Kiến thức trọng tâm phần tự nhiên

KIẾN THỨC TRỌNG TÂM PHẦN TỰ NHIÊN





C©u hái: §BSH vµ §BSCL cã nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau như­ thÕ nµo

* Gièng nhau

§Òu lµ c¸c §B ch©u thæ s«ng réng lín ®c h×nh thµnh trªn vïng sôt lón ë h¹ l­u c¸c con s«ng, do phï sa cña c¸c con s«ng lín

Båi ®¾p trªn vÞnh biÓn n«ng vµ thÒm lôc ®ia.

Trªn bÒ mÆt cña 2 vïng ®ång b¨ng ®Òu cã nh÷ng vïng tròng do chư­a ®c båi ®¾p phï sa hµng n¨m.



* Kh¸c nhau

§BSH ®c båi ®¾p phï sa bëi hÖ thèng S Hång & S Th¸i B×nh. Cßn §BSCL ®c båi ®¾p phï sa bëi hÖ thèng S TiÒn & S HËu.

§BSH cã S nhá h¬n §BSCL

(1,5 triÖu < 4 triÖu)

§BSH cã d¹ng h×nh tam gi¸c, §BSCL cã d¹ng h×nh thang.

§BSH ®Þa h×nh cao ë r×a phÝa T©y B¾c thÊp dÇn ra biÓn. §é cao TB 4-20m. §BSCL th× thÊp vµ b»ng ph¼ng h¬n ®é cao TB tõ 2-4m v× vËy cã nhiÒu vïng ngËp tròng nư­íc thư­êng xuyªn trong khi ®ã §BSH th× Ýt h¬n nhiÒu.



§BSH bÞ chia c¾t thµnh nhiÒu « tròng do hÖ thèng ®ª vµ phÇn lín kh«ng chÞu t¸c ®éng båi ®¾p cña hÖ thèng s«ng. §BSCL ®Þa h×nh bÞ chia c¾t bëi hÖ thèng s«ng ngßi kªnh r¹ch ch»ng chÞt vµ vÉn chÞu t¸c ®éng cña hÖ thèng s«ng do kh«ng cã hÖ thèng ®ª ng¨n lò.



§BSH ®Êt chñ yÕu lµ ®Êt phï sa kh«ng ®c båi ®¾p hµng n¨m. §BSCL ®Êt phï sa mµu mì ®c båi ®¾p hµng n¨m chia lµm 3 lo¹i( ngät,mÆn,phÌn)

LÞch sö khai th¸c l·nh thæ(d/c)



C©u hái: §Æc ®iÓm thiªn nhiªn nhiÒu ®åi nói cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n ntn ®èi víi sù pt KT-XH

* ThuËn lîi

Khu vùc ®åi nói tËp chung nhiÒu lo¹i kho¸ng s¶n cã nguån gèc néi sinh nh­ư: kÏm, ch×, ®ång, s¾t, vµng, vofram…vµ c¸c lo¹i kho¸ng s¶n cã nguån gèc ngo¹i sinh nh­ư bèit, ®¸ v«i, than ®¸, apatÝt…lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp.



Tµi nguyªn rõng vµ ®Êt trång cña n­íc ta trë nªn phong phó t¹o cë së ®Ó pt n«ng-l©m nghiÖp nhiÖt ®íi. H¬n n÷a gióp cho rõng n­íc ta giµu thµnh phÇn loµi vs nhiÒu loµi quÝ hiÕm tiªu biÓu cho SV rõng nhiÖt ®íi.



Mnói cã nhiÒu bÒ mÆt cao nguyªn b¨ng ph¼ng thuËn lîi cho viÖc h×nh thµnh c¸c vïng chuyªn canh c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, ch¨n nu«i ®¹i gia sóc. H¬n n÷a ngoµi nh÷ng s¶n phÈm nhiÖt ®íi trªn vïng nói cao cßn cã c¸c s¶m phÈm «n ®íi.

