quydang2002
New Member
Đề tài Thiết kế nguồn mạ một chiều (không đảo chiều) với các số liệu cho trước
Các số liệu cho trước:
Thiết kế nguồn mạ một chiều (không đảo chiều) chiều các thông sơố sau:
Phương án Các số liệu cho trước
Điện áp ra (V) Dòng tải max (A)
1 10 -24 1000
Nguồn mạ làm việc theo nguyên tắc giữ dòng điện mạ không đổi trong quá trình mà. Mạch phải có khâu bảo vệ chống ngắn mạch.
II. Mục lục đồ án:
1. Công nghệ mạ điện và yêu cầu kỹ thuật của công nghệ 3
2. Phương án tổng thể 7
3. Sơ đồ cấu trúc, nguyên lý mạch thiết kế và thuyết minh sự hoạt động của sơ đồ với đồ thị minh hoạ 18
4. Tính toán mạch lực 30
5. Tính toán mạch điều khiển 38
6. Bảng trị số toàn bộ các phần tử và linh kiện tính toán được trong mục 4,5
7. Kết luận 49
8. Tài liệu tham khảo 50
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
ThÕ kû XX ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña nhiÒu ph¸t minh quan träng, mét trong nh÷ng ph¸t minh ®ã ®· cho ra ®êi ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. Vµo n¨m 1902 kü s ngêi Anh John Flening s¸ng chÕ ra Thyratran, n¨m 1948 hai nhµ vËt lý ngêi Mü lµ John Bardeen vµ W.H Bratlain s¸ng chÕ ra trasitor, ®Õn n¨m 1956 nhãm kü s cña h·ng Bell - Telephone cho ra ®êi s¶n phÈm Thyristor ®Çu tiªn. KÓ tõ ®ã ®Õn nay ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö cña thÕ giíi ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ngêi ta ®· chÕ t¹o ra nh÷ng thiÕt bÞ b¸n dÉn cã c«ng suÊt lín h¬n nh ®ièt, tri¾c, trasistor chÞu ®iÖn ¸p cao vµ dßng ®iÖn lín kÓ c¶ nh÷ng thiÕt bÞ b¸n dÉn cùc nhá nh: vi m¹ch, vi m¹ch ®a chøc n¨ng, vi xö lý … lµ nh÷ng phÇn tö thiÕt yÕu trong m¹ch ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ b¸n dÉn c«ng suÊt ®Çu tiªn.
Ngµy nµy, kh«ng riªng g× ë c¸c níc ph¸t triÓn, ngay c¶ ë níc ta c¸c thiÕt bÞ b¸n dÉn ®· vµ ®ang th©m nhËp vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ c¶ trong lÜnh vùc sinh ho¹t. C¸c xÝ nghiÖp nhµ m¸y nh thuû ®iÖn, xi m¨ng, giÊy, dÖt sîi, ®ãng tµu, c«ng nghiÖp m¹… ®ang sö dông ngµy cµng nhiÒu nh÷ng thµnh tùu cña c«ng nghiÖp ®iÖn tö. §ã lµ nh÷ng minh chøng cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp nµy. §Æc biÖt lµ ngµnh c«ng nghiÖp m¹ ®iÖn. Nã øng dông ®iÖn tö c«ng xuÊt ®Ó chÕ t¹o ra nguån ®iÖn mét chiÒu æn ®Þnh phï hîp víi viÖc m¹ ®iÖn vµ tham gia ®iÒu khiÓn tù ®éng trong suèt qu¸ tr×nh m¹. Nhê m¹ ®iÖn t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã ®é bÒn cao, n©ng cao tÝnh thÈm mü ®Ó phôc vô trong y tÕ, c«ng nghiÖp nhÑ còng nh øng dông trong cuéc sèng ®Ó trang trÝ.
