Tổ chức kế toán nguyên vật liệu trong các doanh nghiệp sản xuất

doanh nghiệp.
Trên cơ sở phân tích về lý luận và sự hiểu biết về thực tế, em nhận thấy công tác quản lý và hạch toán nguyên vật liệu đóng vai trò quan trọng trong toàn bộ công tác kế toán. Em mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài: "Tổ chức kế toán nguyên vật liệu trong các doanh nghiệp sản xuất".
Không kể phần mở đầu và kết luận, chuyên đề cuối khoá được chia ra làm 2 phần :
Phần I: Những vấn đề lý luận cơ bản trong tổ chức kế toán nguyên vật
liệu trong các doanh nghiệp sản xuất.
Phần II: Thực trạng và một số giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán nguyên vật liệu trong các doanh nghiệp sản xuất
Phần I
Những vấn đề lý luận cơ bản trong công tác kế toán nguyên vật liệu ở doanh nghiệp sản xuất
I. Vai trò, đặc điểm, yêu cầu quản lý nguyên vật liệu trong doanh nghiệp sản xuất.
1. Khái niêm, vai trò của nguyên vật liệu.
Vật liệu là những đối tượng lao động thể hiện dưới dạng vật hoá.
Vật liệu là một trong ba yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất, là cơ sở vật chất cấu thành nên thực thể sản phẩm. Trong quá trình tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, vật liệu bị tiêu hao và chuyển toàn bộ giá trị một lần vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ.
2. Đặc điểm của vật liệu.
– Vật liệu chỉ tham gia vào một chu kỳ sản xuất kinh doanh nhất định và toàn bộ giá trị vật liệu được chuyển hết một lần vào chi phí kinh doanh trong kỳ.
– Việc tổ chức bến bãi, kho tàng phải được thực hiện tốt để độ bảo quản đối với từng loại vật liệu, tránh hư hỏng, mất mát hao hụt. Đảm bảo là một trong những yêu cầu quản lý đối với vật liệu.
– Sử dụng nguyên vật liệu hợp lý, tiết kiệm trên cơ sở xác định mức và dự toán chi phí.
– Trong khâu dự trữ, đòi hỏi phải xác định được mức dự trữ tối đa và tối thiểu.
Xuất phát từ vai trò, đặc điểm của nguyên vật liệu trong quá trình sản xuất kinh doanh đòi hỏi phải quản lý chặt chẽ vật liệu sử dụng ở mọi khâu từ khâu mua, bảo quản tới khâu sử dụng và dự trữ.
II. Nhiệm vụ và nội dung của công tác kế toán nguyên vật liệu trong doanh nghiệp sản xuất.
1. Nhiệm vụ của công tác kế toán nguyên vật liệu.
– Tổ chức đánh giá, phân loại vật liệu phù hợp với các nguyên tắc, yêu cầu quản lý thống nhất của nhà nước và của doanh nghiệp.
– Tổ chức chứng từ, tài khoản, sổ kế toán phù hợp với phương pháp kế toán hàng tồn kho của doanh nghiệp để ghi chép, phân loại tổng hợp số liệu về tình hình hiện có và sự biến động tăng giảm của vật liệu trong quá trình sản xuất kinh doanh, cung cấp số liệu kịp thời để tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành.
– Tiến hành việc phân tích đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch mua, tình hình sử dụng vật liệu trong sản xuất kinh doanh.
2. Phân loại vật liệu.
Căn cứ vào nội dung kinh tế, vai trò của vật liệu trong quá trình sản xuất kinh doanh, vào yêu cầu quản lý của doanh nghiệp. Vật liệu được chia thành các loại sau:
– Nguyên vật liệu chính: là loại vật liệu khi sử dụng vào quá trình sản xuất thì nó tham gia cấu thành nên thực thể vật chất của sản phẩm. Trong những doanh nghiệp khác nhau thì nguyên vật liệu chính cũng khác nhau. Nguyên vật liệu chính dùng vào sản xuất hình thành nên chi phí vật liệu trực tiếp.
– Nguyên vật liệu phụ: là khi tham vào quá trình sản xuất thì nó kết hợp với vật liệu chính làm thay đổi màu sắc, mùi vị, hình dáng để góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, mẫu mã phong phú...
