Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
Giáo trình Điện thân xe và trang thiết bị tiện nghi (MĐ: Công nghệ ô tô) - CĐ Cơ Điện Hà Nội
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể
được phép dùng nguyên bản hay trích dùng cho các mục đich về đào tạo và
tham khảo
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hay sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm
LỜI GIỚI THIỆU
Trong nhiều năm gần đây tốc độ gia tăng số lượng và chủng loại ô tô ở
nước ta khá nhanh.Nhiều kết cấu hiện đại đã trang bị cho ô tô nhằm thỏa mãn
càng nhiều nhu cầu của giao thông vận tải. Trong đó có sự cải tiến đáng chú ý
nhất trong hệ thống điện thân xe trên ô tô đời mới với những ứng dụng khoa học
công nghệ của ngành điện tử để điều khiển các hệ thống phức tạp trên ô tô.
Để phục vụ cho sinh viên học nghề và thợ sửa chữa ô tô tiếp cận được các
công nghệ mới về cả lý thuyết và kỹ năng thực hành kiểm tra sửa chữa hệ thống
điện thân xe và trang thiết bị tiện nghi
Với mong muốn đó giáo trình được biên soạn, nội dung giáo trình bao gồm :
Bài 1 : Tổng quan về hệ thống điện thân xe
Bài 2 : Hệ thống thông tin trên ô tô
Bài 3 : Hệ thống chiếu sáng trên ô tô
Bài 4 : Các hệ thống tiện nghi trên ô tô
Kiến thức của giáo trình được biên soạn theo chương trình Tổng cục giáo
giáo nghề nghiệp, sắp xêp logic từ cấu tạo, nguyên lý hoạt động, phương pháp
kiểm tra, quy trình sửa chữa. Do đó người học có thể hiểu một cách dễ dàng
CHƯƠNG TRÌNH MÔĐUN
Tên mô đun: HỆ THỐNG ĐIỆN THÂN XE
Mã số mô đun: MĐ
Thời gian mô đun: 135 giờ (Lý thuyết: 53 giờ; Thực hành: 76 giờ; Kiểm tra:
6 giờ)
I. Vị trí tính chất mô đun:
- Vị trí: có thể bố trí dạy sau các môn học và MĐ 20, MĐ 21, MĐ 22, MĐ
23, MĐ 24, MĐ 25, MĐ 26, MĐ 27.
- Tính chất: là mô đun chuyên môn nghề.
II. Mục tiêu mô đun:
- Kiến thức:
+ Trình bày đầy đủ các nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại các hệ thống điện thân
xe trên ôtô
+ Giải thích được sơ đồ và nguyên lý làm việc chung của mạch điện hệ thống
điện thân xe
+ Trình bày được cấu tạo, hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng của các bộ phận
cơ bản trong hệ thống điện thân xe trên ôtô
- Kỹ năng:
+ Tháo lắp, kiểm tra và bảo dưỡng, sửa chữa các chi tiết, bộ phận đúng quy
trình, quy phạm và đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật trong sửa chữa
+ Sử dụng đúng các dụng cụ, thiết bị kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa đúng
yêu cầu kỹ thuật.
- Thái độ
+ Chấp hành đúng quy trình, quy phạm trong nghề công nghệ ôtô
+ Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học viênKhoa Động lực
4
BÀI 1: TỔNG QUAN HỆ THỐNG ĐIỆN THÂN XE
1.1. TỔNG QUÁT VỀ HỆ THỐNG
Hệ thống điện thân xe áp dụng rất nhanh những tiến bộ của khoa học kỹ
thuật cho hệ thống an toàn hơn và tạo ra nhiều tiện ích cho người sử dụng.
