Kết quả hoạt động ngoại thương ở Việt Nam từ 2001 đến nay

đờ́n tụ̉ng cõ̀u của nờ̀n kinh tờ́.
Với những vai trò và ý nghĩa của hoạt đụ̣ng ngoại thương nhóm chúng tụi đã thực hiợ̀n nghiờn cứu vờ̀ những kờ́t quả đạt được của Viợ̀t Nam trong những thời gian qua, qua đó đưa ra những giải pháp phù hợp.
Do điờ̀u kiợ̀n có hạn, lượng kiờ́n thực tích lũy được còn hạn chờ́ nờn bài viờ́t của chúng tụi khụng tránh khỏi những sai sót. Rṍt mong được sự chỉ bảo của cụ giáo Nguyờ̃n Thị Kim Dung và sự góp ý của các bạn.
Xin chõn thành cảm ơn.
B- Nệ̃I DUNG
I- Những tiờu chớ để đỏnh gía kết quả hoạt động ngoại thương và cỏc tỏc động của nú tới những kết quả này.
1. Những tiờu chớ để đỏnh giỏ kết quả của hoạt động ngoại thương.
Cỏn cõn thanh toỏn xuất nhập khẩu.
Trong hoạt động kinh tế đối ngoại, ngoại thương giữ vị trớ quan trọng, nú tạo điều kiện phỏt huy lợi thế của từng nước trờn thị trường quốc tế. Kết quả hoạt động ngoại thương của một nước được đỏnh giỏ qua cõn đối thu chi ngoại tệ dưới hỡnh thức “ Cỏn cõn thanh toỏn xuất nhập khẩu”. Kết quả này sẽ làm tăng hay giảm thu nhập của đất nước, do đú mà nú tỏc động đến tổng cầu của nền kinh tế.
Cơ cấu GDP theo chi tiờu:
GDP = C + I+ G + NX
Trong đú NX là xuất khẩu rũng đúng vai trũ quan trọng, tỏc động lớn đến -GDP. NX = X – M với:
X: mức xuất khẩu
M: mức nhập khẩu
Xuất khõu rũng là chỉ tiờu thể hiện cỏn cõn thương mại của nền kinh tế:
Xuất khẩu rũng > 0 suy ra xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu nờn nền kinh tế cú thặng dư cỏn cõn thương mại. Cũn ngược lại khi xuất khẩu nhỏ hơn nhập khẩu thỡ nền kinh tế ở trong tỡnh trạng thõm hụt cỏn cõn thương mại.
Kết quả của hoạt động ngoại thương được đỏnh giỏ qua xuất khẩu rũng. Tuy nhiờn việc đỏnh giỏ kết quả hoạt động ngoại thương khụng chỉ xem xột qua hỡnh thức là chỉ tiờu này. Bởi vỡ nhỡn vào xuất khẩu rũng ta chỉ thấy được mức thõm hụt hay thặng dư của cỏn cõn thương mại mà chưc thấy được cơ cấu bờn trong của xuất khẩu hay nhập khẩu và sự tỏc động của chỳng tới cỏn cõn thương mại.
Trước hết ta sẽ xem xột đến mối quan hệ của xuất khẩu, nhập khẩu và tỏc động của chỳng đến cỏn cõn thương mại. Hoạt động ngoại thương cú kết quả khi cú cõn bằng cỏn cõn thương mại. Mục tiờu của bất kỡ nền kinh tế nào cũng là đẩy mạnh xuất khẩu và giảm nhập khẩu. Nhưng đối với những nền kinh tế cũn chưa phỏt triển như Việt Nam thỡ nhập khẩu ở hiện tại là đũn bẩy cho xuất khẩu ở tương lai.
Nhập khẩu trang bị cho nền kinh tế cơ sở vật chất ban đầu tốt nhất, tiếp thu kĩ năng kĩ thuật cụng nghệ của thế giới để phỏt triển sản xuất trong nước. Và như thế nền kinh tế cú điều kiện mở rộng sản xuất để thay thế nhập khẩu và tăng cường xuất khẩu trong tương lai. Việc xem xột cỏn cõn thương mại trong mối quan hệ với cỏc chỉ tiờu kinh tế cũng là một tiờu chớ để đỏnh giỏ kết quả của hoạt động ngoại thương.
+ Hoạt động xuất nhập khẩu phải luụn luụn gắn liền với sản xuất trong nước. Hoạt động xuất nhập khẩu cú thực sự tỏc động tốt đến phỏt triển sản xuất trong nước hay khụng cũng là một vấn đề lớn cần quan tõm.
+ Hoạt động xuất nhập khẩu cú tỏc động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế hay khụng? Cú gúp phần đẩy mạnh cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ khụng?
+ Hoạt động xuất nhập khẩu cú gúp phần tỏc động đến sự phỏt triển bền vững của nền kinh tế khụng? Cú gúp phần giải quyết việc làm hay khụng?
