Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi tiêu công của Thành phố Hà Nội

n đúng, tránh tình trạng gây lãng phí nguồn lực chung.
2.2.3. Thực trạng định mức, chế độ chi tiêu của Thành phố Hà Nội
Định mức phân bổ chi tiêu công của thành phố Hà Nội được xác định theo tổng nguồn lực nhà nước dành cho ngân sách thành phố. Định mức phân bổ chi tiêu công của Thành phố Hà Nội được thực hiện theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân Thành phố. Định mức khoán kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan hành chính, Đảng và đoàn thể của Thành phố và của quận, huyện là đơn vị dự toán cấp I là 38 triệu đồng/biên chế/năm; đối với đơn vị dự toán cấp II của Thành phố và các đơn vị sự nghiệp của quận, huyện là 33 triệu đồng/biên chế/năm. Đối với chi của ngành giáo dục và đào tạo: Mức chi cho khối mầm non là 2 triệu đồng/học sinh/năm; tiểu học là 1,27 triệu đồng/học sinh/năm; trung học cơ sở là 1,73 triệu đồng/học sinh/năm; trung học phổ thông 1,88 triệu đồng/học sinh/năm; trung học phổ thông chuyên là 4,08 triệu đồng/học sinh/năm. Đối với các bệnh viện định mức chi từ 30-41 triệu đồng/giường bệnh/năm.
Chế độ, tiêu chuẩn, định mức hiện nay còn nhiều bất cập, phạm vi hệ thống định mức chưa bao quát được hết các lĩnh vực chi của ngân sách. Mặt khác định mức chi tiêu công còn thiếu sự linh hoạt và chưa thích ứng với sự biến động của giá cả thị trường, do đó nguồn lực chi tiêu công chưa được phân bổ phù hợp với thực tế.
2.2.4. Thực trạng công tác đầu tư và mua sắm công Thành phố Hà Nội
Đề tài phân tích thực trạng công tác đầu tư và mua sắm công của Thành phố Hà Nội trong thời gian qua và cho thấy việc thất thoát trong lĩnh vực đầu tư và mua sắm công xảy ra tương đối nhiều và hàng năm ngân sách đã mất đi một khoản tiền vô cùng lớn. Trong giai đoạn 2002-2007 thanh tra về đầu tư xây dựng và quản lý đất đai của thành phố Hà Nội đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 215 dự án, công trình với tổng giá trị đầu tư 1.080 tỷ 360 triệu đồng (62 dự án trường học, 18 đường giao thông, 15 dự án thuỷ lợi, 41 trụ sở nhà văn hoá, 9 trung tâm thể dục thể thao, v.vv.. ). Trong quá trình thanh tra các chương trình chi tiêu công này cũng đã phát hiện ra nhiều sai phạm, thất thoát về tài chính, trị giá 20 tỷ 533 triệu đồng, chiếm 3% tổng giá trị thanh tra. Những sai phạm làm thất thoát vốn đầu tư xây dựng cơ bản ở tất cả các khâu trong quá trình đầu tư, thực hiện đầu tư và thanh quyết toán đưa công trình vào sử dụng. Từ đó, thanh tra thành phố và các sở, ngành, quận, huyện kiến nghị thu hồi về cho nhà nước 15.882 triệu đồng, giảm trừ quyết toán công trình và kiến nghị xử lý khác tổng số 4.651 triệu đồng. Phần lớn những thất thoát này là do quyết toán khống, không làm nhưng vẫn thanh quyết toán, quyết toán sai chủng loại vật tư, thiết bị so với thực tế thi công...
Đề tài đưa ra các ví dụ minh hoạ về sự thất thoát lãng phí trong các chương trình đầu tư và mua sắm công của Thành phố Hà Nội như dự án xây dựng trung tâm đào tạo công nghệ thông tin Hà Nội, dự án đường Láng Trung-Đê La Thành - Đội Cấn đoạn Km 0+561, dự án cống hoá và làm đường trên mương đoạn đường La Thành-Thái Hà- Láng, dự án nâng cấp hệ thống tiêu Cầu Ngà, dự án xây dựng trụ sở làm việc quận uỷ và các cơ quan hành chính quận Tây Hồ, dự án Trường mẫu giáo số 7 Ba Đình, dự án công viên Tuổi trẻ, v.vv..
