Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại của Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế

ỡnh và hữu hỡnh.
Lĩnh vực dịch vụ quốc tế như : du lịch quốc tế, giao thụng vận tải quốc tế, dịch vụ bảo hiểm quốc tế, dịch vụ xõy dựng quốc tế v.v..
Lĩnh vực đầu tư quốc tế: đầu tư trực tiếp, đầu tư giỏn tiếp và tớn dụng quốc tế.
Lĩnh vực tài chớnh: vay nợ, thanh toỏn quốc tế.
Lĩnh vực chuyển giao cụng nghệ, kỹ thuật quốc tế và nhiều lĩnh vực kinh tế khỏc.
Mỗi quốc gia đều cú những đặc điểm về kinh tế, văn hoỏ, xó hội rất riờng biệt. Cho nờn, để phỏt triển hoạt động kinh tế đối ngoại cú lợi nhất, trong từng thời ký: tuỳ từng trường hợp vào tỡnh hỡnh kinh tế trong và ngoài nước mà hoạch định chớnh sỏch đối ngoại khỏc nhau, khụng nờn sao chộp mỏy múc mụ hỡnh phỏt triển kinh tế đối ngoại của cỏc quốc gia khỏc, mà phải tiếp thu cú chọn lọc kinh nghiệm tốt trong phỏt triển kinh tế đối ngoại của họ để ỏp dụng trong chớnh sỏch đối ngoại của quốc gia mỡnh.
I.1.2.Tớnh tất yếu khỏch quan phải mở rộng và nõng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại
I.1.2.1. Vai trũ của kinh tế đối ngoại
Cú thể khỏi quỏt vai trũ to lớn của kinh tế đối ngoại qua cỏc mặt sau đõy:
Gúp phần nối liền sản xuất và trao đổi trong nước với sản xuất và trao đổi quốc tế; nối liền thị trường trong nước với thị truong thế giới và khu vực.
Hoạt động kinh tế đối ngoại gúp phần thu hỳt vốn đầu tư trực tiếp (FDI) và vốn viện trợ chớnh thức từ cỏc chớnh phủ và tổ chức tiền tệ quốc tế (ODA); thu hỳt kkhoa học, kỹ thuật, cụng nghệ; khai thỏc và ứng dụng những kinh nghiệm xõy dựng và quản lý nền kinh tế hiện đại vào nước ta.
Gúp phần tớch luỹ vốn phục vụ sự nghiệp cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ đất nước, đưa nước ta từ một nước nụng nghiệp lạc hậu lờn nước cụng nghiệp tiờn tiến hiện đại.
Gúp phần thỳc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo ra nhiều cụng ăn việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp, tăng thu nhập, ổn định và cải thiện đời sống nhõn dõn theo mục tiờu dõn giàu nước mạnh, xó hội cụng bằng, dõn chủ, văn minh.
Tất nhiờn, những vai trũ to lớn của kinh tế đối ngoại chỉ đạt được khi hoạt động kinh tế đối ngoại vượt qua được những thỏch thức (mặt trỏi) của toàn cầu hoỏ và giữ đỳng định hướng xó hội chủ nghĩa.
I.1.2.1. Sự cần thiết của việc phỏt triển kinh tế đối ngoại
Khụng thể cú một quốc gia nào trờn thế giới tồn tại độc lập mà khụng cú mối quan hệ nào với cỏc quốc gia bờn ngoài đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế. Bởi vỡ cú sự tồn tại của quan hệ hàng húa tiền tệ và sự trao đổi này đó ra khỏi phạm vi của một nước và sự tồn tại của cỏc quốc gia độc lập, hai điều kiện này tồn tại một cỏch khỏch quan nờn quan hệ giữa cỏc nước trong lĩnh vực kinh tế mang tớnh khỏch quan.
Thế giới ngày nay là một thể thống nhất, trong đú cỏc quốc gia là những đơn vị độc lập, tự chủ, nhưng phụ thuộc vao nhau về kinh tế và khoa học cụng nghệ. Sự phụ thuộc này bắt nguồn từ những yếu tố khỏch quan. Do điều kiện địa lý, sự phõn bố tài nguyờn thiờn nhiờn khụng đồng đều nờn khụng một quốc gia nào cú khả năng đảm bảo cỏc sản phẩm cơ bản. Cỏc quốc gia đều phụ thuộc vào nhau với những mức độ khỏc nhau .
Lịch sử thế giới đó chứng minh rằng khụng cú một quốc gia nào trờn thế giới cú thể phỏt triển nếu thực hiện chớnh sỏch tự cấp, tự tỳc. Ngược lại, nhũng nước cú tốc độ tăng trưởng cao đều là những nước dựa vào kinh tế đối ngoại để thỳc đẩy kinh tế trong nước phỏt triển; biết sử dụng những thành tựu của cuộc cỏch mạng khoa hoc – cụng nghệ để hiện đại húa nền sản xuất, biết khai thỏc những nguồn lực ngoài nước để phỏt huy cỏc nguồn lực trong nước.
