Download Luận văn Vận dụng tư tưởng sư phạm tích hợp trong dạy học một số kiến thức về Hạt nhân nguyên tử lớp 12 nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh
Từ kết quả điều tra việc dạy và học vật lý và phần “Hạt nhân nguyên
tử” ở HS, GV tại một số trường THPT. Cơ sở lý luận vận dụng TTSPTH vào
dạy học vật lý ở chương 1 chúng tôi tiến hành tổ chức dạy học một số bài của
chương “ Hạt nhân nguyên tử” theo hướng nghiên cứu của đề tài.
2.4.2.1. Bài 1: Tiến trình dạy học bài “Phản ứng hạt nhân”
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức: - Vận dụng đuợc các định luật bảo toàn vào hiện tuợng
phóng xạ, phát biểu đuợc qui tắc dịch chuyển.
- Biết cách xác định hạt nhân con khi biết phân rã của hạt nhân mẹ.
- Nắm đuợc năng luợng trong phản ứng hạt nhân,dạng năng luợng
ấy.
2. Kĩ năng: Vận dụng kiến thức truớc vào bài học - phân tích, suy luận,
đánh giá, giải thích - Vận dụng kiến thức khoa học
3. Thái độ: - Nghiêm túc, thận trọng trong nghiên cứu;
- Giáo dục kĩ thuật tổng hợp, lòng say mê, yêu thích môn học;
- Trách nhiệm bảo vệ môi truờng.
II. Chuẩn bị cho bài giảng.
1. Giáo viên: Bảng hệ thống tuần hoàn, phiếu học tập.
2. Học sinh:
- Ôn lại: Cấu tạo nguyên tử, hiện tuợng phóng xạ, phản ứng
hạt nhân và các định luật bảo toàn. - Mang theo bảng hệ thống tuần
hoàn.
III. Tiến trình dạy học
1. Kiến thức: - Phản ứng hạt nhân
- Các qui tắc dịch chuyển trong sự phóng xạ
- Năng luợng trong phản ứng hạt nhân.
Để tải bản DOC Đầy Đủ xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
chí này rất cần, 35% GV thấy cần thiết số còn lại cho rằng bình thường.
- Xác định mục tiêu theo chương trình SGK. Có 98% GV xác định theo
tiêu chí này, trong đó 20% GV cho rằng rất cần, 45% GV thấy cần xác định
mục tiêu theo chương trình số còn lại thấy bình thường.
- Xác định mục tiêu theo thái độ tình cảm, nhận thức và đối tượng HS: Có
95% GV thực hiện trong đó 15% GV thấy rất cần, 30% GV thấy cần, số còn lại
thấy bình thường.
- Xác định mục tiêu theo phương pháp và phương tiện dạy học : Có
80% GV xác định theo tiêu chí n ày trong đó có 25% GV cho rằng rất cần
thiết, 35% GV đánh giá là cần, số còn lại xác định bình thường.
2.2.1.3 Những khó khăn giáo viên thường gặp khi dạy “Hạt nhân nguyên tử”
Có 92% GV được phỏng vấn cho rằng kiến thức trừu tượng không
có thí nghiệm trực quan, 80% GV cho rằng trước đây phần kiến thức này
ít có trong đề thi tốt nghiệp, 23% GV cho rằng sử dụng nhiều kiến thức
toán học.
2.2.2 Thực trạng học các kiến thức về “ Vật lý hạt nhân” của HS.
Qua phỏng vấn một số HS về việc học phần “Hạt nhân nguyên tử” tại
một số trường THPT( 150 em thí sinh thi đại học thuộc các tỉnh ), 90 em HS
lớp 12 trường THPT Đồng Hỷ (Phụ lục 2) kết quả cho thấy.
2.2.2.1 Mức độ vận dụng các lĩnh vực khi học phần “Hạt nhân nguyên tử”
* Vận dụng kiến thức vật lý vào đời sống và kỹ thuật:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
49
Có 12% số HS tham gia phỏng vấn cho biết thường xuyên vận dụng,
23% số HS đôi khi có vận dụng vào đời sống và kỹ thuật, số còn lại không
bao giờ vận dụng.
*Liên hệ kiến thức vật lý để định hướng nghề nghiệp:
Có 5% số HS tham gia trả lời cho biết thường xuyên liên hệ, 19% số
HS cho biết đôi khi có liên hệ, số còn lại không bao giờ liên hệ vào định
hướng nghề nghiệp.