C¸c dßng s«ng ë MiÒn nói cã tiÒm n¨ng thuû ®iÖn lín.



Với khÝ hËu m¸t mÎ, phong c¶nh ®Ñp vïng nói n­ưíc ta ®· trë thµnh nh÷ng n¬i du lÞch nghØ m¸t næi tiÕnh như Tam §¶o, Sa Pa, MÉu S¬n.



* Khã kh¨n

§Þa h×nh bÞ chia c¾t m¹nh thµnh nhiÒu s«ng suèi hÎm vùc, s­ưên dèc, g©y trë ng¹i cho giao th«ng, cho viÖc khai th¸c tµi nguyªn vµ giao l­ưu kinh tÕ gi÷a c¸c vïng. Thiªn nhiªn g©y nhiÒu khã kh¨n, trở ng¹i c¸c hiÖn t­îng nh­ lò quÐt, lò bïn, s¹t lë ®Êt, m­a ®¸, s­ư¬ng muèi, th­ưêng xuyªn x¶y ra g©y thiÖt h¹i lín ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n.

Cuéc sèng ng­êi d©n vïng nói cao cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ còng như­ sù tiÕp nhËn hç trî vµ héi nhËp



C©u hái: Tr×nh bµy nh÷ng ¶nh hư­ëng cña biÓn ®«ng ®èi vs c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn n­íc ta.

* ThuËn lîi

Vïng biÓn n­ưíc ta lµ vïng biÓn nhiÖt ®íi nãng Èm cã t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn ®Æc ®iÓm khÝ hËu. Cã t¸c dông ®iÒu hoµ khÝ hËu; lµm gi¶m bít ®é l¹nh vµ kh« cña giã mïa ®«ng, t¨ng c­êng ®é Èm vµ lư­îng mư­a trªn ®Êt liÒn. T¹o nªn khÝ hËu m¸t mÎ trong lµnh cho c¸c vïng ven biÓn n­ưíc ta, t¹o ®k cho x©y dùng c¸c b·i biÓn phôc vô du lÞch.



BiÓn gãp phÇn t¹o nªn sù ®a d¹ng cña c¸c d¹ng ®Þa h×nh ven biÓn: §ã lµ c¸c vÞnh cöa s«ng, c¸c bê biÓn mµi mßn, c¸c tam gi¸c ch©u cã b·i chiÒu réng, c¸c b·i c¸t ph¼ng c¸c vông n­íc s©u c¸c ®¶o ven bê vµ c¸c d¹ng san h«, cã gtrÞ vÒ kinh tÕ, nghØ m¸t, du lÞch.



BiÓn ®· gãp phÇn t¹o nªn ë c¸c vïng ven biÓn n­íc ta c¸c hÖ sinh th¸i biÓn. §iÓn h×nh lµ c¸c hÖ sinh th¸i rõng ngËp m¨n, c¸c hÖ sinh th¸i cöa s«ng n­ưíc lî hÖ sinh th¸i ®Çm ph¸. C¸c hÖ sinh th¸i trªn võa lµ nguån nguyªn liÖu võa lµ m«i trư­êng sèng cho c¸c loµi sinh vËt



BiÓn lµ n¬i chøa ®ùng nhiÒu nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó. Tµi nguyªn sinh vËt biÓn phong phó víi trªn 2000 loµi c¸, h¬n 100 loµi t«m vµi chôc loµi mùc hµng ngh×n loµi sinh vËt phï du vµ sinh vËt ®¸y kh¸c. BiÓn cßn cung cÊp cho ta nguån muèi v« tËn vµ c¸c lo¹i tµi nguyªn kho¸ng s¶n vµ bay kim cã tr÷ lư­îng ( nhÊt lµ dÇu má khÝ ®èt). Ngoµi ra c¶nh quan thiªn nhiªn vïng biÓn nhiÖt ®íi n­ưíc ta ®ang ®c khai th¸c ®Ó phôc vô cho c¸c môc ®Ých ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸c.



* Khã kh¨n

BiÓn g©y cho n­ưíc ta nhiÒu thiªn tai mçi n¨m TB cã 9-10 c¬n b·o xuÊt hiÖn trªn biÓn ®«ng, cã 3-4 c¬n b·o ®æ bé trùc tiÕp vµo n­íc ta. B·o kÌm theo m­a sang, n­ưíc d©ng g©y ¶nh h­ửơng kh«ng nhá ®Õn ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cña nh©n d©n. HiÖn t­îng s¹t lë bê biÓn, c¸t bay c¸t ch¶y lÊn chiÕm ®ång ruéng, ®biÖt lµ ë c¸c tØnh ven biÓn MiÒn trung.



C©u hái: Chøng minh thiªn nhiªn n­ưíc ta mang tÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa quan c¸c yÕu tè (khÝ hËu, ®Þa h×nh, s«ng ngßi, ®Êt, sinh vËt)



*YÕu tè khÝ hËu:

TÝnh chÊt nhiÖt ®íi

N­ưíc ta n»m hoµn toµn trong vßng ®ai néi chÝ tuyÕn nöa cÇu b¾c, mét n¨m cã 2 lÇn mÆt trêi lªn thiªn ®Ønh. Do vËy n­íc ta quanh n¨m nhËn ®c 1 l­îng nhiÖt rÊt l¬n tõ mÆt trêi.

N¨ng l­ưîng bøc x¹ tæng céng v­wît qu¸ 130kcal/cm2/n¨m.
C©n b»ng bøc x¹ quanh n¨m lu«n d­¬ng dao ®éng tõ 75-80 kcal/cm2/n¨m
NhiÖt ®é TB n¨m tõ 22-27 t¨ng dÇn tõ B¾c vµo Nam
Tæng l­ưîng nhiÖt ho¹t ®éng lªn ®Õn 8000-9000*C
Tæng sè giê n¾ng (tuú n¬i) tõ 1400-3000
L­îng m­ưa ®é Èm lín

L­îng m­a TB dao ®éng tõ 1500-2000mm. N­ưíc ta quanh n¨m nhËn ®c mét l­ưîng Èm rÊt lín ®é Èm dao ®éng tõ 80-100%. C©n b»ng Èm lu«n d­ư¬ng.



Giã mïa

N­ưíc ta n»m trong vïng néi chÝ tuyÕn b¸n cÇu b¨c, cã giã tÝn phong b¸n cÇu b¨c ho¹t ®éng quanh n¨m. KhÝ hËu chÞu ¶nh h­ëng m¹nh mÏ cña c¸c khèi khÝ ho¹t ®éng theo mïa vs 2 mïa giã chÝnh: Giã mïa §«ng vµ giã mïa H¹.



*Giã mïa §«ng: xuÊt hiªn tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 4 n¨m sau, cã nguån gèc tõ trung t©m ¸p cao Xibia thæi qua lôc ®Þa vµo nư­íc ta.Miªn b¾c chÞu t¸c ®éng cu¶ khèi khÝ l¹nh ph­ư¬ng b¾c di chuyÓn theo hư­íng §«ng B¾c nªn ®c gäi lµ “Giã mïa §«ng B¾c”. Giã M§B ho¹t ®éng m¹nh tõ vÜ tuyÕn 16 trë ra, ®em cho MiÒn B¾c nư­íc ta mét mïa ®«ng l¹nh . Vµo nöa ®Çu mïa ®«ng thêi tiÕt l¹nh vµ kh«, cßn nöa sau mïa ®«ng thêi tiÕt l¹nh Èm g©y m­ưa phïn cho c¸c tØnh ven biÓn vµ c¸c vïng ë ®ång b»ng B¾c Bé, B¾c Trung Bé. Giã M§B chØ ho¹t ®éng thµnh ®ît kh«ng kÐo dµi liªn tôc. Khi di chuyÓn xuèng phÝa Nam bÝ suy yÕu dÇn bëi bøc ch¾n B¹ch M·



*Giã mïa h¹: xh vµo mïa h¹ tõ th¸ng 5-10 cã 2 luång giã tõ h­íng T©y Nam thæi vµo VN.

Vµo ®Çu mïa h¹ khèi hkÝ nhiÖt ®íi Èm tõ B¾c Ên ®é d­ư¬ng di chuyÓn theo h­íng T©y Nam vµo n­ưíc ta g©y m­a lín cho §B Nam Bé vµ T©y Nguyªn. Khi vư­ît qua d·y Tr­êng S¬n vµ c¸c d·y nói ch¹y däc biªn giíi V-Lµo trµn xuèng §B ven biÓn Trung Bé vµ phÇn Nam cña khu vùc T©y b¾c sÏ trë nªn kh« nãng ®c gäi lµ giã Lµo

Vµo gi÷a vµ cuèi mïa h¹ giã mïa t©y nam ho¹t ®éng m¹nh lªn. Khi vư­ît qua biÓn xÝch ®¹o khèi khÝ nÇy trë nªn nãng Èm h¬n g©y mư­a cho NBé vµ TNguyªn.

* Sù ph©n chia mïa gi÷a c¸c khu vùc

MB cã mïa ®«ng l¹nh Ýt mư­a, mïa h¹ nãng Èm m­ưa nhiÒu 2mïa chuyÓn tiÕp lµ mïa xu©n vµ mïa thu.
MN cã 2 mïa m­a kh« râ rÖt
T©y Nguyªn vµ §B ven biÓn Trung Bé cã sù ®èi lËp gi÷a 2 mïa mư­a kh«.
§Þa h×nh miÒn nhiÖt ®íi Èm: §Þa h×nh x©m th­c vµ båi tô ®iÓn h×nh

PhÇn ®Êt liÒn chiÕm ¾ S lµ ®åi nói vµ quyÕt ®Þnh nhiÒu ®Æc ®iÓm tù nhiªnVN

KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn c¸c TP tù nhiªn, ®Þa h×nh VN tiªu biÓu cho c¶nh quan ®Þa h×nh cña vïng nhiÖt ®íi Èm

Qu¸ tr×nh x©m thùc diÔn ra manh mÏ ë miÒn nói.

+ NÒn nhiÖt Èm cao vs 1 mïa kh« vµ 1 mïa m­a xem kÏ ®· thóc ®Èy qu¸ tr×nh x©m thùc c¬ giíi diÔn ra m¹nh mÏ

+ D­íi t® cña dßng ch¶y, trªn c¸c s­ên dèc mÊt líp phñ thùc vËt, ®Þa h×nh bÞ c¾t xÎ, ®Êt bÞ sãi mßn röa tr«i, b¹c mµu.

+ T¹i c¸c miÒn nói m­a nhiÒu t¸c ®éng cña dßng ch¶y ®· kh¾c s©u lªn bÒ mÆt ®Þa h×nh nh÷ng hÎm vùc, khe s©u

+ BiÓu hiÖn cña ®Þa h×nh x©m thùc m¹nh cßn lµ nh÷ng hiÖn t­îng tr­ît ®Êt, ®¸ lë, lò bïn, lò quÐt.

+ T¹i c¸c vïng nói ®¸ v«i t¹o thµnh c¸c d¹ng ®Þa h×nh cacxt¬ vs c¸c hang ®éng ngÇm, thung kh« suèi, c¸c ®åi ®¸ v«i sãt

Qu¸ tr×nh båi tô ë §B h¹ l­ưu s«ng

Lµ hÖ qu¶ cña qu¸ tr×nh x©m thùc bµo mßn m¹nh mÏ lªn bÒ mÆt ®Þa h×nh ë vïng ®åi nói lµ sù båi tô c¸c ®ång b»ng ë h¹ l­ưu s«ng



S«ng ngßi

S«ng ngßi VN vÒ mÆt h×nh th¸i phô thuéc vµo cÊu tró ®Þa chÊt-®Þa h×nh nh­ng vÒ mÆt ®Æc tÝnh cña dßng ch¶y th× do khÝ hËu quyÕt ®Þnh. HÖ qu¶ lµ VN cã mét m¹ng l­íi s«ng ngßi dµy ®Æc thuû chÕ thay ®ái theo mïa vµ theo khu vùc

+ M¹ng l­íi s«ng ngßi ph¶n ¸nh tæng hîp gi÷a khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa vµ cÊu tróc ®Þa h×nh ®åi nói.



* M¹ng l­íi s«ng ngßi dµy ®Æc lµ kÕt qu¶ cña khÝ hËu nhiÖt ®íi , cã l­ưîng m­a TB lín tõ 1500-2000mm

- TÊt c¶ cã 2360 con s«ng dµi tõ 10km trë lªn trong ®ã cã 106 s«ng chÝnh vµ 2254 phô l­u

- Cø h¬n 1km th× cã 1km s«ng suèi, ®I däc bê biÓn th× 20Km cã 1 cöa s«ng.

- Do ®Þa h×nh hÑp ngang chñ yÕu lµ ®åi nói mµ ®a sè s«ng VN ng¾n dèc S lư­u vùc nhá

- H­íng chÝnh cña s«ng ngßi lµ h­ưíng t©y b¾c ®«ng nam vµ h­ưíng vßng cung, ®ång thêi ®æ ra biªn theo h­íng cÊu tróc ®Þa h×nh



* S«ng ngßi nhiÒu n­ưíc giµu phò sa

- S«ng cã tr÷ luîng TB tíi 26.000 m3/s t­ư¬ng ®­ư¬ng vs 1 tæng l­ưîng n­ưíc lµ 839 tû m3/n¨m. Tæng nư­íc nµy phÇn lín ®c ph¸t sinh trªn l·nh thæ n­ưíc ta chiÕm kho¶ng 40,3%. Tuy nhiªn hÖ thèng n­íc ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c hÖ thèng s«ng

- Dßng ch¶y cã søc x©m thùc bµo mßn ®· khiÕn cho s«ng n­ưíc ta giµu phï sa nhÊt lµ vµo mïa lò ( Kho¶ng 200 triÖu tÊn)



* Thuû chÕ theo mïa

NhÞp ®iÖu dßng ch¶y cña s«ng ngßi n­ưíc ta theo s¸t nhÞp ®é m­a. Mïa lò t­ưong øng vs mïa m­a tËp trung 70-80% l­ưîng n­ưíc c¶ n¨m. Mïa c¹n t­¬ng øng vs mïa kh«. ChÕ ®ä m­a diÔn biÕn thÊt th­ưêng lµm cho chÕ ®é dßng ch¶y còng thÊt thư­êng.



§Êt

Qu¸ tr×nh phog ho¸ ho¸ häc ë VN lµ qu¸ tr×nh thèng trÞ, cã nhiÒu kiÓu phong ho¸ nh­, phong ho¸ alÝt( AL2O3>FE2O3) kiÓu phong ho¸ feralit ( = ) salÝt…

Nªu d/c c¸c lo¹i ®Êt feralit

§Êt Feralit ë ®åi tr­íc nói (500-600m) chiÕm S lín
§Êt ®iÓn h×nh lµ fªralit ®á vµng…sö dông cho nhiÒu lo¹i c©y trång
§Êt Fªralit ®á trªn ®¸ v«i-> c©y CN l©u n¨m cµ phe cao su
§Êt Fªralit trªn c¸c bËc thÒm fusa cæ
+ §Êt dÔ bÞ suy tho¸i

Qu¸ tr×nh phong ho¸ vµ h×nh thµnh ®Êt ë VN lµ qu¸ tr×nh feralist. Trong ®k khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa vs nÒn nhiÖt cao l­ượng m­a lín cã 2 mïa m­a kh« xen kÏ ®· lµm cho qu¸ tr×nh phong ho¸ diÔn ra m¹nh, t¹o nªn 1 líp ®Êt dµy. M­a nhiÒu röa tr«i c¸c baz¬ dÔ tan ( Ca2+, Mg2+, k+) lµm cho ®Êt chua, ®ång thêi cã sù tÝch tô èit s¾t ,nh«m t¹o mµu ®á vµng.



§Æc biÖt ë nh÷ng n¬i thùc vËt bÞ ph¸ huû mïa kh« sÏ cµng kh¾c nghiÖt, sù tÝch tô «xÝt s¾t nh«m ngµy cµng nhiÒu, rắn ch¾c l¹i thµnh tÇng ®¸ ong, tÇng ®¸ ong cµng gÇn mÆt ®Êt cµng xÊu. Dång thêi mïa m­a qu¸ tr×nh röa tr«i bµo mßn còng rÊt lín c¸c chÊt dinh d­ưìng bÞ cuèn tr«i lµm ®Êt b¹c mµu. §Êt dÔ bÞ suy tho¸I kh« h¹n



Sinh VËt

* Thiªn nhiªn N§¢GM ®c ®Æc tr­ng bëi hÖ sinh th¸i rõng N§¢GM vs thµnh phÇn N§íi chiÕm ­u thÕ.

Do tÝnh nhiÖt Èm vµ c¸c ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña khÝ hËu VN, c¸c kiÓu thùc b× thèng trÞ ®Òu thuéc rõng rËm nhiÖt ®íi xanh quanh n¨m hoÆc mïa m­a gåm c¸c lo¹i c©y ­a s¸ng, nhiÖt ®é cao vµ ®é Èm lín.

Trong tr¹ng th¸i tù nhiªn cña chóng cã c¸c hÖ sinh th¸i ®Æc tr­ưng

+ HÖ sinh th¸i rõng rËm nhiÖt ®íi Èm giã mïa th­êng xanh quanh n¨m ë c¸c vïng ®åi vµ ®åi tr­ưíc nói

+ HÖ sinh th¸i rõng rËm nhiÖt ®íi h¬i Èm nöa l¸ rông: T©y Nguyªn, §NB, Kh¸nh Hoµ, B×nh ThuËn, thung long s«ng M· vµ Yªn Ch©u( Sla)

+ HÖ sinh th¸i xavan néi chÝ tuyÕn giã mïa kh«: ë Ninh thuËn vµ 1 sè n¬i kh¸c nh­ư TB¾c, TN.

+ HÖ sinh th¸i rõng rËm ¸ nhiÖt ®íi giã mïa th­êng xanh nói thÊp: §«ng B¾c, TN

+ HÖ sinh th¸i rõng ngËp mÆn nhiÖt ®íi giã mïa

+ HÖ sinh th¸i rõng trµm nhiÖt ®íi giã mïa réng nhÊt ë U Minh( cµ mau) Kiªn Giang, §ång th¸p m­ưêi.

* Trong giíi sinh vËt TP loµi nhiÖt ®íi chiÕm ­ưu thÕ.



C©u hái: Ảnh hưởng cña thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.

* AH ®Õn SX n«ng nghiÖp

- NÌn nhiÖt cao khÝ hËu ph©n mïa t¹o ®k cho chóng ta pt n«ng nghiÖp lóa n­íc t¨ng vô ®a d¹ng ho¸ c©y trång vËt nu«i cho n¨ng suÊt cao…

- TÝnh thÊt th­êng cña thêi tiÕt g©y khã kh¨n träng viÖc s¶n xuÊt vµ c­ tró cña con ng­êi, C¸c hiÖn t­îng nh­ b·o lò s­¬ng muèi m­a ®¸… g©y khã kh¨n cho c¬ cÊu c©y trång…

* AH ®Õn c¸c ho¹t ®éng sx kh¸c vµ ®êi sèng

- t¹o ®k thuËn lîi cho pt c¸c ngµnh kinh tÕ nh­ n«ng l©m thuû s¶n GTVT du lÞch vµ c¸c h® khai th¸c, nhÊt lµ vµo mïa kh«

- Khã kh¨n

C¸c h® pt kinh tÕ chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña sù ph©n mïa khÝ hËu vµ mïa n­íc s«ng ngßi
§é Èmcao->dÞch bÖnh
C¸c thiªn tai.
MT suy tho¸i


THI£N NHI£N PH¢N HOA’ §A DANG.

Thiªn nhiªn ph©n ho¸ theo chiÒu B-N

*Nguyªn nh©n

- Do sù thay ®æi khÝ hËu mµ chñ yÕu do sù thay ®æi cña gãc nhËp x¹ tõ B-N (h×nh d¹ng l·nh thæ kÐo dµi tõ B-N) cµng vµo Nam gãc nhËp x¹ cµng lín, nhiÖt ®é t¨ng

- Do ¶nh h­ưëng cña GM§B. không ®Òu lªn c¸c vïng l·nh thæ n­íc ta.



+PhÇn l·nh thæ PhÝa B¾c( BM· trë ra)

Thiªn nhiªn ë ®©y ®Æc tr­ưng cho vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa cã 1 mïa ®«ng l¹nh thÓ hiÖn:

- NhiÖt ®é TB n¨m trªn 20*C

- Do ah cña GM§B nªn cã 1 mïa ®«ng l¹nh vs 2-3 th¸ng nhiªt ®é d­ưíi 18*C râ rÖt nhÊt ë TD&MNBB vµ §B B¾c bé. Biªn ®é nhiÖt TB n¨m lín

C¶nh quan TN tiªu biÓu lµ rõng nhiÖt ®íi Èm giã mïa. Sù ph©n mïa lµm c¶nh s¾c TN thay ®æi

- Mïa ®«ng trêi nhiÒu m©y Ýt mư­a thêi tiÕt l¹nh, c©y rông l¸

- Mïa h¹ nãng Èm m© nhiÒu c©y cèi pt

Trong rõng TP loµi §V,TV nhiÖt ®íi chiÕm ­ưu thÕ. Ngoµi ra cßn cã c¸c lo¹i c©y cËn nhiÖt ®íi nh­ư dÎ, re & c¸c lo¹i c©y «n ®íi (sa mu, p¬ mu) thó cã l«ng dµy (gÊu chån). Vs 1 mïa ®«ng lanh ë §B thÝch hîp cho trång c¸c lo¹i c©y «n ®íi( su hµo…)



+ PhÇn l·nh thæ phÝa Nam

Thiªn nhiªn ë ®©y ®Æc trư­ng cho vïng khÝ hËu cËn xÝch ®¹o giã mïa

- Quanh n¨m nãng, nhiÖt ®é TB trªn 25*C không th¸ng nµo n®é d­íi 20.

- KhÝ hËu ph©n ho¸ thµnh 2 mïa m­a kh« râ rÖt

*C¶nh quan tiªu biÓu

§íi rõng cËn xÝch ®¹o giã mïa, vs TO thùc ®éng vËt thuéc vïg xÝch ®¹o vµ nhiÖt ®íi tõ phư­¬ng Nam d­c­ sang.

Trong rõng xh loµi c©y chÞu h¹n rông l¸ vµo mïa kh« nh­ c¸c loµi c©y thuéc hä DÇu.

H×nh thµnh rõng th­a nhiÖt ®íi kh« ë T©y Nguyªn

§éng vËt tiªu biÓu lµ c¸c lo¹i thó lín vïng cËn nhiÖt ®íi vµ xÝch ®¹o: Voi, Hæ, B¸o,… Vïng ®Çm lÇy cã c¸ sÊu, r¾n, tr¨n...



