dieuquan2006
New Member
Link tải luận văn miễn phí cho ae
Luận văn ThS. Triết học -- Trường Đại học khoa học Xã hội và Nhân văn. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2009
Tìm hiểu chung về điều kiện chính trị, kinh tế - xã hội, văn hóa tư tưởng cho sự hình thành tư tưởng chính trị - xã hội của Minh Mệnh nói riêng và của vương triều Nguyễn nói chung. Phân tích và hệ thống hóa những tư tưởng cơ bản về chính trị - xã hội như: tư tưởng trị nước, đạo làm người, tư tưởng giáo dục và sử dụng hiền tài, trọng nông nghiệp trong một số tác phẩm tiêu biểu của Minh Mệnh, được tập trung một cách hệ thống và đầy đủ nhất trong hai tác phẩm "Minh Mệnh chính yếu" và "Minh mệnh ngự chế văn". Từ đó làm rõ những đóng góp cũng như những mặt còn hạn chế trong tư tưởng chính trị - xã hội của Minh Mệnh
MỤC LỤC Trang
MỞ ĐẦU 2
NỘI DUNG 8
Chƣơng 1: NHỮNG TIỀN ĐỀ HÌNH THÀNH TƢ TƢỞNG
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI CỦA MINH MỆNH
8
1.1. Tiền đề chính trị, kinh tế - xã hội 8
1.2 Tiền đề tư tưởng, văn hoá 23
1.3. Minh Mệnh và một số tác phẩm tiêu biểu 27
Chƣơng 2: NHỮNG TƢ TƢỞNG CƠ BẢN VỀ CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
33
2.1 Tư tưởng trị nước 33
2.1.1 Tư tưởng đức trị kết hợp với pháp trị 33
2.1.2 Tư tưởng an ninh, quốc phòng 52
2..2. Tư tưởng về đạo làm người 68
2.3. Tư tưởng giáo dục và sử dụng hiền tài 78
2.4. Tư tưởng trọng nông nghiệp 89
2.5. Những mặt tích cực và hạn chế trong tư tưởng chính trị – xã
hội của Minh Mệnh. 93
KẾT LUẬN 102
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 105
PHỤ LỤC
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Phong trào đổi mới tư duy do Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI
Đảng Cộng sản Việt Nam đề xướng và lãnh đạo thực hiện từ năm 1986 đã
thổi một luồng gió mới vào công tác nghiên cứu khoa học xã hội. Triều
Nguyễn nói chung và tư tưởng triều Nguyễn nói riêng là đề tài nghiên cứu cơ
bản và quan trọng đã thu hút sự quan tâm đáng kể của giới nghiên cứu khoa
học xã hội trong khoảng ba thập niên trở lại đây. Việc nghiên cứu đến nơi đến
chốn một triều đại phong kiến đã từng là đối tượng của cách mạng có ý nghĩa
hết sức quan trọng cả về mặt lý luận và thực tiễn.
Về mặt lý luận, do hoàn cảnh lịch sử đặc biệt của đất nước, cho đến
trước thời kỳ đổi mới, triều Nguyễn nói chung, tư tưởng triều Nguyễn nói
riêng chỉ được quan tâm nghiên cứu trên một số phương diện nhất định và chủ
yếu là bị phê phán như một đối tượng của cách mạng hơn là đối tượng của
khoa học xã hội. Vì vậy, những tri thức về triều đại này có tính phiến diện,
cùng kiệt nàn và giản đơn. Sau đổi mới, nhận thức được sự thiếu hụt, lệch lạc và
phiến diện trong lý luận về giai đoạn lịch sử quan trọng của dân tộc này, các
ngành khoa học xã hội đã coi nghiên cứu về triều Nguyễn và tư tưởng của
triều đại này như một trong những mảng đề tài chính và quan trọng trong giai
đoạn hiện nay nhằm giải quyết những vấn đề lý luận trọng yếu về mặt sử học,
văn học, tư tưởng, chính trị… . Đã có một chương trình nghiên cứu cấp nhà
nước chuyên biệt, lâu dài về triều Nguyễn với hội thảo khoa học lần thứ ba
được tổ chức tháng 11- 2008. Ngoài ra, nhiều đề tài cấp bộ và hội thảo khoa
học quốc gia và quốc tế có liên quan đến triều Nguyễn đã được thực hiện.
