Link tải miễn phí luận văn cho ae
DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... vii
1. Tính cấp thiết của đề tài....................................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu...........................................................................................................................2
3. Ý nghĩa của đề tài................................................................................................................................2
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU .................................................... 3
1.1. Cơ sở lý luận của đề tài...................................................................................................................3
1.1.1. Một số khái niệm........................................................................................................ 3
1.1.2. Đặc điểm và hình thức phát triển nuôi thuỷ sản ................................................ 4
1.1.3. Các tiêu chí đánh giá phát triển nuôi thuỷ sản.................................................... 7
1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài...............................................................................................................7
1.2.1. Các nội dung và yêu cầu đối với phát triển thuỷ sản........................................ 7
1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển nuôi thuỷ sản ........................................ 10
1.3. Tổng quan về phát triển nuôi thuỷ sản các nước trên thế giới.....................................11
1.3.1. Các nguyên tắc chung để bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản...................................... 11
1.3.2. Một số giải pháp phát triển thuỷ sản của các nước trên thế giới ................. 12
1.4 .Tổng quan về phát triển nuôi thuỷ sản ở Việt Nam..........................................................16
1.4.1. Khái quát quá trình phát triển ngành thuỷ sản ở Việt Nam .......................... 16
1.4.2. Vai trò - Ý nghĩa của phát triển nuôi thuỷ sản................................................. 19
1.5. Đánh giá chung...............................................................................................................................21
iv
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU................................................................................................... 22
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................................22
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................... 22
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu................................................................................................. 22
2.2. Nội dung nghiên cứu.....................................................................................................................22
2.3. Phương pháp nghiên cứu............................................................................................................23
2.3.1. Phương pháp chọn địa điểm nghiên cứu, chọn mẫu điều tra........................ 23
2.3.2. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu ................................................................ 24
2.3.3. Phương pháp xử lư số liệu ..................................................................................... 25
2.3.4. Phương pháp phân tích tài liệu, số liệu đề tài................................................... 26
2.3.5. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................................ 27
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ....................... 29
3.1. Thực trạng phát triển nuôi thủy sản tại huyện Điện Biên................................................29
3.1.1. Quá trình phát triển và tổ chức nuôi cá ở huyện Điện Biên .......................... 29
3.1.2. Tình hình phát triển các mô hình nuôi cá trên địa bàn huyện....................... 31
3.1.3. Tình hình phát triển các hình thức nuôi cá kết hợp ngành............................ 33
3.1.4 Tình hình phát triển hình thức nuôi cá theo hướng nuôi các loại cá ............ 36
3.2. Nghiên cứu quá trình sản xuất, tiêu thụ và đầu tư sử dụng các yếu tố nhằm phát
triển nuôi thủy sản tại địa phương..................................................................................................38
3.2.1. Tình hình cơ bản của các hộ nuôi cá tại các xã điều tra ............................... 38
3.2.2. Đánh giá kết quả mô hình nuôi cá tại Huyện Điện Biên................................ 44
3.3. Nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất, tiêu thụ, đầu tư và phát
triển nuôi thủy sản tại huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên...........................................................54
3.3.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................................. 54
v
3.3.2. Cơ sở hạ tầng............................................................................................................. 55
3.3.3. Khoa học kỹ thuật.................................................................................................... 56
3.3.4. Yếu tố môi trường.................................................................................................... 59
3.3.5. Yếu tố thị trường và tổ chức tiêu thụ sản phẩm ............................................... 60
3.3.6. Yếu tố cơ chế - chính sách của Nhà nước ......................................................... 61
3.3.7. Vấn đề quan hệ kinh tế hợp tác 4 Nhà và liên kết trong sản xuất – chế
biến, tiêu thụ và tiêu dùng ................................................................................................. 62
3.4. Phân tích khó khăn, thuận lợi, cơ hội và thách thức trong việc phát triển thủy sản ở
địa phương...............................................................................................................................................63
3.5. Phương hướng và giải pháp nâng cao kết quả phát triển các mô hình nuôi cá........68
3.5.1. Phương hướng nâng cao kết quả phát triển các mô hình nuôi cá....................... 68
3.5.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả nuôi thủy sản huyện Điện Biên ...................... 70
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 78
1. Kết luận..................................................................................................................................................78
2. Kiến nghị................................................................................................................................................79
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 80
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam là một trong những quốc gia có tính biển lớn nhất ở khu vực
Đông Nam Á với bờ biển dài trên 3.260km, vùng đặc quyền kinh tế (EEZ)
khoảng 1 triệu km2, trữ lượng thuỷ sản xuất khẩu ước tính khoảng 6.56 triệu
tấn, khai thác khoảng 3.03triệu tấn, nuôi trồng 3.53 triệu tấn mỗi năm thu được
6,72 tỷ USD. Để phát triển thuỷ sản và nâng cao giá trị kim ngạch xuất khẩu,
Bộ Nông nghiệp và PTNT đã có nhiều chính sách để phát triển ngành. Tuy
nhiên vì là một nước nông nghiệp nghèo, đang phát triển nên để có một ngành
sản xuất nuôi thuỷsản phát triển bền vững và đạt hiệu quả kinh tế cao và ổn
định, ngành nuôi thuỷ sản Việt Nam còn phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách
thức.
