Download Tiểu luận Tạm giữ trong tố tụng hình sự - Lý luận và thực tiễn
Để đảm bảo cho yêu cầu kịp thời đấu tranh chống tội phạm trên các vùng biển của đất nước, lực lượng Cảnh sát biển đã được thành lập và lực lượng này cũng cần có thẩm quyền bắt người trong trường hợp khẩn cấp và thẩm quyền tạm giữ. Tuy nhiên, Điều 81 BLTTHS năm 2003 lại không quy định thẩm quyền ra lệnh bắt khẩn cấp cho lực lượng này, thế nhưng Khoản 2, Điều 86 BLTTHS lại quy định cho lực lượng này có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ.
Mặt khác, theo quy định của pháp luật TTHS hiện hành thì các cơ quan Hải quan, cơ quan Kiểm lâm được tham gia vào một số hoạt động TTHS như khởi tố vụ án, tiến hành những hoạt động điều tra ban đầu như: “ ra quyết định khởi tố vụ án, lấy lời khai Xét cần ngăn chặn ngay người có hành vi phạm tội chạy trốn thì tạm giữ ngay người đó và xin lệnh tạm giữ của cơ quan có thẩm quyền ” Tuy nhiên, cũng chưa có quy định chính thức nào trong BLTTHS cho phép cơ quan Hải quan, Kiểm lâm có quyền bắt khẩn cấp hay tạm giữ và như vậy thì người đã thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội vẫn được tự do, tẩu tán tang tài vật, trốn tránh pháp luật
Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho
- Các cơ quan có thẩm quyền xác đinh được ngay việc bắt khẩn cấp hay bắt quả tang đối với họ là không có căn cứ.
- Ngay sau khi bắt người khẩn cấp hay bắt người phạm tội quả tang, ngay sau khi có người ra tự thú, đầu thú các cơ quan có thẩm quyền đã xác định được đầy đủ căn cứ để có thể khởi tố vụ án hay khởi tố bị can đối với người bị bắt, người tự thú, đầu thú nên đã ra các quyết định khởi tố cần thiết và cũng đã xác định được ngay căn cứ để có thể tạm giam đối với họ nên đã gia lệnh tạm giam đối với bị can mà không cần tạm giữ. hay ngay sau khi bắt khẩn cấp hay phạm tội quả tang, ngay sau khi có người ra tự thú, đầu thú đã xác định đầy đủ căn cứ để khởi tố vụ án và khởi tố bị can nên cơ quan có thẩm quyền không ra quyết định tạm giữ, rồi sau khi đã ra quyết định khởi tố cần thiết nhưng xét thấy không cần thiết phải tạm giam bị can nên cơ quan có thẩm quyền để cho bị can được tại ngoại mà không cần thiết phải tạm giam bị can.
Ngoài các trường hợp nêu trên, nếu sau khi bắt khẩn cấp hay bắt quả tang, các cơ quan có thẩm quyền bắt đã gửi lệnh bắt cho Viện kiểm sát để Viện kiểm sát kiểm sát việc bắt và Viện kiểm sát đã không phê chuẩn việc đó thì cũng không được ra quyết định tạm giữ đối với người bị bắt. Một vấn đề đặt ra về đối tượng có thể bị áp dụng biện pháp tạm giữ, đó là những trường hợp một người đang bị truy nã, bị bắt lại nhưng địa điểm bắt ở xa nơi cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền giải quyết vụ này. Trong thời gian báo cho cơ quan có thẩm quyền đến để nhận lại bi can, bị cáo mà họ truy nã thì cơ quan đã bắt được bị can, bị cáo có quyền ra quyết định tạm giữ, tạm giam hay không? Về nguyên tắc thì không một ai có thể bị bắt, giữ mà không có quyết định các cơ quan có thẩm quyền. Để giải quyết vấn đề nêu trên, tại Thông tư số 03 ngày 7/11/1995 giữa Tòa án nhân dân tối cao – Viện kiểm sát nhân dân tối cao – Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) đã có điều chỉnh. Và theo tinh thần của Thông tư 03 thì việc tạm giữ có thể áp dụng đối với người bị bắt truy nã, tức là có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo, người bị thi hành án mà trốn tránh, nói cách khác, đối tượng có thể áp dụng biện pháp tạm giữ không chỉ là những người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp hay phạm tội quả tang mà có thể áp dụng cả đối với người bị bắt theo lệnh truy nã. Tất nhiên trong trường hợp này thì mục đích của biện pháp tạm giữ là nhằm tạo điều kiện về thời gian để cơ quan nơi đã ra lệnh truy nã đến nhận lại người bị bắt theo lệnh hay theo yêu cầu truy nã của họ. Rõ ràng việc tạm giữ người trong trường hợp này là cần thiết và vấn đề này đã được bổ sung vào trong quy định của BLTTHS 2003. (5)
4. Thẩm quyền tạm giữ
Khoản 2 Điều 86 BLTTHS quy định “ Những người có quyền ra lệnh bắt khẩn cấp quy định tại khoản 2 Điều 81 của Bộ luật này, Chỉ huy trưởng vùng cảnh sát biển có quyền ra quyết định tạm giữ”. Theo khoản 2 Điều 86 quy định về thẩm quyền ra lệnh bắt người trong trường hợp khẩn cấp thì có bốn nhóm người có quyền ra lệnh bắt khẩn cấp, gồm những nhóm người sau đây:
- Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra các cấp (gồm: cơ quan điều tra trong công an nhân dân, cơ quan điều tra trong quân đội nhân dân, cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao)
- Người chỉ huy đơn vị quân đội độc lập cấp trung đoàn và tương đương; người chỉ huy đồn biên phòng ở hải đảo và biên giới.