Những vấn đề lý luận cơ bản về triều Nguyễn như vị trí và vai trò lịch sử của
triều Nguyễn trong tiến trình lịch sử dân tộc, những đóng góp và sai lầm trong
lãnh đạo xây dựng và bảo vệ đất nước của triều Nguyễn, những giá trị và hạn
chế trong văn hoá và tư tưởng của triều Nguyễn… đã từng bước được giải
quyết trên những bình diện mới. Mặc dù vậy, để có được một nhận thức
khách quan, đầy đủ và khoa học về triều Nguyễn, và đặc biệt để các tri thức
lịch sử này tham gia hữu ích vào giải quyết những vấn đề thực tiễn mới nảy
sinh trong những bối cảnh mới của đất nước hiện nay thì các nhà nghiên cứu
vẫn còn phải nỗ lực hơn nữa trong lĩnh vực còn đầy câu hỏi chưa trả lời này.
Về mặt thực tiễn, Đảng Cộng sản Việt Nam đang lãnh đạo toàn dân tiến
hành công cuộc cải cách, đổi mới toàn diện đất nước nhằm mục tiêu “dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh”. Để đạt được mục tiêu ấy,
không chỉ cần một Đảng lãnh đạo sáng suốt, một bộ máy nhà nước hoạt động
hiệu quả, một khối đại đoàn kết toàn dân quyết tâm theo đuổi mục tiêu mà
còn cần một đường lối chính trị đúng đắn, phù hợp với quy luật khách quan.
Trong bối cảnh quốc tế đầy biến động hiện nay, xây dựng một mô hình phát
triển đất nước vừa thích ứng với tình hình quốc tế, vừa đảm bảo được các mục
tiêu chính trị - xã hội của dân tộc là một trong những thách thức hàng đầu mà
lịch sử đặt ra cho dân tộc ta để phát triển. Trong việc giải quyết nhiệm vụ này,
việc khảo cứu lại mô hình chính trị triều Nguyễn, đặc biệt là triều vua Minh
Mệnh với sự xây dựng một đường lối chính trị - xã hội đặc thù làm nên một
trong những triều đại hùng phát triển nhất Đông Nam Á trong nửa đầu thế kỷ
XIX, sẽ góp một phần nhỏ cho việc tham khảo, tổng kết kinh nghiệm tư tưởng
chính trị và bài học lịch sử về xây dựng đường lối chính trị và quản lý đất
nước.
Do sức hấp dẫn và tính cấp thiết về lý luận, thực tiễn của chủ đề
triều Nguyễn và tư tưởng triều Nguyễn như trên, tui chọn đề tài “Tìm hiểu tƣ
tƣởng chính trị - xã hội trong một số tác phẩm tiêu biểu của Minh Mệnh”
làm đề tài luận văn cao học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài.
Việc nghiên cứu những tư tưởng về chính trị - xã hội của Minh Mệnh
đã được nhiều nhà khoa học, sử học quan tâm, chú ý và có mặt trong rất nhiều
các công trình nghiên cứu.
Các tác phẩm lịch sử tư tưởng: bộ “Nho giáo” của học giả Trần Trọng
Kim được ấn hành tại Hà Nội vào những năm 30 thế kỷ XX. Trần Trọng Kim
coi nho giáo như một thứ bảo vật của dân tộc và rất đắc dụng trong việc trị
quốc an dân, là phong cách tốt nhất để thiết lập tôn ty trật tự xã hội. Qua đó
ông phân tích đường lối trị quốc mà Nho giáo chiếm vị trị độc tôn của một số
nhà vua ở các triều đại trong đó có Minh Mệnh.
Công trình được giải thưởng Hồ Chí Minh của Giáo sư Trần Văn Giàu
“Sự phát triển của tƣ tƣởng Việt Nam từ thế kỷ XIX đến Cách mạng
tháng Tám”.