Điện Biên là vùng núi phía Tây Bắc của tổ quốc, diện tích mặt nước 2.023ha
- đây là điều kiện quan trọng đầu tiên cho phát triển ngành kinh tế thuỷ sản,
nhưng chất lượng nguồn nước mặt đang bị suy giảm bởi ô nhiễm gia tăng. Tuy
nhiên, hiện nay ngành thuỷ sản của Điện Biên mới chỉ dừng ở mức phát triển
thấp, mang nặng tính tự phát và truyền thống. Từ sau khi có Nghị quyết 09 của
Chính phủ, ngành thuỷ sản đã được sự quan tâm, chú ư của Đảng. Chính quyền
các cấp và của nhiều người dân địa phương, ngành thuỷ sản Điện Biên đã có
khởi sắc bước đầu.
Huyện Điện Biên tỉnh Điện Biên có tỷ lệ diện tích mặt nước nuôi thuỷ sản
lớn 1.268 ha so với diện tích mặt nước của toàn tỉnh. Phát triển nuôi thuỷ sản
huyện Điện Biên còn ở mức thấp hơn so vớisự phát triển nuôi thuỷ sản chung
của cả nước, chưa tương xứng với tiềmnăng diện tích mặt nước hiện có. Mặt
khác sự phát triển bùng nổ nuôi thuỷ sản một cách tự phát, ồ ạt cũng đã dẫn đến
nhiều vấn đề bất cập, làm cho không gian của hệ thống mặt nước nuôi thuỷ sản
bị chia cắt manh mún, ảnh hưởng đến sự phát triểncủa các ngành kinh tế khác,
môi trường nuôi thuỷ sản đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, nguồn lợi thuỷ sản
trong những năm gần đây bị giảm sút, một bộ phận không nhỏ dân cư có đời
sống thấp và bấp bênh, đây là những vấn đề kinh tế, xã hội và môi trường bức
xúc cần giải quyết.
Để phát huy thế mạnh của nuôi thuỷ sản trong phát triển kinh tế của tỉnh
Điện Biên, tui tiến hành lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Giải pháp phát triển thuỷ
sản tại huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên".
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đánh giá tình hình nuôi trồng thủy sản tại huyện Điện Biên tỉnh Điện Biên,
phân tích những khó khăn trở ngại trong quá trình nuôi thủy sản, để từ đó đề xuất
một số định hướng và giải pháp phát triển nuôi thủy sản tại địa bàn nghiên cứu.
3. Ý nghĩa của đề tài
3.1. Ý nghĩa đối với học tập và nghiên cứu khoa học
- Cũng cố kiến thức từ cơ sở đến chuyên ngành đã học trong trường, ứng
dụng kiến thức đó trong thực tiễn.
- Rèn luyện kỹ năng thu thập thông tin và xử lư số liệu, viết báo cáo.
- Giúp hiểu thêm về tình hình nuôi thủy sản tại huyện Điện Biên tỉnh Điện
Biên, từ đó tìm ra khó khăn đề xuất những giải pháp thiết thực nhằm phát triển
thủy sản của tỉnh
3.2. Ý nghĩa đối với thực tiễn
Nhận thức được những gì đã làm được và chưa làm được khi đưa ra những giải
pháp nhằm phát triển thủy sản trên địa bàn huyện, để từ đó có hướng đi đúng đắn.
CHƯƠNG I.TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
1.1. Cơ sở lư luận của đề tài
1.1.1. Một số khái niệm
Khái niệm về nuôi thủy sản:
Hiện nay, trên thế giới có nhiều khái niệm về nuôi thuỷ sản theo quan điểm
của các nhà kinh tế học: nuôi thuỷ sản là một hoạt động sản xuất tạo ra nguyên
liệu thủy sản cho quá trình tiêu dùng sản phẩm, hoạt động xuất khẩu và nguyên
liệu cho công nghiệp chế biến thủy sản.
Theo quan điểm của các nhà sinh học: nuôi thuỷ sản là hoạt động tạo ra
các điều kiện sinh thái phù hợp với sự sinh trưởng và phát triển của các loại thủy
sản để thúc đẩy chúng phát triển theo các giai đoạn của vòng đời.