*Liên hệ giữa vật lý với các môn học khác:
Có 10% số HS được phỏng vấn có sự liên hệ thường xuyên giữa vật lý
và các môn học khác như toán, hóa, sinh …25% số HS cho rằng đôi khi có sự
liên hệ số còn lại không bao giờ liên hệ.
Trách nhiệm bảo vệ môi trường.
Có 9% số HS được phỏng vấn có sự liên hệ với trách nhiệm bảo vệ môi
trường 21% số HS cho biết đôi khi cũng có liên hệ, số còn lại không quan tâm.
2.2.2.2 Thái độ của HS và khó khăn họ gặp phải khi học phần “ Hạt nhân
nguyên tử”.
* Thái độ của HS đối với phần kiến thức “Hạt nhân nguyên tử”: 12% số
HS được phỏng vấn rất hứng thú, 23% số HS cho rằng có hứng thú, 35% số
HS học bình thường, số còn lại không thích học phần kiến thức này.
* Khó khăn khi học chương“ Hạt nhân nguyên tử”:
Có 43% số HS cho rằng phần kiến thức này trừu tượng,76% số HS cho
rằng không có thí nghiệm trực quan, 30% số HS cho rằng sử dụng nhiều kiến
thức toán, 80% số HS cho rằng phần kiến thức này nằm cuối chương trình ,
không có bài kiểm tra đánh giá chất lượng vì đã cuối năm, phần kiến thức này
trong những năm trước đây ít có trong đề thi.
* Ý kiến của HS về trách nhiệm của GV với kiến thức “Vật lý hạt
nhân” Có 31% số HS tham gia phỏng vấn cho rằng thầy cô rất nhiệt tình tạo
hứng thú môn học, 47% số HS cho rằng các thầy cô nhiệt tình như các phần
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
50
kiến thức khác, 18% số HS cho rằng thầy cô truyền đạt phần kiến thức này
như ở SGK, 4% còn lại các em cho rằng thầy cô dạy cho hết chương trình.
2.2.3 Kết quả thăm dò, nguyên nhân, biện pháp giải quyết việc dạy và học
Từ vị trí, vai trò các kiến thức về “ Hạt nhân nguyên tử”, qua phỏng
vấn khảo sát, một số giáo viên và HS cho thấy: Việc dạy, học vật lý và
chương “Hạt nhân nguyên tử” ở một số trường THPT hiện nay chưa đáp ứng
được nội dung đổi mới PPDH theo hướng tích cực, chủ động, sáng tạo,tạo
niềm tin năng lực tự học cho HS. Biểu hiện qua mức độ thực hiện nhiệm vụ
dạy học và mức độ vận dụng kiến thức vật lý của HS chưa cao.
Bảng thống kê mức độ thực hiện các nhiệm vụ dạy học của giáo viên
Bảng thống kê mức độ vận dụng các lĩnh vực của học sinh:
Mức độ thực hiện.
Các nhiệm vụ dạy học.
Rất
tốt Tốt
Bình
thường
Không
thực hiện
1 Hình thành kiến thức, kỹ năng 7/45 15.5%
18/45
40%
20/45
44.5%
2 Phát triển tư duy, năng lực sáng tạo 5/45 11.1%
13/45
28.9%
25/45
55.6%
2/45
4.4%
3 Giáo dục thế giới quan, nhân cách 3/45 6.6%
9/45
20%
30/45
66.8%
3/45
6.6%
4 Giáo dục kỹ thuật tổng hợp, h/nghiệp 2/45 4.4%
4/45
8.8%
34/45
75.5%
5/45
11.1%
5 Giáo dục môi trường, gắn với đời sống 4/45 8.8%
7/45
15.5%
34/45
75.5%
Mức độ
Lĩnh vực vận dụng
Thường
xuyên Đôi khi
Không
bao giờ
Vận dụng vào đời sống và kỹ thuật 29/240 12%
55/240
23.7%
156
74.3%
Liên hệ để định hướng nghề nghiệp 12/240 5%
23/240
19.2%
205
75.8%
Liên hệ với môn học khác 25/240 10%
60/240
25.%
155/240
65%
Trách nhiệm bảo vệ môi trường 23/240 9.6%
28/240
11.6%
189/240
78.8%
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
51
2.2.3.1. Nguyên nhân
Theo như thống kê vị trí phần kiến thức “Hạt nhân nguyên tử” ở trên,
qua thăm dò ý kiến của một số GV và HS kết quả cho thấy khi dạy và học
phần “Hạt nhân nguyên tử” các nhiệm vụ giáo dục và phát triển HS chưa
được quan tâm đúng mức như nhiệm vụ hình thành kiến thức , kỹ năng. Có
một số nguyên nhân của tình trạng trên.
