mirinda_1410
New Member
Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
CHƯƠNG 1.
KHÁI NIỆM ĐỊNH TỘI DANH
1.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐỊNH TỘI DANH
Quá trình áp dụng các quy phạm pháp luật hình sự (QPPLHS)
diễn ra phức tạp và đa dạng, được thể hiện ở 3 giai đoạn: Định tội
danh, định khung hình phạt, và quyết định hình phạt. Trong đó, định
tội danh là một giai đoạn quan trọng nhất trong ba giai đoạn trên của
toàn bộ quá trình áp dụng PLHS. Bởi vì, định tội danh được tiến hành
thực hiện ở tất cả các giai đoạn của cả quá trình tố tụng hình sự từ giai
đoạn khởi tố đến giai đoạn thi hành án. Trong khi đó bước quyết định
hình phạt chỉ được tiến hành thực hiện ở giai đoạn xét xử.
Định tội danh là một trong những biện pháp đưa Bộ luật hình sự
(BLHS) vào đời sống xã hội, góp phần vào việc nâng cao hiệu quả
đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm, qua đó góp phần thực hiện
đường lối chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước ta.
Định tội danh là sự xác nhận về mặt pháp lý sự phù hợp (sự
đồng nhất) giữa hành vi nguy hiểm cho xã hội đã thực hiện trong thực
tế khách quan với các dấu hiệu trong cấu thành tội phạm (CTTP)
tương ứng được quy định trong BLHS. Hay nói cách khác, Định tội
danh là việc xác định một hành vi cụ thể đã thực hiện thoả mãn đầy đủ
các dấu hiệu của CTTP của tội nào trong số các tội phạm đã được quy
định trong BLHS.
Về phương pháp định tội danh: Chủ yếu sử dụng phương pháp
tổng hợp, phân tích, quy nạp, diễn dịch và quan trọng hơn cả là
phương pháp loại trừ.
Từ các vấn đề nêu trên cho thấy định tội danh có 4 đặc điểm
như sau:
a. Định tội danh là một quá trình nhận thức có tính logic giữa lý
luận và thực tiễn. Thể hiện dưới 2 khía cạnh: xác định xem hành vi
nguy hiểm cho xã hội đã thực hiện có phù hợp với các dấu hiệu của
CTTP cụ thể trong BLHS và đưa ra sự đánh giá nhất định về mặt pháp
lý hình sự đối với hành vi đã thực hiện trong thực tế.
b. Quá trình hoạt động định tội danh phải tuân thủ nghiêm
chỉnh các quy phạm pháp luật của luật nội dung là BLHS cũng như
các quy phạm pháp luật của luật hình thức là Bộ luật tố tụng hình sự
(BLTTHS).
c. Định tội danh là một dạng hoạt động áp dụng pháp luật của
các cơ quan tiến hành tố tụng (cơ quan Điều tra, Viện kiểm sát và Toà
án) để cụ thể hoá các QPPLHS trìu tượng vào đời sống thực tế. Trên
cơ sở xác định đúng đắn, đầy đủ các tình tiết của hành vi phạm tội đã
thực hiện và sự nhận thức đầy đủ, đúng đắn nội dung của các
QPPLHS.
d. Định tội danh với tính chất là một dạng của hoạt động thực
tiễn áp dụng pháp luật hình sự được tiến hành theo 04 bước sau:
Bước1: Thiết lập, xem xét, đánh giá đúng các tình tiết của vụ án
đã xảy ra trên thực tế khách quan.
Đối với bước này, đòi hỏi người định tội danh phải đánh giá các
tình tiết của vụ án một cách khách quan, toàn diện, vô tư, không định
kiến, không suy diễn. Phải dựa vào các chứng cứ đã thu thập được và
đánh giá theo quy định của BLTTHS.
Mỗi một tình tiết trong vụ án bước đầu đánh giá chúng một
cách độc lập để thấy được sự thể hiện tính chất của nó là loại hành vi
nào. Sau đó, chính tình tiết đó lại tiếp tục đặt trong mối quan hệ với
các tình tiết khác trong vụ án, thì kết luận về tính chất của tình tiiết
này mới là sự thể hiện về bản chất của nó trong cả quá trình của vụ án.
