buingoc_duc2003
New Member
Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
1. Lý do chọn đề tài . 1
2. Lịch sử vấn đề . 2
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu . 4
4. Phương pháp nghiên cứu . 4
5. Những đóng góp mới của luận văn . 5
6. Cấu trúc luận văn. 5
Phần II: Nội dung
Chương 1: Thơ Y Phương, Dương Thuấn trong nguồn mạch văn
hoá dân tộc Tày. 6
1.1. Vài nét về văn hoá vùng Việt Bắc. . 6
1.2. Hành trình sáng tạo của Y Phương và Dương Thuấn. . 12
1.2.1. Nhà thơ Y Phương . . 12
1.2.2. Nhà thơ Dương Thuấn . . 14
1.3. Sự tiếp nhận văn hoá Việt Bắc từ truyền thống dân tộc trong thơ Y Phương
và Dương Thuấn .16
Chương 2: Bản sắc dân tộc nhìn từ phương diện nội dung trữ tình . 22
2.1. Hình ảnh thiên nhiên . 22
2.2. Hình ảnh con người . . 35
2.3. Phong tục, tập quán vùng cao . . 46
2.4. Các sắc thái tình yêu . 63
Chương 3: Bản sắc dân tộc nhìn từ một số phương diện nghệ thuật . 75
3.1. Hình ảnh thơ . 75
3.2. Ngôn ngữ . . 90
3.3. Giọng điệu . . 100
Phần III: Kết luận . . 109
Phần IV: Tài liệu tham khảo . .112
Bản nhỏ vẫn như mọi ngày Tiếng búa chặt cây chan chát Tiếng gọi lợn ban chiều ...úi ẹc... Tiếng gà rừng trên núi gáy te te...
(Dương Thuấn)
Thơ Y Phương và Dương Thuấn đã phản ánh, lưu giữ những nét đặc sắc trong đời sống văn hoá dân tộc mình, thể hiện những nét: những hình ảnh của ngày lễ tết, hội hè (những tục lệ, câu hát, nhạc cụ, trang phục...). Cách ứng xử trong đời sống thường ngày, trong lao động sản xuất...
Mỗi năm người Tày có hàng trăm ngày lễ tết, hội hè. Mỗi dịp như thế, con người khắp bản mường lại có cơ hội tụ họp với nhau, vui chơi ca hát... Y Phương và Dương Thuấn đã khắc hoạ sinh động những hành động ấy rất hồn nhiên, rất đáng yêu trong thơ của mình. Trong những ngày lễ tết, hội hè... trang phục của đồng bào cũng khác ngày thường: khăn, áo, vòng bạc... rực rỡ, vui tươi.
Năm cũ đã qua, năm mới lại đến những con người nơi đây rộn dịp chuẩn bị mọi thứ để chào năm mới. Vào những ngày cuối năm, người dân lên rừng hái lá dong để gói bánh chưng ngày tết và đây cũng là phong tục của dân tộc Việt:
Tháng chạp lên rừng hái lá dong Mang về gói bánh chưng ngày tết Một mình trong khe cạn em hát...
(Dương Thuấn)
Cũng những ngày cuối năm, nơi đây họ còn có phong tục cắt giấy đỏ để dán lên cửa mong mọi điều tốt lành sẽ đến với gia đình trong năm mới và họ cũng tranh thủ trồng bầu, trồng bí để hi vọng bầu, bí sai hoa, trĩu quả:
Ngày ba mươi nhớ trồng bầu, trồng bí Bầu sẽ leo xa, quản lúc lỉu treo giàn Dán giấy hồng điều lên trên cánh cửa Tài lộc sẽ đến nhà già khoẻ, trẻ ngoan
...
Tục lệ của bản mình, chớ quên em nhé
Ông cha ta đã truyền cho cùng với nước non.