- Việc xác định mục đích yêu cầu cho từng đơn vị kiến thức của
chương chưa rõ ràng. Nhiệm vụ môn học, bài học và đặc điểm của từng phần
kiến thức chưa bao quát.
- Nội dung kiến thức của từng bài dàn trải, nhiều khái niệm mới, do
chưa lựa chọn chính xác kiến thức trọng tâm, sức ép khiến giáo viên tập trung
nhiều thời gian hoàn thành nội dung bài giảng nên ít quan tâm thực hiện các
mục tiêu giáo dục của bài học.
- Phần “Hạt nhân nguyên tử” bố trí ở cuối chương trình, theo phân phối
chương trình sau chương này không còn bài kiểm tra nào mang tính chất đánh
giá chất lượng HS. Gây cho HS tư tưởng chủ quan, dành nhiều thời gian cho
phần kiến thức khác.
Về chỉ đạo chuyên môn, cuối tháng tư đầu tháng năm là thời điểm các
trường THPT đang tiến hành thi kiểm tra học kỳ hai. Lúc này chương trình
chưa kết thúc nên hầu hết đề thi rất ít đưa nội dung của chương hạt nhân (Vì
chưa học hết chương trình) nên cả GV và HS đều tập trung cho việc ôn tập
thi học kỳ, thời gian dành cho phần kiến thức này chưa hợp lý.
- Phần “Hạt nhân nguyên tử” không có thí nghiệm trực quan, kiến thức trừu
tượng, sử dụng nhiều kiến thức toán học dẫn đến HS có tư tưởng lơ là ngại học.
- GV cũng chưa được bồi dưỡng đầy đủ về phương pháp thực hiện các
nhiệm vụ giáo dục, mặt khác việc thể hiện các nhiệm vụ dạy học đó cũng rất
khó khăn, đòi hỏi GV cần có vốn kiến thức chuyên môn về vật lý hạt nhân sâu
rộng, và đầu tư thời gian thích đáng cho việc thiết kế bài giảng.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
52
2.2.3.2...
Download miễn phí Luận văn Vận dụng tư tưởng sư phạm tích hợp trong dạy học một số kiến thức về Hạt nhân nguyên tử lớp 12 nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh
Từ kết quả điều tra việc dạy và học vật lý và phần “Hạt nhân nguyên
tử” ở HS, GV tại một số trường THPT. Cơ sở lý luận vận dụng TTSPTH vào
dạy học vật lý ở chương 1 chúng tôi tiến hành tổ chức dạy học một số bài của
chương “ Hạt nhân nguyên tử” theo hướng nghiên cứu của đề tài.
2.4.2.1. Bài 1: Tiến trình dạy học bài “Phản ứng hạt nhân”
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức: - Vận dụng đuợc các định luật bảo toàn vào hiện tuợng
phóng xạ, phát biểu đuợc qui tắc dịch chuyển.
- Biết cách xác định hạt nhân con khi biết phân rã của hạt nhân mẹ.
- Nắm đuợc năng luợng trong phản ứng hạt nhân,dạng năng luợng
ấy.
2. Kĩ năng: Vận dụng kiến thức truớc vào bài học - phân tích, suy luận,
đánh giá, giải thích - Vận dụng kiến thức khoa học
3. Thái độ: - Nghiêm túc, thận trọng trong nghiên cứu;
- Giáo dục kĩ thuật tổng hợp, lòng say mê, yêu thích môn học;
- Trách nhiệm bảo vệ môi truờng.
II. Chuẩn bị cho bài giảng.
1. Giáo viên: Bảng hệ thống tuần hoàn, phiếu học tập.
2. Học sinh:
- Ôn lại: Cấu tạo nguyên tử, hiện tuợng phóng xạ, phản ứng
hạt nhân và các định luật bảo toàn. - Mang theo bảng hệ thống tuần
hoàn.
III. Tiến trình dạy học
1. Kiến thức: - Phản ứng hạt nhân
- Các qui tắc dịch chuyển trong sự phóng xạ
- Năng luợng trong phản ứng hạt nhân.
Để tải bản DOC Đầy Đủ xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Tóm tắt nội dung:
tiêuchí này rất cần, 35% GV thấy cần thiết số còn lại cho rằng bình thường.