2.2.5. Thực trạng công tác kiểm toán đối với chi tiêu công của các đơn vị sử dụng nguồn ngân sách nhà nước của Thành phố Hà Nội
Trong thời gian qua, các đơn vị sử dụng ngân sách của Thành phố Hà Nội đã được cơ quan kiểm toán nhà nước thực hiện kiểm toán. Hoạt động kiểm toán nhà nước nhằm cung cấp các thông tin cho các cơ quan, đơn vị của Thành phố Hà Nội, các nhà quản lý, cán bộ công chức và nhân dân phục vụ công tác quản lý sử dụng chi tiêu công hợp lý, hiệu quả. Đồng thời việc kiểm toán nhà nước cũng cung cấp cho Hội đồng nhân dân thẩm tra, đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, giám sát và phê chuẩn quyết toán ngân sách của Thành phố.
Hàng năm, kiểm toán nhà nước mới chỉ kiểm toán được khối lượng hạn chế báo cáo quyết toán của các đơn vị dự toán của Hà Nội trong khi nhu cầu đòi hỏi phải được kiểm toán rất lớn. Thực tế hoạt động kiểm toán nhà nước hiện nay vẫn còn một số hạn chế nhất định bởi quy mô hoạt động của kiểm toán nhà nước còn hạn chế so với yêu cầu phải được kiểm toán hàng năm đối với các cơ quan, đơn vị quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước, tiền và tài sản của nhà nước, nhất là lĩnh vực kiểm toán ngân sách. Theo kết quả kiểm toán nhà nước đưa ra đối với thành phố Hà Nội niên độ 2005 cho thấy: Kiểm toán nhà nước kiến nghị thu hồi nộp ngân sách chi sai chế độ của thành phố Hà Nội về chi thường xuyên là 4,2 tỷ đồng, chi xây dựng cơ bản là 5 tỷ đồng. Trong báo cáo kiểm toán cho thấy con số thất thoát trong chi thường xuyên và chi đầu tư là rất lớn. Điều này cho thấy việc kiểm soát chi của Hà Nội còn nhiều hạn chế. Chi tiêu công là phần có nhiều sai phạm trầm trọng, kéo dài và phổ biến nhất. Qua kiểm toán phát hiện ra nhiều sai phạm trong đầu tư xây dựng cơ bản, từ quy hoạch, lập và thẩm định dự toán, quyết định đầu tư, khảo sát, thiết kế, đền bù giải phóng mặt bằng, v.vv.. cho đến điều hành dự án và quyết toán. Trong đó sai phạm nhiều nhất là trong các quyết định đầu tư.
Đề tài đưa ra các ví dụ minh hoạ về việc kiểm toán nhà nước phát hiện ra những sai phạm trong những chương trình chi tiêu công của Thành phố Hà Nội như dự án phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đô thị Hà Nội giai đoạn I, dự án hầm bộ hành nút giao thông ngã tư Vọng, dự án cầu Vĩnh Tuy. Con số thất thoát và phải cắt giảm ở lĩnh vực chi tiêu hành chính còn rất lớn, lớn hơn cả số ngân sách bị vi phạm trong chi đầu tư phát triển. Rất nhiều các đơn vị khi được kiểm toán đều chi vượt mức cho phép như chi vượt tiêu chuẩn, định mức về mua sắm, khánh tiết, hỗ trợ, v.v.. Kiểm toán nhà nước đã phát hiện 10 hình thức làm thất thoát, gây sai phạm trong chi ngân sách thường xuyên của Hà Nội, đó là lấy ngân sách cho vay, tạm ứng; mua sắm tài sản công; tự chi các khoản vượt thu, tăng thu; sử dụng ngân sách dự phòng sai quy định; hỗ trợ không đúng chế độ, v.v..
2.2.6. Thực trạng tính công khai minh bạch về quản lý chi tiêu công của Thành phố Hà Nội
Công khai, minh bạch là đòi hỏi, yêu cầu, điều kiện thiết yếu đối với hoạt động của bộ máy hành chính công chuyên nghiệp, hiện đại. Ở Việt Nam hiện nay việc công khai hoá, minh bạch hoá hoạt động của bộ máy nhà nước nói chung, bộ máy hành chính nhà nước nói riêng là đòi hỏi quan trọng trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân, xây dựng xã hội dân sự định hướng xã hội chủ nghĩa.
Hàng năm Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội đều có các chương trình chất vấn lãnh đạo Thành phố Hà Nội về các chương trình quản lý và sử dụng chi tiêu công của Thành phố Hà Nội, các chương trình, kế hoạch chi tiêu công của Thành ph