Đánh giá mỗi tình tiết của vụ án, phải đặt nó trong hoàn cảnh cụ
thể, trong tổng thể, biện chứng của cả quá trình phản ánh đúng diễn
biến của vụ án đã xẩy ra. Bởi vì, cùng một tình tiết, nhưng đặt trong
mỗi hoàn cảnh khác nhau thì chúng khác nhau về bản chất. Kết luận
về từng tình tiết độc lập, không thể phản ánh đúng về bản chất của
tình tiết đó trong toàn bộ diễn biến của vụ án.
Bước 2: Nhận thức một cách thống nhất và chính xác nội dung
các quy phạm pháp luật hình sự phản ánh các dấu hiệu của CTTP về
tội danh có hướng lựa chọn.
Các dấu hiệu trong CTTP được quy định trong BLHS mang
tính trìu tượng chỉ nêu một cách khái quát những nét đặc trưng mang
tính phổ biến để điều chỉnh hiện tượng thực tế muôn hình muôn vẻ.
Đòi hỏi phải có quá trình tư duy để nhận thức sâu rộng, đúng đắn về
nội dung của các dấu hiệu trong CTTP. Rất nhiều các QPPLHS chưa
xác định rõ ràng ranh giới giữa chúng với nhau. Ví dụ: Điều 93 với
Điều 95 với Điều 96 và với Điều 97. hay là hành vi khác trong tội
cướp với hành vi khác trong tội cưỡng đoạt tài sản. hay việc quyết
định hình phạt trong trường hợp bị cáo có nhiều tình tiết tăng nặng
đồng thời có nhiều tình tiết giảm nhẹ. hay như thế nào là nguy hiểm
đáng kể và nguy hiểm chưa đáng kể. hay ranh giới giữa Phòng vệ
chính đáng với vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Chưa kể còn
một số quy định trong BLHS thể hiện rõ sự bất cập của nó như: chính
sách hình sự đối với người phạm tội chưa đủ 16 tuổi. Tình tiết phạm
tội nhiều lần của tội cố ý gây thương tích. hay trộm cắp tài sản nhiều
lần, mỗi lần giá trị tài sản dưới 500.000đ.
Trong các trường hợp này đòi hỏi người định tội danh phải tự
đánh giá trên căn cứ khoa học và căn cứ thực tế sao cho có sức thuyết
phục. Hay nói cách khác, đòi hỏi người định tội danh phải có trình độ
pháp lý hình sự.
Bước 3: So sánh đối chiếu hai quá trình trên.
Bước 4: Ra văn bản áp dụng pháp luật chính là bản án và các
quyết định có căn cứ và đảm bảo sức thuyết phục về 3 bước trên để
xác định tội danh cần áp dụng đối với trường hợp phạm tội của người
đó.
Qua các đặc điểm của định tội danh đã phân tích ở trên có thể
đưa ra khái niệm định tội danh như sau: Định tội danh là một quá trình
nhận thức lý luận có tính lô gích, đồng thời là một trong những dạng
của hoạt động thực tiễn áp dụng PLHS, PLTTHS. Trên cơ sở các
chứng cứ, tài liệu thu thập được phản ánh các tình tiết thực tế của vụ
án đã xảy ra để đối chiếu, so sánh và kiểm tra nhằm xác định sự phù
hợp của chúng với các dấu hiệu của CTTP cụ thể tương ứng do BLHS
quy định.
Có thể thấy được đặc điểm và các yêu cầu của hoạt động định
tui danh thông qua việc đánh giá một tình huống cụ thể sau:
Tình huống: Do mâu thuẫn trong viẹc tranh chấp đất đai nên Đỗ
Văn Tuyên, Đỗ Văn Cần nhiều lần rượt, đuổi đánh chém Nguyễn Văn
Hùng. Thấy cha, chú có hành vi như thế nên Đõ Trương Tín là con
cũng trực tiếp đánh chém Nguyễn Văn Hùng. Biết Hùng làm nghề hớt
tóc ở thôn 2, xã Nghĩa Dũng, Thị xã Quảng Ngãi, nên Tín (sinh năm
1989) đón đường để đánh. Sáng 28/05/2002, Hùng đi làm bằng xe
máy, khi đến gần ngã ba giáp ranh thôn 3 và thôn 4 thuộc xã Nghĩa
Dũng thì Tín cầm một con dao dài khoảng 30 cm và đá đứng chặn
đường để đánh Hùng, Hùng sợ nên quay xe về nhà để lánh mặt.