– Nhiên liệu: là những thứ tạo ra nhiệt năng như: than đá, củi, xăng, dầu... Nhiên liệu được sử dụng phục vụ cho công nghệ sản xuất sản phẩm, cho phương tiện vận tải, máy móc, thiết bị hoạt động trong quá trình sản xuất kinh doanh.
– Bao bì đóng gói: là những thứ vật liệu dùng để đóng gói những sản phẩm đã làm ra.
– Phụ tùng thay thế: là phụ tùng thay thế một số bộ phận của dụng cụ, máy móc thiết bị sản xuất, phương tiện vận tải và tài sản cố định như: săm lốp...
– Thiết bị xây dựng cơ bản: là thiết bị dùng để đầu tư cho xây dựng cơ bản, bao gồm các loại thiết bị cần lắp và thiết bị không cần lắp, công cụ, khí cụ...
– Phế liệu: là những thứ loại ra trong quá trình sản xuất, có thể sử dụng lại hay bán ra ngoài. Phế liệu còn có thể thu hồi được khi thanh lý tài sản cố định hay công cụ công cụ khi có sản phẩm hỏng không thể thay thế được.
Vật liệu khác: Bao gồm các loại vật liệu còn lại ngoài các thứ chưa kể trên như đinh vít... đặc chủng.
Việc phân loại như trên có ưu điểm là giúp người quản lý thấy rõ vai trò và tác dụng của từng loại vật liệu trong quá trình sản xuất kinh doanh. Qua đó đưa ra quyết định về quản lý và hạch toán từng loại nhằm nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng nguyên vật liệu. Tuy nhiên cách phân loại này còn bộc lộ một số nhược điểm : Nhiều khi rất khó phân loại ở một doanh nghiệp, có lúc nguyên vật liệu chính được sử dụng như nguyên vật liệu phụ.
Nội dung của công tác kế toán nguyên vật liệu.
Tính giá vật liệu nhập
Trong hạch toán vật liệu được tính theo giá thực tế ( giá gốc) . Tuỳ theo doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp hay khấu trừ mà trong giá thực tế có thể có thuế GTGT ( nếu tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp ) hay không có thuế GTGT ( nếu tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ )
Với vật liệu mua ngoài : Giá thực tế gồm giá mua ghi trên hoá đơn người bán ( + ) thuế nhập khẩu ( nếu có ) và các chi phí thu mua thực tế ( chi phí vận chuyển , bốc dỡ , chi phí nhân viên thu mua , chi phí của bộ phận thu mua độc lập , chi phí thuê kho , thuê bãi , tiền phạt lưu kho , lưu hàng , lưu bãi ...) trừ các khoản giảm gia hàng mua được hưởng .
Với vật liệu tự sản xuất : tình theo giá thành sản phẩm thực tế ( giá thành công xưởng thực tế ).
Với vật liệu thuê ngoài gia công , chế biến : Giá thực tế gồm gía trị vật liệu xuất chế biến cùng các chi phí liên quan ( tiền thuê gia công , chế biến , chi phí vận chuyển , bốc dỡ...)
Với vật liệu nhận đóng góp từ các đơn vị , tổ chức các cá nhân tham gia liên doanh : Giá thực tế là giá thoả thuận do các bên xác định cộng chi phí tiếp nhận ( nếu có )
Với phế liệu : giá ước tính thực tế có thể sử dụng được hay giá trị thu hồi tối thiểu.
Với vật liệu được tặng , thưởng : tính theo giá thị trường tương đương cộng chi phí tiếp nhận ( nếu có )
Tính giá vật liệu xuất
*Tính theo đơn giá bình quân vật liệu , công cụ công cụ tồn đầu kỳ
Giá thực Số lượng Đơn giá
thực tế = xuất X bình quân
xuất kho kho đầu kỳ
Đơn giá Giá thực tế tồn
=
bình quân đầu kỳ
đầu kỳ Số lượng tồn đầu kỳ
*Tính theo đơn giá bình quân tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ :
+
=
Về cơ bản phương pháp này giống phương pháp trên nhưng đơn giá vật liệu được tính bình quân cho cả số tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ
Đơn giá Giá thực tế Giá thực tế
bình tồn đầu kỳ nhập trong kỳ
quân Số lượng tồn trong kỳ + Số lượng nhập trong kỳ
Giá thực tế xuất kho cũng được tính bằng cách lấy số lượng xuất kho nhân với đơn giá bình quân.
*Tính theo g...