Theo hai quan điểm trên thì nuôi thuỷ sản là một hoạt động sản xuất sử
dụng các yếu tố nguồn lực đầu vào như con giống, tài nguyên, đất, nước và các
công cụ sản xuất khác để thúc đẩy việc tăng trưởng và phát triển của các loại
thủy sản, tạonguồn thực phẩm cho người, thức ăn cho chăn nuôi động vật và
nguồn nguyên liệu cho công nghiệp chế biến thủy sản.
Nuôi thuỷ sản còn được hiểu là ngành chuyên môn hoá hẹp của ngành
thuỷ sản. Nuôi thuỷ sản đang ngày càng được quan tâm khi nhu cầu thực phẩm
về các loài thuỷ sản đang tăng nhanh cả về số lượng và chất lượng mà khai
thác thuỷ sản không thể đáp ứng được. Như vậy có thể hiểu: nuôi thuỷ sản là
tập hợp các biện pháp kinh tế, kỹ thuật áp dụng trên một diện tích thuỷ vực đã
định nhằm đạt mục đích về kinh tế, xã hội, môi trường đã đề ra.
Nuôi thuỷ sản một mặt phải áp dụng các quy trình kỹ thuật đối với vật
nuôi, mặt khác cũng cần có các biện pháp kinh tế thích hợp về quy hoạch vùng
sản xuất,thị trường đầu ra,… cho sản phẩm.
Theo FAO (Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc, 1992),
thì nuôi thuỷ sản (Aquaculture) là hoạt động canh tác trên đối tượng sinh vật
thủy sinh như nhuyễn thể, giáp xác, thực vật thủy sinh,... Quá trình này bắt đầu
tự thả giống, chăm sóc nuôi lớn tới thu hoạch. Có thể nuôi từng cá thể hay cả
quần thể với nhiều hình thức nuôi theo mức độ thâm canh khác nhau như quảng
canh, bán thâm canh và thâm canh.
Một số tác giả khái niệm nuôi thủy sản đơn giản hơn đó là nuôi hay canh tác
động và thực vật dưới nước do suất xứ từ thuật ngữ aqua (nước) + culture (nuôi).
1.1.2. Đặc điểm và hình thức phát triển nuôi thuỷ sản
Nuôi thuỷ sản là một lĩnh vực của ngành TS, là thuật ngữ bao hàm tất cả
các hình thức nuôi động vật và trồng thực vật thuỷ sinh trong môi trường
nước [1]. Nuôi thuỷ sản có những đặc điểm cơ bản sau:
(1) Đối tượng sản xuất của nuôi thuỷ sản là các sinh vật sống trong môi
trường nước.
(2) Trong nuôi thuỷ sản, thuỷ sản bố mẹ để làm giống là yếu tố quan trọng
nên phải được lưu giữ và chăm sóc đặc biệt.
(3) Nuôi thuỷ sản phát triển rộng khắp đất nước và tương đối phức tạp so
với các ngành sản xuất vật chất khác.
(4) Thuỷ vực là tư liệu sản xuất chủ yếu không thể thay thế của nuôi thuỷ sản.
(5) Hoạt động nuôi thuỷ sản có tính mùa vụ rõ rệt.
(6) Sản phẩm của nuôi thuỷ sản là những sinh vật đã bị tách ra khỏi môi
trường sống nên dễ bị hư hỏng, ươn thối.
Trước hết, căn cứ vào tính chất nuôi, phân nuôi thuỷ sản thành: nuôi,
trồng chuyên canh; nuôi luân canh và nuôi xen canh hỗn hợp
- Hình thức nuôi, trồng chuyên canh: là hình thức chỉ nuôi hay trồng duy
nhất một loài thuỷ sản trong khu vực nuôi (ao, hồ, đầm...). Do tiến bộ khoa học
kỹ thuật mới được áp dụng mạnh trong nuôi thuỷ sản và do thị trường đòi hỏi sản
phẩm hàng hoá cao nên hình thức này được áp dụng khá phổ biến. Biểu hiện rõ
nét của hình thức này là nuôi tôm bán thâm canh (BTC), thâm canh (TC) và
siêu TC (công nghiệp). Tuy nhiên, hình thức này đòi hỏi khắt khe yêu cầu kỹ
thuật nuôi, chăm sóc và xử lư môi trường.
- Hình thức nuôi, trồng luân canh: là hình thức nuôi, trồng có sự xen kẽ
các đối tượng nuôi, trồng trong cùng khu vực nuôi (ao, hồ, lồng...) ở các thời
gian khácnhau, như luân canh: tôm - cá rô phi - tôm, trồng lúa - nuôi cá -
trồng lúa... Hình thức này được áp dụng phổ biến ở loại thuỷ sản nước ngọt.
Hình thức này đang được nghiên cứu và áp dụng những năm gần đây, do ưu
điểm của hình thức này là khả năng làm giảm suy thoái môi trường, ít dịch
bệnh và rủi ro. Tuy nhiên, hình thức này đòi hỏi chi phí đầu tư lớn, tổ chức
quản lư phức tạp, người nuôi phải có trình độ kiến thức kỹ thuật và kinh nghiệm,
am hiểu loài thuỷ sản nuôi.
