Download Luận văn Kiểm tra và giải đoán khuyết tật một số vật liệu kim loại trong sản phẩm công nghiệp bằng phương pháp chụp ảnh phóng xạ tia-X
Việc xử lý phim ảnh đóng vai trò quyết định đến chất lượng ảnh. Quá trình xử lý gồm các giai
đoạn cơ bản sau:
Hiện ảnh;
Giũ phim;
Hãm phim;
Rửa phim;
Làm khô phim.
Với bất kỳ người chụp ảnh nào trước khi tráng rửa phim phải tuân theo các bước quan trọng
sau đây:
- Khuấy toàn bộ dung dịch trước khi dùng.
- Kiểm tra nhiệt độ của các dung dịch trong thùng, càng gần 20 độ C càng tốt.
- Kiểm tra mức dung dịch trong thùng và nước rửa một cách cẩn thận, nếu thiếu phải bù thêm.
- Đảm bảo chắc chắn rằng có dòng nước chảy liên tục trong thùng rửa.
- Tiến hành xử lý phim theo quy trình.
- Lau sạch các bề mặt làm việc và rửa tay.
- Mọi công việc phải được tiến hành trong điều kiện ánh sáng an toàn.
Để tải bản DOC Đầy Đủ xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
khúc mà không thể chụp được ảnh kép do sự giới hạn về vị trí đối với những ống có đường kính
ngoài lên tới 90mm.
2.1.4.5 Kỹ thuật chụp mẫu vật rộng
Dải mật độ của phim liên quan chặt chẽ tới độ tương phản của phim, được định nghĩa là một
dải chiều dày vật liệu mà có thể được ghi nhận trên ảnh trong dải mật độ phim hiệu dụng chấp nhận
được. Dải chiều dày mẫu vật nằm trong khoảng giới hạn nhất định thỏa mãn cho mỗi loại phim chụp
đơn ảnh, do đó để mở rộng dải chiều dày này và góp phần giảm số lần chụp, tiết kiệm thời gian ta sử
Màn chì
Mẫu vật
Phim
Hình 2.7: Kỹ thuật chụp hai phim
dụng kỹ thuật chụp đồng thời hai phim có tốc độ khác nhau cho cùng một vật thể trong cùng một
lần chụp. Kỹ thuật này được gọi là kỹ thuật hai phim (Hình 2.7).
Với sự lựa chọn chính xác phim, điều kiện chụp sẽ góp phần làm giảm giá thành. Phần mẫu vật
dày hơn sẽ được ghi nhận trên phim nhanh hơn phần mỏng. Kỹ thuật hai phim có thể sử dụng với
loại phim có hay không có màng chì.
2.1.5 Qui trình an toàn khi vận hành chụp ảnh phóng xạ tia-X
2.1.5.1 Công tác chuẩn bị
Trước khi bắt đầu thực hiện công việc chụp ảnh bức xạ cần chuẩn bị những công tác sau:
- Liên hệ với người chịu trách nhiệm sử dụng nguồn hay máy phát tia X để đưa ra những chỉ
dẫn cần thiết cho công tác an toàn khi vận hành
- Phải có sổ tay ghi chép qui trình vận hành. Sổ phải được ghi những thông tin như tên của
ngời phụ trách, những qui trình công việc, yêu cầu công việc, liệt kê những thiết bị cần thiết...
- Tất cả những nhân viên làm việc với nguồn chụp ảnh bức xạ phải mang thường xuyên những
liều kế cá nhân thích hợp trong quá trình chụp ảnh bức xạ
- Phải có máy đo liều bức xạ để kiểm soát liều bức xạ phát ra từ nguồn
- Khu vực vận hành phải có tín hiệu và dấu thông báo bức xạ. Đặc biệt khi máy phát đang vận
hành thì phải có đèn và chuông báo hiệu.
- Kiểm tra những thiết bị khác trước khi sử dụng chúng.
2.1.5.2 Khi máy vận hành
Khi máy vận hành, nhân viên chụp ảnh bức xạ phải chú ý:
- Kiểm tra bức xạ xung quanh phòng chụp, đặc biệt là ngay tại cửa ra vào và các lỗ dùng để
luồn cáp để đảm bảo rằng không có bức xại rò rỉ ra ngoài.