(Dương Thuấn)
Phong tục dán giấy hồng điều trong tết cũng được phản ánh trong thơ của nhà thơ Tày Nông Quốc Chấn:
Cây hoa đeo căm buộc đuôi sàn
Giấy đỏ ốp mặt bàn sáng rực
(Nông Quốc Chấn)
Những câu thơ trên khiến ta nhớ đến những câu thơ về ngày tết ở miền xuôi của nhà thơ Vũ Đình Liên:
Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già Bày mực tàu giấy đỏ,
Bên phố đông người qua
Trong đêm giao thừa, những người con Việt Bắc thắp nén hương tỏ lòng thành kính và sự hiếu thảo đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Đây cũng là một phong tục của dân tộc Việt. Cũng trong đêm giao thừa, đồng bào Tày còn có tục kiêng đốt đuốc khi ra đường và con trẻ bày sách ra học để tổ tiên phù hộ cho học hành giỏi giang và cầu mong cho năm mới gặp được nhiều niềm vui, nhiều điều tốt lành:
Đêm nay bản đón giao thừa Ra đường thì kiêng thắp đuốc Rót dăm tuần rượu, tuần trà Rồi con bày sách ra đọc
Cho năm mới này thêm giỏi giang
Cha mẹ thì cầu xin tổ tiên
Mong năm mới đến được bình an
(Dương Thuấn)
Và trong ngày tết ấy, họ không quên một tục lệ đẹp biểu hiện sự kính trọng, hiếu thảo của con rể:
Đã làm con rể trẻ hay già
Dù ở gần hay ở xa
Đến tháng giêng nhớ thăm mẹ vợ
Người đã sinh thành nuôi nấng vợ ta
(Dương Thuấn)
Trong thơ Nông Quốc Chấn cũng thể hiện được nét văn hoá này:
Rể mới về lạy tổ tiên hội tết
Tiếng đàn tính nàng theo réo rắt
Vào ngày lễ tết, người ta hát, người ta uống rượu say, họ trao nhau những lời ca, những điệu lượn say đắm lòng người đồng thời họ tổ chức đêm hát then để giải đi những điều dữ và cầu những điều an lành tốt đẹp trong cuộc sống. Đặc biệt họ cầu cho ngựa đầy chuồng, lợn gà đầy đàn lũ lũ và cầu cho ngô lúa xanh nương. Họ cầu tất cả như vậy và mong năm mới cuộc sống của những con người nơi đây đầy đủ và no ấm hơn:
Ai cũng vội đi mời bà then
Đến với cây đàn tính hát thâu đêm
Giải đi vía dữ của năm qua Cầu cho mọi người mạnh khoẻ Cầu cho ngựa đầy chuồng
Cầu cho lợn gà đầy đàn, lũ lũ
Cầu cho ngô lúa xanh nương
(Dương Thuấn)
Nếu như nhạc cụ của người Nùng là cây đàn nhị và bộ xóc đồng lục lạc, người Mông là khèn ống trúc, khèn môi thì cây đàn tính là nhạc cụ đặc trưng của người Tày Việt Bắc. Đời sống sinh hoạt văn hoá, văn nghệ của dân
tộc Tày cũng được thể hiện qua hình ảnh cây đàn tính với người đàn bà hát then. Và cả những cuộc hát lượn "Nàng ơi" được coi như một món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân tộc miền núi. Dương Thuấn miêu tả sinh động, đậm chất dân dã, núi rừng qua những hoạt động của người tham gia đêm hát:
Người hát thách đố một câu Người cũng đối lại một câu Ai hát thua thì uống rượu
Ai say bò như rắn qua cầu
Ngồi hát vai kề vai nhau
(Dương Thuấn)
Ta lại bắt gặp nét văn hoá này trong thơ Nông Quốc Chấn:
Em ơi em mọi năm xuân tết
Hội lồng tống pháo nổ còn bay
...
Tiếng lượn reo réo rắt đèo núi
(Nông Quốc Chấn)
Khác với Dương Thuấn, Y Phương khi miêu tả âm thanh của tiếng lượn ngọt ngào được tả rất gợi hình, rất cụ thể:
Tiếng lượn không đi vòng
Tiếng lượn chui vào quả lê ngọt
Làm người ăn cũng xinh
(Y Phương)
Tiếng lượn làm ngọt quả lê, câu hát, tiếng lượn quê hương được trân trọng ngợi ca. Đó là một trong những biểu hiện nhận thức cần thiết, thiêng liêng của dân tộc mình. Y Phương từng viết:
Mỗi khi hát đầm đìa nước mắt
Thương cho dân tộc mình lao đao bốn mặt...
(Y Phương)
Tiếng hát ở đây là bài ca của tổ tiên, của núi rừng xứ sở, là điệu hát của tâm hồn người quê hương ngàn đời đã kết tinh trong đó:
Câu hát này thiêng liêng lắm chứ
Hát bây giờ còn để hát mai sau...