Trong qu¸ tr×nh lµm vµ hoµn thµnh ®å ¸n m«n häc, em ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy TrÇn Träng Minh. §©y lµ lÇn ®Çu lµm ®å ¸n m«n häc víi ®Ò tµi míi mÎ cã liªn quan ®Õn nhiÒu m«n häc kh¸c. MÆc dï em ®· cè g¾ng nhng ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái hÕt khiÕm khuyÕt. Em rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy, c« ®Ó ®å ¸n ®îc hoµn chØnh h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ Néi, th¸ng 08 n¨m 2005
Sinh viªn: Lu V¨n Minh
I. C¸c sè liÖu cho tríc:
ThiÕt kÕ nguån m¹ mét chiÒu (kh«ng ®¶o chiÒu) chiÒu c¸c th«ng s è sau:
Ph¬ng ¸n
C¸c sè liÖu cho tríc
§iÖn ¸p ra (V)
Dßng t¶i max (A)
1
10 ¸ 24
1000
Nguån m¹ lµm viÖc theo nguyªn t¾c gi÷ dßng ®iÖn m¹ kh«ng ®æi trong qu¸ tr×nh mµ. M¹ch ph¶i cã kh©u b¶o vÖ chèng ng¾n m¹ch.
II. Môc lôc ®å ¸n:
1. C«ng nghÖ m¹ ®iÖn vµ yªu cÇu kü thuËt cña c«ng nghÖ 3
2. Ph¬ng ¸n tæng thÓ 7
3. S¬ ®å cÊu tróc, nguyªn lý m¹ch thiÕt kÕ vµ thuyÕt minh sù ho¹t ®éng cña s¬ ®å víi ®å thÞ minh ho¹ 18
4. TÝnh to¸n m¹ch lùc 30
5. TÝnh to¸n m¹ch ®iÒu khiÓn 38
6. B¶ng trÞ sè toµn bé c¸c phÇn tö vµ linh kiÖn tÝnh to¸n ®îc trong môc 4,5
7. KÕt luËn 49
8. Tµi liÖu tham kh¶o 50
PhÇn I: C«ng nghÖ m¹ ®iÖn vµ yªu cÇu kü thuËt
cña c«ng nghÖ
I. Giíi thiÖu chung:
ThÕ kû XX ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña nhiÒu ph¸t minh quan träng. Mét trong c¸c ph¸t minh ®ã ®· cho ra ®êi ngµnh c«ng nghÖ ®iÖn tö. Vµo n¨m 1902, kü s ngêi Anh John Flening s¸ng chÕ ra Thyratran. N¨m 1948, 2 nhµ vËt lý ngêi Mü lµ John Barden vµ W. Hbratlain s¸ng chÕ ra Transistor. §Õn n¨m 1950, nhãm kü s cña h·ng Bell. Telephone cho ra ®êi s¶n phÈm Thyristor ®Çu tiªn. KÓ tõ ®ã ®Õn nay, ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö cña thÕ giíi ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ngêi ta ®· chÕ t¹o ra nh÷ng thiÕt bÞ b¸n dÉn cùc nhá nh vi m¹ch, vi m¹ch ®a chøc n¨ng, vi xö lý … lµ nh÷ng phÇn tö thiÕt yÕu trong m¹ch ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ b¸n dÉn c«ng suÊt ®Çu tiªn.
Ngµy nay, kh«ng riªng g× ë c¸c níc ph¸t triÓn, ngay ë c¶ níc ta c¸c thiÕt bÞ b¸n dÉn ®· vµ ®ang th©m nhËp vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ c¶ trong lÜnh vùc sinh ho¹t. C¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp nh thuû ®iÖn, xi m¨ng, giÊy, dÖt sîi, c«ng nghÖ m¹ … ®ang sö dông ngµy cµng nhiÒu nh÷ng thµnh tù cña ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. §ã lµ nh÷ng minh chøng cho sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp nµy. §Æc biÖt lµ ngµnh c«ng nghÖp m¹ ®iÖn. Nã øng dông ®iÖn tö c«ng suÊt ®Ó t¹o ra nguån ®iÖn 1 chiÒu æn ®Þnh phï hîp víi viÖc m¹ ®iÖn vµ tham gia ®iÒu khiÓn tù ®éng trong suÊt qu¸ tr×nh m¹. Nhê m¹ ®iÖn t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã ®é bÒn cao, n©ng cao tÝnh thÈm mü ®Ó phôc vô trong y tÕ, c«ng nghiÖp nhÑ còng nh øng dông trong cuéc sèng ®Ó trang trÝ … M¹ ®iÖn cã t¸c dông chèng ¨n mßn, phôc håi kÝch thíc, t¨ng ®é cøng, t¹o ph¶n quang, dÉn ®iÖn…
Trong m¹ ®iÖn, vËt liÖu nÒn cã thÓ lµ kim lo¹i, hîp kim ®«i khi cßn cã thÓ lµ vËt liÖu dÎo, gèm sø, composit. Líp m¹ cïng t¬ng tù cã thÓ lµ kim lo¹i, hîp kim, composit cña kim lo¹i gèm, kim lo¹i chÊt dÎo. Xu híng chung lµ dïng vËt liÖu nÒn rÎ s½n cã, vËt liÖu m¹ ®¾t quÝ hiÕm nhng chØ lµ líp vá máng bªn ngoµi.