Gần đây có một số cuốn sách và các sách báo, tạp chí, luận văn thạc sĩ,
tiến sĩ triết học cũng đi vào nghiên cứu một số khía cạnh của các vấn đề tư
tưởng chính trị của vương triều Nguyễn nói chung và Minh Mệnh nói riêng
như: Đỗ Bang “ Tổ chức bộ máy nhà nước dưới triều Nguyễn”, Mai Khắc
Ứng (1996) Chính sách khuyến nông dưới thời Minh Mệnh, NXB Văn Hoá
Thông tin…Đặc biệt là 2 công trình: Nguyễn Minh Tường trong tác phẩm
“Cải cách hành chính dƣới triều Nguyễn”, ở mục III (chương I) đã bàn về
tư tưởng chính trị của Minh Mệnh. Vì là vấn đề không thuộc trọng tâm của
cuốn sách nên tác giả Nguyễn Minh Tường chỉ mới nêu những nét khái quát
về tư tưởng chính trị của Minh Mệnh, chứ chưa đi sâu vào phân tích mọi mặt
của tư tưởng chính trị này. Tác giả Nguyễn Minh Tường nhận định: “Dưới
triều Minh Mệnh, tinh thần pháp trị được đề cao hơn nữa và thực hiện rất
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Luận văn ThS. Triết học -- Trường Đại học khoa học Xã hội và Nhân văn. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2009
Tìm hiểu chung về điều kiện chính trị, kinh tế - xã hội, văn hóa tư tưởng cho sự hình thành tư tưởng chính trị - xã hội của Minh Mệnh nói riêng và của vương triều Nguyễn nói chung. Phân tích và hệ thống hóa những tư tưởng cơ bản về chính trị - xã hội như: tư tưởng trị nước, đạo làm người, tư tưởng giáo dục và sử dụng hiền tài, trọng nông nghiệp trong một số tác phẩm tiêu biểu của Minh Mệnh, được tập trung một cách hệ thống và đầy đủ nhất trong hai tác phẩm "Minh Mệnh chính yếu" và "Minh mệnh ngự chế văn". Từ đó làm rõ những đóng góp cũng như những mặt còn hạn chế trong tư tưởng chính trị - xã hội của Minh Mệnh
MỤC LỤC Trang
MỞ ĐẦU 2
NỘI DUNG 8
Chƣơng 1: NHỮNG TIỀN ĐỀ HÌNH THÀNH TƢ TƢỞNG
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI CỦA MINH MỆNH
8
1.1. Tiền đề chính trị, kinh tế - xã hội 8
1.2 Tiền đề tư tưởng, văn hoá 23
1.3. Minh Mệnh và một số tác phẩm tiêu biểu 27
Chƣơng 2: NHỮNG TƢ TƢỞNG CƠ BẢN VỀ CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
33
2.1 Tư tưởng trị nước 33
2.1.1 Tư tưởng đức trị kết hợp với pháp trị 33
2.1.2 Tư tưởng an ninh, quốc phòng 52
2..2. Tư tưởng về đạo làm người 68
2.3. Tư tưởng giáo dục và sử dụng hiền tài 78
2.4. Tư tưởng trọng nông nghiệp 89
2.5. Những mặt tích cực và hạn chế trong tư tưởng chính trị – xã
hội của Minh Mệnh. 93
KẾT LUẬN 102
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 105
PHỤ LỤC
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Phong trào đổi mới tư duy do Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI
Đảng Cộng sản Việt Nam đề xướng và lãnh đạo thực hiện từ năm 1986 đã
thổi một luồng gió mới vào công tác nghiên cứu khoa học xã hội. Triều
Nguyễn nói chung và tư tưởng triều Nguyễn nói riêng là đề tài nghiên cứu cơ
bản và quan trọng đã thu hút sự quan tâm đáng kể của giới nghiên cứu khoa
học xã hội trong khoảng ba thập niên trở lại đây. Việc nghiên cứu đến nơi đến
chốn một triều đại phong kiến đã từng là đối tượng của cách mạng có ý nghĩa
hết sức quan trọng cả về mặt lý luận và thực tiễn.
Về mặt lý luận, do hoàn cảnh lịch sử đặc biệt của đất nước, cho đến
trước thời kỳ đổi mới, triều Nguyễn nói chung, tư tưởng triều Nguyễn nói
riêng chỉ được quan tâm nghiên cứu trên một số phương diện nhất định và chủ
yếu là bị phê phán như một đối tượng của cách mạng hơn là đối tượng của
khoa học xã hội. Vì vậy, những tri thức về triều đại này có tính phiến diện,
cùng kiệt nàn và giản đơn. Sau đổi mới, nhận thức được sự thiếu hụt, lệch lạc và
phiến diện trong lý luận về giai đoạn lịch sử quan trọng của dân tộc này, các
ngành khoa học xã hội đã coi nghiên cứu về triều Nguyễn và tư tưởng của
triều đại này như một trong những mảng đề tài chính và quan trọng trong giai
đoạn hiện nay nhằm giải quyết những vấn đề lý luận trọng yếu về mặt sử học,
văn học, tư tưởng, chính trị… . Đã có một chương trình nghiên cứu cấp nhà
nước chuyên biệt, lâu dài về triều Nguyễn với hội thảo khoa học lần thứ ba
được tổ chức tháng 11- 2008. Ngoài ra, nhiều đề tài cấp bộ và hội thảo khoa
học quốc gia và quốc tế có liên quan đến triều Nguyễn đã được thực hiện.