Về hoạt động xuất khẩu
Kết quả của hoạt động ngoại thương được đỏnh giỏ qua cơ cấu của xuất khẩu. Cơ cấu cỏc mặt hàng xuất khẩu cú phự hợp với đặc điểm của nền kinh tế khụng, cú phỏt huy được lợi thế so sỏnh của nền kinh tế khụng? Khi xem xet cụ thể ta cú thể xem xột qua cỏc chỉ tiờu sau:
+ Tỷ trọng của cỏc mặt hàng xuất khẩu chủ đạo trong nền kinh tế.
+ Tỷ trọng của cỏc mặt hàng xuất khẩu mới trong nền kinh tế.
+ Nguồn gốc đầu vào cho cỏc mặt hàng xuất khẩu.
Nếu đầu vào cho cỏc mặt hàng xuất khẩu là hàng nhập khẩu thỡ hàng xuất khẩu kộm sức cạnh tranh trờn thị trường và chứng tỏ sức sản xuất trong nền kinh tế cũn yếu kộm. Ở Việt Nam sản phẩm xuất khẩu chủ yếu là sản phẩm thụ chứng tỏ ngành cụng nghiệp chế biến cũn kộm phỏt triển. Vỡ vậy khi xem xột tiờu chớ đỏnh giỏ kết quả ngoại thương cũng cần xem xột sự thay đổi về mặt hàng xuất khẩu sản phẩm thụ.
Về hoạt động nhập khẩu
Hoạt động nhập khẩu thể hiện nhu cầu đầu vào cho sản xuất mà nền kinh tế trong nước chưa đỏp ứng được. Vỡ vậy xem xột sự thay đổi trong cơ cấu hàng nhập khẩu cũng thể hiện sự chuyển dịch của cơ cấu sản xuất trong nước. Tiờu chớ để đỏnh giỏ kết quả của hoạt động nhập khẩu cú thể xem xột qua:
+ Tỷ trọng của cỏc mặt hàng nhập khẩu cho cỏc hoạt động sản xuất của cỏc mặt hàng xuất khẩu.
+ Tỷ trọng của cỏc nhập khẩu cho tiờu dựng.
+ Tỷ trọng của cỏc mặt hàng nhập khẩu cho hoạt động sản xuất trong nước núi chung.
2. Sự tỏc động của cỏc tiờu chớ này đến kết quả hoạt động ngoại thương.
Cỏc chỉ tiờu trờn đó được chỳng ta làm quen qua khỏi niệm ở trờn,cũn phần này chỳng ta cựng xem xột những tỏc động của cỏc chỉ tiờu này đối với hiệu quả hoạt động ngoại thương.
Thứ nhất , chỉ tiờu cỏn cõn xuất nhập khẩu là một trong những chỉ tiờu quan trọng mà chỳng ta cần quan tõm trong khi phõn tớch cỏc hoạt động ngoại thương của một quốc gia. Cỏn cõn xuất nhập khẩu cho chỳng ta biết độ mở của một nền kinh tế . Một nền kinh tế cú xuất siờu lớn sẽ cho thấy xuất khẩu của nền kinh tế lớn hơn nhập khẩu, dú là cỏn cõn xuất nhập khẩu của cỏc nước phỏt triển. Nếu một nước nào đú bị nhập siờu tức là giỏ trị nhập khẩu lớn hơn xuất khẩu , đú là tỡnh trạng phổ biến của cỏc nước đang phỏt triển . Đứng trước tỡnh trạng đú, cỏc nước đang phỏt triển sẽ cố gắng phấn đấu để giảm nhập siờu, dần hướng tới xuất siờu. Để làm được điều đú, Chớnh phủ cần cú những chớnh sỏch để nõng cao giỏ trị của hàng xuất khẩu , giảm giỏ trị của hàng nhập khẩu . Điều này khụng phải một sớm một chiều mà làm được ngay.
Từ cỏn cõn xuất nhập khẩu, chỳng ta cũn thấy sự phụ thuộc cuả một nền kinh tế vào thị trường thế giới. Nếu thị trường của nền kinh tế cú độ mở càng lớn thỡ sự biến động của thị trường quốc tế ảnh hưởng rất lớn đến thị trường trong nước. Do đú, Chớnh phủ cần cú nhứng phương ỏn dự phũng đề đối phú với những cỳ sốc từ thị trường thế giới:
Gớa dầu mỏ tăng, khủng hoảng tài chớnh Thỏi Lan Cũn những nước cú độ mở tương đối cũn nhỏ thỡ những ảnh hưởng của biến động thế giới ớt ảnh hưởng đến cỏc hoạt động kinh tế trong nước như Triều Tiờn, Cu Ba. Tuy nhiờn, xu hướng hiện nay của kinh tế thế giới là hội nhập, cỏc nước giao lưu với nhau trờn mọi lĩnh vực , đặc biệt là giao lưu trờn lĩnh vực kinh tế: nền tảng cho mọi giao lưu của cỏc nước, cỏc khu vực , cỏ...