- Người chỉ huy tàu bay, sân bay, tàu biển khi tàu bay, tàu biển đã rời sân bay, bến cảng.
- Chỉ huy trưởng vùng cảnh sát biển.
Theo quy định BLTTHS 2003 thì cơ quan điều tra cấp huyện trở lên mới có quyền ra lệnh tạm giữ. Chính quyền và công an cấp xã, phường, thị trấn không có quyền tạm giữ theo thủ tục tố tụng hình sự. Thực hiện quy định này, khi nhận người bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang hay đang bị truy nã thì UBND xã, phường hay thị trấn phải tiến hành lập biên bản phạm tội quả tang, biên bản bắt người đang bị truy nã và giải ngay người bị bắt đến cơ quan có thẩm quyền.
Như vậy, những người có quyền ra quyết định tạm giữ không hoàn toàn là những người thay mặt của các cơ quan tiến hành tố tụng mà bao gồm cả những người của các cơ quan Nhà nước khác hay trong lực lượng vũ trang. (7)
5. Thủ tục tạm giữ
Như Bộ luật tố tụng hình sự đã quy định thì việc tạm giữ phải có lệnh viết của người có thẩm quyền. Quyết định tạm giữ không đòi hỏi phải có sự phê chuẩn của Viện Kiểm Sát trước khi thi hành. Nhưng “ Trong thời hạn 12 giờ, kể từ khi ra quyết định tạm giữ, quyết định tạm giữ phải được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp. Nếu xét thấy việc tạm giữ không có căn cứ hay không cần thiết thì Viện kiểm sát ra quyết định hủy bỏ quyết định tạm giữ và người ra quyết định tạm giữ phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ.
Quyết định tạm giữ phải ghi rõ lý do tạm giữ, thời hạn tạm giữ ngày hết hạn tạm giữ và giao cho người bị tạm giữ một bản.” (Khoản 3 Điều 86 BLTTHS năm 2003)
Căn cứ những quy định tại Điều 86 BLTTHS và xuất phát từ thực tiễn áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm giữ, đó là trên thực tế đã phát sinh thêm một số đối tượng như: những người đang bị truy nã khi bị bắt, người phạm tội tự thú, đầu thú cũng cần tạm giữ để chờ xử lý, và cũng phát sinh thêm một loại chủ thể cần có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ, đó là chỉ huy trưởng vùng cảnh sát biển, cũng như nghiên cứu về thẩm quyền, thủ tục, mục đích tạm giữ thì có thể đưa ra khái niệm về biện pháp ngăn chặn này như sau: “Tạm giữ là biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự, do cơ quan v
Download miễn phí Tiểu luận Tạm giữ trong tố tụng hình sự - Lý luận và thực tiễn
Để đảm bảo cho yêu cầu kịp thời đấu tranh chống tội phạm trên các vùng biển của đất nước, lực lượng Cảnh sát biển đã được thành lập và lực lượng này cũng cần có thẩm quyền bắt người trong trường hợp khẩn cấp và thẩm quyền tạm giữ. Tuy nhiên, Điều 81 BLTTHS năm 2003 lại không quy định thẩm quyền ra lệnh bắt khẩn cấp cho lực lượng này, thế nhưng Khoản 2, Điều 86 BLTTHS lại quy định cho lực lượng này có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ.
