Download miễn phí Luận văn Tác động của tâm lý xã hội đối với việc thực hiện chính sách dân số ở nước ta hiện nay (qua thực tế tỉnh Hải Dương)
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 1
Chương1: CHÍNH SÁCH DÂN SỐ VÀ VAI TRÒ CỦA TÂM LÝ XÃ HỘI ĐỐI VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN SỐ 6
1.1. Chính sách dân số và quá trình thực hiện chính sách dân số ở nước ta 6
1.2. Tâm lý xã hội và vai trò của tâm lý xã hội đối với việc thực hiện chính sách dân số ở nước ta hiện nay 15
1.3. Những yếu tố cơ bản chi phối sự tác động của tâm lý xã hội đối với việc thực hiện chính sách dân số 27
Chương 2: TÁC ĐỘNG CỦA TÂM LÝ XÃ HỘI ĐỐI VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN SỐ Ở HẢI DƯƠNG VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM KHẮC PHỤC TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA TÂM LÝ XÃ HỘI ĐỐI VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH DÂN SỐ HIỆN NAY 33
2.1. Việc thực hiện chính sách dân số ở Hải Dương những năm qua- Thành tựu và những vấn đề đặt ra 33
2.2. Tác động của tâm lý xã hội đối với việc thực hiện chính sách dân số ở Hải Dương hiện nay 39
2.3. Những giải pháp cơ bản nhằm khắc phục tác động tiêu cực của tâm lý xã hội đối với việc thực hiện chính sách dân số ở nước ta nói chung và Hải Dương nói riêng hiện nay 58
KẾT LUẬN 75
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 77
PHỤ LỤC 82
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
ơn vị1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Tỷ lệ sinh thô
%0
19,46
18,20
17,03
16,42
16,25
15,72
14,96
14,75
14,45
14,15
Tỷ lệ chết
%0
5,76
5,45
5,1
5,24
5,23
5,17
5,24
5,24
5,24
3,23
Tỷ lệ tăng tự nhiên
%0
13,8
13,1
11,6
11,3
11,0
10,5
9,79
9,51
9,21
8,91
Tỷ suất sinh giảm bình quân
Giai đoạn 1996- 2000 giảm 0,64 %0/ năm
Giai đoạn 2001- 2005 giảm 0,31%0/ năm
Có thể thấy rằng xu hướng giảm sinh ở Hải Dương đã được giữ vững trong nhiều năm liên tục, tỷ lệ sinh con thứ 3 ở Hải Dương cũng ở mức thấp so với nhiều tỉnh thuộc đồng bằng Bắc bộ và đã xấp xỉ đạt mức sinh thay thế. Nếu theo quy luật chung, khi đã đạt mức sinh thay thế thì xu hướng giảm sinh sẽ chững lại. Tuy nhiên, điều đáng chú ý ở đây vẫn là tình trạng tăng mạnh trở lại của việc sinh con thứ 3 trở lên.
Thứ hai, từ sau khi Pháp lệnh dân số 2003 được ban hành, tỷ lệ các cặp vợ chồng sinh con thứ 3 trở lên có chiều hướng tăng mạnh (nhất là vào những năm 2003 và 2004). Đáng chú ý là sự “ lây lan” của hiện tượng này diễn ra tương đối nhanh trên một phạm vi rất rộng và khó kiểm soát. Trước đây, tình trạng sinh con thứ 3 hầu hết rơi vào những gia đình đã sinh hai con là gái và một số ít gia đình đã có hai con trai. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng này lại xuất hiện khá nhiều ở những gia đình đã có cả con trai và con gái, theo thống kê toàn tỉnh tỷ lệ này khoảng 30%. Dĩ nhiên, nguyên nhân không chỉ nằm ở " những kẽ hở" của Pháp lệnh dân số 2003 hay sự chậm trễ trong việc ban hành nghị định hướng dẫn thực hiện pháp lệnh mà thực chất nó chỉ là những " lí do" để biện hộ cho sự tồn tại và tác động của những yếu tố tâm lý xã hội từ bao đời đang đè nặng lên đầu óc những con người đang sống.
Bảng 2.2: Kết quả giảm sinh ở Hải Dương giai đoạn 2001- 2005 [Nguồn: Niên giám thống kê tỉnh Hải Dương năm 2004]
Đơn vị
tính
Năm 2001
Năm 2002
Năm 2003
Năm 2004
Dự tính 2005
Quy mô dân số
Người
1675566
1683973
1696230
1711766
1727544
Tỷ lệ
giảm sinh
%o
0,53
0,76
0,21
0,3
0,3
Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên
%
8,7
8,2
8,62
9,9
9,0
Thứ ba, xu hướng sinh con thứ 3 trở lên tăng mạnh trong nhóm gia đình có điều kiện kinh tế khá giả, học vấn cao. Số liệu thống kê của xã Lê Hồng- Thanh Miện cho thấy từ năm 2002 đến nửa đầu năm 2005 trên địa bàn xã, trong số các trường hợp sinh con thứ ba trở lên không có trường hợp nào lại nằm trong diện kinh tế khó khăn. Có thể nói đây là một xu hướng mới, thậm chí trái ngược với những quan niệm trước đây cho rằng nguyên nhân sinh con thứ ba trở lên là do những nguyên nhân như: điều kiện kinh tế khó khăn, nhận thức thấp …, điều này làm cho công tác tuyên truyền gặp rất nhiều khó khăn. Dường như kinh tế xã hội càng ổn định, đời sống càng được nâng lên thì nguy cơ của gia tăng dân số ngày càng lớn.