A. C«ng nghÖ m¹ ®iÖn
M¹ ®iÖn ®¬n gi¶n cã thÓ lµ qu¸ tr×nh kÕt tña kim lo¹i lªn bÒ mÆt nÒn 1 líp phñ cã tÝnh chÊt c¬ lý ho¸ … ®¸p øng yªu cµu kü thuËt. Tuy nhiªn chØ nh÷ng c«ng nghÖ æn ®Þnh, bÒn trong thêi gian dµi míi ®îc sö dông trong s¶n xuÊt. M¹ ®iÖn thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n (ph¶n øng ph©n tÝch ho¸ häc x¶y ra díi t¸c dông cña dßng ®iÖn mét chiÒu). Qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n tæng quÊt trªn ®ièt x¶y ra qu¸ tr×nh hoµ tan kim lo¹i ®iÖn cùc ®ièt.
M-ne => Mn
Trªn catèt, c¸c cation nhËn ®iÖn tö t¹o thµnh nguyªn tö kim lo¹i m¹:
M+n + ne => M
Trong m¹ ®iÖn, anèt vµ catèt ®îc nèi víi nguån 1 chiÒu t¹o ®iÖn thÕ riªng (+) cho anèt vµ (-) cho catèt mét c¸ch æn ®Þnh vµ ng©m trong bÓ dung dÞch (bÓ m¹ ®iÖn). Anèt ®îc thay thÕ b»ng vËt liÖu m¹, mét sè trêng hîp sö dông anèt tr¬, th× vËt liÖu mµ chÝnh lµ nh÷ng dung dÞch trong bÓ m¹. Catèt lµ vËt cÇn m¹ (vËt liÖu nÒn), anèt (hoÆc dung dÞch) sÏ ®ãng vai trß lµ chÊt nhêng ®iÖn tö.
Trong qu¸ tr×nh m¹ ®iÖn bao gåm rÊt nhiÒu giai ®o¹n vµ c¸c bíc nèi tiÕp nhau. VÝ dô ë catèt.
Cation Mn+mH20 di chuyÓn tõ dung dÞch vµo trong bÒ mÆt catèt. Cation mÊt vá Hy®rat (mH20) tiÕp xóc trùc tiÕp víi bÒ mÆt. §iÖn tö tõ catèt ®iÒn vµo v¸nh ®iÖn tö ho¸ trÞ cña cation biÕn nã thµnh nguyªn tö kim lo¹i trung hoµ ë d¹ng hÊp thu. C¸c nguyªn tö kim lo¹i sÏ t¹o thµnh mÇm tinh thÓ míi. Tõ ®ã c¸c tinh thÓ kÕt hîp thµnh líp m¹.
B. Yªu cÇu kü thuËt:
§Ó qu¸ tr×nh m¹ thµnh c«ng:
Gia c«ng ®óng kü thuËt cho catèt
- Chän ®óng vËt liÖu cho anèt, thµnh phÇn dung dÞch m¹, mËt ®é dßng ®iÖn vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®iÖn ph©n kh¸c, sù æn ®Þnh dßng ®iÖn trong qu¸ tr×nh m¹. Cã rÊt nhiÒu yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sù thµnh c«ng còng nh chÊt lîng m¹ ®iÖn. Nhng ®å ¸n lµ thiÕt kÕ nguån m¹ nªn ta chØ quan t©m ®Õn ¶nh hëng cña nguån cung cÊp cho qu¸ tr×nh m¹ cã vai trß rÊt quan träng ®Õn sù thµnh c«ng còng nh chÊt lîng vµ ®é bÒn cña líp m¹.