- Trong khi thực hiện chiếu chụp phải đảm bảo rằng cửa ra vào đã được đóng.
- Bất kì lúc nào khi vào phòng chiếu phải mang theo máy đo liều để kiểm tra suất liều trước
khi vào phòng.
- Khi công việc đã được hoàn tất, phải kiểm tra lại những thiết bị đã sử dụng có sai hỏng hay
không, nếu có thì phải sửa chữa hay báo cho người có trách nhiệm biết để sửa ngay, không
được trì hoãn.
2.2. Phim và chất lượng ảnh chụp phóng xạ
2.2.1 Cấu tạo của phim chụp ảnh phóng xạ
Tương tự phim ánh sáng, phim X quang có cấu tạo gồm: Lớp nền, lớp nhũ tương, lớp bảo vệ
và lớp kết dính (Hình 2.8).
Lớp nền là vật liệu gelatin sạch, nhẹ, bền, dễ uốn và trong suốt. Lớp nền dày khoảng 0,025mm
đóng một vai trò quan trọng trong cấu trúc phim, có thể ví nó là xương sống của phim.
Lớp nhũ tương là những hạt halide bạc nhỏ li ti được phủ lên một hay hai mặt của lớp nền.
Halide bạc được phân bố đều trong nhũ tương dưới dạng những tinh thể cực nhỏ và khi bị chiếu bởi
tia-X, tia gamma hay ánh sáng nhìn thấy nó sẽ thay đổi cấu trúc vật lý. Halide bạc có dạng hạt, kích
thước của nó có ảnh hưởng đáng kể tới quá trình chiếu cũng như độ phân giải các ảnh chụp.
Lớp kết dính được tạo từ hỗn hợp gelatin và chất kết dính nhằm đảm bảo cho chất nhũ tương
mỏng bám chặt vào lớp nền.
Lớp bảo vệ phía ngoài là một lớp mỏng gelatin nhằm giữ cho lớp nhũ tương bên trong khỏi bị
hư hỏng trong các thao tác và xử lý.
Trong cấu trúc phim, lớp nhũ tương là lớp đóng vai trò quan trọng nhất. Vốn rất nhạy với tia X,
tia gamma, ánh sáng, nhiệt độ và một số hóa chất v.v.. nên cần thận trọng khi bảo quản phim chưa
chụp.
2.2.2 Các đặc trưng của phim chụp ảnh phóng xạ
Phim được sản suất bởi các hãng khác nhau, có các tính chất khác nhau, nhằm đảm bảo những
yêu cầu cụ thể và đa dạng trong thực tế theo yêu cầu của từng phép chụp, nó phụ thuộc vào các yếu
tố sau:
Vật kiểm tra;
Loại bức xạ sử dụng;
Năng lượng bức xạ;
1
3
4
2
Hình 2.8: Cấu trúc phim chụp ảnh
1. Lớp nền; 2. Lớp nhũ tương; 3. Lớp bảo vệ; 4. Lớp kết dính
Cường độ bức xạ;
Mức độ kiểm tra.
Việc chọn lựa phim sử dụng dựa vào các điều kiện được chỉ định nhằm kết hợp một cách hiệu
quả nhất giữa kỹ thuật chụp và loại phim để đạt được kết quả mong muốn. Khi chọn phim thì việc
xem xét các thông số như: Tốc độ, độ tương phản, kích thước hạt là không thể thiếu. Các thông số
này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Các phim có hạt lớn hơn sẽ có tốc độ lớn hơn những phim có
cỡ hạt nhỏ hơn, tương tự những phim có độ tương phản cao thường là phim có hạt mịn hơn và tốc
độ chậm hơn phim có độ tương phản thấp. Cần chú ý rằng độ hạt ảnh hưởng đến độ nét của chi tiết
ảnh. Đối với cùng độ tương phản thì một phim cỡ hạt nhỏ có khả năng phân giải tốt hơn phim có cỡ
hạt tương đối lớn.
2.2.2.1. Độ đen.
Một cách định lượng, mật độ quang học của ảnh chụp bức xạ được định nghĩa như là mức độ
làm đen một ảnh chụp bức xạ sau khi xử lý tráng rửa phim. Ảnh chụp bức xạ càng đen thì ta nói
rằng độ đen của ảnh chụp bức xạ càng lớn.