Khoảng 10 phút sau, Hùng tiếp tục điều khiển xe máy nêu trên đến
tiệm hớt tóc, khi đến đoạn đường trên, Tín vẫn cầm daovaf đá đứng
chặn đường. Nhìn thấy Hùng, ngay lập tức đuổi theo để đánh, Hùng
bỏ chạy vào nhà một người dân trước chợ Nghĩa Dũng, Tín tiếp tục
đuổi theo và dùng đá chọi Hùng và Hùng cũng nhặt đá chọi lại Tín,
sau đó được mọi người can ngăn nên Tín đi về phía Tây, còn Hùng
điều khiển xe máy về nhà ở thôn 5, xã Nghĩa Dũng, thị xã Quảng
Ngãi.Về đến nhà Hùng nhìn thấy cây rựa dài 77cm để ở sân nên cầm
lấy mang theo và tiếp tục điều khiển xe máy đi làm. Khi đến đoạn gần
ngã ba nêu treenthif Tín vẫn cầm dao và đá đứng chặn đường, nhìn
thấy Hùng, Tín dùng đá ném Hùng và Hùng dùng đá chọi lại Tín. Sau
đó Tín cầm dao xông đến chém Hùng và Hùng cầm rựa xông vào Tín,
khi đến gần nhau Tín đưa dao lên chém ngang cổ Hùng và Hùng cầm
rựa chém lại trúng vào tay cầm dao của Tín gây thương tích 33%.
1.2. PHÂN LOẠI ĐỊNH TỘI DANH
Căn cứ vào chủ thể thực hiện việc định tội danh, khoa học luật
hình sự chia định tội danh thành 2 nhóm:
1.2.1. Định tội danh chính thức
Định tội danh chính thức là sự đánh giá về mặt nhà nước tính
chất pháp lý hình sự của một hành vi phạm tội cụ thể do các chủ thể
được Nhà nước uỷ quyền thực hiện.
Định tội danh chính thức có các đặc điểm sau:
+ Về chủ thể của định tội danh chính thức: Chỉ có thể là người
tiến hành tố tụng. Bao gồm: Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán,
Hội thẩm nhân dân.
+ Về hậu quả pháp lý của định tội danh chính thức: Những
đánh giá, những kết luận của chủ thể của định tội danh chính thức là
cơ sở pháp lý để khởi tố vụ án, để áp dụng các biện pháp ngăn chặn.
Là cơ sở để ra bản kết luận điều tra, bản cáo trạng và ra bản án.
1.2.2. Định tội danh không chính thức
người tổ chức, thì điều kiện đó không đòi hỏi phải có trong bản chất
pháp lý của chế định đồng phạm.
Do vậy, không nên coi một trong những dấu hiệu bắt buộc của đồng
phạm là đòi hỏi về sự phối hợp chặt chẽ và tính bắt buộc của sự hiểu
biết lẫn nhau về các hành vi phạm tội của từng người đồng phạm.
5. Trong đồng phạm, tất cả những người đồng phạm đều tham gia vào
việc thực hiện tội phạm, dù rằng sự tham gia của từng người đồng
phạm mang tính chất đặc thù. Do vậy, trong đồng phạm hành vi được
mô tả trong điều luật tương ứng thuộc phần các tội phạm trực tiếp
được người thực hành thực hiện, còn những người đồng phạm còn lại
bằng các hành vi của mình tạo ra những điều kiện cần thiết cho việc
người thực hành thực hiện phạm tội và như vậy trong mối liên hệ
nhân quả với nó.