- Hình thức nuôi, trồng xen canh và hỗn hợp: là hình thức nuôi nhiều loài
thuỷ sản trong cùng khu vực nuôi (ao, hồ, lồng bè…) trong cùng thời gian. Hình
thức nàyđược áp dụng khá phổ biến vì cho phép tận dụng thể tích thuỷ vực và
nguồn thức ăn tự nhiên giữa các loài thuỷ sản nuôi. Hình thức này có nhiều ưu điểm
như giảm suy thoái môi trường, ít dịch bệnh, chi phí thấp.
Căn cứ vào mật độ giống hay mức độ đầu tư thức ăn, phân nuôi thuỷ
sản thành: nuôi quảng canh; nuôi quảng canh cải tiến (QCCT); nuôi bán thâm
canh; nuôi thâm canh và nuôi công nghiệp (nuôi siêu thâm canh).
- Hình thức nuôi quảng canh: còn gọi là nuôi tự nhiên hay nuôi sinh
thái. Đây là hình thức nuôi hoàn toàn dựa vào nguồn giống và thức ăn tự nhiên,
không thả thêm giống nhân tạo và không cho ăn thêm [5], [8].
- Hình thức nuôi quảng canh cải tiến: là hình thức nuôi dựa trên nền tảng
của các mô hình nuôi quảng canh sinh thái truyền thống nhưng tăng cường
công tácquản lư môi trường bằng cách cải tạo ao hồ tốt hơn, có bổ sung thêm
giống và thức ăn nhưng không đáng kể [5], [8].
Đối với nuôi tôm quảng canh cải tiến, trước đây thường thả 3-5 con
giống/m2 khu vực nuôi (ao, hồ, chắn sáo...). Tuy nhiên, hiện nay người nuôi
có nhiều kinhnghiệm và trình độ kỹ thuật nuôi cao hơn nên mật độ thả hợp lư
theo hình thức này là 3-10 con/m2. Hình thức này có nhiều ưu điểm như chi
phí đầu tư ban đầu thấp, tận dụng được mặt nước tự nhiên, một phần giống tự
nhiên và bảo vệ được môi trường sinh thái. Nhược điểm là năng suất nuôi không
cao, do bổ sung thức ăn tươi nên dư lượng thức ăn lớn gây ô nhiễm môi trường
và dễ gây ra dịch bệnh [18].
- Hình thức nuôi bán thâm canh: là hình thức nuôi chủ yếu sử dụng giống
và thức ăn nhân tạo. Đối với nuôi cá, mật độ thả giống của hình thức này là 2-5
con/m2 [18] và sử dụng thức ăn công nghiệp là chính. Tuỳ đặc điểm từng vùng,
mật độ thả giống khác nhau, nhưng bắt buộc đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật như
xây dựng ao hồ, xử lư ao hồ trước khi nuôi, cho ăn thường xuyên, có kế hoạch,
chủ động xử lư môi trường nước và phòng trừ dịch bệnh. Nuôi thủy sản bán thâm
canh đòi hỏi đầu tư vốn lớn, người nuôi phải am hiểu về kỹ thuật nuôi và nhiều
kinh nghiệm.
- Hình thức nuôi thâm canh: là hình thức nuôi hoàn toàn bằng con giống
và thức ăn nhân tạo, được đầu tư cơ sở hạ tầng đầy đủ. Đối với nuôi tôm
theo hình thức này, mật độ thả giống từ 5-10 con/m2 . Nuôi theo hình thức
thâm canh đòi hỏi các yêu cầu về kỹ thuật, môi trường nước gần như đảm bảo
tuyệt đối. Người nuôi phải có trình độ chuyên môn cao, trang thiết bị, cơ sở vật
chất kỹ thuật hiện đại và vốn đầu tư lớn. Ưu điểm của hình thức này là năng
suất cao, sản phẩm hàng hoá lớn. Đây là hình thức nuôi thích hợp nhất. Tuy
nhiên, hình thức nuôi này đòi hỏi phải đảm bảo tuân thủ quy trình kỹ thuật nuôi
chặt chẽ, nếu không hình thức này cóthể làm suy thoái môi trường, suy giảm tài
nguyên và rủi ro [18].