Hệ thống điện thân xe bao gồm các hệ thống chia nhỏ sau đây:
Hệ thống thông tin và chẩn đoán:
+ Các loại đồng hồ chỉ báo
+ Các đèn cảnh báo
+ Các cảm biến cho đồng hồ và cảm biến báo nguy
+ Các giắc chẩn đoán và giắc kết nối dữ liệu
Hệ thống chiếu sáng và tín hiệu:
+ Các đèn chiếu sáng
+ Các công tắc và rơle điều khiển
+ Các ECU đèn
+ Các cảm biến
Hệ thống gạt nước rửa kính:
+ Các môtơ gạt nước
+ Công tắc và rơle điều khiển
+ Các ECU điều khiển
+ Các cảm biến
Hệ thống khóa cửa, chống trộm:
+ Các môtơ điều khiển khóa cửa
+ Các bộ phận phát, nhận tín hiệu điều khiển cửa
+ Các công tắc rơle điều khiển
+ Các ECU điều khiển
+ Các cảm biến
Hệ thống nâng hạ kính:
+ Các môtơ cửa sổ điện
+ Các công tắc cửa sổ điện
+ Các IC diều khiển và cảm biến tốc độ
Hệ thống điều khiển gương chiếu hậu:
+ Cụm gương và các môtơ
+ Các công tắc điều khiển và ECU
Hệ thống điều hòa không khí:
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiKhoa Động lực
5
+ Các cảm biến
+ ECU điều khiển
+ Các công tắc điều khiển
+ Các bộ phận chấp hành
Hệ thống túi khí, dây đai:
+ Bộ túi khí
+ Bộ dây đai
+ Các cảm biến
+ Bộ kiểm soát CPU
Hệ thống mạng CAN:
+ Các IC CAN
+ Các ECU
+ Cáp nối
Các bộ phận cơ bản của hệ thống điện thân xe:
Trước khi tìm hiểu các bộ phận cơ bản của hệ thống điện thân xe ta tìm
hiểu khái niệm Mát thân xe. Trên ô tô, các cực âm của tất cả các thiết bị điện và
âm ắc quy đều được nối với các tấm thép của thân xe nhằm tạo nên một mạch
điện. Chỗ nối các cực âm vào thân xe gọi là Mát thân xe. Mát thân xe làm giảm
số lượng dây điện cần sử dụng.
1.1.1. Bối dây
Dây điện có chức năng nối các bộ phận điện của ô tô với nhau. Bối dây
được chia thành các nhóm như sau:
- Dây điện được mã màu
- Các chi tiết nối: Hộp nối, hộp rơle, giắc nối, bulông nối Mát
a. Dây điện
Dây điện và cáp có 3 loại:
Dây thấp áp (dây bình thường) loại này được dùng phổ biến trên ô tô bao
gồm có lõi dẫn điện và vỏ bọc cách điện.
Dây cao áp (dây cao áp trong hệ thống đánh lửa) và cáp bao gồm lõi dẫn
điện phủ lớp cao su cách điện dày nhằm ngăn không cho điện cao áp bị rò rỉ.
Dây cáp được thiết kế để bảo vệ nó khỏi những nhiễu điện bên ngoài. Nó sử
dụng làm cáp ăng ten radio, cáp mạng CAN…Khoa Động lực
6
Hình 1.1: Sơ đồ dây điện trên xe
b. Các chi tiết nối
Để hỗ trợ việc nối các chi tiết, dây điện được tập trung tại một số phần trên
xe ôtô.
a. Hộp nối là một chi tiết mà ở đó các giắc nối của mạch điện được nhóm
lại với nhau. Thông thường nó bao gồm bảng mạch in liên kết các cầu chì, rơle
với các bối dây
b. Các giắc nối (3) , giắc nối dây (4) và bulông nối Mát (5) hình 1.2
Hình 1.2: Các chi tiết nối
- Giắc nối được sử dụng giữa dây điện với dây điện hay giữa dây điện với
bộ phận điện để tạo ra các kết nối. Có 2 loại giắc kết nối là kết nối dây điện với
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiKhoa Động lực
7
dây điện và dây điện với bộ phận điện. Các giắc nối được chia thành giắc đực và
giắc cái tùy theo hình dạng các cực của chúng. Giắc kết nối có nhiều màu khác
nhau.
- Giắc nối dây có chức năng là nối các cực của cùng một nhóm.
- Bulông nối Mát được sử dụng nối Mát dây điện hay các bộ phận điện với
thân xe, không giống như bulông thông thường bề mặt của bulông nối Mát được
sơn chống ô xy hóa màu xanh lá cây.
1.1.2. Các chi tiết bảo vệ
Các chi tiết bảo vệ, bảo vệ mạch khỏi dòng điện lớn quá mức cho phép
chạy trong dây dẫn hay các bộ phận điện, điện tử khi bị ngắn mạch.
Các chi tiết bảo vệ bao gồm: các loại cầu chì. Cầu chì được lắp giữa nguồn điện
với các thiết bị điện, khi dòng điện vượt qua một cường độ nhất định chạy qua
mạch điện của thiết bị nào đó cầu chì sẽ nóng chảy để bảo vệ mạch đó. Có 2 loại
cầu chì là cầu chì dẹt và cầu chì hộp.
