xuanhue.luckymouse
New Member
Download miễn phí Đề tài Những vấn đề cơ bản về công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nước ta
Công nghiệp hoá là quá trình ứng dụng các thành tựu khoa học, kỹ thuật vào tất cả các ngành kinh tế quốc dân, đối với các nước kinh tế lạc hậu thì trước hết là ứng dụng các phương pháp sản xuất công nghiệp vào các ngành kinh tế, là cải tổ cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại và phù hợp với quá trình phân công và hợp tác quốc tế. Để đạt được mục tiêu đó, từng nước phải chọn một số khâu của nền kinh tế để ưu tiên phát triển và hiện đại hoá, tuỳ điều kiện cụ thể mà hình thành phương án thực hiện, có thể tiếp thu có kết quả nhấtcác thành tựu của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật hiện đại. Vì vậy các nước đang phát triển phải phân tích sâu sắc các điều kiện trong quá trình xây dựng chiến lược, phương án công nghiệp hoá của đất nước.
Để tải tài liệu này, vui lòng Trả lời bài viết, Mods sẽ gửi Link download cho bạn ngay qua hòm tin nhắn.
Ketnooi -
You must be registered for see links
Ai cần tài liệu gì mà không tìm thấy ở Ketnooi, đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
uá trình công nghiệp hoá và hiện đại hoá mà tất cả các nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội xuất phát từ nền kinh tế kém phát triển đều coi công nghiệp hoá là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong cách mạng xã hội chủ nghĩa. Đương nhiên đây cũng là nhiệm vụ nặng nề. Trìnhããã xuất phát của một nước càng thấp thì quá trình thực hiện nhiệm vụ đó càng khó khăn, lâu dài.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII đã khẳng định:" Phát triển lực lượng sản xuất, công nghiệp hoá đất nước theo hướng hiện đại gắn liền với phát triển một nền nông nghiệp toàn diện là nhiệm vụ trung tâm nhằm từng bước xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, không ngừng nâng cao năng suất lao động xã hội và cải thiện đời sống nhân dân."
3. Thực chất công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Trong điều kiện ngày nay, quan niệm về công nghiệp hoá dù trên giác độ nào cũng không đồng nhất quá trình phát triển công nghiệp. Trong quá trình công nghiệp hoá có những nét riêng đối với từng nước, nhưng đó chỉ là sự vận dụng một quá trình có tính chất phổ biến cho phù hợp với điều kiện cụ thể của từng nước mà thôi. Công nghiệp hoá là quá trình rộng lớn và phức tạp. Bản chất của quá trình này bao hàm trên các mặt sau đây:
a) Công nghiệp hoá là quá trình trang bị và trang bị lại công nghệ hiện đại cho tất cả các ngành kinh tế quốc dân, trước hết là các ngành chiếm vị trí trọng yếu. Thực hiện công nghiệp hoá trong điều kiện cách mạng khoa học kĩ thuật ngày nay, quá trình trang bị và trang bị lại công nghệ cho các ngành phải gắn liền với quá trình hiện đại hoá ở cả phần cứng và phần mềm của công nghệ . Quá trình ấy phải tác động làm cho nhịp độ tăng trưởng kinh tế xã hội nhanh và ổn định, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của các tầng lớp dân cư, thu hẹp dần chênh lệch trình độ kinh tế xã hội của đất nước với các nước phát triển.
Hiện đại hoá xét trên giác độ kinh tế - kĩ thuật, là cái đích cần vươn tới trong quá trình công nghiệp hoá. Nhưng sự vươn lên về trình độ công nghệ này lại bị ràng buộc bởi yêu cầu bảo đảm hiệu quả kinh tế - xã hội. Xét toàn cục, hiện đại hoá lại chỉ là phương tiện, điều kiện để đạt tới mục tiêu của quá trình công nghiệp hoá mà thôi.
