Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
Kết quả bước đầu nghiên cứu kỹ thuật gieo trồng cây Hoàng tinh hoa đỏ (Polygonatum kingianum Coll. ex Hemsl) từ hạt
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 3 - 2021 3
KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU KỸ THUẬT GIEO TRỒNG
CÂY HOÀNG TINH HOA ĐỎ (Polygonatum kingianum Coll. ex Hemsl) TỪ HẠT
Nguyễn Văn Dư1,2, Nguyễn Thị Vân Anh1, Trần Văn Tiến3
1Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
2Học viện Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
3Học viện Hành chính Quốc gia
TÓM TẮT
Cây Hoàng tinh hoa đỏ (Polygonatum kingianum Coll. ex Hemsl) là cây thuốc bản địa có ở một số tỉnh phía
Bắc Việt Nam. Trong những năm gần đây cây thuốc này đã bị khai thác kiệt quệ và trở thành một cây thuốc bị
đe dọa tuyệt chủng. Sách Đỏ Việt Nam và Sách Đỏ IUCN đã ghi nhận và xếp nó ở bậc EN (bậc nguy cấp). Bài
báo giới thiệu một số kết quả ban đầu trong thử nghiệm nhân giống và trồng cây Hoàng tinh hoa đỏ từ hạt.
Bằng phương pháp thực nghiệm trên đồng ruộng, kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, thời vụ gieo hạt tốt nhất vào
tháng 3 dương lịch, hạt trước khi gieo nên được bảo quản trong hốc cát ẩm và tối, gieo trên nền cát; Hạt sau khi
đã nảy mầm thì nên đưa vào túi bầu có thành phần giá thể: mùn hữu cơ 50%: đất đen 30%: cát đen 20% + phân
NPK 5 kg/khối giá thể cho tỷ lệ cây sống tới 96%; Cây con sau khi ươm cũng nên được đem trồng dưới bóng
vào cuối tháng 3, ở mật độ cây cách cây 20 cm, hàng các hàng 30 cm là tốt nhất.
Từ khóa: Hoàng tinh hoa đỏ, nhân giống, trồng trọt, ươm giống.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Cây Hoàng tinh hoa đỏ (Polygonatum
kingianum Coll. ex Hemsl) thuộc họ
Convallariaceae (Nguyễn Tiến Bân, 2003 &
2005). Cây còn có tên Việt Nam khác là Hoàng
tinh đầu gà, Cây cơm nếp, Đại hoàng tinh,
Hoàng tinh dạng gừng (Dược điển 5, 2020),
Hoàng tinh vòng (Nguyễn Tiến Bân và cs.,
2007), Woong sính, Kim thị hoàng tinh, Cứu
hoang thảo... Củ Hoàng tinh hoa đỏ được dùng
làm Thục, một vị thuốc đông y có tên tiếng
Anh Rhizoma polygonati đã được sử dụng từ
lâu đời ở cả Việt Nam và Trung Quốc (Đỗ Huy
Bích và cs., 2006; Võ Văn Chi, 2012; Đỗ Tất
Lợi, 2004). Ở Việt Nam, củ Hoàng tinh hoa đỏ
mới chỉ được khai thác ngoài thiên nhiên, cây
Hoàng tinh hoa đỏ chưa được đưa vào trồng
trọt. Chỉ ít năm trước đây, nguồn dược liệu này
có thể khai thác được hàng trăm tấn/năm
(thông tin người thu mua dược liệu tại Sơn La),
chủ yếu để xuất sang Trung Quốc. Những năm
qua do nhiều nguyên nhân, như khai thác ồ ạt,
rừng bị tàn phá, nông nghiệp hóa đất rừng...