(Y Phương)
Hay khi viết về hình ảnh cây đàn tính, nhà thơ đặt tâm sự của mình vào đó để nói với người con gái mình yêu:
Bởi thương em nên ngây thơ cây đàn
Hộp đàn mỏng đựng nỗi buồn trong đấy
Chưa thể nói với em điều này dù rằng muốn đấy
Vỏ bầu khô đốt cháy tâm can
(Y Phương)
Đàn tính là nhạc cụ được làm rất công phu, bầu đàn làm bằng vỏ quả bầu khô, cần đàn bằng gỗ, dây đàn bằng tơ. Đàn có thể có hai hay ba dây. Hiểu được điều đó ta mới thấy được sự khẳng định của Y Phương, cây đàn tính thiêng liêng, chất chứa trong ấy những điều hệ trọng, lớn lao chứ không phải là nhạc cụ bình thường. Nhà thơ Nông Quốc Chấn cũng viết về sức thu hút mãnh liệt cây đàn tính cùng lời hát của người nghệ sĩ:
Người nghệ sĩ - anh then bước ra
Cái đàn tính thu hút hàng trăm, hàng chục con mắt
Mọi người nghiêng tai
Cả nhà im lặng...
(Nông Quốc Chấn)
Với Y Phương, cây đàn tính là tiếng lòng từ ngàn năm vọng lại, là lời đau, lời ly biệt ...
Cây đàn này đâu phải cây đàn
Bầu nước mắt trăm năm cười khóc
Cây đàn này đâu phải cây đàn
Bọc sinh nở, lời chào li biệt (...)
Ngôn ngữ cổ còn vài câu tích tịch
Hãy gảy lên bất cứ nơi nào...
(Y Phương)
Một phong tục tốt đẹp nữa của người Tày là hàng năm vào ngày tết mùng ba tháng ba âm lịch, họ rủ nhau về quê cha đất tổ để tảo mộ thắp hương cho cụ, kị, ông bà, cha mẹ... những người đã có công nuôi dưỡng sinh thành dạy bảo nay đã mất. Phong tục này của người Tày được nhà thơ Dương
Thuấn giới thiệu:
Từ trên núi ngàn tui đã sinh ra và lớn khôn Con ...
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
1. Lý do chọn đề tài . 1
2. Lịch sử vấn đề . 2
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu . 4
4. Phương pháp nghiên cứu . 4
5. Những đóng góp mới của luận văn . 5
6. Cấu trúc luận văn. 5
Phần II: Nội dung
Chương 1: Thơ Y Phương, Dương Thuấn trong nguồn mạch văn
hoá dân tộc Tày. 6
1.1. Vài nét về văn hoá vùng Việt Bắc. . 6
1.2. Hành trình sáng tạo của Y Phương và Dương Thuấn. . 12
1.2.1. Nhà thơ Y Phương . . 12
1.2.2. Nhà thơ Dương Thuấn . . 14
1.3. Sự tiếp nhận văn hoá Việt Bắc từ truyền thống dân tộc trong thơ Y Phương
và Dương Thuấn .16
Chương 2: Bản sắc dân tộc nhìn từ phương diện nội dung trữ tình . 22
2.1. Hình ảnh thiên nhiên . 22
2.2. Hình ảnh con người . . 35
2.3. Phong tục, tập quán vùng cao . . 46
2.4. Các sắc thái tình yêu . 63
Chương 3: Bản sắc dân tộc nhìn từ một số phương diện nghệ thuật . 75
3.1. Hình ảnh thơ . 75
3.2. Ngôn ngữ . . 90
3.3. Giọng điệu . . 100
Phần III: Kết luận . . 109
Phần IV: Tài liệu tham khảo . .112
Bản nhỏ vẫn như mọi ngày Tiếng búa chặt cây chan chát Tiếng gọi lợn ban chiều ...úi ẹc... Tiếng gà rừng trên núi gáy te te...
(Dương Thuấn)
Thơ Y Phương và Dương Thuấn đã phản ánh, lưu giữ những nét đặc sắc trong đời sống văn hoá dân tộc mình, thể hiện những nét: những hình ảnh của ngày lễ tết, hội hè (những tục lệ, câu hát, nhạc cụ, trang phục...). Cách ứng xử trong đời sống thường ngày, trong lao động sản xuất...