- Hình thức nuôi công nghiệp (nuôi siêu thâm canh): là hình thức nuôi mà
giống và thức ăn hoàn toàn nhân tạo với mật độ rất cao, trên 30 con/m2. Người
nuôi phải tạo cho vật nuôi một môi trường sinh thái và các điều kiện sống tối
ưu, sinh trưởng tốt nhất, không phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên như thời tiết, khí
hậu... Đây là hình thức nuôi chủ yếu được nhiều quốc gia áp dụng.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... vii
1. Tính cấp thiết của đề tài....................................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu...........................................................................................................................2
3. Ý nghĩa của đề tài................................................................................................................................2
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU .................................................... 3
1.1. Cơ sở lý luận của đề tài...................................................................................................................3
1.1.1. Một số khái niệm........................................................................................................ 3
1.1.2. Đặc điểm và hình thức phát triển nuôi thuỷ sản ................................................ 4
1.1.3. Các tiêu chí đánh giá phát triển nuôi thuỷ sản.................................................... 7
1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài...............................................................................................................7
1.2.1. Các nội dung và yêu cầu đối với phát triển thuỷ sản........................................ 7
1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển nuôi thuỷ sản ........................................ 10
1.3. Tổng quan về phát triển nuôi thuỷ sản các nước trên thế giới.....................................11
1.3.1. Các nguyên tắc chung để bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản...................................... 11
1.3.2. Một số giải pháp phát triển thuỷ sản của các nước trên thế giới ................. 12
1.4 .Tổng quan về phát triển nuôi thuỷ sản ở Việt Nam..........................................................16
1.4.1. Khái quát quá trình phát triển ngành thuỷ sản ở Việt Nam .......................... 16
1.4.2. Vai trò - Ý nghĩa của phát triển nuôi thuỷ sản................................................. 19
1.5. Đánh giá chung...............................................................................................................................21
iv
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU................................................................................................... 22
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................................22
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................... 22
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu................................................................................................. 22
2.2. Nội dung nghiên cứu.....................................................................................................................22
2.3. Phương pháp nghiên cứu............................................................................................................23
2.3.1. Phương pháp chọn địa điểm nghiên cứu, chọn mẫu điều tra........................ 23
2.3.2. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu ................................................................ 24
2.3.3. Phương pháp xử lư số liệu ..................................................................................... 25
2.3.4. Phương pháp phân tích tài liệu, số liệu đề tài................................................... 26
2.3.5. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................................ 27
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ....................... 29
3.1. Thực trạng phát triển nuôi thủy sản tại huyện Điện Biên................................................29
3.1.1. Quá trình phát triển và tổ chức nuôi cá ở huyện Điện Biên .......................... 29
3.1.2. Tình hình phát triển các mô hình nuôi cá trên địa bàn huyện....................... 31
3.1.3. Tình hình phát triển các hình thức nuôi cá kết hợp ngành............................ 33
3.1.4 Tình hình phát triển hình thức nuôi cá theo hướng nuôi các loại cá ............ 36
3.2. Nghiên cứu quá trình sản xuất, tiêu thụ và đầu tư sử dụng các yếu tố nhằm phát
triển nuôi thủy sản tại địa phương..................................................................................................38
3.2.1. Tình hình cơ bản của các hộ nuôi cá tại các xã điều tra ............................... 38
3.2.2. Đánh giá kết quả mô hình nuôi cá tại Huyện Điện Biên................................ 44
3.3. Nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất, tiêu thụ, đầu tư và phát
triển nuôi thủy sản tại huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên...........................................................54
3.3.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................................. 54
v
3.3.2. Cơ sở hạ tầng............................................................................................................. 55
3.3.3. Khoa học kỹ thuật.................................................................................................... 56
3.3.4. Yếu tố môi trường.................................................................................................... 59
3.3.5. Yếu tố thị trường và tổ chức tiêu thụ sản phẩm ............................................... 60
3.3.6. Yếu tố cơ chế - chính sách của Nhà nước ......................................................... 61
3.3.7. Vấn đề quan hệ kinh tế hợp tác 4 Nhà và liên kết trong sản xuất – chế
biến, tiêu thụ và tiêu dùng ................................................................................................. 62
3.4. Phân tích khó khăn, thuận lợi, cơ hội và thách thức trong việc phát triển thủy sản ở
địa phương...............................................................................................................................................63
3.5. Phương hướng và giải pháp nâng cao kết quả phát triển các mô hình nuôi cá........68
3.5.1. Phương hướng nâng cao kết quả phát triển các mô hình nuôi cá....................... 68
3.5.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả nuôi thủy sản huyện Điện Biên ...................... 70
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 78
1. Kết luận..................................................................................................................................................78
2. Kiến nghị................................................................................................................................................79
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 80
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam là một trong những quốc gia có tính biển lớn nhất ở khu vực
Đông Nam Á với bờ biển dài trên 3.260km, vùng đặc quyền kinh tế (EEZ)
khoảng 1 triệu km2, trữ lượng thuỷ sản xuất khẩu ước tính khoảng 6.56 triệu
tấn, khai thác khoảng 3.03triệu tấn, nuôi trồng 3.53 triệu tấn mỗi năm thu được
6,72 tỷ USD. Để phát triển thuỷ sản và nâng cao giá trị kim ngạch xuất khẩu,
Bộ Nông nghiệp và PTNT đã có nhiều chính sách để phát triển ngành. Tuy
nhiên vì là một nước nông nghiệp nghèo, đang phát triển nên để có một ngành
sản xuất nuôi thuỷsản phát triển bền vững và đạt hiệu quả kinh tế cao và ổn
định, ngành nuôi thuỷ sản Việt Nam còn phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách
thức.
