LỜI NÓI ĐẦU
Mở cửa thị trường tài chính là một trong những nội dung quan trọng trong cam kết hội nhập và mở cửa kinh tế của Việt Nam. Hội nhập chính là con đường nhanh nhất đế tơ rchức tài chính trong nước nhanh chóng thu hẹp khoảng cách và học hỏi được các kinh nghiệm quốc tế trong quá trình tổ chức và thực hiện kinh doanh. Thị trường BHVN là mọt lĩnh vực còn tương đối non trẻ. Tuy nhiên tốc đọ tăng trưởng nhanh chóng của thị trường này kể từ khi Chính phủ Việt Nam cho phép mở cửa thị trường đã cho thấy đây là một thị trường đầy tiềm năng. Cùng với sự phát triển chung của nền kinh tế đất nước, các hoạt động kinh doanh của nghành BH cũng đã từng bước phát triển đáp ứng tích cực nhu cầu của nền kinh tế xã hội. Hiện nay thị trường bảo hiểm Việt Nam đang là điểm đến của nhiều doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài. Sự xuất hiện của nhiều tên tuổi Bảo hiểm quốc tế mới trong làng Bảo hiểm Việt Nam đã khiến cho thị trường BHVN thêm sôi động, như công ty Bảo hiểm AIA, công ty BHNT Dai- ichi life( Nhật Bản), ngân hàng HSBC ( Anh ) mở văn phòng thay mặt HSBC về BHNT tại Hà Nội, công ty môi giới bảo hiển nước ngoài AON(1993)...
Doanh nghiệp BH hoạt động rộng khắp trong cả nước dưới các hình thức khác nhau như :
Công ty BH 100% vốn của nước ngoài
Công ty BH cổ phần
Công ty BH liên doanh
Công ty BH của Nhà nước với các công ty trực thuộc, chi nhánh văn phòng thay mặt và mạng lưới đại lý...
Sự phát triển của các công ty BH đã từng bước tạo thuận lợi cho việc tham gia bảo hiểm của mọi đối tượng.
Nhiều nghiệp vụ bảo hiểm mới được nghiên cứu đưa ra phục vụ khách hàng, trong đó có nghiệp vụ "Bảo hiểm Nhân thọ". BHNT với hơn 14 năm hoạt động, BHNT nay không còn mới mẻ đối với mọi người dân, các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội. Chính vì thế, Chính Phủ đã bắt đầu xem BHNT như là một yếu tố quan trọng trong hệ thống tài chính, đặc biệt trong việc huy động nguồn tiền nhàn rỗi, nguồn tiền từ các tố chức khác nhau trong nước. điều đó đã giúp cho việc phát triển và hỗ trợ cho nền kinh tế thị trường Việt Nam.
Bên cạnh đó, BHNT thể hiện sự quan tâm e sợ của người chủ gia đình đối với người phụ thuộc hay của cha mẹ đối với con cái. Chính vì thế, BHNT sẽ là gánh vác, chia sẻ những khó khăn về tài chính với bạn và gia đình bạn. và BHNT đã phát huy những lợi ích mà những sản phẩm BHNT mang lại cho cuộc sống của các gia đình trong suốt thời gian qua như Bảo Việt nhân thọ đã có 200.000 khách hàng nhận tiền đáo hạn hợp đồng, hàng trăm nghìn khách hàng được trả tiền bảo hiểm rủi ro và thanh toán quyền lợi bảo hiểm với tổng số tiền chi trả là trên 20.000 tỷ đồng.
Do đó BHNT là xu hướng phát triển tất yếu trong xã hội văn minh, do BHNT có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc sống của mỗi người, với mong ước sản phẩm BHNT sẽ được mọi người coi là một sản phẩm thiết yếu trong mọi gia đình nên em đã chọn đề tài: “Giải pháp phát triển BHNT ở Việt Nam”
Đây là vấn đề rất cần thiết nhằm phát triển BHNT tới mọi người dân trên cả nước, đế mọi người có thể hiểu lợi ích mà BHNT mang lại cho chính bạn và gia đình bạn.
Vấn đề này được lý giải từ nhiều góc độ, nhiều cách tiếp cận khác nhau mới có thể đầy đủ.Trong phạm vi bài viết này, em xin trình bày những kiến thức mà mình đã được học.Tuy nhiên do trình độ còn hạn chế và chưa có kinh nghiệm nên chắc chắn bài viết còn rất nhiều thiếu sót .
Chương I
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ BHNT VÀ THỊ TRƯỜNG BHNT
1.Một số lý luận chung về BHNT
1.1.Đặc điểm và tác dụng của BHNT
1.1.1.Khái niệm & đặc điểm:
a. Khái niệm:
Về mặt pháp lý: BHNT là bản hợp đồng qua đó, để đổi lấy phí của người tham gia, nhà BH cam kết sẽ trả cho một hay nhiều người được hưởng một khoản tiền ấn định ( số tiền BH hay trợ cấp) trong trường hợp người được BH chết hay còn sống đến một thời điểm được chỉ rõ trong hợp đồng.