Cầu chì dòng cao (thanh cầu chì): một cầu chì dòng cao được lắp trong
đường dây giữa nguồn điện và thiết bị điện, dòng điện có cường độ lớn sẽ chạy
qua cầu chì này, nếu dây điện bị chập thân xe cầu chì sẽ chảy để bảo vệ dây
điện.
Bộ ngắt mạch (cầu chì tự nhảy) được sử dụng bảo vệ mạch điện với tải có
cường độ dòng lớn mà không thể bảo vệ bằng cầu chì như cửa sổ điện, mạch sấy
kính, quạt gió… Khi dòng điện chạy qua vượt quá cường độ hoạt động một
thanh lưỡng kim trong bộ ngắt mạch sẽ tạo ra nhiệt và giãn nở để ngắt mạch.
Thậm chí trong một số mạch nếu dòng điện thấp hơn cường độ hoạt động nhưng
dòng lại hoạt động trong thời gian dài thì nhiệt độ thanh lưỡng kim cũng tăng
lên và ngắt mạch. Không giống như cầu chì bộ ngắt mạch được sử dụng lại sau
khi thanh lưỡng kim khôi phục. Bộ ngắt mạch có 2 loại là tự khôi phục và khôi
phục bằng tay (Hình 1.4)Khoa Động lực
8
Hình 1.3: Các loại cầu chì Hình 1.4: Bộ tự ngắt
1.1.3. Công tắc và Rơ le
Hình 1.5: vị trí công tắc và rơle trên ô tô
Công tắc và rơle mở và đóng mạch điện nhằm tắt bật đèn cũng như vận
hành các hệ thống điều khiển.
Nhóm công tắc và rơle được chia như trong hình 1.6:
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiKhoa Động lực
9
Hình 1.6: Các loại công tắc và rơ le
1. Công tắc vận hành trực tiếp bằng tay có
- Công tắc xoay: khóa điện (a. hình 1.6)
- Công tắc ấn: công tắc thông báo nguy hiểm (b. hình 1.6)
- Công tắc bập bênh: công tắc khóa cửa (c. hình 1.6)
- Công tắc cần: công tắc tổ hợp (d. hình 1.6)
2. Công tắc vận hành bằng cách thay đổi nhiệt độ hay cường độ dòng điện
- Công tắc phát hiện nhiệt độ (e. hình 1.6)
- Công tắc phát hiện dòng điện (f. hình 1.6)
3. Công tắc vận hành bằng sự thay đổi mức dầu
4. Rơle
- Rơle điện từ (rơle 4 chân) (g. hình 1.6)
- Rơle bản lề (rơle 5 chân) (h. hình 1.6)
1.2. BỘ ĐIỀU KHIỂN TRUNG TÂM VÀ CƠ CẤU CHẤP HÀNH
Hiện nay bộ điều khiển trung tâm (ECU) xuất hiện ngày càng nhiều trên
các hệ thống Điện thân xe và hệ thống gầm ô tô. Nó có chức năng thu thập các
tín hiệu đầu vào (là tín hiệu của các loại cảm biến) sau đó tính toán, xử lý và
đưa ra các tín hiệu điều khiển đến các cơ cấu chấp hành.Khoa Động lực
10
Hình 1.7. Mối quan hệ giữa tín hiệu đầu vào, đầu ra và ECU
Cấu trúc tổng thể:
Hình 1.8. Sơ đồ khối điều khiển của hệ thống điện thân xe dòng KIA
Bố trí ECU thân xe trên một số dòng xe:
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiKhoa Động lực
11
Hình 1.9. ECU trên S- class
Hình 1.10. ECU trên xe tải MB (Actros)
1.3. MẠNG CAN VÀ MÃ CHÌA KHÓA CHỐNG TRỘM
1.3.1. Mạng CAN
1.3.1.1.Tổng quan
CAN (Controller Area Network) xuất phát là một phát triển chung cua hai
hãng Bosch và Intel phục vụ cho việc nối mạng trong các phương tiện giao
thông cơ giới để thay thế cách nối điểm cổ điển sau đó được chuẩn hóa quốc tế
trong ISO 11898.