Do yªu cÇu c«ng nghÖ b¾t buéc ph¶i cã nguån ®iÖn 1 chiÒu nªn ta dïng dßng ®iÖn 1 chiÒu kh«ng ®¶o chiÒu. Dßng ®iÖn 1 chiÒu kh«ng ®¶o chiÒu æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh m¹ sÏ cho ra nh÷ng s¶n phÈm cã líp m¹ ®Òu vµ bãng. §iÖn ¸p 1 chiÒu ph¶i t¬ng ®èi b»ng ph¼ng. Dßng ®iÖn 1 chiÒu ®i vµo 2 cùc kim lo¹i nhng vµo dung dÞch th× ®iÖn thÕ catèt (cùc ©m) trë lªn ©m h¬n, ®iÖn thÕ anèt (cùc d¬ng) trë lªn ®¬ng h¬n. Sù thay ®æi ®iÖn thÕ nh vËy gäi lµ sù ph©n cùc. Sù ph©n cùc cã quan hÖ mËt thiÕt víi m¹ vµ quyÕt ®Þnh ®îc líp m¹ kÕt tinh min.
Kh¶ n¨ng ph©n bè tèt, líp m¹ ph©n bè ®ång ®Òu. Lµm hy®r« tho¸t ra m¹nh, lµm gi¶m hiÖu suÊt dßng ®iÖn vµ ®é b¸m líp m¹.
Ph©n cùc anèt lµm anèt hoµ tan kh«ng b×nh thêng, ¶nh hëng sù ph©n cùc ®Õn líp m¹ cã mÆt lîi, cã mÆt h¹i. Trong qóa tr×nh m¹ ph¶i lîi dông mÆt lîi, khèng chÕ lµm mÊt ®i mÆt h¹i. §a sè trêng hîp muèn líp m¹ min, kh¶ n¨ng ph©n bè tèt ph¶i n©ng ca...
Download miễn phí Đề tài Thiết kế nguồn mạ một chiều (không đảo chiều) với các số liệu cho trước
Các số liệu cho trước:
Thiết kế nguồn mạ một chiều (không đảo chiều) chiều các thông sơố sau:
Phương án Các số liệu cho trước
Điện áp ra (V) Dòng tải max (A)
1 10 -24 1000
Nguồn mạ làm việc theo nguyên tắc giữ dòng điện mạ không đổi trong quá trình mà. Mạch phải có khâu bảo vệ chống ngắn mạch.
II. Mục lục đồ án:
1. Công nghệ mạ điện và yêu cầu kỹ thuật của công nghệ 3
2. Phương án tổng thể 7
3. Sơ đồ cấu trúc, nguyên lý mạch thiết kế và thuyết minh sự hoạt động của sơ đồ với đồ thị minh hoạ 18
4. Tính toán mạch lực 30
5. Tính toán mạch điều khiển 38
6. Bảng trị số toàn bộ các phần tử và linh kiện tính toán được trong mục 4,5
7. Kết luận 49
8. Tài liệu tham khảo 50
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
Lêi nãi ®ÇuThÕ kû XX ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña nhiÒu ph¸t minh quan träng, mét trong nh÷ng ph¸t minh ®ã ®· cho ra ®êi ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. Vµo n¨m 1902 kü s ngêi Anh John Flening s¸ng chÕ ra Thyratran, n¨m 1948 hai nhµ vËt lý ngêi Mü lµ John Bardeen vµ W.H Bratlain s¸ng chÕ ra trasitor, ®Õn n¨m 1956 nhãm kü s cña h·ng Bell - Telephone cho ra ®êi s¶n phÈm Thyristor ®Çu tiªn. KÓ tõ ®ã ®Õn nay ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö cña thÕ giíi ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ngêi ta ®· chÕ t¹o ra nh÷ng thiÕt bÞ b¸n dÉn cã c«ng suÊt lín h¬n nh ®ièt, tri¾c, trasistor chÞu ®iÖn ¸p cao vµ dßng ®iÖn lín kÓ c¶ nh÷ng thiÕt bÞ b¸n dÉn cùc nhá nh: vi m¹ch, vi m¹ch ®a chøc n¨ng, vi xö lý … lµ nh÷ng phÇn tö thiÕt yÕu trong m¹ch ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ b¸n dÉn c«ng suÊt ®Çu tiªn.