Theo một cách định lượng thì độ đen, kí hiệu D được xác định theo mối quan hệ sau:
0
10log
t
I
D
I
Trong đó: I0: cường độ ánh sáng tới phim; It: cường độ ánh sáng truyền qua phim.
Tỷ số I0/It được gọi là độ cản sáng của ảnh chụp bức xạ và ngược lại, tỉ số It/I0 được gọi là độ truyền
ánh sáng qua ảnh chụp bức xạ.
Độ đen của một ảnh chụp có thể được xác định bằng cách so sánh với một tấm nêm độ đen
hay dùng máy đo độ đen. Những thiết bị đo độ đen quang học thường kém chính xác hơn khi ta so
sánh cả hai phim trong cùng điều kiện, trái lại những thiết bị đo độ đen quang điện thì chính xác hơn
vì có sử dụng một ampe kế nhỏ có thang được chuẩn theo đơn vị độ đen. Dải mật độ phim chấp
nhận trong chụp ảnh phóng xạ công nghiệp là từ 1,5 đến 3,3.
2.2.2.2 Đường cong đặc trưng của phim ảnh.
Đường cong đặc trưng của phim, hay còn gọi là đường cong độ nhạy, biểu diễn mối quan hệ
giữa liều chiếu cho một phim chụp ảnh bức xạ với độ đen của ảnh đạt được sau khi xử lý tráng rửa.
Đường cong này được xây dựng bằng cách chiếu lên mỗi phim một liều chiếu biết trước, sau khi
tráng rửa các phim sẽ xác định các giá trị độ đen và vẽ một đường cong độ đen theo thanh logarit
của liều chiếu tương đối. Hình 2.9 là đường cong đặc trưng của các phim do hãng Agfa sản xuất.
Hình 2.9: Các đường cong đặc trưng phim của hãng Agfa
Liều chiếu tương đối được sử dụng vì không có nhữn...
Download miễn phí Luận văn Kiểm tra và giải đoán khuyết tật một số vật liệu kim loại trong sản phẩm công nghiệp bằng phương pháp chụp ảnh phóng xạ tia-X
Việc xử lý phim ảnh đóng vai trò quyết định đến chất lượng ảnh. Quá trình xử lý gồm các giai
đoạn cơ bản sau:
Hiện ảnh;
Giũ phim;
Hãm phim;
Rửa phim;
Làm khô phim.
Với bất kỳ người chụp ảnh nào trước khi tráng rửa phim phải tuân theo các bước quan trọng
sau đây:
- Khuấy toàn bộ dung dịch trước khi dùng.
- Kiểm tra nhiệt độ của các dung dịch trong thùng, càng gần 20 độ C càng tốt.
- Kiểm tra mức dung dịch trong thùng và nước rửa một cách cẩn thận, nếu thiếu phải bù thêm.
- Đảm bảo chắc chắn rằng có dòng nước chảy liên tục trong thùng rửa.
- Tiến hành xử lý phim theo quy trình.
- Lau sạch các bề mặt làm việc và rửa tay.
- Mọi công việc phải được tiến hành trong điều kiện ánh sáng an toàn.
Để tải bản DOC Đầy Đủ xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Tóm tắt nội dung:
kỹ thuật này áp dụng bất cứ khi nào gặp sự gấpkhúc mà không thể chụp được ảnh kép do sự giới hạn về vị trí đối với những ống có đường kính
ngoài lên tới 90mm.
2.1.4.5 Kỹ thuật chụp mẫu vật rộng
Dải mật độ của phim liên quan chặt chẽ tới độ tương phản của phim, được định nghĩa là một
dải chiều dày vật liệu mà có thể được ghi nhận trên ảnh trong dải mật độ phim hiệu dụng chấp nhận
được. Dải chiều dày mẫu vật nằm trong khoảng giới hạn nhất định thỏa mãn cho mỗi loại phim chụp
đơn ảnh, do đó để mở rộng dải chiều dày này và góp phần giảm số lần chụp, tiết kiệm thời gian ta sử
Màn chì
Mẫu vật
Phim
Hình 2.7: Kỹ thuật chụp hai phim
dụng kỹ thuật chụp đồng thời hai phim có tốc độ khác nhau cho cùng một vật thể trong cùng một
lần chụp. Kỹ thuật này được gọi là kỹ thuật hai phim (Hình 2.7).
