nông nghiệp đem lại hiệu quả kinh tế, xã hội cao nhất.
Bản chất và qui mô của những ràng liên quan đến một dự án hay chương trình cụ thể nào đó có thể luôn không được xác định một cách chắc chắn. Có thể khi dự án xây dựng KCN của chúng ta đang thời kì đánh giá hiệu quả bị ảnh hưởng bởi việc Chính phủ mở một con đường đi qua KCN, nhưng ta lại không biết chắc là người ta có xây dựng con đường đó trong thời gian hoạt động dự kiến của KCN :hay không. Do đó, các ràng buộc tiềm ẩn nên được xác định một cách rõ ràng .
2.4. Xác định lợi ích và chi phí:
cần đưa ra một bản liệt kê tất cả các lợi ích và chi phí mong đợi phát sinh từ dự án được đề xuất. Để xác định được các lợi ích và chi phí thì cần hiểu rõ được chuỗi các nguyên nhân hay kết quả của dự án. Bản liệt kê có thể bao gồm các khoản mục sau:
* Giá trị của sản phẩm phản ánh theo doanh thu phát sinh một cách trực tiếp hay gián tiếp từ một dự án cụ thể;
* Giá trị các thiết bị cho dự án;
* Các chi phí tránh được- những chi phí có thể phát sinh trong tình huống không làm gì cả hay tình huống không có dự án;
* Tiết kiệm nhờ hiệu suất - giảm mức chi tiêu hiện tại nhờ việc thực hiện dự án hay chương trình;
* Lợi ích về y tế, môi trường và các lợi ích xã hội khác, tất cả các lợi ích này hay không được tính theo giá thị trường hay được tính theo giá phản ánh không đầy đủ giá trị của chúng;
* Giảm thất nghiệp…
Tương tự như vậy, đối với mỗi phương án thay thế, cần đưa ra một bản liệt kê tất cả các chi phí. Có thể gồm một số khoản mục như sau:
* Chi phí vốn;
* Chi phí hoạt động của dự án và bảo trì toàn bộ vòng đời dự tính cho các máy móc, thiết bị phục vụ cho dự án;
* Chi phí nhân công;
* Chi phí cho các yếu tố đầu vào khác (nguyên vật liệu, đầu vào cho sản xuất, vận tải, cất trữ,…);
* Các chi phí nghiên cứu, thiết kế và phát triển;
* Chi phí cơ hội liên quan đến việc sử dụng đất và / hay các thiết bị sẵn có thuộc tài sản công cộng;
* Các ảnh hưởng ngoại ứng tiêu cực đối với các nhóm người khác (chi phí môi trường như ô nhiễm không khí, tiếng ồn, khói bụi, rác thải, tệ nạn xã hội;…).
2.4.1. Lợi ích và chi phí:
a) Chi phí là những giá trị vật chất và tinh thần mà ta phải bỏ ra với mong muốn thu lại được một số ích lợi nào đó. Ở đây chi phí còn bao gồm chi phí cơ hội của một thứ là cái mà ta phải từ bỏ để có được nó.
Ta có thể xác định một cách cụ thể hơn những chi phí phải bỏ ra khi chuyển từ đất nông nghiệp sang đất khu công nghiệp:
ëLà sự mất đi nguồn thu mang lại từ các sản phẩm nông nghiệp do diện tích đất đai bị thu hồi phục vụ cho xây dựng KCN là khá lớn. Người dân sống ngay tại nông thôn có thể vẫn phải mua lương thực với giá cao vì nông sản không đủ phục vụ tại chỗ.
ëGiảm bớt lực lượng nông dân do di chuyển vào thành thị và giảm bớt tiềm năng sản xuất của các nông trại khác. Vấn đề giải quyết việc làm cho dân cư nông thôn bị thu hồi đất cũng đã và đang đặt ra nhiều vấn đề bức thiết.
ëVề văn hóa, cuộc sống ở nông thôn cũng ngày càng ít bị quy định bởi hoạt động nông nghiệp. Việc các gia đình được trang bị máy móc kĩ thuật phục vụ cho sản xuất, các trang thiết bị dùng cho gia đình hiện đại, họ cũng được nâng cao trình độ nhận thức và có các thói quen mới như đi mua sắm, đi du lịch,…Thói quen mới đã góp phần san bằng lối sống ở thành thị và nông thôn.