Một vấn đề khác cũng cần được giải quyết là xác đinh và đánh giá mức độ hiện đại của công nghệ được trang bị. Tuỳ điều kiện cụ thể của mỗi ngành, mỗi lĩnh vực hoạt động mà xác định trình độ thích ứng. Quan niệm một cách giản đơn theo kiểu "cũ người mới ta", cái không tiến tiến của nước khác cũng là cái hiện đại của nước mình. Trong lựa chọn công nghệ nhập, sự thiếu hiểu biết và thiếu thông tin đã dẫn nhiều nước đang phát triển đến việc lựa chọn thiết bị lạc hậu hay thiết bị cũ được tân trang lại. Cái giá phải trả quá lớn, tốc độ hiện đại hoá không được đẩy nhanh.
b) Quá trình công nghiệp hoá không chỉ liên quan đến phát triển công nghiệp mà là quá trình bao trùm tất cả các ngành các lĩnh vực hoạt động của mỗi nước. Đó là lẽ tát yếu của mỗi nước vì nền kinh tế của mỗi nước là một hệ thống thống nhất, các ngành, các lĩnh vực hoạt động có quan hệ tương đối với nhau. Sự thay đổi ở ngành kinh tế, lĩnh vực hoạt động này sẽ kéo theo hay sẽ đòi hỏi sự thay đổi thích ứng ở các ngành, các lĩnh vực hoạt động khác. Bởi vậy, quá trình công nghiệp hoá cũng gắn liền với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế quốc dân và cơ cấu các ngành kinh tế. Trong sự chuyển dịch cơ cấu trong quá trình công nghiệp hoá, vị trí của các ngành sẽ thay đổi. Xét tổng thể, cơ cấu kinh tế của mỗi nước được cấu thành bởi ba loại ngành tổng hợp: công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ. Các ngành này có quan hệ ràng buộc nhau, trong đó công nghiệp trong nhận thức luôn được coi là ngành quan trọng. Nhưng trong giai đoạn đầu của công nghiệp hoá, các nước đang phát triển chỉ có lực lượng công nghiệp nhỏ bé sản xuất hàng tiêu dùng đơn giản và khai thác các sản phẩm thô từ tài nguyên thiên nhiên. Trong quá trình công nghiệp hoá, công nghiệp luôn dành được sự ưu tiên phát triển. Tuy công nghiệp hoá không đồng nhất với quá trình phát triển công nghiệp nhưng không thể công nghiệp hoá nếu không thể phát triển mạnh công nghiệp. Bởi vậy, với vị trí ban đầu, công nghiệp dần dần chiếm lĩnh vị trí hàng đầu trong cơ cấu kinh tế quốc dân của đất nước. Đến trình độ phát triển nhất định, thì nông nghiệp và dịch vụ chỉ giữ vị trí ở hàng thứ trong cơ cấu kinh tế quốc dân.
Như vậy, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của mỗi nước trong quá trình công nghiệp hoá sẽ trải qua hai giai đoạn : Từ cơ cấu nông - công nghiệp - dịch vụ chuyển sang cơ cấu công - nông nghiệp - dịch vụ.
c) Quá trình công nghiệp hoá trong bất kỳ giai đoạn nào cũng đều vừa là quá trình kinh tế - kĩ thuật, vừa là quá trình kinh tế - xã hội. Việc thực hiện có kết quả quá trình công nghiệp hoá sẽ thủ tiêu tình trạng lac hậu về kĩ thuật, thấp kém về kinh tế, đưa đất nước thoát khỏi "vòng luẩn quẩn". Đồng thời quá trình công nghiệp hoá cũng gắn liền với quá trình thủ tiêu tình trạng lạc hậu về xã hội, nâng cao dân trí , nâng cao mức sống của dân cư, đưa xã hội đến trình độ văn minh công nghiệp. Quá trình kinh tế - kĩ thuật và quá trình kinh tế - xã hội có quan hệ ràng buộc nhau. Quá trình kinh tế - kĩ thuật tạo điều kiện vất chất kĩ thuật cho việc thực hiện các nội dung của qúa trình kinh tế - xã hội. Ngược lại, quá trình kinh tế - xã hội góp phần tạo nên động lực cho thực hiện quá trình kinh tế - kĩ thuật.
d) Quá trình công nghiệp hoá cũng đồng thời là quá trình mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế. Trong điều kiện ngày nay, mở rộng phân công lao động quốc tế và quốc tế hoá đời sống kinh tế trở thành xu thế phát triển ngày càng mạnh mẽ. Mỗi nước trở thành một bộ phận của hệ thống kinh tế thế giới, có tác động tương hỗ ở mức độ khác nhau với kinh tế của các nước khác và chịu ảnh hưởng của biến động kinh tế - xã hội chung của thế giới. ở mỗi nước, việc xác định mục tiêu, cách công nghiệp hoá cần phân tích và đoán được những biến động kinh tế - xã hội chung của thế giới, đặc biệt là của các nước trong khu vực. cần đặt sự phát triển kinh tế của đất nước trong việc xây dựng hệ thống kinh tế mở, tăng cường quan hệ thương mại quốc tế, tham gia tích cực vào quá trình cạnh tranh và liên kết kinh tế quốc dân.