Với sự lựa chọn chính xác phim, điều kiện chụp sẽ góp phần làm giảm giá thành. Phần mẫu vật
dày hơn sẽ được ghi nhận trên phim nhanh hơn phần mỏng. Kỹ thuật hai phim có thể sử dụng với
loại phim có hay không có màng chì.
2.1.5 Qui trình an toàn khi vận hành chụp ảnh phóng xạ tia-X
2.1.5.1 Công tác chuẩn bị
Trước khi bắt đầu thực hiện công việc chụp ảnh bức xạ cần chuẩn bị những công tác sau:
- Liên hệ với người chịu trách nhiệm sử dụng nguồn hay máy phát tia X để đưa ra những chỉ
dẫn cần thiết cho công tác an toàn khi vận hành
- Phải có sổ tay ghi chép qui trình vận hành. Sổ phải được ghi những thông tin như tên của
ngời phụ trách, những qui trình công việc, yêu cầu công việc, liệt kê những thiết bị cần thiết...
- Tất cả những nhân viên làm việc với nguồn chụp ảnh bức xạ phải mang thường xuyên những
liều kế cá nhân thích hợp trong quá trình chụp ảnh bức xạ
- Phải có máy đo liều bức xạ để kiểm soát liều bức xạ phát ra từ nguồn
- Khu vực vận hành phải có tín hiệu và dấu thông báo bức xạ. Đặc biệt khi máy phát đang vận
hành thì phải có đèn và chuông báo hiệu.
- Kiểm tra những thiết bị khác trước khi sử dụng chúng.
2.1.5.2 Khi máy vận hành
Khi máy vận hành, nhân viên chụp ảnh bức xạ phải chú ý:
- Kiểm tra bức xạ xung quanh phòng chụp, đặc biệt là ngay tại cửa ra vào và các lỗ dùng để
luồn cáp để đảm bảo rằng không có bức xại rò rỉ ra ngoài.
- Trong khi thực hiện chiếu chụp phải đảm bảo rằng cửa ra vào đã được đóng.
- Bất kì lúc nào khi vào phòng chiếu phải mang theo máy đo liều để kiểm tra suất liều trước
khi vào phòng.
- Khi công việc đã được hoàn tất, phải kiểm tra lại những thiết bị đã sử dụng có sai hỏng hay
không, nếu có thì phải sửa chữa hay báo cho người có trách nhiệm biết để sửa ngay, không
được trì hoãn.
2.2. Phim và chất lượng ảnh chụp phóng xạ
2.2.1 Cấu tạo của phim chụp ảnh phóng xạ
Tương tự phim ánh sáng, phim X quang có cấu tạo gồm: Lớp nền, lớp nhũ tương, lớp bảo vệ
và lớp kết dính (Hình 2.8).
Lớp nền là vật liệu gelatin sạch, nhẹ, bền, dễ uốn và trong suốt. Lớp nền dày khoảng 0,025mm
đóng một vai trò quan trọng trong cấu trúc phim, có thể ví nó là xương sống của phim.
Lớp nhũ tương là những hạt halide bạc nhỏ li ti được phủ lên một hay hai mặt của lớp nền.
Halide bạc được phân bố đều trong nhũ tương dưới dạng những tinh thể cực nhỏ và khi bị chiếu bởi
tia-X, tia gamma hay ánh sáng nhìn thấy nó sẽ thay đổi cấu trúc vật lý. Halide bạc có dạng hạt, kích
thước của nó có ảnh hưởng đáng kể tới quá trình chiếu cũng như độ phân giải các ảnh chụp.
Lớp kết dính được tạo từ hỗn hợp gelatin và chất kết dính nhằm đảm bảo cho chất nhũ tương
mỏng bám chặt vào lớp nền.
Lớp bảo vệ phía ngoài là một lớp mỏng gelatin nhằm giữ cho lớp nhũ tương bên trong khỏi bị
hư hỏng trong các thao tác và xử lý.