Việc cùng thực hiện hành vi của những đồng phạm cần có sự tồn
tại mối quan hệ nhân quả giữa hành vi của từng người đồng phạm và
người thực hành. Trong khi đó việc xác định mối quan hệ nhân quả
trong đồng phạm có đặc điểm đặc trưng cần được cân nhắc trong khi
định tội danh. Chỉ hành vi nguy hiểm cho xã hội của người thực hành
(của những người thực hành) có mối liên hệ trực tiếp và ở trong mối
liên hệ trực tiếp với việc gây ra kết quả (ở các cấu thành vật chất)
hay các hành vi phạm tội đó tự mình trực tiếp chứa đựng cấu thành
tội phạm (ở các cấu thành tội phạm hình thức). Khi đề cập đến các
hành vi phạm tội của người khác, thì các hành vi của họ không có mối
liên quan trực tiếp, mà thông qua hành vi phạm tội của người thực
hành (của những người thực hành). Những người đồng phạm đó đưa
phần đóng góp của mình vào cơ chế chung của việc thực hiện tội
phạm, tham gia vào việc thực hiện hành vi phạm tội, nhưng tác động
đặc thù đến người thực hành, ủng hộ người đó. Việc cần nhắc tình tiết
đó là cơ sở để cho rằng trong trường hợp vì những nguyên nhân nào
đó người thực hành không thực hiện hành vi phạm tội, thì việc tham
gia như vậy những người đồng phạm trong tội phạm được gọi là xúi
giục chưa đạt, giúp sức chưa đạt và từ quan điểm pháp lý hình sự sự
tham gia đó được định tội danh như hoạt động phạm tội chưa hoàn
thành.
Việc phân biệt các hình thức đồng phạm cần cân nhắc cả mức độ của
sự phối hợp chặt chẽ, cả cách tác động lẫn nhau, cả tính chất
tham gia của những người đồng phạm. Tất cả các đặc điểm đó của các
loại cùng hoạt động phạm tội khác nhau cần được cân nhắc, chú
ý trong việc định tội danh đối với các hình thức đồng phạm. Các hình
thức đồng phạm được phân loại đó là: Đồng phạm giản đơn, đồng
phạm phức tạp; đồng phạm không có sự thoả thuận trước, đồng phạm
có sự thoả thuận trước; phạm tội có tổ chức và tổ chức phạm tội. Việc
xác định đúng hình thức đồng phạm trong quá trình điều tra và trong
xét xử vụ án hình sự giúp cho việc định tội danh đúng hành vi thực
hiện tội phạm bằng đồng phạm.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Cảm và Trịnh Quốc Toản (2004), Định tội danh - Hướng
dẫn mẫu và 350 bài tập thực hành, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà
Nội.
2. Lê Cảm (2001), Các nghiên cứu chuyên khảo về phần chung
luật hình sự (Tập 1), Nhà xuất bản Công an nhân dân, Hà Nội.
3. Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội (2001), Giáo trình luật
hình sự, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội.
4. Võ Khánh Vinh (2003), Giáo trình định tội danh - Trung tâm
Đào tạo từ xa Đại học Huế.
Văn bản pháp luật
5. Nghị quyết 02/ 86 của HĐTPTATC ngày 05/01/86, Hướng
dẫn áp dụng một số điều trong phần chung của BLHS 1985.
6. Nghị quyết 04/ 86 của HĐTPTATC ngày 29/11/86, Hướng
dẫn áp dụng một số điều trong phần các tội phạm cụ thể của BLHS
1985.
7. Nghị quyết 01/89 của HĐTPTATC ngày 19/04/89, Hướng
dẫn áp dụng một số điều của BLHS 1985.
8. Nghị quyết 01/2000 của HĐTPTATC ngày 04/08/2000,
Hướng dẫn áp dụng một số điều trong phần chung của BLHS 1999.
9. Nghị quyết 01/2001 của HĐTPTATC ngày 15/03/2001,
Hướng dẫn áp dụng Điều 139, Điều 193, Điều 194, Điều 278, Điều
279 của BLHS 1999.
10. Thông tư 01/2001 của TANDTC,VKSNDTC, Bộ Công an,
Bộ Tư pháp ngày 25/09/2001, Hướng dẫn áp dụng các tội xâm phạm
chế độ hôn nhân và gia đình.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
CHƯƠNG 1.