ëVề môi trường, khi thu hồi đất nông nghiệp để xây dựng KCN, đó là những khu đất không quá xa khu dân cư sinh sống nên có nhiều ảnh hưởng như khói bụi, tiếng ồn, khí thải công nghiệp. Đô thị hóa tăng, tất yếu dẫn đến những thách thức lớn về môi trường. Theo các kết quả nghiên cứu thì môi trường không khí ở các khu vực đô thị và các KCN đang bị ô nhiễm nặng ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Trong các nhà máy thải các chất thải các chất độc hại đã gây ra nhiều loại bệnh nghề nghiệp nguy hiểm. Hiện nay, môi trường ở các thành phốn như Việt Trì, Hà Nội, thị xã Ninh Bình, thành phố Quy Nhơn, thành phố Nha Trang, đặc khu Bà Rịa - Vũng Tàu, Tp Hồ Chí Minh,… và các khu công nghiệp như nhà máy hóa chất Việt Trì, nhà máy xi măng Hoàng Thạch, vùng mỏ Quảng Ninh,… đều là các tụ điểm thải ra các chất thải độc hại nguy hiểm. Có hàng trăm khu công nghiệp nhưng chưa có khu nào xây dựng xong trạm xử lí nước thải trực tiếp vào nguồn nước.
ëDo thu hồi đất nông nghiệp để xây dựng KCN làm tăng khoảng cách và không gian phân bố.
b) Lợi ích:
Lợi ích là là những kết quả thu nhận được từ những hoạt động lao động và chi phí bỏ ra sau một thời gian nhất định.
ëChuyển đổi đất nông nghiệp sang đất KCN thường đưa lại hiệu quả sử dụng đất cao hơn, mang lại nguồn thu cao hơn cho Ngân sách Nhà nước. Hiệu quả kinh tế-xã hội cũng được nâng cao rõ rệt, cụ thể như đời sống dân cư được nâng cao, chất lượng và nhu cầu cho cuộc sống của người dân được đáp ứng đầy đủ, số người dân nông thôn đi học ở các trường đại học và cao đẳng, các trường dạy nghề ngày càng nhiều.
ëThu hút lao động vào các KCN rất lớn, bước đầu hình thành thị trường lao động. Số lao động này có thể là lao động có tay nghề cao, cũng có thể là những người lao động thủ công, không đòi hỏi kĩ năng. Trên thực tế KCN đã đáp ứng nhu cầu cho một khối lượng lao động rất lớn. Mặt khác các KCN còn góp phần nâng cao chất lượng lao động nói chung.
ëĐể đáp ứng nhu cầu phát triển của mình, các KCN đã đặc biệt chú trọng việc cải tạo, nâng cấp, xây dựng và mở rộng hệ thống cơ sở hạ tầng cũng như hoạt động sản xuất, phân phối trao đổi hàng hóa và dịch vụ của các đô thị.
ëĐô thị hóa và thương mại hóa được đẩy mạnh rõ rệt.
2.4.2. Lượng hóa các chi phí và lợi ích bằng cách nào?
Phân tích chi phí - lợi ích so sánh chi phí và lợi ích sử dụng một thước đo chung, chủ yếu là thông qua giá quốc tế. Các giá trị cần được phân bổ dưới dạng các chi phí và lợi ích càng nhiều càng tốt.
Giá thị trường, khi chúng tồn tại, cung cấp cho ta một lượng thông tin đáng kể về qui mô của các chi phí và lợi ích đó. Do người tiêu dung cuối cùng sẵn sàng chi trả không hơn hay không kém giá thực tế trên thị trường, giá này nói chung có thể được coi là một thước đo giá trị các hàng hóa và dịch vụ xã hội. Tương tự như vậy, giá cả các yếu tố đầu vào phản ánh giá được xác định bởi những người sử dụng khác. Tuy nhiên, giá thực tế đôi khi phải được điều chỉnh để chuyển đổi các chi phí và lợi ích cá nhân thành các chi phí và lợi ích xã hội, tức là chi phí và lợi ích phản ánh những cái đạt được và mất đi đối với toàn bộ nền kinh tế, chứ không phải đối với cá nhân hay nhóm cá nhân. Các điều chỉnh cần thiết như:
+ Giá trị của các sản phẩm cuối cùng:
+ Giá trị của các yếu tố vật chất đầu vào;
+ Lãi suất của vốn vay;
+ Khấu hao;
+ Đất đai;
+ Các chi phí phát sinh khác.
2.4.3. Các vấn đề cần lượng hóa khác:
Cần có những bằng chứng đáng tin cậy để lượng hóa các ch...