1.3.1.2. Kiến trúc giao thức
Đối chiếu với mô hình ISO/OSI, CAN định nghĩa lớp liên kết dữ liệu gồm
hai lớp con (LLC và MAC) cũng như phần chính của lớp vật lý.Khoa Động lực
12
- Lớp vật lý đề cập tới việc
truyền tín hiệu, vì thế định nghĩa cụ
thể cách định thời, tạo nhịp
bít (bit timing), phương pháp mã
hóa bít và đồng bộ hóa. Tuy nhiên,
chuẩn CAN không quy định các đặc
tính của các bộ thu phát với mục
đích cho phép lựa chọn môi trường
truyền cũng như mức tín hiệu thích
hợp cho từng lĩnh vực ứng dụng.
- Lớp điều khiển truy nhập môi
trường (MAC) là phần cốt lõi trong
kiến trúc giao thức CAN. Lớp MAC
có trách nhiệm tạo khung thông báo,
điều khiển truy nhập môi trường,
xác nhận thông báo và kiểm soát lỗi.
Hình 1.11. Phạm vi định nghĩa của CAN
trong mô hình OSI
- Lớp điều khiển liên kết logic (LLC) đề cập tới các dịch vụ gửi dữ liệu và
yêu cầu dữ liệu từ xa, thanh lọc thông báo, báo cáo tình trạng quá tải và hồi phục
trạng thái.
1.3.1.3. Cấu trúc mạng và kỹ thuật truyền dẫn
CAN thực chất chỉ là chuẩn giao thức từ phần trên của lớp vật lý cho tới hết
lớp liên kết dữ liệu, vì vậy không quy định cụ thể về chuẩn truyền dẫn cũng như
môi trường truyền thông. Thực tế cáp đôi dây xoắn kết hợp với chuẩn RS-485
cũng như cáp quang được sử dụng rộng rãi.
Đối với cáp đôi dây xoắn, cấu trúc mạng thích hợp nhất là cấu trúc đường
thẳng, mắc theo kiểu đường trục đường nhánh, trong đó chiều dài đường nhánh
hạn chế dưới 0.3m.
Tốc độ truyền có thể lựa chọn ở nhiều mức khác nhau, tuy nhiên phải thống
nhất và cố định trong toàn bộ mạng. Do có sự ràng buộc giữa tốc độ truyền và
chiều dài dây dẫn trong phương pháp truy nhập bus CSMA/CA. Tốc độ truyền
tối đa là 1Mbit/s ở khoảng cách 40m và 50 kbit/s ở khoảng cách 1000m. Số trạm
phụ thuộc nhiều vào cấu trúc mạng, cáp truyền và đặc tính điện học của các bộ
thu phát thông thường hạn chế ở con số 64 đối với cấu trúc đường thẳng và sử
dụng cáp đôi dây xoắn. CAN phân biệt hai trạng thái logic của tín hiệu là mức
* Hoạt động mở khoá hai bước:
Để thực hiện thao tác mở khoá
hai bước, một relay mở khoá (D-phía
người lái) được thiết kế chuyên dụng
cho cửa người lái và Transistor Tr3
điều khiển relay mở khoá (D) được
bố trí trong relay tổ hợp.
- Khi ấn vào công tắc mở khoá của bộ
phận điều khiển từ xa chỉ một lần, thì
relay tổ hợp sẽ bật Transistor Tr3 và
relay mở khoá cửa xe của người lái
(D)
Hình 4.59. Hoạt động mở cửa người lái
và cuối cùng chỉ quay motor điều khiển khoá cửa của cửa xe phía người lái về
phía mở khoá.
- Khi ấn lên công tắc mở khoá
của bộ điều khiển từ xa hai lần
liên tiếp trong thời gian 3 giây, thì
relay tổ hợp sẽ bật cả hai
Transistor Tr3 và Tr2 đồng thời
bật các relay mở khoá (D) và (P)
của các cửa phía người lái và
hành khách và quay motor khoá
các cửa này về phía mở khoá.
Hình 4.60. Hoạt động mở cửa người lái và
hành khách
d. Thay thế
* Thay thế bộ điều hiển từ xa và pin của bộ điều hiển từ xa loại chìa hóa và
bộ điều hiển từ xa liền:
Chú ý:
- Vì tất cả các chi tiết là các chi tiết điện tử chính xác, vì vậy cần đặc
biệt cẩn thận.
- Không được thay đổi các đầu cực.