KHÁI NIỆM ĐỊNH TỘI DANH
1.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐỊNH TỘI DANH
Quá trình áp dụng các quy phạm pháp luật hình sự (QPPLHS)
diễn ra phức tạp và đa dạng, được thể hiện ở 3 giai đoạn: Định tội
danh, định khung hình phạt, và quyết định hình phạt. Trong đó, định
tội danh là một giai đoạn quan trọng nhất trong ba giai đoạn trên của
toàn bộ quá trình áp dụng PLHS. Bởi vì, định tội danh được tiến hành
thực hiện ở tất cả các giai đoạn của cả quá trình tố tụng hình sự từ giai
đoạn khởi tố đến giai đoạn thi hành án. Trong khi đó bước quyết định
hình phạt chỉ được tiến hành thực hiện ở giai đoạn xét xử.
Định tội danh là một trong những biện pháp đưa Bộ luật hình sự
(BLHS) vào đời sống xã hội, góp phần vào việc nâng cao hiệu quả
đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm, qua đó góp phần thực hiện
đường lối chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước ta.
Định tội danh là sự xác nhận về mặt pháp lý sự phù hợp (sự
đồng nhất) giữa hành vi nguy hiểm cho xã hội đã thực hiện trong thực
tế khách quan với các dấu hiệu trong cấu thành tội phạm (CTTP)
tương ứng được quy định trong BLHS. Hay nói cách khác, Định tội
danh là việc xác định một hành vi cụ thể đã thực hiện thoả mãn đầy đủ
các dấu hiệu của CTTP của tội nào trong số các tội phạm đã được quy
định trong BLHS.
Về phương pháp định tội danh: Chủ yếu sử dụng phương pháp
tổng hợp, phân tích, quy nạp, diễn dịch và quan trọng hơn cả là
phương pháp loại trừ.
Từ các vấn đề nêu trên cho thấy định tội danh có 4 đặc điểm
như sau:
a. Định tội danh là một quá trình nhận thức có tính logic giữa lý
luận và thực tiễn. Thể hiện dưới 2 khía cạnh: xác định xem hành vi
nguy hiểm cho xã hội đã thực hiện có phù hợp với các dấu hiệu của
CTTP cụ thể trong BLHS và đưa ra sự đánh giá nhất định về mặt pháp
lý hình sự đối với hành vi đã thực hiện trong thực tế.
b. Quá trình hoạt động định tội danh phải tuân thủ nghiêm
chỉnh các quy phạm pháp luật của luật nội dung là BLHS cũng như
các quy phạm pháp luật của luật hình thức là Bộ luật tố tụng hình sự
(BLTTHS).
c. Định tội danh là một dạng hoạt động áp dụng pháp luật của
các cơ quan tiến hành tố tụng (cơ quan Điều tra, Viện kiểm sát và Toà
án) để cụ thể hoá các QPPLHS trìu tượng vào đời sống thực tế. Trên
cơ sở xác định đúng đắn, đầy đủ các tình tiết của hành vi phạm tội đã
thực hiện và sự nhận thức đầy đủ, đúng đắn nội dung của các
QPPLHS.
d. Định tội danh với tính chất là một dạng của hoạt động thực
tiễn áp dụng pháp luật hình sự được tiến hành theo 04 bước sau:
Bước1: Thiết lập, xem xét, đánh giá đúng các tình tiết của vụ án
đã xảy ra trên thực tế khách quan.
Đối với bước này, đòi hỏi người định tội danh phải đánh giá các
tình tiết của vụ án một cách khách quan, toàn diện, vô tư, không định
kiến, không suy diễn. Phải dựa vào các chứng cứ đã thu thập được và
đánh giá theo quy định của BLTTHS.
Mỗi một tình tiết trong vụ án bước đầu đánh giá chúng một
cách độc lập để thấy được sự thể hiện tính chất của nó là loại hành vi
nào. Sau đó, chính tình tiết đó lại tiếp tục đặt trong mối quan hệ với
các tình tiết khác trong vụ án, thì kết luận về tính chất của tình tiiết
này mới là sự thể hiện về bản chất của nó trong cả quá trình của vụ án.