Mỗi năm người Tày có hàng trăm ngày lễ tết, hội hè. Mỗi dịp như thế, con người khắp bản mường lại có cơ hội tụ họp với nhau, vui chơi ca hát... Y Phương và Dương Thuấn đã khắc hoạ sinh động những hành động ấy rất hồn nhiên, rất đáng yêu trong thơ của mình. Trong những ngày lễ tết, hội hè... trang phục của đồng bào cũng khác ngày thường: khăn, áo, vòng bạc... rực rỡ, vui tươi.
Năm cũ đã qua, năm mới lại đến những con người nơi đây rộn dịp chuẩn bị mọi thứ để chào năm mới. Vào những ngày cuối năm, người dân lên rừng hái lá dong để gói bánh chưng ngày tết và đây cũng là phong tục của dân tộc Việt:
Tháng chạp lên rừng hái lá dong Mang về gói bánh chưng ngày tết Một mình trong khe cạn em hát...
(Dương Thuấn)
Cũng những ngày cuối năm, nơi đây họ còn có phong tục cắt giấy đỏ để dán lên cửa mong mọi điều tốt lành sẽ đến với gia đình trong năm mới và họ cũng tranh thủ trồng bầu, trồng bí để hi vọng bầu, bí sai hoa, trĩu quả:
Ngày ba mươi nhớ trồng bầu, trồng bí Bầu sẽ leo xa, quản lúc lỉu treo giàn Dán giấy hồng điều lên trên cánh cửa Tài lộc sẽ đến nhà già khoẻ, trẻ ngoan
...
Tục lệ của bản mình, chớ quên em nhé
Ông cha ta đã truyền cho cùng với nước non.
(Dương Thuấn)
Phong tục dán giấy hồng điều trong tết cũng được phản ánh trong thơ của nhà thơ Tày Nông Quốc Chấn:
Cây hoa đeo căm buộc đuôi sàn
Giấy đỏ ốp mặt bàn sáng rực
(Nông Quốc Chấn)
Những câu thơ trên khiến ta nhớ đến những câu thơ về ngày tết ở miền xuôi của nhà thơ Vũ Đình Liên:
Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già Bày mực tàu giấy đỏ,
Bên phố đông người qua
Trong đêm giao thừa, những người con Việt Bắc thắp nén hương tỏ lòng thành kính và sự hiếu thảo đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Đây cũng là một phong tục của dân tộc Việt. Cũng trong đêm giao thừa, đồng bào Tày còn có tục kiêng đốt đuốc khi ra đường và con trẻ bày sách ra học để tổ tiên phù hộ cho học hành giỏi giang và cầu mong cho năm mới gặp được nhiều niềm vui, nhiều điều tốt lành:
Đêm nay bản đón giao thừa Ra đường thì kiêng thắp đuốc Rót dăm tuần rượu, tuần trà Rồi con bày sách ra đọc
Cho năm mới này thêm giỏi giang
Cha mẹ thì cầu xin tổ tiên
Mong năm mới đến được bình an
(Dương Thuấn)
Và trong ngày tết ấy, họ không quên một tục lệ đẹp biểu hiện sự kính trọng, hiếu thảo của con rể:
Đã làm con rể trẻ hay già
Dù ở gần hay ở xa
Đến tháng giêng nhớ thăm mẹ vợ
Người đã sinh thành nuôi nấng vợ ta
(Dương Thuấn)
Trong thơ Nông Quốc Chấn cũng thể hiện được nét văn hoá này:
Rể mới về lạy tổ tiên hội tết
Tiếng đàn tính nàng theo réo rắt
Vào ngày lễ tết, người ta hát, người ta uống rượu say, họ trao nhau những lời ca, những điệu lượn say đắm lòng người đồng thời họ tổ chức đêm hát then để giải đi những điều dữ và cầu những điều an lành tốt đẹp trong cuộc sống. Đặc biệt họ cầu cho ngựa đầy chuồng, lợn gà đầy đàn lũ lũ và cầu cho ngô lúa xanh nương. Họ cầu tất cả như vậy và mong năm mới cuộc sống của những con người nơi đây đầy đủ và no ấm hơn:
Ai cũng vội đi mời bà then
Đến với cây đàn tính hát thâu đêm
Giải đi vía dữ của năm qua Cầu cho mọi người mạnh khoẻ Cầu cho ngựa đầy chuồng
Cầu cho lợn gà đầy đàn, lũ lũ
Cầu cho ngô lúa xanh nương
(Dương Thuấn)
Nếu như nhạc cụ của người Nùng là cây đàn nhị và bộ xóc đồng lục lạc, người Mông là khèn ống trúc, khèn môi thì cây đàn tính là nhạc cụ đặc trưng của người Tày Việt Bắc. Đời sống sinh hoạt văn hoá, văn nghệ của dân
tộc Tày cũng được thể hiện qua hình ảnh cây đàn tính với người đàn bà hát then. Và cả những cuộc hát lượn "Nàng ơi" được coi như một món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân tộc miền núi. Dương Thuấn miêu tả sinh động, đậm chất dân dã, núi rừng qua những hoạt động của người tham gia đêm hát:
Người hát thách đố một câu Người cũng đối lại một câu Ai hát thua thì uống rượu
Ai say bò như rắn qua cầu
Ngồi hát vai kề vai nhau
(Dương Thuấn)
Ta lại bắt gặp nét văn hoá này trong thơ Nông Quốc Chấn:
Em ơi em mọi năm xuân tết
Hội lồng tống pháo nổ còn bay
...