nguồn dược liệu này đã trở nên quí hiếm và
đang bị đe dọa tuyệt chủng. Theo Sách Đỏ Việt
Nam năm 1996, ghi nhận Hoàng tinh hoa đỏ ở
mức sẽ nguy cấp V. Năm 2006, loài này được
đưa vào Danh mục Thực vật, Động vật rừng
nguy cấp, quý hiếm (nhóm 2) của Nghị định
32/2006/NĐ – CP để hạn chế khai thác, sử
dụng vì mục đích thương mại. Tuy nhiên, việc
khai thác và xuất khẩu bất hợp pháp vẫn liên
tục diễn ra, kèm theo diện tích rừng bị thu hẹp
nhiều, nguồn dược liệu này đã nhanh chóng trở
nên cạn kiệt. Tới năm 2007, Hoàng tinh hoa đỏ
đã được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam, và được
đánh giá ở mức EN (cây ở mức nguy cấp bị
tuyệt chủng) (Sách Đỏ Việt Nam, 2007). Theo
những điều tra mới nhất của nhóm tác giả, củ
Hoàng tinh hoa đỏ đã trở nên rất khan hiếm,
việc phát hiện các quần thể Hoàng tinh hoa đỏ
trong rừng tự nhiên trở nên rất khó khăn. Trên
thế giới, loài cây thuốc Hoàng tinh hoa đỏ
cũng đã được ghi trong Danh lục Đỏ IUCN
(IUCN, 2020) ở mức EN (mức nguy cấp).
Trong tự nhiên, Hoàng tinh hoa đỏ sống dưới
tán rừng ở độ cao trên 1000 mét. Nó cũng là
một trong những lâm sản ngoài gỗ cần được
bảo tồn và phát triển. Do đó việc nhân giống,
trồng trọt Hoàng tinh hoa đỏ để bảo tồn, khai
thác và phát triển đã trở thành vấn đề cấp bách.
Đã có nhiều tài liệu trong nước (Đỗ Huy Bích
và cs., 2006; Võ Văn Chi, 2012; IUCN, 2020;
Lê Đình Sáng, 2010) đề cập tới cây Hoàng tinh
hoa đỏ. Tuy nhiên, những tài liệu này mới chỉ
giới thiệu các thông tin về thực vật học hay
dược học là chủ yếu, ít có tài liệu đề cập tới
nhân giống và trồng trọt. Mới đây có tài liệu
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Kết quả bước đầu nghiên cứu kỹ thuật gieo trồng cây Hoàng tinh hoa đỏ (Polygonatum kingianum Coll. ex Hemsl) từ hạt
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 3 - 2021 3
KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU KỸ THUẬT GIEO TRỒNG
CÂY HOÀNG TINH HOA ĐỎ (Polygonatum kingianum Coll. ex Hemsl) TỪ HẠT
Nguyễn Văn Dư1,2, Nguyễn Thị Vân Anh1, Trần Văn Tiến3
1Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
2Học viện Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
3Học viện Hành chính Quốc gia
TÓM TẮT
Cây Hoàng tinh hoa đỏ (Polygonatum kingianum Coll. ex Hemsl) là cây thuốc bản địa có ở một số tỉnh phía
Bắc Việt Nam. Trong những năm gần đây cây thuốc này đã bị khai thác kiệt quệ và trở thành một cây thuốc bị
đe dọa tuyệt chủng. Sách Đỏ Việt Nam và Sách Đỏ IUCN đã ghi nhận và xếp nó ở bậc EN (bậc nguy cấp). Bài
báo giới thiệu một số kết quả ban đầu trong thử nghiệm nhân giống và trồng cây Hoàng tinh hoa đỏ từ hạt.
Bằng phương pháp thực nghiệm trên đồng ruộng, kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, thời vụ gieo hạt tốt nhất vào
tháng 3 dương lịch, hạt trước khi gieo nên được bảo quản trong hốc cát ẩm và tối, gieo trên nền cát; Hạt sau khi
đã nảy mầm thì nên đưa vào túi bầu có thành phần giá thể: mùn hữu cơ 50%: đất đen 30%: cát đen 20% + phân
NPK 5 kg/khối giá thể cho tỷ lệ cây sống tới 96%; Cây con sau khi ươm cũng nên được đem trồng dưới bóng
vào cuối tháng 3, ở mật độ cây cách cây 20 cm, hàng các hàng 30 cm là tốt nhất.