Đánh giá mỗi tình tiết của vụ án, phải đặt nó trong hoàn cảnh cụ
thể, trong tổng thể, biện chứng của cả quá trình phản ánh đúng diễn
biến của vụ án đã xẩy ra. Bởi vì, cùng một tình tiết, nhưng đặt trong
mỗi hoàn cảnh khác nhau thì chúng khác nhau về bản chất. Kết luận
về từng tình tiết độc lập, không thể phản ánh đúng về bản chất của
tình tiết đó trong toàn bộ diễn biến của vụ án.
Bước 2: Nhận thức một cách thống nhất và chính xác nội dung
các quy phạm pháp luật hình sự phản ánh các dấu hiệu của CTTP về
tội danh có hướng lựa chọn.
Các dấu hiệu trong CTTP được quy định trong BLHS mang
tính trìu tượng chỉ nêu một cách khái quát những nét đặc trưng mang
tính phổ biến để điều chỉnh hiện tượng thực tế muôn hình muôn vẻ.
Đòi hỏi phải có quá trình tư duy để nhận thức sâu rộng, đúng đắn về
nội dung của các dấu hiệu trong CTTP. Rất nhiều các QPPLHS chưa
xác định rõ ràng ranh giới giữa chúng với nhau. Ví dụ: Điều 93 với
Điều 95 với Điều 96 và với Điều 97. hay là hành vi khác trong tội
cướp với hành vi khác trong tội cưỡng đoạt tài sản. hay việc quyết
định hình phạt trong trường hợp bị cáo có nhiều tình tiết tăng nặng
đồng thời có nhiều tình tiết giảm nhẹ. hay như thế nào là nguy hiểm
đáng kể và nguy hiểm chưa đáng kể. hay ranh giới giữa Phòng vệ
chính đáng với vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Chưa kể còn
một số quy định trong BLHS thể hiện rõ sự bất cập của nó như: chính
sách hình sự đối với người phạm tội chưa đủ 16 tuổi. Tình tiết phạm
tội nhiều lần của tội cố ý gây thương tích. hay trộm cắp tài sản nhiều
lần, mỗi lần giá trị tài sản dưới 500.000đ.
Trong các trường hợp này đòi hỏi người định tội danh phải tự
đánh giá trên căn cứ khoa học và căn cứ thực tế sao cho có sức thuyết
phục. Hay nói cách khác, đòi hỏi người định tội danh phải có trình độ
pháp lý hình sự.
Bước 3: So sánh đối chiếu hai quá trình trên.
Bước 4: Ra văn bản áp dụng pháp luật chính là bản án và các
quyết định có căn cứ và đảm bảo sức thuyết phục về 3 bước trên để
xác định tội danh cần áp dụng đối với trường hợp phạm tội của người
đó.
Qua các đặc điểm của định tội danh đã phân tích ở trên có thể
đưa ra khái niệm định tội danh như sau: Định tội danh là một quá trình
nhận thức lý luận có tính lô gích, đồng thời là một trong những dạng
của hoạt động thực tiễn áp dụng PLHS, PLTTHS. Trên cơ sở các
chứng cứ, tài liệu thu thập được phản ánh các tình tiết thực tế của vụ
án đã xảy ra để đối chiếu, so sánh và kiểm tra nhằm xác định sự phù
hợp của chúng với các dấu hiệu của CTTP cụ thể tương ứng do BLHS
quy định.
Có thể thấy được đặc điểm và các yêu cầu của hoạt động định
tui danh thông qua việc đánh giá một tình huống cụ thể sau:
Tình huống: Do mâu thuẫn trong viẹc tranh chấp đất đai nên Đỗ
Văn Tuyên, Đỗ Văn Cần nhiều lần rượt, đuổi đánh chém Nguyễn Văn
Hùng. Thấy cha, chú có hành vi như thế nên Đõ Trương Tín là con
cũng trực tiếp đánh chém Nguyễn Văn Hùng. Biết Hùng làm nghề hớt
tóc ở thôn 2, xã Nghĩa Dũng, Thị xã Quảng Ngãi, nên Tín (sinh năm
1989) đón đường để đánh. Sáng 28/05/2002, Hùng đi làm bằng xe
máy, khi đến gần ngã ba giáp ranh thôn 3 và thôn 4 thuộc xã Nghĩa
Dũng thì Tín cầm một con dao dài khoảng 30 cm và đá đứng chặn
đường để đánh Hùng, Hùng sợ nên quay xe về nhà để lánh mặt.