Bảng 2.3: Cơ cấu sinh con thứ 3 trở lên giai đoạn 2002- 2005 xã Lê Hồng- Thanh Miện- Hải Dương [60]
Số gia đình sinh con thứ 3 trở lên
Đã sinh con một bề
Đã có trai, có gái
Điều kiện
kinh tế khá
Điều kiện
kinh tế TB
Điều kiện kinh
tế khó khăn
Đảng viên, công chức
Dân thường
Năm 2002
9
7
2
6
3
0
0
9
Năm 2003
15
12
3
6
9
0
0
15
Năm 2004
18
10
8
16
2
0
1
17
6 tháng đầu năm 2005
9
6
3
9
0
0
1
8
Thứ tư, một vấn đề cũng rất đáng lo ngại là tình trạng sinh con thứ ba đã xuất hiện trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, công chức nhà nước và ở hầu hết các địa phương. Việc Pháp lệnh dân số năm 2003 ra đời là một bước tiến trong nhận thức và công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện chính sách dân số ở nước ta. Đây là văn bản có giá trị pháp lý cao nhất từ trước tới nay và có ý nghĩa rất lớn trong việc định hướng một cách sâu sắc và toàn diện công tác dân số. Rõ ràng, không chỉ trong lĩnh vực này, " quyền" và " nghĩa vụ" không tách rời nhau. thực tế cho thấy không thể có " quyền" vượt quá khỏi khuôn khổ giới hạn của " nghĩa vụ". Đành rằng, nếu quá nhấn mạnh mục tiêu có thể dẫn tới một số biểu hiện của việc vi phạm quyền con người song xét đến cùng mọi quyền mà con người có và được đảm bảo bao giờ cũng trên cơ sở việc thực hiện nghĩa vụ của mọi công dân trong xã hội. Đáng tiếc nhiều người, trong số đó có cả cán bộ, đảng viên, công chức nhà nước lại không hiểu hay cố tình hiểu sai điều đó. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến nhận thức và hành vi của quần chúng nhân dân.
Tóm lại, căn cứ vào tình hình thực tiễn với những vấn đề cấp bách đang đặt ra, nhất là qua các số liệu nêu trên cho thấy những tác động của tâm lý xã hội đối với việc thực hiện chính sách dân số là không nhỏ, thậm chí có nơi, có lúc nó đã trở thành nhân tố cơ bản dẫn tới việc sinh con thứ 3 trở lên tăng mạnh. Dù những tác động này ở mức độ như thế nào thì việc nghiên cứu sự tác động một cách có hệ thống cũng có ý nghĩa lý luận và thực tiễn hết sức sâu sắc.
2.2. tác động của tâm lý xã hội đối với việc thực hiện chính sách dân số ở Hải Dương hiện nay
Việc tìm hiểu và đánh giá về những tác động tích cực hay tác động tiêu cực của tâm lý xã hội đối với các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội bao giờ cũng gặp rất nhiều khó khăn. Bởi lẽ, giữa những tác động tích cực hay tiêu cực của tâm lý xã hội không có một ranh giới tuyệt đối. Trong thực tế, có những tâm lý xã hội mà nếu theo những tiêu chí đánh giá khác nhau có thể vừa chỉ ra được những tác động theo hướng tích cực, đồng thời lại vừa có thể tìm ra ở nó cả những tác động tiêu cực. Mặc dù vậy, dưới góc độ nghiên cứu khoa học, chúng ta hoàn toàn có thể đề cập tới hai xu hướng tác động của tâm lý xã hội đối với việc thực hiện chính sách dân số như là những xu hướng tác động một cách độc lập. Trong quá trình thực hiện đề tài này, để tránh sự trùng lắp và thuận lợi cho quá trình nghiên cứu, phân tích, tác giả chỉ đề cập tới những tâm lý xã hội tiêu biểu cho hai xu hướng tác động nêu trên.
2.2.1. Những tác động tiêu cực của tâm lý xã hội đối với việc thực hiện chính sách dân số ở Hải Dương hiện nay
Chiến lược dân số Việt Nam 2001- 2010 khẳng định những mục tiêu của công tác dân số ở nước ta hiện nay:
Mục tiêu tổng quát:
Thực hiện gia đình ít con, khỏe mạnh, tiến tới ổn định quy mô dân số ở mức hợp lý để có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, nâng cao chất lượng dân số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa góp phần vào sự phát triển nhanh và bền vững đất nước.
Mục tiêu cụ thể:
Mục tiêu 1: Duy trì xu thế giảm sinh một cách vững chắc để đạt mức sinh thay thế bình quân trong toàn quốc vào năm 2005, ở vùng sâu, vùng xa và vùng cùng kiệt chậm nhất vào năm 2010 để quy mô, cơ cấu dân số và phân bổ dân cư phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội vào năm 2010.
Mục tiêu 2: Nâng cao chất lượng dân số về thể chất, trí tuệ và tinh thần, phấn đấu đạt chỉ số phát triển con người (HDI) ở mức trung bình tiên tiến thế giới vào năm 2010 [65, tr.11].
Thực hiện Nghị quyết Đại hội t
Tags: Thành tựu về thực hiện chính sách dân số từ 2001- 2012, Nguyên nhân nào sau đây là chủ yếu làm cho tỉ lệ sinh con thứ ba ở nước ta giảm chậm và không vững chắc? A. Tâm lí xã hội của lối sống nông nghiệp còn nặng nề. B. Kinh tế tăng trưởng, đời sống nhân dân được cải thiện. C. Tỉ lệ hộ giàu tăng nên việc nuôi con không còn là gánh nặng. D. Buông lỏng quản lý công tác dân số và kế hoạch hóa gia đình., thực tế dân số nước ta hiện nay, số liệu mức đánh giá gia tăng dân thực tế của nước ta hiện nay, chính sách và thực tế thực hiện