Từ khóa: Hoàng tinh hoa đỏ, nhân giống, trồng trọt, ươm giống.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Cây Hoàng tinh hoa đỏ (Polygonatum
kingianum Coll. ex Hemsl) thuộc họ
Convallariaceae (Nguyễn Tiến Bân, 2003 &
2005). Cây còn có tên Việt Nam khác là Hoàng
tinh đầu gà, Cây cơm nếp, Đại hoàng tinh,
Hoàng tinh dạng gừng (Dược điển 5, 2020),
Hoàng tinh vòng (Nguyễn Tiến Bân và cs.,
2007), Woong sính, Kim thị hoàng tinh, Cứu
hoang thảo... Củ Hoàng tinh hoa đỏ được dùng
làm Thục, một vị thuốc đông y có tên tiếng
Anh Rhizoma polygonati đã được sử dụng từ
lâu đời ở cả Việt Nam và Trung Quốc (Đỗ Huy
Bích và cs., 2006; Võ Văn Chi, 2012; Đỗ Tất
Lợi, 2004). Ở Việt Nam, củ Hoàng tinh hoa đỏ
mới chỉ được khai thác ngoài thiên nhiên, cây
Hoàng tinh hoa đỏ chưa được đưa vào trồng
trọt. Chỉ ít năm trước đây, nguồn dược liệu này
có thể khai thác được hàng trăm tấn/năm
(thông tin người thu mua dược liệu tại Sơn La),
chủ yếu để xuất sang Trung Quốc. Những năm
qua do nhiều nguyên nhân, như khai thác ồ ạt,
rừng bị tàn phá, nông nghiệp hóa đất rừng...
nguồn dược liệu này đã trở nên quí hiếm và
đang bị đe dọa tuyệt chủng. Theo Sách Đỏ Việt
Nam năm 1996, ghi nhận Hoàng tinh hoa đỏ ở
mức sẽ nguy cấp V. Năm 2006, loài này được
đưa vào Danh mục Thực vật, Động vật rừng
nguy cấp, quý hiếm (nhóm 2) của Nghị định
32/2006/NĐ – CP để hạn chế khai thác, sử
dụng vì mục đích thương mại. Tuy nhiên, việc
khai thác và xuất khẩu bất hợp pháp vẫn liên
tục diễn ra, kèm theo diện tích rừng bị thu hẹp
nhiều, nguồn dược liệu này đã nhanh chóng trở
nên cạn kiệt. Tới năm 2007, Hoàng tinh hoa đỏ
đã được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam, và được
đánh giá ở mức EN (cây ở mức nguy cấp bị
tuyệt chủng) (Sách Đỏ Việt Nam, 2007). Theo
những điều tra mới nhất của nhóm tác giả, củ
Hoàng tinh hoa đỏ đã trở nên rất khan hiếm,
việc phát hiện các quần thể Hoàng tinh hoa đỏ
trong rừng tự nhiên trở nên rất khó khăn. Trên
thế giới, loài cây thuốc Hoàng tinh hoa đỏ
cũng đã được ghi trong Danh lục Đỏ IUCN
(IUCN, 2020) ở mức EN (mức nguy cấp).
Trong tự nhiên, Hoàng tinh hoa đỏ sống dưới
tán rừng ở độ cao trên 1000 mét. Nó cũng là
một trong những lâm sản ngoài gỗ cần được
bảo tồn và phát triển. Do đó việc nhân giống,
trồng trọt Hoàng tinh hoa đỏ để bảo tồn, khai
thác và phát triển đã trở thành vấn đề cấp bách.
Đã có nhiều tài liệu trong nước (Đỗ Huy Bích
và cs., 2006; Võ Văn Chi, 2012; IUCN, 2020;
Lê Đình Sáng, 2010) đề cập tới cây Hoàng tinh
hoa đỏ. Tuy nhiên, những tài liệu này mới chỉ
giới thiệu các thông tin về thực vật học hay
dược học là chủ yếu, ít có tài liệu đề cập tới
nhân giống và trồng trọt. Mới đây có tài liệu
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links