Tiếng lượn reo réo rắt đèo núi
(Nông Quốc Chấn)
Khác với Dương Thuấn, Y Phương khi miêu tả âm thanh của tiếng lượn ngọt ngào được tả rất gợi hình, rất cụ thể:
Tiếng lượn không đi vòng
Tiếng lượn chui vào quả lê ngọt
Làm người ăn cũng xinh
(Y Phương)
Tiếng lượn làm ngọt quả lê, câu hát, tiếng lượn quê hương được trân trọng ngợi ca. Đó là một trong những biểu hiện nhận thức cần thiết, thiêng liêng của dân tộc mình. Y Phương từng viết:
Mỗi khi hát đầm đìa nước mắt
Thương cho dân tộc mình lao đao bốn mặt...
(Y Phương)
Tiếng hát ở đây là bài ca của tổ tiên, của núi rừng xứ sở, là điệu hát của tâm hồn người quê hương ngàn đời đã kết tinh trong đó:
Câu hát này thiêng liêng lắm chứ
Hát bây giờ còn để hát mai sau...
(Y Phương)
Hay khi viết về hình ảnh cây đàn tính, nhà thơ đặt tâm sự của mình vào đó để nói với người con gái mình yêu:
Bởi thương em nên ngây thơ cây đàn
Hộp đàn mỏng đựng nỗi buồn trong đấy
Chưa thể nói với em điều này dù rằng muốn đấy
Vỏ bầu khô đốt cháy tâm can
(Y Phương)
Đàn tính là nhạc cụ được làm rất công phu, bầu đàn làm bằng vỏ quả bầu khô, cần đàn bằng gỗ, dây đàn bằng tơ. Đàn có thể có hai hay ba dây. Hiểu được điều đó ta mới thấy được sự khẳng định của Y Phương, cây đàn tính thiêng liêng, chất chứa trong ấy những điều hệ trọng, lớn lao chứ không phải là nhạc cụ bình thường. Nhà thơ Nông Quốc Chấn cũng viết về sức thu hút mãnh liệt cây đàn tính cùng lời hát của người nghệ sĩ:
Người nghệ sĩ - anh then bước ra
Cái đàn tính thu hút hàng trăm, hàng chục con mắt
Mọi người nghiêng tai
Cả nhà im lặng...
(Nông Quốc Chấn)
Với Y Phương, cây đàn tính là tiếng lòng từ ngàn năm vọng lại, là lời đau, lời ly biệt ...
Cây đàn này đâu phải cây đàn
Bầu nước mắt trăm năm cười khóc
Cây đàn này đâu phải cây đàn
Bọc sinh nở, lời chào li biệt (...)
Ngôn ngữ cổ còn vài câu tích tịch
Hãy gảy lên bất cứ nơi nào...
(Y Phương)
Một phong tục tốt đẹp nữa của người Tày là hàng năm vào ngày tết mùng ba tháng ba âm lịch, họ rủ nhau về quê cha đất tổ để tảo mộ thắp hương cho cụ, kị, ông bà, cha mẹ... những người đã có công nuôi dưỡng sinh thành dạy bảo nay đã mất. Phong tục này của người Tày được nhà thơ Dương
Thuấn giới thiệu:
Từ trên núi ngàn tui đã sinh ra và lớn khôn Con ...
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