Khoảng 10 phút sau, Hùng tiếp tục điều khiển xe máy nêu trên đến
tiệm hớt tóc, khi đến đoạn đường trên, Tín vẫn cầm daovaf đá đứng
chặn đường. Nhìn thấy Hùng, ngay lập tức đuổi theo để đánh, Hùng
bỏ chạy vào nhà một người dân trước chợ Nghĩa Dũng, Tín tiếp tục
đuổi theo và dùng đá chọi Hùng và Hùng cũng nhặt đá chọi lại Tín,
sau đó được mọi người can ngăn nên Tín đi về phía Tây, còn Hùng
điều khiển xe máy về nhà ở thôn 5, xã Nghĩa Dũng, thị xã Quảng
Ngãi.Về đến nhà Hùng nhìn thấy cây rựa dài 77cm để ở sân nên cầm
lấy mang theo và tiếp tục điều khiển xe máy đi làm. Khi đến đoạn gần
ngã ba nêu treenthif Tín vẫn cầm dao và đá đứng chặn đường, nhìn
thấy Hùng, Tín dùng đá ném Hùng và Hùng dùng đá chọi lại Tín. Sau
đó Tín cầm dao xông đến chém Hùng và Hùng cầm rựa xông vào Tín,
khi đến gần nhau Tín đưa dao lên chém ngang cổ Hùng và Hùng cầm
rựa chém lại trúng vào tay cầm dao của Tín gây thương tích 33%.
1.2. PHÂN LOẠI ĐỊNH TỘI DANH
Căn cứ vào chủ thể thực hiện việc định tội danh, khoa học luật
hình sự chia định tội danh thành 2 nhóm:
1.2.1. Định tội danh chính thức
Định tội danh chính thức là sự đánh giá về mặt nhà nước tính
chất pháp lý hình sự của một hành vi phạm tội cụ thể do các chủ thể
được Nhà nước uỷ quyền thực hiện.
Định tội danh chính thức có các đặc điểm sau:
+ Về chủ thể của định tội danh chính thức: Chỉ có thể là người
tiến hành tố tụng. Bao gồm: Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán,
Hội thẩm nhân dân.
+ Về hậu quả pháp lý của định tội danh chính thức: Những
đánh giá, những kết luận của chủ thể của định tội danh chính thức là
cơ sở pháp lý để khởi tố vụ án, để áp dụng các biện pháp ngăn chặn.
Là cơ sở để ra bản kết luận điều tra, bản cáo trạng và ra bản án.
1.2.2. Định tội danh không chính thức
người tổ chức, thì điều kiện đó không đòi hỏi phải có trong bản chất
pháp lý của chế định đồng phạm.
Do vậy, không nên coi một trong những dấu hiệu bắt buộc của đồng
phạm là đòi hỏi về sự phối hợp chặt chẽ và tính bắt buộc của sự hiểu
biết lẫn nhau về các hành vi phạm tội của từng người đồng phạm.
5. Trong đồng phạm, tất cả những người đồng phạm đều tham gia vào
việc thực hiện tội phạm, dù rằng sự tham gia của từng người đồng
phạm mang tính chất đặc thù. Do vậy, trong đồng phạm hành vi được
mô tả trong điều luật tương ứng thuộc phần các tội phạm trực tiếp
được người thực hành thực hiện, còn những người đồng phạm còn lại
bằng các hành vi của mình tạo ra những điều kiện cần thiết cho việc
người thực hành thực hiện phạm tội và như vậy trong mối liên hệ
nhân quả với nó.