- Xác định mục tiêu theo chương trình SGK. Có 98% GV xác định theo
tiêu chí này, trong đó 20% GV cho rằng rất cần, 45% GV thấy cần xác định
mục tiêu theo chương trình số còn lại thấy bình thường.
- Xác định mục tiêu theo thái độ tình cảm, nhận thức và đối tượng HS: Có
95% GV thực hiện trong đó 15% GV thấy rất cần, 30% GV thấy cần, số còn lại
thấy bình thường.
- Xác định mục tiêu theo phương pháp và phương tiện dạy học : Có
80% GV xác định theo tiêu chí n ày trong đó có 25% GV cho rằng rất cần
thiết, 35% GV đánh giá là cần, số còn lại xác định bình thường.
2.2.1.3 Những khó khăn giáo viên thường gặp khi dạy “Hạt nhân nguyên tử”
Có 92% GV được phỏng vấn cho rằng kiến thức trừu tượng không
có thí nghiệm trực quan, 80% GV cho rằng trước đây phần kiến thức này
ít có trong đề thi tốt nghiệp, 23% GV cho rằng sử dụng nhiều kiến thức
toán học.
2.2.2 Thực trạng học các kiến thức về “ Vật lý hạt nhân” của HS.
Qua phỏng vấn một số HS về việc học phần “Hạt nhân nguyên tử” tại
một số trường THPT( 150 em thí sinh thi đại học thuộc các tỉnh ), 90 em HS
lớp 12 trường THPT Đồng Hỷ (Phụ lục 2) kết quả cho thấy.
2.2.2.1 Mức độ vận dụng các lĩnh vực khi học phần “Hạt nhân nguyên tử”
* Vận dụng kiến thức vật lý vào đời sống và kỹ thuật:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
49
Có 12% số HS tham gia phỏng vấn cho biết thường xuyên vận dụng,
23% số HS đôi khi có vận dụng vào đời sống và kỹ thuật, số còn lại không
bao giờ vận dụng.
*Liên hệ kiến thức vật lý để định hướng nghề nghiệp:
Có 5% số HS tham gia trả lời cho biết thường xuyên liên hệ, 19% số
HS cho biết đôi khi có liên hệ, số còn lại không bao giờ liên hệ vào định
hướng nghề nghiệp.
*Liên hệ giữa vật lý với các môn học khác:
Có 10% số HS được phỏng vấn có sự liên hệ thường xuyên giữa vật lý
và các môn học khác như toán, hóa, sinh …25% số HS cho rằng đôi khi có sự
liên hệ số còn lại không bao giờ liên hệ.
Trách nhiệm bảo vệ môi trường.
Có 9% số HS được phỏng vấn có sự liên hệ với trách nhiệm bảo vệ môi
trường 21% số HS cho biết đôi khi cũng có liên hệ, số còn lại không quan tâm.
2.2.2.2 Thái độ của HS và khó khăn họ gặp phải khi học phần “ Hạt nhân
nguyên tử”.
* Thái độ của HS đối với phần kiến thức “Hạt nhân nguyên tử”: 12% số
HS được phỏng vấn rất hứng thú, 23% số HS cho rằng có hứng thú, 35% số
HS học bình thường, số còn lại không thích học phần kiến thức này.
* Khó khăn khi học chương“ Hạt nhân nguyên tử”:
Có 43% số HS cho rằng phần kiến thức này trừu tượng,76% số HS cho
rằng không có thí nghiệm trực quan, 30% số HS cho rằng sử dụng nhiều kiến
thức toán, 80% số HS cho rằng phần kiến thức này nằm cuối chương trình ,
không có bài kiểm tra đánh giá chất lượng vì đã cuối năm, phần kiến thức này
trong những năm trước đây ít có trong đề thi.
* Ý kiến của HS về trách nhiệm của GV với kiến thức “Vật lý hạt
nhân” Có 31% số HS tham gia phỏng vấn cho rằng thầy cô rất nhiệt tình tạo
hứng thú môn học, 47% số HS cho rằng các thầy cô nhiệt tình như các phần
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
50
kiến thức khác, 18% số HS cho rằng thầy cô truyền đạt phần kiến thức này
như ở SGK, 4% còn lại các em cho rằng thầy cô dạy cho hết chương trình.