Những vấn đề lý luận cơ bản về triều Nguyễn như vị trí và vai trò lịch sử của
triều Nguyễn trong tiến trình lịch sử dân tộc, những đóng góp và sai lầm trong
lãnh đạo xây dựng và bảo vệ đất nước của triều Nguyễn, những giá trị và hạn
chế trong văn hoá và tư tưởng của triều Nguyễn… đã từng bước được giải
quyết trên những bình diện mới. Mặc dù vậy, để có được một nhận thức
khách quan, đầy đủ và khoa học về triều Nguyễn, và đặc biệt để các tri thức
lịch sử này tham gia hữu ích vào giải quyết những vấn đề thực tiễn mới nảy
sinh trong những bối cảnh mới của đất nước hiện nay thì các nhà nghiên cứu
vẫn còn phải nỗ lực hơn nữa trong lĩnh vực còn đầy câu hỏi chưa trả lời này.
Về mặt thực tiễn, Đảng Cộng sản Việt Nam đang lãnh đạo toàn dân tiến
hành công cuộc cải cách, đổi mới toàn diện đất nước nhằm mục tiêu “dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh”. Để đạt được mục tiêu ấy,
không chỉ cần một Đảng lãnh đạo sáng suốt, một bộ máy nhà nước hoạt động
hiệu quả, một khối đại đoàn kết toàn dân quyết tâm theo đuổi mục tiêu mà
còn cần một đường lối chính trị đúng đắn, phù hợp với quy luật khách quan.
Trong bối cảnh quốc tế đầy biến động hiện nay, xây dựng một mô hình phát
triển đất nước vừa thích ứng với tình hình quốc tế, vừa đảm bảo được các mục
tiêu chính trị - xã hội của dân tộc là một trong những thách thức hàng đầu mà
lịch sử đặt ra cho dân tộc ta để phát triển. Trong việc giải quyết nhiệm vụ này,
việc khảo cứu lại mô hình chính trị triều Nguyễn, đặc biệt là triều vua Minh
Mệnh với sự xây dựng một đường lối chính trị - xã hội đặc thù làm nên một
trong những triều đại hùng phát triển nhất Đông Nam Á trong nửa đầu thế kỷ
XIX, sẽ góp một phần nhỏ cho việc tham khảo, tổng kết kinh nghiệm tư tưởng
chính trị và bài học lịch sử về xây dựng đường lối chính trị và quản lý đất
nước.
Do sức hấp dẫn và tính cấp thiết về lý luận, thực tiễn của chủ đề
triều Nguyễn và tư tưởng triều Nguyễn như trên, tui chọn đề tài “Tìm hiểu tƣ
tƣởng chính trị - xã hội trong một số tác phẩm tiêu biểu của Minh Mệnh”
làm đề tài luận văn cao học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài.
Việc nghiên cứu những tư tưởng về chính trị - xã hội của Minh Mệnh
đã được nhiều nhà khoa học, sử học quan tâm, chú ý và có mặt trong rất nhiều
các công trình nghiên cứu.
Các tác phẩm lịch sử tư tưởng: bộ “Nho giáo” của học giả Trần Trọng
Kim được ấn hành tại Hà Nội vào những năm 30 thế kỷ XX. Trần Trọng Kim
coi nho giáo như một thứ bảo vật của dân tộc và rất đắc dụng trong việc trị
quốc an dân, là phong cách tốt nhất để thiết lập tôn ty trật tự xã hội. Qua đó
ông phân tích đường lối trị quốc mà Nho giáo chiếm vị trị độc tôn của một số
nhà vua ở các triều đại trong đó có Minh Mệnh.
Công trình được giải thưởng Hồ Chí Minh của Giáo sư Trần Văn Giàu
“Sự phát triển của tƣ tƣởng Việt Nam từ thế kỷ XIX đến Cách mạng
tháng Tám”.
Gần đây có một số cuốn sách và các sách báo, tạp chí, luận văn thạc sĩ,
tiến sĩ triết học cũng đi vào nghiên cứu một số khía cạnh của các vấn đề tư
tưởng chính trị của vương triều Nguyễn nói chung và Minh Mệnh nói riêng
như: Đỗ Bang “ Tổ chức bộ máy nhà nước dưới triều Nguyễn”, Mai Khắc
Ứng (1996) Chính sách khuyến nông dưới thời Minh Mệnh, NXB Văn Hoá
Thông tin…Đặc biệt là 2 công trình: Nguyễn Minh Tường trong tác phẩm
“Cải cách hành chính dƣới triều Nguyễn”, ở mục III (chương I) đã bàn về
tư tưởng chính trị của Minh Mệnh. Vì là vấn đề không thuộc trọng tâm của
cuốn sách nên tác giả Nguyễn Minh Tường chỉ mới nêu những nét khái quát
về tư tưởng chính trị của Minh Mệnh, chứ chưa đi sâu vào phân tích mọi mặt
của tư tưởng chính trị này. Tác giả Nguyễn Minh Tường nhận định: “Dưới
triều Minh Mệnh, tinh thần pháp trị được đề cao hơn nữa và thực hiện rất
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links