Quy trình:
- Dùng tô vít chính xác đầu dẹt. Để tháo pin của bộ điều khiển từ xa.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Giáo trình Điện thân xe và trang thiết bị tiện nghi (MĐ: Công nghệ ô tô) - CĐ Cơ Điện Hà Nội
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể
được phép dùng nguyên bản hay trích dùng cho các mục đich về đào tạo và
tham khảo
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hay sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm
LỜI GIỚI THIỆU
Trong nhiều năm gần đây tốc độ gia tăng số lượng và chủng loại ô tô ở
nước ta khá nhanh.Nhiều kết cấu hiện đại đã trang bị cho ô tô nhằm thỏa mãn
càng nhiều nhu cầu của giao thông vận tải. Trong đó có sự cải tiến đáng chú ý
nhất trong hệ thống điện thân xe trên ô tô đời mới với những ứng dụng khoa học
công nghệ của ngành điện tử để điều khiển các hệ thống phức tạp trên ô tô.
Để phục vụ cho sinh viên học nghề và thợ sửa chữa ô tô tiếp cận được các
công nghệ mới về cả lý thuyết và kỹ năng thực hành kiểm tra sửa chữa hệ thống
điện thân xe và trang thiết bị tiện nghi
Với mong muốn đó giáo trình được biên soạn, nội dung giáo trình bao gồm :
Bài 1 : Tổng quan về hệ thống điện thân xe
Bài 2 : Hệ thống thông tin trên ô tô
Bài 3 : Hệ thống chiếu sáng trên ô tô
Bài 4 : Các hệ thống tiện nghi trên ô tô
Kiến thức của giáo trình được biên soạn theo chương trình Tổng cục giáo
giáo nghề nghiệp, sắp xêp logic từ cấu tạo, nguyên lý hoạt động, phương pháp
kiểm tra, quy trình sửa chữa. Do đó người học có thể hiểu một cách dễ dàng
CHƯƠNG TRÌNH MÔĐUN
Tên mô đun: HỆ THỐNG ĐIỆN THÂN XE
Mã số mô đun: MĐ
Thời gian mô đun: 135 giờ (Lý thuyết: 53 giờ; Thực hành: 76 giờ; Kiểm tra:
6 giờ)
I. Vị trí tính chất mô đun:
- Vị trí: có thể bố trí dạy sau các môn học và MĐ 20, MĐ 21, MĐ 22, MĐ
23, MĐ 24, MĐ 25, MĐ 26, MĐ 27.
- Tính chất: là mô đun chuyên môn nghề.
II. Mục tiêu mô đun:
- Kiến thức:
+ Trình bày đầy đủ các nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại các hệ thống điện thân
xe trên ôtô
+ Giải thích được sơ đồ và nguyên lý làm việc chung của mạch điện hệ thống
điện thân xe
+ Trình bày được cấu tạo, hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng của các bộ phận
cơ bản trong hệ thống điện thân xe trên ôtô
- Kỹ năng:
+ Tháo lắp, kiểm tra và bảo dưỡng, sửa chữa các chi tiết, bộ phận đúng quy
trình, quy phạm và đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật trong sửa chữa
+ Sử dụng đúng các dụng cụ, thiết bị kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa đúng
yêu cầu kỹ thuật.
- Thái độ
+ Chấp hành đúng quy trình, quy phạm trong nghề công nghệ ôtô
+ Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học viênKhoa Động lực
4
BÀI 1: TỔNG QUAN HỆ THỐNG ĐIỆN THÂN XE
1.1. TỔNG QUÁT VỀ HỆ THỐNG
Hệ thống điện thân xe áp dụng rất nhanh những tiến bộ của khoa học kỹ
thuật cho hệ thống an toàn hơn và tạo ra nhiều tiện ích cho người sử dụng.