2.2.3 Kết quả thăm dò, nguyên nhân, biện pháp giải quyết việc dạy và học
Từ vị trí, vai trò các kiến thức về “ Hạt nhân nguyên tử”, qua phỏng
vấn khảo sát, một số giáo viên và HS cho thấy: Việc dạy, học vật lý và
chương “Hạt nhân nguyên tử” ở một số trường THPT hiện nay chưa đáp ứng
được nội dung đổi mới PPDH theo hướng tích cực, chủ động, sáng tạo,tạo
niềm tin năng lực tự học cho HS. Biểu hiện qua mức độ thực hiện nhiệm vụ
dạy học và mức độ vận dụng kiến thức vật lý của HS chưa cao.
Bảng thống kê mức độ thực hiện các nhiệm vụ dạy học của giáo viên
Bảng thống kê mức độ vận dụng các lĩnh vực của học sinh:
Mức độ thực hiện.
Các nhiệm vụ dạy học.
Rất
tốt Tốt
Bình
thường
Không
thực hiện
1 Hình thành kiến thức, kỹ năng 7/45 15.5%
18/45
40%
20/45
44.5%
2 Phát triển tư duy, năng lực sáng tạo 5/45 11.1%
13/45
28.9%
25/45
55.6%
2/45
4.4%
3 Giáo dục thế giới quan, nhân cách 3/45 6.6%
9/45
20%
30/45
66.8%
3/45
6.6%
4 Giáo dục kỹ thuật tổng hợp, h/nghiệp 2/45 4.4%
4/45
8.8%
34/45
75.5%
5/45
11.1%
5 Giáo dục môi trường, gắn với đời sống 4/45 8.8%
7/45
15.5%
34/45
75.5%
Mức độ
Lĩnh vực vận dụng
Thường
xuyên Đôi khi
Không
bao giờ
Vận dụng vào đời sống và kỹ thuật 29/240 12%
55/240
23.7%
156
74.3%
Liên hệ để định hướng nghề nghiệp 12/240 5%
23/240
19.2%
205
75.8%
Liên hệ với môn học khác 25/240 10%
60/240
25.%
155/240
65%
Trách nhiệm bảo vệ môi trường 23/240 9.6%
28/240
11.6%
189/240
78.8%
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
51
2.2.3.1. Nguyên nhân
Theo như thống kê vị trí phần kiến thức “Hạt nhân nguyên tử” ở trên,
qua thăm dò ý kiến của một số GV và HS kết quả cho thấy khi dạy và học
phần “Hạt nhân nguyên tử” các nhiệm vụ giáo dục và phát triển HS chưa
được quan tâm đúng mức như nhiệm vụ hình thành kiến thức , kỹ năng. Có
một số nguyên nhân của tình trạng trên.
- Việc xác định mục đích yêu cầu cho từng đơn vị kiến thức của
chương chưa rõ ràng. Nhiệm vụ môn học, bài học và đặc điểm của từng phần
kiến thức chưa bao quát.
- Nội dung kiến thức của từng bài dàn trải, nhiều khái niệm mới, do
chưa lựa chọn chính xác kiến thức trọng tâm, sức ép khiến giáo viên tập trung
nhiều thời gian hoàn thành nội dung bài giảng nên ít quan tâm thực hiện các
mục tiêu giáo dục của bài học.
- Phần “Hạt nhân nguyên tử” bố trí ở cuối chương trình, theo phân phối
chương trình sau chương này không còn bài kiểm tra nào mang tính chất đánh
giá chất lượng HS. Gây cho HS tư tưởng chủ quan, dành nhiều thời gian cho
phần kiến thức khác.
Về chỉ đạo chuyên môn, cuối tháng tư đầu tháng năm là thời điểm các
trường THPT đang tiến hành thi kiểm tra học kỳ hai. Lúc này chương trình
chưa kết thúc nên hầu hết đề thi rất ít đưa nội dung của chương hạt nhân (Vì
chưa học hết chương trình) nên cả GV và HS đều tập trung cho việc ôn tập
thi học kỳ, thời gian dành cho phần kiến thức này chưa hợp lý.
- Phần “Hạt nhân nguyên tử” không có thí nghiệm trực quan, kiến thức trừu
tượng, sử dụng nhiều kiến thức toán học dẫn đến HS có tư tưởng lơ là ngại học.
- GV cũng chưa được bồi dưỡng đầy đủ về phương pháp thực hiện các
nhiệm vụ giáo dục, mặt khác việc thể hiện các nhiệm vụ dạy học đó cũng rất
khó khăn, đòi hỏi GV cần có vốn kiến thức chuyên môn về vật lý hạt nhân sâu
rộng, và đầu tư thời gian thích đáng cho việc thiết kế bài giảng.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
52
2.2.3.2...