Giải pháp nâng cao vai trò quản lí và hiệu quả sử dụng vốn ở Tổng Công ty Đường sông Miền Bắc

g tâm XNK
+ Trung tâm sản xuất cung ứng vật tư và hợp tác quốc tế
II/ Kết quả hoạt động kinh doanh của Tổng công ty đường sông miền bắc
1. Những thuận lợi và khó khăn của Tổng Công ty Đường sông Miền Bắc
a) Những thuận lợi :
- Việt Nam là một trong số ít nước được thiên nhiên ưu đãi để trở thành một quốc gia kinh tế phát triển . Vị trí địa lý của Việt Nam và chính sách mở cửa hiện nay của Đảng và nhà nước ta là những yếu tố rất thuận lợi cho việc xây dựng một ngành công nghiệp đường sông với chức năng không chỉ phục vụ các nhu cầu phát triển kinh tế , xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng của chính mình mà còn tham gia cung cấp dịch vụ cho hoạt động đường sông. Ngành đường sông Việt Nam đã tích luỹ được một số cơ sở vật chất , phương tiện, lao động kỹ thuật và kinh nghiệm quản lý, điều hành sản xuất kinh doanh ban đầu, rất có giá trị để bước vào một giai đoạn phát triển mới theo hướng "chuyên dùng hoá - hiện đại hoá".
Đảng và nhà nước đã có một số chính sách cụ thể, nhằm tạo điều kiện để ngành đường sông Việt Nam phát triển.
b. Những khó khăn chủ yếu.
- Ngành đường sông là một ngành kinh tế đặc thù, sản phẩm chủ yếu là dịch vụ , phụ thuộc nhiều vào biến động của thị trường cũng như các rủi ro thiên nhiên. Mặt khác, cơ sở vật chất kỹ thuật luôn đòi hỏi nhu cầu đầu tư vốn khá lớn nhưng thời hạn thu hồi vốn thường kéo dài hơn so với nhiều ngành kinh doanh dịch vụ khác. Hiện nay, hai lĩnh vực hoạt động kinh doanh quan trọng nhất là vận tải đường sông và khai thác cảng yếu kém, lạc hậu về công nghệ và rất thiếu vốn đầu tư cải tạo, nâng cấp đổi mới trang thiết bị để đáp ứng kịp thời các đòi hỏi ngày càng cao của thị trường.
- Về hệ thống cảng sông: hầu hết thuộc sở hữu nhà nước giao cho Tổng công ty quản lý và khai thác. Từ nhiều năm trước, các doanh nghiệp nhà nước hoàn toàn giữ độc quyền trong lĩnh vực kinh doanh khá hấp dẫn này, nhưng nay đã bắt đầu xuất hiện sự tham gia kinh doanh trực tiếp của một số công ty khác. Những đơn vị mới xuất hiện đòi hỏi phải phân chia lợi ích, sự cạnh tranh tất yếu xảy ra nhằm chia sẻ sản lượng, gây sụt giảm giá dịch vụ... gây ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả kinh doanh của các cảng.
- Về dịch vụ: xu thế chung của các doanh nghiệp lớn là tổ chức kinh doanh trọn gói, nghĩa là tổ chức riêng các doanh nghiệp dịch vụ như vận tải, bốc xếp, giao nhận để phục vụ cho mình và cạnh tranh lôi kéo khách hàng, việc làm của các doanh nghiệp dịch vụ cùng thuộc Tổng công ty. Có thể nói, thị trường dịch vụ đã, đang bị cạnh tranh khốc liệt và ngày càng bị thu hẹp. Đây là khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp dịch vụ làm cho một số doanh nghiệp bị mất việc làm hay kinh doanh thua lỗ.
- Mặc dù chính phủ và các cơ quan quản lý chuyên ngành đã quan tâm tháo gỡ một số vướng mắc về cơ chế chính sách, nhưng vẫn chưa có một chế độ ưu tiên bảo hộ thích đáng với ngành đường sông như một số nước khác vẫn làm.
2. Những đặc điểm chủ yếu ảnh hưởng đến quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Tổng công ty Đường sông Miền Bắc.
2.1. Những đặc thù của ngành:
Như chúng ta đã biết, Tổng công ty Đường sông Miền Bắc có nhiệm vụ chính là thực hiện nhiệm vụ kinh doanh về vận tải đường sông, khai thác cảng, sửa chữa tàu, và so với các ngành kinh doanh, dịch vụ khác thì nhu cầu vốn đầu tư rất lớn, đặc biệt là vào tài sản cố định, nhưng thời hạn thu hồi vốn thường phải kéo dài hơn.