Điện Biên là vùng núi phía Tây Bắc của tổ quốc, diện tích mặt nước 2.023ha
- đây là điều kiện quan trọng đầu tiên cho phát triển ngành kinh tế thuỷ sản,
nhưng chất lượng nguồn nước mặt đang bị suy giảm bởi ô nhiễm gia tăng. Tuy
nhiên, hiện nay ngành thuỷ sản của Điện Biên mới chỉ dừng ở mức phát triển
thấp, mang nặng tính tự phát và truyền thống. Từ sau khi có Nghị quyết 09 của
Chính phủ, ngành thuỷ sản đã được sự quan tâm, chú ư của Đảng. Chính quyền
các cấp và của nhiều người dân địa phương, ngành thuỷ sản Điện Biên đã có
khởi sắc bước đầu.
Huyện Điện Biên tỉnh Điện Biên có tỷ lệ diện tích mặt nước nuôi thuỷ sản
lớn 1.268 ha so với diện tích mặt nước của toàn tỉnh. Phát triển nuôi thuỷ sản
huyện Điện Biên còn ở mức thấp hơn so vớisự phát triển nuôi thuỷ sản chung
của cả nước, chưa tương xứng với tiềmnăng diện tích mặt nước hiện có. Mặt
khác sự phát triển bùng nổ nuôi thuỷ sản một cách tự phát, ồ ạt cũng đã dẫn đến
nhiều vấn đề bất cập, làm cho không gian của hệ thống mặt nước nuôi thuỷ sản
bị chia cắt manh mún, ảnh hưởng đến sự phát triểncủa các ngành kinh tế khác,
môi trường nuôi thuỷ sản đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, nguồn lợi thuỷ sản
trong những năm gần đây bị giảm sút, một bộ phận không nhỏ dân cư có đời
sống thấp và bấp bênh, đây là những vấn đề kinh tế, xã hội và môi trường bức
xúc cần giải quyết.
Để phát huy thế mạnh của nuôi thuỷ sản trong phát triển kinh tế của tỉnh
Điện Biên, tui tiến hành lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Giải pháp phát triển thuỷ
sản tại huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên".
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đánh giá tình hình nuôi trồng thủy sản tại huyện Điện Biên tỉnh Điện Biên,
phân tích những khó khăn trở ngại trong quá trình nuôi thủy sản, để từ đó đề xuất
một số định hướng và giải pháp phát triển nuôi thủy sản tại địa bàn nghiên cứu.
3. Ý nghĩa của đề tài
3.1. Ý nghĩa đối với học tập và nghiên cứu khoa học
- Cũng cố kiến thức từ cơ sở đến chuyên ngành đã học trong trường, ứng
dụng kiến thức đó trong thực tiễn.
- Rèn luyện kỹ năng thu thập thông tin và xử lư số liệu, viết báo cáo.
- Giúp hiểu thêm về tình hình nuôi thủy sản tại huyện Điện Biên tỉnh Điện
Biên, từ đó tìm ra khó khăn đề xuất những giải pháp thiết thực nhằm phát triển
thủy sản của tỉnh
3.2. Ý nghĩa đối với thực tiễn
Nhận thức được những gì đã làm được và chưa làm được khi đưa ra những giải
pháp nhằm phát triển thủy sản trên địa bàn huyện, để từ đó có hướng đi đúng đắn.
CHƯƠNG I.TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
1.1. Cơ sở lư luận của đề tài
1.1.1. Một số khái niệm
Khái niệm về nuôi thủy sản:
Hiện nay, trên thế giới có nhiều khái niệm về nuôi thuỷ sản theo quan điểm
của các nhà kinh tế học: nuôi thuỷ sản là một hoạt động sản xuất tạo ra nguyên
liệu thủy sản cho quá trình tiêu dùng sản phẩm, hoạt động xuất khẩu và nguyên
liệu cho công nghiệp chế biến thủy sản.
Theo quan điểm của các nhà sinh học: nuôi thuỷ sản là hoạt động tạo ra
các điều kiện sinh thái phù hợp với sự sinh trưởng và phát triển của các loại thủy
sản để thúc đẩy chúng phát triển theo các giai đoạn của vòng đời.