Ngµy nµy, kh«ng riªng g× ë c¸c níc ph¸t triÓn, ngay c¶ ë níc ta c¸c thiÕt bÞ b¸n dÉn ®· vµ ®ang th©m nhËp vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ c¶ trong lÜnh vùc sinh ho¹t. C¸c xÝ nghiÖp nhµ m¸y nh thuû ®iÖn, xi m¨ng, giÊy, dÖt sîi, ®ãng tµu, c«ng nghiÖp m¹… ®ang sö dông ngµy cµng nhiÒu nh÷ng thµnh tùu cña c«ng nghiÖp ®iÖn tö. §ã lµ nh÷ng minh chøng cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp nµy. §Æc biÖt lµ ngµnh c«ng nghiÖp m¹ ®iÖn. Nã øng dông ®iÖn tö c«ng xuÊt ®Ó chÕ t¹o ra nguån ®iÖn mét chiÒu æn ®Þnh phï hîp víi viÖc m¹ ®iÖn vµ tham gia ®iÒu khiÓn tù ®éng trong suèt qu¸ tr×nh m¹. Nhê m¹ ®iÖn t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã ®é bÒn cao, n©ng cao tÝnh thÈm mü ®Ó phôc vô trong y tÕ, c«ng nghiÖp nhÑ còng nh øng dông trong cuéc sèng ®Ó trang trÝ.
Trong qu¸ tr×nh lµm vµ hoµn thµnh ®å ¸n m«n häc, em ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy TrÇn Träng Minh. §©y lµ lÇn ®Çu lµm ®å ¸n m«n häc víi ®Ò tµi míi mÎ cã liªn quan ®Õn nhiÒu m«n häc kh¸c. MÆc dï em ®· cè g¾ng nhng ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái hÕt khiÕm khuyÕt. Em rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy, c« ®Ó ®å ¸n ®îc hoµn chØnh h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ Néi, th¸ng 08 n¨m 2005
Sinh viªn: Lu V¨n Minh
I. C¸c sè liÖu cho tríc:
ThiÕt kÕ nguån m¹ mét chiÒu (kh«ng ®¶o chiÒu) chiÒu c¸c th«ng s è sau:
Ph¬ng ¸n
C¸c sè liÖu cho tríc
§iÖn ¸p ra (V)
Dßng t¶i max (A)
1
10 ¸ 24
1000
Nguån m¹ lµm viÖc theo nguyªn t¾c gi÷ dßng ®iÖn m¹ kh«ng ®æi trong qu¸ tr×nh mµ. M¹ch ph¶i cã kh©u b¶o vÖ chèng ng¾n m¹ch.
II. Môc lôc ®å ¸n:
1. C«ng nghÖ m¹ ®iÖn vµ yªu cÇu kü thuËt cña c«ng nghÖ 3
2. Ph¬ng ¸n tæng thÓ 7
3. S¬ ®å cÊu tróc, nguyªn lý m¹ch thiÕt kÕ vµ thuyÕt minh sù ho¹t ®éng cña s¬ ®å víi ®å thÞ minh ho¹ 18
4. TÝnh to¸n m¹ch lùc 30
5. TÝnh to¸n m¹ch ®iÒu khiÓn 38
6. B¶ng trÞ sè toµn bé c¸c phÇn tö vµ linh kiÖn tÝnh to¸n ®îc trong môc 4,5
7. KÕt luËn 49
8. Tµi liÖu tham kh¶o 50
PhÇn I: C«ng nghÖ m¹ ®iÖn vµ yªu cÇu kü thuËt
cña c«ng nghÖ
I. Giíi thiÖu chung:
ThÕ kû XX ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña nhiÒu ph¸t minh quan träng. Mét trong c¸c ph¸t minh ®ã ®· cho ra ®êi ngµnh c«ng nghÖ ®iÖn tö. Vµo n¨m 1902, kü s ngêi Anh John Flening s¸ng chÕ ra Thyratran. N¨m 1948, 2 nhµ vËt lý ngêi Mü lµ John Barden vµ W. Hbratlain s¸ng chÕ ra Transistor. §Õn n¨m 1950, nhãm kü s cña h·ng Bell. Telephone cho ra ®êi s¶n phÈm Thyristor ®Çu tiªn. KÓ tõ ®ã ®Õn nay, ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö cña thÕ giíi ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ngêi ta ®· chÕ t¹o ra nh÷ng thiÕt bÞ b¸n dÉn cùc nhá nh vi m¹ch, vi m¹ch ®a chøc n¨ng, vi xö lý … lµ nh÷ng phÇn tö thiÕt yÕu trong m¹ch ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ b¸n dÉn c«ng suÊt ®Çu tiªn.