2.2. Tổ chức quản lý Tổng công ty Đường sông Miền Bắc.
Tổng công ty Đường sông Miền Bắc là Tổng công ty Nhà nước hoạt động kinh doanh , có tư cách pháp nhân, có các quyền và nghĩa vụ dân sự theo luật định, tự chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động kinh doanh trong phạm vi số vốn do Tổng công ty quản lý, có con dấu, tài sản và các quỹ tập trung, được mở tài khoản tại các ngân hàng trong và ngoài nước theo quy định của nhà nước, được tổ chức và hoạt động theo điều lệ tổ chức công ty.
Bộ máy tổ chức quản lý Tổng công ty (sơ đồ trang...) được tổ chức theo mô hình trực tuyến chức năng, đứng đầu là Hội đồng quản trị. Trong bộ máy quản lý có Tổng giám đốc, các phó tổng giám đốc, các phòng ban chức năng và 3 đơn vị thàn viên.
Hội đồng quản trị Tổng công ty thực hiện chức năng quản lý tổng công ty, chịu trách nhiệm về sự phát triển của Tổng công ty theo nhiệm vụ nhà nước giao. Ban kiểm soát là tổ chức do Hội đồng quản trị quyết định thành lập theo luật, hoạt động theo điều lệ về tổ chức và hoạt động của Tổng công ty và chịu sự lãnh đạo trực tiếp của Hội đồng quản trị.
Tổng công ty được tổ chức và quản lý theo sự thống nhất giữa lãnh đạo về kinh tế và lãnh đạo về chính trị. Tập trung dân chủ, thực hiện triệt để chế độ một thủ trưởng và phát huy cao quyền làm chủ tập thể người lao động, phát huy vai trò lãnh đạo tổ chức của tổng giám đốc và quyền hạn, trách nhiệm của tập thể công nhân viên chức của hội đồng tổng công ty và tập thể. Tổng công ty sử dụng đòn bẩy kinh tế , tài chính, kết hợp hài hoà ba lợi ích trong đó lợi ích người lao động là động lực cơ bản, trực tiếp. Đảm bảo thực hiện tốt nghĩa vụ và quan hệ tài chính với ngân sách nhà nước, cơ quan chủ quản và với khách hàng .
2.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của các chức danh và phòng ban
* Tổng giám đốc: Tổng giám đốc là thay mặt pháp nhân của Tổng công ty và là người có quyền điều hành cao nhất trong Tổng công ty. Tổng giám đốc chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị, trước Thủ tướng chính phủ và trước pháp luật về công tác điều hành hoạt động Tổng công ty. Các phó Tổng giám đốc là người giúp Tổng giám đốc điều hành một số lĩnh vực hoạt động theo sự phân công của Tổng giám đốc và chịu trách nhiệm trước Tổng giám đốc và pháp luật về nhiệm vụ được giao.
Phòng tài chính – Kế toán: tham mưu cho Hội Đồng quản trị và Tổng giám đốc trong công tác quản lý tài chính, quản lý sử dụng, bảo toàn và phát triển nguồn vốn của Tổng công ty. Thực hiện việc nghiên cứu, tìm kiếm khả năng huy động các nguồn vốn, giúp lãnh đạo Tổng công ty quản lý điều hành các hoạt động tài chính của Tổng công ty; xây dựng kế hoạch tài chính của Tổng công ty; nắm vững tiến độ sản xuất và tình hình thu chi trong Tổng Công ty để đề xuất với Hội đồng quản trị và Tổng giám đốc điều hoà kế hoạch tài chính; định kì hàng năm kiểm kê tài sản, vật tư, tiền vốn; đánh giá tài sản cố định theo quy định của Nhà nước, tổ chức quản lí, sử dụng các loại tài sản tiền vốn; kiểm tra việc quản lí sử dụng tài sản, tiền vốn của các đơn vị thành viên vào đúng mục đích. Phòng Kế toán có chức năng tham mưu cho Hội đồng quản trị và Tổng giám đốc trong lĩnh vực tổ chức công tác kế toán, và nghiệp vụ kế toán của Tổng công ty. Thông qua quản lý đồng tiền, phòng kế toán có chức năng giám sát việc thực hiện chế độ tài chính và kế toán của nhà nước tại Tổng công ty và các doanh nghiệp thành viên.
* Văn phòng Tổng công ty: là bộ phận t...