Vỡ vậy, phỏt triển kinh tế đối ngoại là một tất yếu khỏch quan nhằm phục vụ sự nghiệp phỏt triển kinh tế, xõy dựng đất nước.
I.2. Những hỡnh thức chủ yếu và nguyờn tắc của kinh tế đối ngoại
I.2.1. Những hỡnh thức chủ yếu
Kinh tế đối ngoại gồm nhiều hỡnh thức như: hợp tỏc sản xuất (nhận gia cụng, xõy dựng xớ nghiệp chung, khu chế xuất, khu cụng nghệ, khu kỹ thuật cao); hợp tỏc khoa học cụng nghệ (trong đú cú hỡnh thức đưa lao động và chuyờn gia đi làm việc ở nước ngoài); ngoại thương; hợp tỏc tớn dụng quốc tế; cỏc hoạt động dịch vụ như du lịch quốc tế, giao thụng vận tải, thụng tin lien lạc quốc tế, dịch vụ thu, đổi và chuyển giao ngoại tệ.; đầu tư quốc tế, v.v
Trong cỏc hỡnh thức kinh tế đối ngoại, ngoại thương, đầu tư quốc tế và dịch vụ thu ngoại tệ là những hỡnh thức chủ yếu và cú hiệu quả nhất cần được coi trọng.
Ngoại thương
Ngoại thương cũn được gọi là thương mại quốc tế là sự trao đổi hàng hoỏ, dịch vụ (hàng hoỏ hữu hỡnh và vụ hỡnh) giữa cỏc quốc gia thụng qua xuất nhập khẩu.
Trong cỏc hoạt động kinh tế đối ngoại, ngoại thương giữ vị trớ trung tõm và cú tỏc dụng to lớn: gốp phần làm tăng sức mạnh tổng hợp và cú tỏc dụng to lớn: gúp phần làm tăng sức mạng tổng hợp, tăng tớch luỹ của mỗi nước nhờ sử dụng cú hiệu quả lợi thế so sỏnh giữa cỏc quốc gia trong trao đổi quốc tế; là động lực thỳc đẩy tăng trưởng kinh tế; “điều tiết thừa thiếu” trong mỗi nước; nõng cao trỡnh độ cụng nghệ và cơ cấu ngành nghề trong nước. Tạo cụng ăn việc làm và nõng cao đời sống của người lao động nhất là trong cỏc ngành xuất khẩu.
Ngoại thương bao gồm: xuất khẩu và nhập khẩu hang hoỏ, thuờ nước ngoài gia cụng tỏi xuất khẩu, trong đú xuất khẩu là hướng ưu tiờn và là trọng điểm của hoạt động kinh tế đối ngoại ở cỏc nước núi chung và ở nước ta núi riờng.
Dưới tỏc động của cỏch mạng khoa học – cụng nghệ và xu hướng toàn cầu hoỏ, khu vực hoỏ, thương mại quốc tế ngày này cú những đặc điểm mới:
Tốc độ tăng trưởng của ngoại thương quốc tế tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng của tổng sản phẩm quốc dõn.
Tốc độ tăng trưởng ngoại thương hàng hoỏ “vụ hỡnh” cú xu hướng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng ngoại thương hang hoỏ “hữu hỡnh”. Điều đú bắt nguồn từ sự thay đổi cơ cấu kinh tế giữa ngành sản xuất vật chất và ngành dịch vụ trong mỗi quốc gia và quốc tế.
Cơ cấu mặt hàng cú sự biến đổi sõu sắc theo hướng: hàng hoỏ nhu cầu tầng 1 (nhu cầu về đời sống vật chất) giảm xuống và hang hoỏ nhu cầu tầng 2 (nhu cầu về đời sống văn hoỏ tinh thần) thăng nhanh; tỷ trọng xuất khẩu hàng thụ, nguyờn lieuẹ giảm xuống, cũn hàng dầu mỏ, khớ đốt, sản phẩm cụng nghệ chế biến nhất là mỏy múc thiết bị lại tăng nhanh.
Phạm vi, cách và cụng cụ cạnh tranh của thương mại quốc tế diễn ra rất phong phỳ và đa dạng, khụng chỉ về mặt chất lượng, giỏ cả, mà cũn về điều kiện giao hang, bao bỡ, mẫu mó thời hạn thanh toỏn, cỏc dịch vụ sau bỏn hang. Phạm vi thị trường ngày một mở rộng khụng chỉ hang hoỏ, dịch vụ thụng thường mà cũn mở rộng sang lĩnh vực tài chớnh, tiền tệ - lĩnh vực này càng đúng vai trũ quan trọng trong quan hệ kinh tế quốc tế.
Chu ký soốngcủa từng loại sản phẩm ngày càng rỳt ngắn lại.Cỏc hang hoỏ cú hàm lượng khoa học – cụng nghệ cao cú sức mạnh cạnh tranh ...