Theo hai quan điểm trên thì nuôi thuỷ sản là một hoạt động sản xuất sử
dụng các yếu tố nguồn lực đầu vào như con giống, tài nguyên, đất, nước và các
công cụ sản xuất khác để thúc đẩy việc tăng trưởng và phát triển của các loại
thủy sản, tạonguồn thực phẩm cho người, thức ăn cho chăn nuôi động vật và
nguồn nguyên liệu cho công nghiệp chế biến thủy sản.
Nuôi thuỷ sản còn được hiểu là ngành chuyên môn hoá hẹp của ngành
thuỷ sản. Nuôi thuỷ sản đang ngày càng được quan tâm khi nhu cầu thực phẩm
về các loài thuỷ sản đang tăng nhanh cả về số lượng và chất lượng mà khai
thác thuỷ sản không thể đáp ứng được. Như vậy có thể hiểu: nuôi thuỷ sản là
tập hợp các biện pháp kinh tế, kỹ thuật áp dụng trên một diện tích thuỷ vực đã
định nhằm đạt mục đích về kinh tế, xã hội, môi trường đã đề ra.
Nuôi thuỷ sản một mặt phải áp dụng các quy trình kỹ thuật đối với vật
nuôi, mặt khác cũng cần có các biện pháp kinh tế thích hợp về quy hoạch vùng
sản xuất,thị trường đầu ra,… cho sản phẩm.
Theo FAO (Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc, 1992),
thì nuôi thuỷ sản (Aquaculture) là hoạt động canh tác trên đối tượng sinh vật
thủy sinh như nhuyễn thể, giáp xác, thực vật thủy sinh,... Quá trình này bắt đầu
tự thả giống, chăm sóc nuôi lớn tới thu hoạch. Có thể nuôi từng cá thể hay cả
quần thể với nhiều hình thức nuôi theo mức độ thâm canh khác nhau như quảng
canh, bán thâm canh và thâm canh.
Một số tác giả khái niệm nuôi thủy sản đơn giản hơn đó là nuôi hay canh tác
động và thực vật dưới nước do suất xứ từ thuật ngữ aqua (nước) + culture (nuôi).
1.1.2. Đặc điểm và hình thức phát triển nuôi thuỷ sản
Nuôi thuỷ sản là một lĩnh vực của ngành TS, là thuật ngữ bao hàm tất cả
các hình thức nuôi động vật và trồng thực vật thuỷ sinh trong môi trường
nước [1]. Nuôi thuỷ sản có những đặc điểm cơ bản sau:
(1) Đối tượng sản xuất của nuôi thuỷ sản là các sinh vật sống trong môi
trường nước.
(2) Trong nuôi thuỷ sản, thuỷ sản bố mẹ để làm giống là yếu tố quan trọng
nên phải được lưu giữ và chăm sóc đặc biệt.
(3) Nuôi thuỷ sản phát triển rộng khắp đất nước và tương đối phức tạp so
với các ngành sản xuất vật chất khác.
(4) Thuỷ vực là tư liệu sản xuất chủ yếu không thể thay thế của nuôi thuỷ sản.
(5) Hoạt động nuôi thuỷ sản có tính mùa vụ rõ rệt.
(6) Sản phẩm của nuôi thuỷ sản là những sinh vật đã bị tách ra khỏi môi
trường sống nên dễ bị hư hỏng, ươn thối.
Trước hết, căn cứ vào tính chất nuôi, phân nuôi thuỷ sản thành: nuôi,
trồng chuyên canh; nuôi luân canh và nuôi xen canh hỗn hợp
- Hình thức nuôi, trồng chuyên canh: là hình thức chỉ nuôi hay trồng duy
nhất một loài thuỷ sản trong khu vực nuôi (ao, hồ, đầm...). Do tiến bộ khoa học
kỹ thuật mới được áp dụng mạnh trong nuôi thuỷ sản và do thị trường đòi hỏi sản
phẩm hàng hoá cao nên hình thức này được áp dụng khá phổ biến. Biểu hiện rõ
nét của hình thức này là nuôi tôm bán thâm canh (BTC), thâm canh (TC) và
siêu TC (công nghiệp). Tuy nhiên, hình thức này đòi hỏi khắt khe yêu cầu kỹ
thuật nuôi, chăm sóc và xử lư môi trường.
- Hình thức nuôi, trồng luân canh: là hình thức nuôi, trồng có sự xen kẽ
các đối tượng nuôi, trồng trong cùng khu vực nuôi (ao, hồ, lồng...) ở các thời
gian khácnhau, như luân canh: tôm - cá rô phi - tôm, trồng lúa - nuôi cá -
trồng lúa... Hình thức này được áp dụng phổ biến ở loại thuỷ sản nước ngọt.
Hình thức này đang được nghiên cứu và áp dụng những năm gần đây, do ưu
điểm của hình thức này là khả năng làm giảm suy thoái môi trường, ít dịch
bệnh và rủi ro. Tuy nhiên, hình thức này đòi hỏi chi phí đầu tư lớn, tổ chức
quản lư phức tạp, người nuôi phải có trình độ kiến thức kỹ thuật và kinh nghiệm,
am hiểu loài thuỷ sản nuôi.