Việc cùng thực hiện hành vi của những đồng phạm cần có sự tồn
tại mối quan hệ nhân quả giữa hành vi của từng người đồng phạm và
người thực hành. Trong khi đó việc xác định mối quan hệ nhân quả
trong đồng phạm có đặc điểm đặc trưng cần được cân nhắc trong khi
định tội danh. Chỉ hành vi nguy hiểm cho xã hội của người thực hành
(của những người thực hành) có mối liên hệ trực tiếp và ở trong mối
liên hệ trực tiếp với việc gây ra kết quả (ở các cấu thành vật chất)
hay các hành vi phạm tội đó tự mình trực tiếp chứa đựng cấu thành
tội phạm (ở các cấu thành tội phạm hình thức). Khi đề cập đến các
hành vi phạm tội của người khác, thì các hành vi của họ không có mối
liên quan trực tiếp, mà thông qua hành vi phạm tội của người thực
hành (của những người thực hành). Những người đồng phạm đó đưa
phần đóng góp của mình vào cơ chế chung của việc thực hiện tội
phạm, tham gia vào việc thực hiện hành vi phạm tội, nhưng tác động
đặc thù đến người thực hành, ủng hộ người đó. Việc cần nhắc tình tiết
đó là cơ sở để cho rằng trong trường hợp vì những nguyên nhân nào
đó người thực hành không thực hiện hành vi phạm tội, thì việc tham
gia như vậy những người đồng phạm trong tội phạm được gọi là xúi
giục chưa đạt, giúp sức chưa đạt và từ quan điểm pháp lý hình sự sự
tham gia đó được định tội danh như hoạt động phạm tội chưa hoàn
thành.
Việc phân biệt các hình thức đồng phạm cần cân nhắc cả mức độ của
sự phối hợp chặt chẽ, cả cách tác động lẫn nhau, cả tính chất
tham gia của những người đồng phạm. Tất cả các đặc điểm đó của các
loại cùng hoạt động phạm tội khác nhau cần được cân nhắc, chú
ý trong việc định tội danh đối với các hình thức đồng phạm. Các hình
thức đồng phạm được phân loại đó là: Đồng phạm giản đơn, đồng
phạm phức tạp; đồng phạm không có sự thoả thuận trước, đồng phạm
có sự thoả thuận trước; phạm tội có tổ chức và tổ chức phạm tội. Việc
xác định đúng hình thức đồng phạm trong quá trình điều tra và trong
xét xử vụ án hình sự giúp cho việc định tội danh đúng hành vi thực
hiện tội phạm bằng đồng phạm.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Cảm và Trịnh Quốc Toản (2004), Định tội danh - Hướng
dẫn mẫu và 350 bài tập thực hành, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà
Nội.
2. Lê Cảm (2001), Các nghiên cứu chuyên khảo về phần chung
luật hình sự (Tập 1), Nhà xuất bản Công an nhân dân, Hà Nội.
3. Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội (2001), Giáo trình luật
hình sự, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội.
4. Võ Khánh Vinh (2003), Giáo trình định tội danh - Trung tâm
Đào tạo từ xa Đại học Huế.
Văn bản pháp luật
5. Nghị quyết 02/ 86 của HĐTPTATC ngày 05/01/86, Hướng
dẫn áp dụng một số điều trong phần chung của BLHS 1985.
6. Nghị quyết 04/ 86 của HĐTPTATC ngày 29/11/86, Hướng
dẫn áp dụng một số điều trong phần các tội phạm cụ thể của BLHS
1985.
7. Nghị quyết 01/89 của HĐTPTATC ngày 19/04/89, Hướng
dẫn áp dụng một số điều của BLHS 1985.
8. Nghị quyết 01/2000 của HĐTPTATC ngày 04/08/2000,
Hướng dẫn áp dụng một số điều trong phần chung của BLHS 1999.
9. Nghị quyết 01/2001 của HĐTPTATC ngày 15/03/2001,
Hướng dẫn áp dụng Điều 139, Điều 193, Điều 194, Điều 278, Điều
279 của BLHS 1999.
10. Thông tư 01/2001 của TANDTC,VKSNDTC, Bộ Công an,
Bộ Tư pháp ngày 25/09/2001, Hướng dẫn áp dụng các tội xâm phạm
chế độ hôn nhân và gia đình.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
Last edited by a moderator: