Download miễn phí Quan điểm của L.Phoiơbắc về văn hoá và con người
L.Phoiơbắc không chỉ tuyên bố, mà còn vận dụng nguyên lý nhân
bản vào học thuyết luân lý của mình. Ông cho rằng, sự khát khao
hạnh phúc nằm trong cơ sở hành động của con người. Con người ai
cũng đều mong muốn điều thiện và tránh cái ác. Cái thiện dấy lên
trong chúng ta cảm xúc thoả mãn, vui mừng và hứng khởi, còn cái
ác làm dấy lên những cảm giác đau đớn, khiếm khuyết, mất mát và
tiêu vong. Do vậy, theo L.Phoiơbắc, cảm giác là điều kiện đầu tiên
của luân lý. Ở đâu không có cảm giác thì ở đó không có sự khác biệt
giữa hạnh phúc và bất hạnh, vui sướng và buồn rầu, thiện và ác,
nghĩa là không có luân lý. L.Phoiơbắc cho rằng, các nhà triết học
Đức, đặc biệt là I.Cantơ đã hoài công khi cố tách luân lý ra khỏi
niềm khao khát hạnh phúc của con người, loại trừ ra khỏi nó những
cái không thể nào tách biệt khỏi con người. L.Phoiơbắc đã đặt luân
lý dựa vào sự mong muốn của con người nhằm thoả mãn những nhu
cầu của mình trong việc đạt tới hạnh phúc đối lập với thứ luân lý
cấm dục, khổ hạnh, giả dối của tôn giáo. Phải chăng đó là thứ luân lý
“ích kỷ”? L.Phoiơbắc trả lời rằng, “dĩ nhiên, nhưng đó cũng là luân
lý giản dị, chân thành, thẳng thắn và chính trực, luân lý mang tính
nhân bản thâm nhập sâu vào máu thịt của con người, mà không phải
thứ luân lý thần thánh, giả dối và hoang tưởng”(8).
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
QUAN ĐIỂM CỦA L.PHOIƠBẮC VỀ VĂN HOÁ VÀ CON NGƯỜINGUYỄN HUY HOÀNG (*)
L.Phoiơbắc đã xây dựng quan điểm về con người trong trường văn
hoá trên cơ sở suy ngẫm và phê phán các di sản tư tưởng trước đó.
Theo ông, ý chí, tư duy và cảm xúc là những năng lực cơ bản được
chế định bởi chính bản chất của con người. Nguyên lý nhân bản
được L.Phoiơbắc vận dụng vào học thuyết luân lý của mình.
L.Phoiơbắc đã mở cửa cho tình yêu, cho cái thiện đi vào suy tư của
ông về văn hoá và con người. Mặc dù còn có một số hạn chế, song
khi xem xét con người và văn hoá dưới góc độ của nguyên lý nhân
bản, L.Phoiơbắc đã có những đóng góp thực sự cho việc phát triển
triết học văn hoá.
L.Phoiơbắc (1804 – 1872) - đại biểu cuối cùng của một trào lưu triết
học đặc sắc, người đã viết chương cuối hùng tráng trên cơ sở của
chủ nghĩa duy vật và vô thần để kết thúc bản giao hưởng “triết học
cổ điển Đức”. Chủ nghĩa duy vật của L.Phoiơbắc là chủ nghĩa nhân
bản. Với một tên gọi như thế, vấn đề văn hoá và con người nằm
trong trường suy ngẫm của ông là một điều dĩ nhiên.
Cùng với sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của cách sản xuất
tư bản chủ nghĩa, mô hình cổ điển về văn hoá dựa trên ba nguyên lý
cơ bản: nhân văn, duy lý và lịch sử đã được hình thành trong triết
học cổ điển phương Tây. Mô hình này đã phát triển theo hai đường
hướng lý giải chủ yếu: cách lý giải theo chủ nghĩa tự nhiên thông
qua các nhà Khai sáng Pháp và cách lý giải theo chủ nghĩa duy tâm
thông qua hai đại biểu xuất sắc của triết học cổ điển Đức - I.Cantơ
và G.V.Ph.Hêghen. Để mô hình cổ điển về văn hoá tiếp tục phát
triển, nó cần được lý giải trên mảnh đất của chủ nghĩa duy vật
và người thực hiện trọng trách đó chính là L.Phoiơbắc.
L.Phoiơbắc bắt đầu học tập và nghiên cứu triết học với tư cách là
học trò của Hêghen. Trong hai năm, ông đã nghe những bài giảng
của Hêghen ở Béclin với lòng nhiệt thành và sự chăm chú. Được đào
luyện trong hệ thống triết học tư biện của Hêghen, những năm đầu
trong sự nghiệp của mình, L.Phoiơbắc trở thành nhà triết học duy
tâm là một điều dĩ nhiên. Nhưng chính nhờ được tui luyện trong cái
“lò bát quái” tư biện ấy, L.Phoiơbắc đã nhìn thấy những mâu thuẫn,
những nghịch lý trong hệ thống triết học của Hêghen. Tuy nhiên,
việc đoạn tuyệt với triết học duy tâm ấy cũng là một quá trình. Ông
viết: “Hêghen đã chuyển những định nghĩa, mà những định nghĩa
này trong chính bản thân mình chẳng có chút gì hiện thực cả, thành
một cái gì đó độc lập. Sự việc cũng lại như thế với tồn tại ở phần mở
đầu của “Khoa học lôgíc”. Có thể hiểu tồn tại theo cách nào khác
như tồn tại không hiện thực, tồn tại không có thật? Vậy thì khái
niệm tồn tại là gì trong sự khác biệt với khái niệm tồn tại hiện tồn,
hiện thực, thật sự? Dĩ nhiên, đó chính là hư vô...”(1). Vấn đề là ở
chỗ, với L.Phoiơbắc, tồn tại thống nhất với cái mang sự tồn tại,
không thể có khả năng cái này tách biệt khỏi cái kia. Sêlinh cũng đã
đưa ra những luận chứng tương tự để chống lại Hêghen, nhưng rồi
chính ông lại bị vướng mắc và lúng túng trong vấn đề này. Kết cục,
cả hai đường hướng của chủ nghĩa duy tâm Đức - Sêlinh và Hêghen
đều cùng phạm một sai lầm: không thừa nhận tồn tại và không biết
đến tồn tại thực sự. Vượt ra khỏi những cái bóng của cả Sêlinh lẫn
Hêghen, L.Phoiơbắc đã xây dựng một chủ nghĩa duy vật mới – chủ
nghĩa duy vật nhân bản.
Trong Những trích đoạn đặc trưng cho tiểu sử triết học của tôi,
L.Phoiơbắc tuyên bố rằng, “Phương pháp của tui nằm ở chỗ (…) đưa
tất cả những cái siêu tự nhiên về với tự nhiên nhờ có con người và
đưa tất cả những cái siêu nhân về với con người nhờ có tự nhiên,
nhưng thường xuyên chỉ dựa vào những sự kiện lịch sử, kinh
nghiệm, trực quan và những ví dụ”(2). Trecnưsepxki cũng đã từng
trình bày phương pháp duy vật nhất nguyên của mình một cách
tương tự như vậy khi cho rằng, nguyên tắc nhân bản chính là việc
nhìn nhận con người như một thực thể thống nhất, chỉ có một bản
tính chứ không phải phân chia cuộc sống con người thành hai nửa
thuộc về những bản tính khác nhau. Theo sự giải thích của
L.Phoiơbắc, con người là một sinh vật có hình thể, vật chất, ở trong
không gian và thời gian và chỉ như vậy, nó mới có năng lực quan sát
và suy nghĩ. Chủ nghĩa duy tâm đem tách cái sinh vật nguyên vẹn ấy
ra làm đôi, tạo nên sự xung đột giữa linh hồn với thể xác hay đem
đồng nhất bản chất con người với tư duy, với ý thức. Triết học nhân
bản khẳng định bản chất con người là một cái gì thống nhất. Vậy,
theo L.Phoiơbắc, bản chất con người là gì?
Trong chương mở đầu cuốn Bản chất đạo Thiên Chúa giáo – tác
phẩm chủ yếu của L.Phoiơbắc, ông đã bàn về bản chất chung của
con người. Trước những câu hỏi: bản chất con người là gì? Đâu là
những dấu hiệu người thực sự trong mỗi con người?… L.Phoiơbắc
đã trả lời rằng, đó chính là lý trí, ý chí và trái tim. Ông khẳng định:
“Con người hoàn thiện có sức mạnh của tư duy, sức mạnh của ý chí
và sức mạnh của tình cảm. Sức mạnh của tư duy là ánh sáng của sự
nhận thức, sức mạnh của ý chí – năng lực của tính cách, sức mạnh
của tình cảm – tình yêu. Lý trí, tình yêu và sức mạnh của ý chí - đó
là những hoàn thiện. Bản chất tuyệt đối và cao quý của con người
như nó vốn có và là mục đích cho sự tồn tại của nó nằm ở trong ý
chí, tư duy và cảm xúc. Con người tồn tại để nhận thức, yêu thương
và ham muốn. Nhưng mục đích của lý trí là như thế nào? – Lý trí.
Của tình yêu? – Tình yêu. Của ý chí? – Tự do ý chí. Chúng ta nhận
thức để nhận thức, yêu thương để yêu thương, mong muốn để ham
muốn, nghĩa là tự do. Thực thể chân chính là thực thể biết tư duy,
biết yêu thương và biết hy vọng nhờ ý chí. Cái hoàn thiện thực sự,
thần thánh thực sự chỉ là cái tồn tại vì chính bản thân mình. Tình
yêu, lý trí và ý chí là những cái như thế. “Ba ngôi” thần thánh được
biểu hiện trong con người và thậm chí ở trên những con người cá
nhân trong sự thống nhất của lý trí, tình yêu và ý chí”(3).
Thực ra, mong muốn xem xét và nhìn nhận những nét đặc trưng cơ
bản của con người hay các năng lực chủ yếu của nó trong sự thống
nhất và hài hòa cũng không phải là vấn đề mới trong lịch sử triết học
và văn hoá. Các nhà triết học thời đại Phục hưng đã có ý định xây
dựng một học thuyết nhất nguyên về con người và cho rằng, các giá
trị Chân, Thiện, Mỹ trong hoạt động của con người không tách rời
nhau và về thực chất, chúng chỉ là một. Tuy nhiên, ngay sau đó, các
nhà triết học tư sản đã xa rời lý tưởng Phục hưng về con người.
Trong các học thuyết của họ, con người được hình dung và xem xét
chỉ ở những nét đặc trưng riêng biệt này hay nét đặc trưng riêng biệt
khác. Không phải ngẫu nhiên mà từ hướ...
Tags: tiểu sử phoiơbắc