- Hình thức nuôi, trồng xen canh và hỗn hợp: là hình thức nuôi nhiều loài
thuỷ sản trong cùng khu vực nuôi (ao, hồ, lồng bè…) trong cùng thời gian. Hình
thức nàyđược áp dụng khá phổ biến vì cho phép tận dụng thể tích thuỷ vực và
nguồn thức ăn tự nhiên giữa các loài thuỷ sản nuôi. Hình thức này có nhiều ưu điểm
như giảm suy thoái môi trường, ít dịch bệnh, chi phí thấp.
Căn cứ vào mật độ giống hay mức độ đầu tư thức ăn, phân nuôi thuỷ
sản thành: nuôi quảng canh; nuôi quảng canh cải tiến (QCCT); nuôi bán thâm
canh; nuôi thâm canh và nuôi công nghiệp (nuôi siêu thâm canh).
- Hình thức nuôi quảng canh: còn gọi là nuôi tự nhiên hay nuôi sinh
thái. Đây là hình thức nuôi hoàn toàn dựa vào nguồn giống và thức ăn tự nhiên,
không thả thêm giống nhân tạo và không cho ăn thêm [5], [8].
- Hình thức nuôi quảng canh cải tiến: là hình thức nuôi dựa trên nền tảng
của các mô hình nuôi quảng canh sinh thái truyền thống nhưng tăng cường
công tácquản lư môi trường bằng cách cải tạo ao hồ tốt hơn, có bổ sung thêm
giống và thức ăn nhưng không đáng kể [5], [8].
Đối với nuôi tôm quảng canh cải tiến, trước đây thường thả 3-5 con
giống/m2 khu vực nuôi (ao, hồ, chắn sáo...). Tuy nhiên, hiện nay người nuôi
có nhiều kinhnghiệm và trình độ kỹ thuật nuôi cao hơn nên mật độ thả hợp lư
theo hình thức này là 3-10 con/m2. Hình thức này có nhiều ưu điểm như chi
phí đầu tư ban đầu thấp, tận dụng được mặt nước tự nhiên, một phần giống tự
nhiên và bảo vệ được môi trường sinh thái. Nhược điểm là năng suất nuôi không
cao, do bổ sung thức ăn tươi nên dư lượng thức ăn lớn gây ô nhiễm môi trường
và dễ gây ra dịch bệnh [18].
- Hình thức nuôi bán thâm canh: là hình thức nuôi chủ yếu sử dụng giống
và thức ăn nhân tạo. Đối với nuôi cá, mật độ thả giống của hình thức này là 2-5
con/m2 [18] và sử dụng thức ăn công nghiệp là chính. Tuỳ đặc điểm từng vùng,
mật độ thả giống khác nhau, nhưng bắt buộc đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật như
xây dựng ao hồ, xử lư ao hồ trước khi nuôi, cho ăn thường xuyên, có kế hoạch,
chủ động xử lư môi trường nước và phòng trừ dịch bệnh. Nuôi thủy sản bán thâm
canh đòi hỏi đầu tư vốn lớn, người nuôi phải am hiểu về kỹ thuật nuôi và nhiều
kinh nghiệm.
- Hình thức nuôi thâm canh: là hình thức nuôi hoàn toàn bằng con giống
và thức ăn nhân tạo, được đầu tư cơ sở hạ tầng đầy đủ. Đối với nuôi tôm
theo hình thức này, mật độ thả giống từ 5-10 con/m2 . Nuôi theo hình thức
thâm canh đòi hỏi các yêu cầu về kỹ thuật, môi trường nước gần như đảm bảo
tuyệt đối. Người nuôi phải có trình độ chuyên môn cao, trang thiết bị, cơ sở vật
chất kỹ thuật hiện đại và vốn đầu tư lớn. Ưu điểm của hình thức này là năng
suất cao, sản phẩm hàng hoá lớn. Đây là hình thức nuôi thích hợp nhất. Tuy
nhiên, hình thức nuôi này đòi hỏi phải đảm bảo tuân thủ quy trình kỹ thuật nuôi
chặt chẽ, nếu không hình thức này cóthể làm suy thoái môi trường, suy giảm tài
nguyên và rủi ro [18].
- Hình thức nuôi công nghiệp (nuôi siêu thâm canh): là hình thức nuôi mà
giống và thức ăn hoàn toàn nhân tạo với mật độ rất cao, trên 30 con/m2. Người
nuôi phải tạo cho vật nuôi một môi trường sinh thái và các điều kiện sống tối
ưu, sinh trưởng tốt nhất, không phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên như thời tiết, khí
hậu... Đây là hình thức nuôi chủ yếu được nhiều quốc gia áp dụng.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links