Trong cấu trúc phim, lớp nhũ tương là lớp đóng vai trò quan trọng nhất. Vốn rất nhạy với tia X,
tia gamma, ánh sáng, nhiệt độ và một số hóa chất v.v.. nên cần thận trọng khi bảo quản phim chưa
chụp.
2.2.2 Các đặc trưng của phim chụp ảnh phóng xạ
Phim được sản suất bởi các hãng khác nhau, có các tính chất khác nhau, nhằm đảm bảo những
yêu cầu cụ thể và đa dạng trong thực tế theo yêu cầu của từng phép chụp, nó phụ thuộc vào các yếu
tố sau:
Vật kiểm tra;
Loại bức xạ sử dụng;
Năng lượng bức xạ;
1
3
4
2
Hình 2.8: Cấu trúc phim chụp ảnh
1. Lớp nền; 2. Lớp nhũ tương; 3. Lớp bảo vệ; 4. Lớp kết dính
Cường độ bức xạ;
Mức độ kiểm tra.
Việc chọn lựa phim sử dụng dựa vào các điều kiện được chỉ định nhằm kết hợp một cách hiệu
quả nhất giữa kỹ thuật chụp và loại phim để đạt được kết quả mong muốn. Khi chọn phim thì việc
xem xét các thông số như: Tốc độ, độ tương phản, kích thước hạt là không thể thiếu. Các thông số
này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Các phim có hạt lớn hơn sẽ có tốc độ lớn hơn những phim có
cỡ hạt nhỏ hơn, tương tự những phim có độ tương phản cao thường là phim có hạt mịn hơn và tốc
độ chậm hơn phim có độ tương phản thấp. Cần chú ý rằng độ hạt ảnh hưởng đến độ nét của chi tiết
ảnh. Đối với cùng độ tương phản thì một phim cỡ hạt nhỏ có khả năng phân giải tốt hơn phim có cỡ
hạt tương đối lớn.
2.2.2.1. Độ đen.
Một cách định lượng, mật độ quang học của ảnh chụp bức xạ được định nghĩa như là mức độ
làm đen một ảnh chụp bức xạ sau khi xử lý tráng rửa phim. Ảnh chụp bức xạ càng đen thì ta nói
rằng độ đen của ảnh chụp bức xạ càng lớn.
Theo một cách định lượng thì độ đen, kí hiệu D được xác định theo mối quan hệ sau:
0
10log
t
I
D
I
Trong đó: I0: cường độ ánh sáng tới phim; It: cường độ ánh sáng truyền qua phim.
Tỷ số I0/It được gọi là độ cản sáng của ảnh chụp bức xạ và ngược lại, tỉ số It/I0 được gọi là độ truyền
ánh sáng qua ảnh chụp bức xạ.
Độ đen của một ảnh chụp có thể được xác định bằng cách so sánh với một tấm nêm độ đen
hay dùng máy đo độ đen. Những thiết bị đo độ đen quang học thường kém chính xác hơn khi ta so
sánh cả hai phim trong cùng điều kiện, trái lại những thiết bị đo độ đen quang điện thì chính xác hơn
vì có sử dụng một ampe kế nhỏ có thang được chuẩn theo đơn vị độ đen. Dải mật độ phim chấp
nhận trong chụp ảnh phóng xạ công nghiệp là từ 1,5 đến 3,3.
2.2.2.2 Đường cong đặc trưng của phim ảnh.
Đường cong đặc trưng của phim, hay còn gọi là đường cong độ nhạy, biểu diễn mối quan hệ
giữa liều chiếu cho một phim chụp ảnh bức xạ với độ đen của ảnh đạt được sau khi xử lý tráng rửa.
Đường cong này được xây dựng bằng cách chiếu lên mỗi phim một liều chiếu biết trước, sau khi
tráng rửa các phim sẽ xác định các giá trị độ đen và vẽ một đường cong độ đen theo thanh logarit
của liều chiếu tương đối. Hình 2.9 là đường cong đặc trưng của các phim do hãng Agfa sản xuất.
Hình 2.9: Các đường cong đặc trưng phim của hãng Agfa
Liều chiếu tương đối được sử dụng vì không có nhữn...