Về nguyên tắc, việc thực hiện quá trình công nghiệp hoá phải dựa vào các nguồn lực trong nước là chủ yếu. Trong việc xây dựng kinh tế mở, thực hiện phương châm "tự lực cánh sinh" vì lực lượng bên ngoài chỉ là sự hỗ trợ, sự giúp đỡ chứ không phải là lực lượng làm thay và cũng không thể là sự sao chép máy móc các kinh nghiệm của nước khác.
e) Công nghiệp hoá không phải mục đích tự thân, mà là một cách có tính chất phổ biến để thực hiện mục tiêu của mỗi nước. Mỗi nước có hệ thống mục tiêu riêng của mình. Tuy vậy, về hình thức, vẫn có thể thấy được những nét tương đồng v...
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII đã khẳng định:" Phát triển lực lượng sản xuất, công nghiệp hoá đất nước theo hướng hiện đại gắn liền với phát triển một nền nông nghiệp toàn diện là nhiệm vụ trung tâm nhằm từng bước xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, không ngừng nâng cao năng suất lao động xã hội và cải thiện đời sống nhân dân."
3. Thực chất công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Trong điều kiện ngày nay, quan niệm về công nghiệp hoá dù trên giác độ nào cũng không đồng nhất quá trình phát triển công nghiệp. Trong quá trình công nghiệp hoá có những nét riêng đối với từng nước, nhưng đó chỉ là sự vận dụng một quá trình có tính chất phổ biến cho phù hợp với điều kiện cụ thể của từng nước mà thôi. Công nghiệp hoá là quá trình rộng lớn và phức tạp. Bản chất của quá trình này bao hàm trên các mặt sau đây:
a) Công nghiệp hoá là quá trình trang bị và trang bị lại công nghệ hiện đại cho tất cả các ngành kinh tế quốc dân, trước hết là các ngành chiếm vị trí trọng yếu. Thực hiện công nghiệp hoá trong điều kiện cách mạng khoa học kĩ thuật ngày nay, quá trình trang bị và trang bị lại công nghệ cho các ngành phải gắn liền với quá trình hiện đại hoá ở cả phần cứng và phần mềm của công nghệ . Quá trình ấy phải tác động làm cho nhịp độ tăng trưởng kinh tế xã hội nhanh và ổn định, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của các tầng lớp dân cư, thu hẹp dần chênh lệch trình độ kinh tế xã hội của đất nước với các nước phát triển.
Hiện đại hoá xét trên giác độ kinh tế - kĩ thuật, là cái đích cần vươn tới trong quá trình công nghiệp hoá. Nhưng sự vươn lên về trình độ công nghệ này lại bị ràng buộc bởi yêu cầu bảo đảm hiệu quả kinh tế - xã hội. Xét toàn cục, hiện đại hoá lại chỉ là phương tiện, điều kiện để đạt tới mục tiêu của quá trình công nghiệp hoá mà thôi.
Một vấn đề khác cũng cần được giải quyết là xác đinh và đánh giá mức độ hiện đại của công nghệ được trang bị. Tuỳ điều kiện cụ thể của mỗi ngành, mỗi lĩnh vực hoạt động mà xác định trình độ thích ứng. Quan niệm một cách giản đơn theo kiểu "cũ người mới ta", cái không tiến tiến của nước khác cũng là cái hiện đại của nước mình. Trong lựa chọn công nghệ nhập, sự thiếu hiểu biết và thiếu thông tin đã dẫn nhiều nước đang phát triển đến việc lựa chọn thiết bị lạc hậu hay thiết bị cũ được tân trang lại. Cái giá phải trả quá lớn, tốc độ hiện đại hoá không được đẩy nhanh.