Ngµy nay, kh«ng riªng g× ë c¸c níc ph¸t triÓn, ngay ë c¶ níc ta c¸c thiÕt bÞ b¸n dÉn ®· vµ ®ang th©m nhËp vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ c¶ trong lÜnh vùc sinh ho¹t. C¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp nh thuû ®iÖn, xi m¨ng, giÊy, dÖt sîi, c«ng nghÖ m¹ … ®ang sö dông ngµy cµng nhiÒu nh÷ng thµnh tù cña ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. §ã lµ nh÷ng minh chøng cho sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp nµy. §Æc biÖt lµ ngµnh c«ng nghÖp m¹ ®iÖn. Nã øng dông ®iÖn tö c«ng suÊt ®Ó t¹o ra nguån ®iÖn 1 chiÒu æn ®Þnh phï hîp víi viÖc m¹ ®iÖn vµ tham gia ®iÒu khiÓn tù ®éng trong suÊt qu¸ tr×nh m¹. Nhê m¹ ®iÖn t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã ®é bÒn cao, n©ng cao tÝnh thÈm mü ®Ó phôc vô trong y tÕ, c«ng nghiÖp nhÑ còng nh øng dông trong cuéc sèng ®Ó trang trÝ … M¹ ®iÖn cã t¸c dông chèng ¨n mßn, phôc håi kÝch thíc, t¨ng ®é cøng, t¹o ph¶n quang, dÉn ®iÖn…
Trong m¹ ®iÖn, vËt liÖu nÒn cã thÓ lµ kim lo¹i, hîp kim ®«i khi cßn cã thÓ lµ vËt liÖu dÎo, gèm sø, composit. Líp m¹ cïng t¬ng tù cã thÓ lµ kim lo¹i, hîp kim, composit cña kim lo¹i gèm, kim lo¹i chÊt dÎo. Xu híng chung lµ dïng vËt liÖu nÒn rÎ s½n cã, vËt liÖu m¹ ®¾t quÝ hiÕm nhng chØ lµ líp vá máng bªn ngoµi.
A. C«ng nghÖ m¹ ®iÖn
M¹ ®iÖn ®¬n gi¶n cã thÓ lµ qu¸ tr×nh kÕt tña kim lo¹i lªn bÒ mÆt nÒn 1 líp phñ cã tÝnh chÊt c¬ lý ho¸ … ®¸p øng yªu cµu kü thuËt. Tuy nhiªn chØ nh÷ng c«ng nghÖ æn ®Þnh, bÒn trong thêi gian dµi míi ®îc sö dông trong s¶n xuÊt. M¹ ®iÖn thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n (ph¶n øng ph©n tÝch ho¸ häc x¶y ra díi t¸c dông cña dßng ®iÖn mét chiÒu). Qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n tæng quÊt trªn ®ièt x¶y ra qu¸ tr×nh hoµ tan kim lo¹i ®iÖn cùc ®ièt.