Mặt khác, theo quy định của pháp luật TTHS hiện hành thì các cơ quan Hải quan, cơ quan Kiểm lâm được tham gia vào một số hoạt động TTHS như khởi tố vụ án, tiến hành những hoạt động điều tra ban đầu như: “ ra quyết định khởi tố vụ án, lấy lời khai Xét cần ngăn chặn ngay người có hành vi phạm tội chạy trốn thì tạm giữ ngay người đó và xin lệnh tạm giữ của cơ quan có thẩm quyền ” Tuy nhiên, cũng chưa có quy định chính thức nào trong BLTTHS cho phép cơ quan Hải quan, Kiểm lâm có quyền bắt khẩn cấp hay tạm giữ và như vậy thì người đã thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội vẫn được tự do, tẩu tán tang tài vật, trốn tránh pháp luật
Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho
Tóm tắt nội dung:
t định chứ không phụ thuộc vào biện pháp bắt, hay nói cách khác, biện pháp tạm giữ không phải là biện pháp ngăn chặn bắt buộc phải áp dụng sau khi bắt người. Vấn đề đặt ra là khi nào cơ quan có thẩm quyền có thể ra quyết định tạm giữ? Còn khi nào không cần thiết tạm giữ? Do đó chúng ta cần quán triệt được mục đích của việc tạm giữ trong TTHS. Mặc dù trong BLTTHS không quy định rõ mục đích của việc tạm giữ nhưng qua các điều luật về tạm giữ thì chúng thấy việc tạm giữ người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp hay phạm tội quả tang, người tự thú, đầu thú là nhằm có điều kiện để tiếp tục xác minh thêm về hành vi phạm tội của người bị bắt, người ra tự thú, đầu thú để làm rõ thêm căn cứ của việc khởi tố vụ án cũng như khởi tố bị can đối với người họ. Tinh thần này cũng đã được thể hiện qua các quy phạm tại các Điều như Điều 83 Điều 87 của BLTTHS. Khoản 3 Điều 87 quy định: “ Trong khi tạm giữ, nếu không đủ căn cứ khởi tố bị can thì phải trả tự do cho người bị tạm giữ”. Như vậy sau khi bị bắt trong trường hợp khẩn cấp hay phạm tội quả tang , hay khi người phạm tội ra đầu thú, tự thú thì họ có thể không bị tạm giữ trong các trường hợp sau đây:- Các cơ quan có thẩm quyền xác đinh được ngay việc bắt khẩn cấp hay bắt quả tang đối với họ là không có căn cứ.
- Ngay sau khi bắt người khẩn cấp hay bắt người phạm tội quả tang, ngay sau khi có người ra tự thú, đầu thú các cơ quan có thẩm quyền đã xác định được đầy đủ căn cứ để có thể khởi tố vụ án hay khởi tố bị can đối với người bị bắt, người tự thú, đầu thú nên đã ra các quyết định khởi tố cần thiết và cũng đã xác định được ngay căn cứ để có thể tạm giam đối với họ nên đã gia lệnh tạm giam đối với bị can mà không cần tạm giữ. hay ngay sau khi bắt khẩn cấp hay phạm tội quả tang, ngay sau khi có người ra tự thú, đầu thú đã xác định đầy đủ căn cứ để khởi tố vụ án và khởi tố bị can nên cơ quan có thẩm quyền không ra quyết định tạm giữ, rồi sau khi đã ra quyết định khởi tố cần thiết nhưng xét thấy không cần thiết phải tạm giam bị can nên cơ quan có thẩm quyền để cho bị can được tại ngoại mà không cần thiết phải tạm giam bị can.