b) Quá trình công nghiệp hoá không chỉ liên quan đến phát triển công nghiệp mà là quá trình bao trùm tất cả các ngành các lĩnh vực hoạt động của mỗi nước. Đó là lẽ tát yếu của mỗi nước vì nền kinh tế của mỗi nước là một hệ thống thống nhất, các ngành, các lĩnh vực hoạt động có quan hệ tương đối với nhau. Sự thay đổi ở ngành kinh tế, lĩnh vực hoạt động này sẽ kéo theo hay sẽ đòi hỏi sự thay đổi thích ứng ở các ngành, các lĩnh vực hoạt động khác. Bởi vậy, quá trình công nghiệp hoá cũng gắn liền với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế quốc dân và cơ cấu các ngành kinh tế. Trong sự chuyển dịch cơ cấu trong quá trình công nghiệp hoá, vị trí của các ngành sẽ thay đổi. Xét tổng thể, cơ cấu kinh tế của mỗi nước được cấu thành bởi ba loại ngành tổng hợp: công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ. Các ngành này có quan hệ ràng buộc nhau, trong đó công nghiệp trong nhận thức luôn được coi là ngành quan trọng. Nhưng trong giai đoạn đầu của công nghiệp hoá, các nước đang phát triển chỉ có lực lượng công nghiệp nhỏ bé sản xuất hàng tiêu dùng đơn giản và khai thác các sản phẩm thô từ tài nguyên thiên nhiên. Trong quá trình công nghiệp hoá, công nghiệp luôn dành được sự ưu tiên phát triển. Tuy công nghiệp hoá không đồng nhất với quá trình phát triển công nghiệp nhưng không thể công nghiệp hoá nếu không thể phát triển mạnh công nghiệp. Bởi vậy, với vị trí ban đầu, công nghiệp dần dần chiếm lĩnh vị trí hàng đầu trong cơ cấu kinh tế quốc dân của đất nước. Đến trình độ phát triển nhất định, thì nông nghiệp và dịch vụ chỉ giữ vị trí ở hàng thứ trong cơ cấu kinh tế quốc dân.
Như vậy, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của mỗi nước trong quá trình công nghiệp hoá sẽ trải qua hai giai đoạn : Từ cơ cấu nông - công nghiệp - dịch vụ chuyển sang cơ cấu công - nông nghiệp - dịch vụ.
c) Quá trình công nghiệp hoá trong bất kỳ giai đoạn nào cũng đều vừa là quá trình kinh tế - kĩ thuật, vừa là quá trình kinh tế - xã hội. Việc thực hiện có kết quả quá trình công nghiệp hoá sẽ thủ tiêu tình trạng lac hậu về kĩ thuật, thấp kém về kinh tế, đưa đất nước thoát khỏi "vòng luẩn quẩn". Đồng thời quá trình công nghiệp hoá cũng gắn liền với quá trình thủ tiêu tình trạng lạc hậu về xã hội, nâng cao dân trí , nâng cao mức sống của dân cư, đưa xã hội đến trình độ văn minh công nghiệp. Quá trình kinh tế - kĩ thuật và quá trình kinh tế - xã hội có quan hệ ràng buộc nhau. Quá trình kinh tế - kĩ thuật tạo điều kiện vất chất kĩ thuật cho việc thực hiện các nội dung của qúa trình kinh tế - xã hội. Ngược lại, quá trình kinh tế - xã hội góp phần tạo nên động lực cho thực hiện quá trình kinh tế - kĩ thuật.
d) Quá trình công nghiệp hoá cũng đồng thời là quá trình mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế. Trong điều kiện ngày nay, mở rộng phân công lao động quốc tế và quốc tế hoá đời sống kinh tế trở thành xu thế phát triển ngày càng mạnh mẽ. Mỗi nước trở thành một bộ phận của hệ thống kinh tế thế giới, có tác động tương hỗ ở mức độ khác nhau với kinh tế của các nước khác và chịu ảnh hưởng của biến động kinh tế - xã hội chung của thế giới. ở mỗi nước, việc xác định mục tiêu, cách công nghiệp hoá cần phân tích và đoán được những biến động kinh tế - xã hội chung của thế giới, đặc biệt là của các nước trong khu vực. cần đặt sự phát triển kinh tế của đất nước trong việc xây dựng hệ thống kinh tế mở, tăng cường quan hệ thương mại quốc tế, tham gia tích cực vào quá trình cạnh tranh và liên kết kinh tế quốc dân.
Về nguyên tắc, việc thực hiện quá trình công nghiệp hoá phải dựa vào các nguồn lực trong nước là chủ yếu. Trong việc xây dựng kinh tế mở, thực hiện phương châm "tự lực cánh sinh" vì lực lượng bên ngoài chỉ là sự hỗ trợ, sự giúp đỡ chứ không phải là lực lượng làm thay và cũng không thể là sự sao chép máy móc các kinh nghiệm của nước khác.
e) Công nghiệp hoá không phải mục đích tự thân, mà là một cách có tính chất phổ biến để thực hiện mục tiêu của mỗi nước. Mỗi nước có hệ thống mục tiêu riêng của mình. Tuy vậy, về hình thức, vẫn có thể thấy được những nét tương đồng v...