M-ne => Mn
Trªn catèt, c¸c cation nhËn ®iÖn tö t¹o thµnh nguyªn tö kim lo¹i m¹:
M+n + ne => M
Trong m¹ ®iÖn, anèt vµ catèt ®îc nèi víi nguån 1 chiÒu t¹o ®iÖn thÕ riªng (+) cho anèt vµ (-) cho catèt mét c¸ch æn ®Þnh vµ ng©m trong bÓ dung dÞch (bÓ m¹ ®iÖn). Anèt ®îc thay thÕ b»ng vËt liÖu m¹, mét sè trêng hîp sö dông anèt tr¬, th× vËt liÖu mµ chÝnh lµ nh÷ng dung dÞch trong bÓ m¹. Catèt lµ vËt cÇn m¹ (vËt liÖu nÒn), anèt (hoÆc dung dÞch) sÏ ®ãng vai trß lµ chÊt nhêng ®iÖn tö.
Trong qu¸ tr×nh m¹ ®iÖn bao gåm rÊt nhiÒu giai ®o¹n vµ c¸c bíc nèi tiÕp nhau. VÝ dô ë catèt.
Cation Mn+mH20 di chuyÓn tõ dung dÞch vµo trong bÒ mÆt catèt. Cation mÊt vá Hy®rat (mH20) tiÕp xóc trùc tiÕp víi bÒ mÆt. §iÖn tö tõ catèt ®iÒn vµo v¸nh ®iÖn tö ho¸ trÞ cña cation biÕn nã thµnh nguyªn tö kim lo¹i trung hoµ ë d¹ng hÊp thu. C¸c nguyªn tö kim lo¹i sÏ t¹o thµnh mÇm tinh thÓ míi. Tõ ®ã c¸c tinh thÓ kÕt hîp thµnh líp m¹.
B. Yªu cÇu kü thuËt:
§Ó qu¸ tr×nh m¹ thµnh c«ng:
Gia c«ng ®óng kü thuËt cho catèt
- Chän ®óng vËt liÖu cho anèt, thµnh phÇn dung dÞch m¹, mËt ®é dßng ®iÖn vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®iÖn ph©n kh¸c, sù æn ®Þnh dßng ®iÖn trong qu¸ tr×nh m¹. Cã rÊt nhiÒu yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sù thµnh c«ng còng nh chÊt lîng m¹ ®iÖn. Nhng ®å ¸n lµ thiÕt kÕ nguån m¹ nªn ta chØ quan t©m ®Õn ¶nh hëng cña nguån cung cÊp cho qu¸ tr×nh m¹ cã vai trß rÊt quan träng ®Õn sù thµnh c«ng còng nh chÊt lîng vµ ®é bÒn cña líp m¹.
Do yªu cÇu c«ng nghÖ b¾t buéc ph¶i cã nguån ®iÖn 1 chiÒu nªn ta dïng dßng ®iÖn 1 chiÒu kh«ng ®¶o chiÒu. Dßng ®iÖn 1 chiÒu kh«ng ®¶o chiÒu æn ®Þnh trong suèt qu¸ tr×nh m¹ sÏ cho ra nh÷ng s¶n phÈm cã líp m¹ ®Òu vµ bãng. §iÖn ¸p 1 chiÒu ph¶i t¬ng ®èi b»ng ph¼ng. Dßng ®iÖn 1 chiÒu ®i vµo 2 cùc kim lo¹i nhng vµo dung dÞch th× ®iÖn thÕ catèt (cùc ©m) trë lªn ©m h¬n, ®iÖn thÕ anèt (cùc d¬ng) trë lªn ®¬ng h¬n. Sù thay ®æi ®iÖn thÕ nh vËy gäi lµ sù ph©n cùc. Sù ph©n cùc cã quan hÖ mËt thiÕt víi m¹ vµ quyÕt ®Þnh ®îc líp m¹ kÕt tinh min.
Kh¶ n¨ng ph©n bè tèt, líp m¹ ph©n bè ®ång ®Òu. Lµm hy®r« tho¸t ra m¹nh, lµm gi¶m hiÖu suÊt dßng ®iÖn vµ ®é b¸m líp m¹.
Ph©n cùc anèt lµm anèt hoµ tan kh«ng b×nh thêng, ¶nh hëng sù ph©n cùc ®Õn líp m¹ cã mÆt lîi, cã mÆt h¹i. Trong qóa tr×nh m¹ ph¶i lîi dông mÆt lîi, khèng chÕ lµm mÊt ®i mÆt h¹i. §a sè trêng hîp muèn líp m¹ min, kh¶ n¨ng ph©n bè tèt ph¶i n©ng ca...