Thiªn nhiªn ph©n ho¸ theo chiÒu §«ng- T©y

Sù ph©n ho¸ thiªn nhiªn theo chiÒu §«ng- T©y thÓ hiÖn râ nhÊt lµ sù ph©n ho¸ thµnh 3 vïng

Vïng biÓn vµ thÒm lôc ®Þa
Vïng ®ång b»ng ven biÓn
Vïng ®åi nói
* Nguyªn nh©n

Do sù kh¸c nhau gi÷a c¸c vïng do dé cao, h­íng c¸c d·y nói vs sù t¸c ®éng cña c¸c luång giã mïa ®«ng b¾c, giã mïa T©y Nam

Anh h­ưëng cña biÓn §«ng cµng vÒ phÝa T©y cµng gi¶m kÕt hîp vs ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh ( thÊp dÇn theo h­íng T©y B¾c §«ng Nam víi h­ưíng c¸c d·y nói ).



Gi¶i thÝch sù kh¸c nhau gi÷a khÝ hËu vµ thiªn nhiªn vïng nói §«ng B¾c vµ T©y B¾c

+ Vïng nói §«ng B¾c: hư­íng vßng cung cña c¸c d·y nói hót m¹nh vµ ®ãn giã nhËn trùc tiÕp khèi khÝ( GM§B) tõ ph­¬ng B¾c trµn xuèng lµm cho mïa ®«ng ®Õn sím vµ lµ vïng cã mïa ®«ng l¹nh râ rÖt nhÊt n­íc ta.

+ Vïng nói T©y B¾c: khuÊt sau d·y nói Hoµng Liªn S¬n Ýt chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña giã mïa §«ng B¾c. Mïa ®«ng kh« Ýt cã m­a phïn. Vµo mïa h¹ giã mïa T©y Nam bÞ c¸c khèi nói cao nguyªn n¨m ë phÝa Nam ( Méc Ch©u) ng¨n c¶n. Luång giã nµy chØ luån theo c¸c thung lòng s«ng vµo vïng t©y b¾c nªn mïa m­a ë ®©y th­uêng ®Õn muén vµ kÕt thóc sím. PhÇn phÝa Nam cña vïng nh­ư thung lòng S«ng M·, Yªn Ch©u cßn chÞu ¶nh h­ëng cña giã ph¬n T©y Nam kho nãng. ë ®©y cã c¶nh quan rõng th­a nhiÖt ®íi kh«

Vïng T©y B¾c cã khÝ hËu l¹nh chñ yÕu do ®é cao ®Þa h×nh,…



Gi¶i thÝch sù kh¸c nhau vÒ khÝ hËu vµ thiªn nhiªn cña §«ng &T©y Tr­êng S¬n

+ §«ng Trư­êng S¬n: mïa mư­a vµo Thu §«ng (t8 ®Õn t1) do ®ãn nhËn trùc tiÕp cña luång giã thæi h­íng §«ng B¾c tõ biÓn vµo (nh­ GM§B, TÝn phong BCB) b·o ¸p thÊp tõ biÓn ®«ng, d¶i héi tô nhiÖt ®íi. Vµo thêi k× nµy phÝa T©y Trõ¬ng S¬n l¹i lµ mïa kh«. Mïa kh« ë T©y Ng rÊt kh¾c nghiÖt, tËp trung nhiÒu rõng th­ưa nhiÖt ®íi.



+ T©y Tr­ưêng S¬n: mïa m­a vµo h¹ thu do giã mïa T©y Nam mang l¹i. Vµo ®Çu mïa h¹ (t5,6) giã Mh¹ tõ B¾c ¢n §é Dư­¬ng qua vÞnh Ben Gan thæi vµo ®em m­a cho Nam Bé vµ T©y Ng ®ång thêi g©y hiÖu øng ph¬n ®em l¹i giã T©y kh« nãng cho §«ng Tr­ưêg S¬n.

viết cái chữ tây tàu cho ai coi thế?nản!