Ngoài các trường hợp nêu trên, nếu sau khi bắt khẩn cấp hay bắt quả tang, các cơ quan có thẩm quyền bắt đã gửi lệnh bắt cho Viện kiểm sát để Viện kiểm sát kiểm sát việc bắt và Viện kiểm sát đã không phê chuẩn việc đó thì cũng không được ra quyết định tạm giữ đối với người bị bắt. Một vấn đề đặt ra về đối tượng có thể bị áp dụng biện pháp tạm giữ, đó là những trường hợp một người đang bị truy nã, bị bắt lại nhưng địa điểm bắt ở xa nơi cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền giải quyết vụ này. Trong thời gian báo cho cơ quan có thẩm quyền đến để nhận lại bi can, bị cáo mà họ truy nã thì cơ quan đã bắt được bị can, bị cáo có quyền ra quyết định tạm giữ, tạm giam hay không? Về nguyên tắc thì không một ai có thể bị bắt, giữ mà không có quyết định các cơ quan có thẩm quyền. Để giải quyết vấn đề nêu trên, tại Thông tư số 03 ngày 7/11/1995 giữa Tòa án nhân dân tối cao – Viện kiểm sát nhân dân tối cao – Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) đã có điều chỉnh. Và theo tinh thần của Thông tư 03 thì việc tạm giữ có thể áp dụng đối với người bị bắt truy nã, tức là có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo, người bị thi hành án mà trốn tránh, nói cách khác, đối tượng có thể áp dụng biện pháp tạm giữ không chỉ là những người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp hay phạm tội quả tang mà có thể áp dụng cả đối với người bị bắt theo lệnh truy nã. Tất nhiên trong trường hợp này thì mục đích của biện pháp tạm giữ là nhằm tạo điều kiện về thời gian để cơ quan nơi đã ra lệnh truy nã đến nhận lại người bị bắt theo lệnh hay theo yêu cầu truy nã của họ. Rõ ràng việc tạm giữ người trong trường hợp này là cần thiết và vấn đề này đã được bổ sung vào trong quy định của BLTTHS 2003. (5)
4. Thẩm quyền tạm giữ
Khoản 2 Điều 86 BLTTHS quy định “ Những người có quyền ra lệnh bắt khẩn cấp quy định tại khoản 2 Điều 81 của Bộ luật này, Chỉ huy trưởng vùng cảnh sát biển có quyền ra quyết định tạm giữ”. Theo khoản 2 Điều 86 quy định về thẩm quyền ra lệnh bắt người trong trường hợp khẩn cấp thì có bốn nhóm người có quyền ra lệnh bắt khẩn cấp, gồm những nhóm người sau đây:
- Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra các cấp (gồm: cơ quan điều tra trong công an nhân dân, cơ quan điều tra trong quân đội nhân dân, cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao)
- Người chỉ huy đơn vị quân đội độc lập cấp trung đoàn và tương đương; người chỉ huy đồn biên phòng ở hải đảo và biên giới.
- Người chỉ huy tàu bay, sân bay, tàu biển khi tàu bay, tàu biển đã rời sân bay, bến cảng.
- Chỉ huy trưởng vùng cảnh sát biển.
Theo quy định BLTTHS 2003 thì cơ quan điều tra cấp huyện trở lên mới có quyền ra lệnh tạm giữ. Chính quyền và công an cấp xã, phường, thị trấn không có quyền tạm giữ theo thủ tục tố tụng hình sự. Thực hiện quy định này, khi nhận người bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang hay đang bị truy nã thì UBND xã, phường hay thị trấn phải tiến hành lập biên bản phạm tội quả tang, biên bản bắt người đang bị truy nã và giải ngay người bị bắt đến cơ quan có thẩm quyền.
Như vậy, những người có quyền ra quyết định tạm giữ không hoàn toàn là những người thay mặt của các cơ quan tiến hành tố tụng mà bao gồm cả những người của các cơ quan Nhà nước khác hay trong lực lượng vũ trang. (7)
5. Thủ tục tạm giữ
Như Bộ luật tố tụng hình sự đã quy định thì việc tạm giữ phải có lệnh viết của người có thẩm quyền. Quyết định tạm giữ không đòi hỏi phải có sự phê chuẩn của Viện Kiểm Sát trước khi thi hành. Nhưng “ Trong thời hạn 12 giờ, kể từ khi ra quyết định tạm giữ, quyết định tạm giữ phải được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp. Nếu xét thấy việc tạm giữ không có căn cứ hay không cần thiết thì Viện kiểm sát ra quyết định hủy bỏ quyết định tạm giữ và người ra quyết định tạm giữ phải trả tự do ngay cho người bị tạm giữ.
Quyết định tạm giữ phải ghi rõ lý do tạm giữ, thời hạn tạm giữ ngày hết hạn tạm giữ và giao cho người bị tạm giữ một bản.” (Khoản 3 Điều 86 BLTTHS năm 2003)
Căn cứ những quy định tại Điều 86 BLTTHS và xuất phát từ thực tiễn áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm giữ, đó là trên thực tế đã phát sinh thêm một số đối tượng như: những người đang bị truy nã khi bị bắt, người phạm tội tự thú, đầu thú cũng cần tạm giữ để chờ xử lý, và cũng phát sinh thêm một loại chủ thể cần có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ, đó là chỉ huy trưởng vùng cảnh sát biển, cũng như nghiên cứu về thẩm quyền, thủ tục, mục đích tạm giữ thì có thể đưa ra khái niệm về biện pháp ngăn chặn này như sau: “Tạm giữ là biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự, do cơ quan v