Về mặt kỹ thuật: BHNT là nghiệp vụ chứa đựng các cam kết và sự thi hành các cam kết này phụ thuộc vào tuổi thọ của con người.
Như vậy: “ BHNT là loại hình BH bảo đảm cho các rủi ro có liên quan đến tuổi thọ của con người, BHNT có đối tượng tham gia rất rộng lớn, bao gồm mọi người ở các lứa tuổi khác nhau”.
Ở Việt Nam BHNT là loại hình BH chỉ liên quan đến các sự kiện xảy ra trong cuộc sống con người. Theo quy định của pháp luật, các bên khi tham gia vào lĩnh vực BHNT phải thông qua một văn bản là hợp đồng BHNT. Hợp đồng BHNT là sự cam kết giữa hai bên, theo đó bên nhận BH (CTBHNT) có trách nhiệm và nghĩa vụ chi trả cho bên được BH khi có các sự kiện BH xảy ra, còn bên được BH có trách nhiệm và nghĩa vụ đóng phí BH như thoả thuận theo quy định của pháp luật.( là một dạng hợp đồng song vụ).
Trong hợp đồng BHNT quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia.
BHNT là một loại của BH con người, nó có đầy đủ đặc điểm của BH con người nói chung và nó cũng có các đặc điểm riêng biệt của BHNT.
b. Đặc điểm của BHNT
BHNT có các đặc điểm cơ bản sau đây:
BHNT vừa mang tính chất tiết kiệm, vừa mang tính chất rủi ro. Đặc điểm này là sự khác biệt cơ bản giữa BHNT và BH phi nhân thọ. Nhân dân tiết kiệm khi mua BHNT khác với các hình thức tiết kiệm khác ở chỗ người BH đảm bảo trả cho người tham gia BH hay người thân của họ một số tiền rất lớn ngay cả khi họ mới tiết kiệm được một khoản tiền nhỏ. Ta thấy, số tiền BH được chi trả khi hết hạn hợp đồng và khi khi người được BH sống đến một độ tuổi nhất định thì số tiền đó xem như một khoản tiết kiệm để đầu tư cho tương lai, còn khi người được BH không may gặp rủi ro trong thời hạn BH được ấn định, người được hưởng quyền lợi BH sẽ được nhận những khoản trợ cấp hay số tiền BH từ công ty BH. Tức là khi sự kiện BH xảy ra thì công ty BH phải có trách nhiệm chi trả số tiền BH, không căn cứ vào số phí đóng BH nhiều hay ít.
BHNT đáp ứng được rất nhiều mục đích khác nhau của người tham gia BH. Với BH phi nhân thọ chỉ đáp ứng được một mục đích là góp phần khắc phục hậu quả khi đối tượng tham gia gặp sự cố, từ đó góp phần ổn định tài chính cho người tham gia, thì BHNT lại đáp ứng được nhiều mục đích khác nhau như: ổn định cuộc sống khi già yếu (bảo hiểm hưu trí); giúp cho gia đình một số tiền khi họ bị tử vong, là vật thế chấp để vay vốn ...
BHNT có các loại hợp đồng BHNT rất đa dạng và phức tạp. sự đa dạng và phức tạp này thể hiện ngay ở các sản phẩm của BHNT. Và mỗi sản phẩm BHNT cũng có các loài khác nhau, chẳng hạn hợp đồng BHNT hỗn hợp có các hợp đồng thời hạn 5 năm, 10 năm. Thời hạn trong hợp đồng khác nhau sẽ dẫn tới sự khác nhau về số tiền BH, phí BH, phương pháp đóng phí khác nhau ... Ngay trong một bản hợp đồng thì mối quan hệ giữa các bên cũng rất phức tạp.
Phí trong BHNT chịu tác động tổng hợp của rất nhiều nhân tố vì vậy quá trình định phí khá phức tạp. Trong quá trình định phí phải căn cứ vào nhiều yếu tố như:
chi phí khai thác và quản lý hợp đồng.
độ tuổi của người được BH
Tuổi thọ bình quân của con người.
Số tiền BH
Thời hạn tham gia.
Tỷ lệ lạm phát và thiểu phát của đồng tiền...
BHNT có sự ra đời và phát triển trong những điều kiện kinh tế – xã hội nhất định.
Ngoài những điều kiện KT – XH, môi trường pháp lý cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến sự ra đời và phát triển của BHNT
Tổng hợp các điều kiện KT – XH và pháp lý ảnh hưởng rất lớn đến quá trình phát triển của BHNT.
1.1.2.Tác dụng của BHNT:
Là một loại của BH con người, BHNT có đầy đủ tác dụng của BH con người nói chung như:
Góp phần ổn định cuộc sống cho các cá nhân và gia đình là chỗ dựa tinh thần cho người được BH.
Góp phần ổn định tài chính và sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp, tạo lập mối quan hệ gần gũi gắn bó giữa người lao động và người sử dụng lao động.