Hệ thống điện thân xe bao gồm các hệ thống chia nhỏ sau đây:
Hệ thống thông tin và chẩn đoán:
+ Các loại đồng hồ chỉ báo
+ Các đèn cảnh báo
+ Các cảm biến cho đồng hồ và cảm biến báo nguy
+ Các giắc chẩn đoán và giắc kết nối dữ liệu
Hệ thống chiếu sáng và tín hiệu:
+ Các đèn chiếu sáng
+ Các công tắc và rơle điều khiển
+ Các ECU đèn
+ Các cảm biến
Hệ thống gạt nước rửa kính:
+ Các môtơ gạt nước
+ Công tắc và rơle điều khiển
+ Các ECU điều khiển
+ Các cảm biến
Hệ thống khóa cửa, chống trộm:
+ Các môtơ điều khiển khóa cửa
+ Các bộ phận phát, nhận tín hiệu điều khiển cửa
+ Các công tắc rơle điều khiển
+ Các ECU điều khiển
+ Các cảm biến
Hệ thống nâng hạ kính:
+ Các môtơ cửa sổ điện
+ Các công tắc cửa sổ điện
+ Các IC diều khiển và cảm biến tốc độ
Hệ thống điều khiển gương chiếu hậu:
+ Cụm gương và các môtơ
+ Các công tắc điều khiển và ECU
Hệ thống điều hòa không khí:
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiKhoa Động lực
5
+ Các cảm biến
+ ECU điều khiển
+ Các công tắc điều khiển
+ Các bộ phận chấp hành
Hệ thống túi khí, dây đai:
+ Bộ túi khí
+ Bộ dây đai
+ Các cảm biến
+ Bộ kiểm soát CPU
Hệ thống mạng CAN:
+ Các IC CAN
+ Các ECU
+ Cáp nối
Các bộ phận cơ bản của hệ thống điện thân xe:
Trước khi tìm hiểu các bộ phận cơ bản của hệ thống điện thân xe ta tìm
hiểu khái niệm Mát thân xe. Trên ô tô, các cực âm của tất cả các thiết bị điện và
âm ắc quy đều được nối với các tấm thép của thân xe nhằm tạo nên một mạch
điện. Chỗ nối các cực âm vào thân xe gọi là Mát thân xe. Mát thân xe làm giảm
số lượng dây điện cần sử dụng.
1.1.1. Bối dây
Dây điện có chức năng nối các bộ phận điện của ô tô với nhau. Bối dây
được chia thành các nhóm như sau:
- Dây điện được mã màu
- Các chi tiết nối: Hộp nối, hộp rơle, giắc nối, bulông nối Mát
a. Dây điện
Dây điện và cáp có 3 loại:
Dây thấp áp (dây bình thường) loại này được dùng phổ biến trên ô tô bao
gồm có lõi dẫn điện và vỏ bọc cách điện.
Dây cao áp (dây cao áp trong hệ thống đánh lửa) và cáp bao gồm lõi dẫn
điện phủ lớp cao su cách điện dày nhằm ngăn không cho điện cao áp bị rò rỉ.
Dây cáp được thiết kế để bảo vệ nó khỏi những nhiễu điện bên ngoài. Nó sử
dụng làm cáp ăng ten radio, cáp mạng CAN…Khoa Động lực
6
Hình 1.1: Sơ đồ dây điện trên xe
b. Các chi tiết nối
Để hỗ trợ việc nối các chi tiết, dây điện được tập trung tại một số phần trên
xe ôtô.
a. Hộp nối là một chi tiết mà ở đó các giắc nối của mạch điện được nhóm
lại với nhau. Thông thường nó bao gồm bảng mạch in liên kết các cầu chì, rơle
với các bối dây
b. Các giắc nối (3) , giắc nối dây (4) và bulông nối Mát (5) hình 1.2
Hình 1.2: Các chi tiết nối
- Giắc nối được sử dụng giữa dây điện với dây điện hay giữa dây điện với
bộ phận điện để tạo ra các kết nối. Có 2 loại giắc kết nối là kết nối dây điện với
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiKhoa Động lực
7
dây điện và dây điện với bộ phận điện. Các giắc nối được chia thành giắc đực và
giắc cái tùy theo hình dạng các cực của chúng. Giắc kết nối có nhiều màu khác
nhau.
- Giắc nối dây có chức năng là nối các cực của cùng một nhóm.
- Bulông nối Mát được sử dụng nối Mát dây điện hay các bộ phận điện với
thân xe, không giống như bulông thông thường bề mặt của bulông nối Mát được
sơn chống ô xy hóa màu xanh lá cây.
1.1.2. Các chi tiết bảo vệ
Các chi tiết bảo vệ, bảo vệ mạch khỏi dòng điện lớn quá mức cho phép
chạy trong dây dẫn hay các bộ phận điện, điện tử khi bị ngắn mạch.
Các chi tiết bảo vệ bao gồm: các loại cầu chì. Cầu chì được lắp giữa nguồn điện
với các thiết bị điện, khi dòng điện vượt qua một cường độ nhất định chạy qua
mạch điện của thiết bị nào đó cầu chì sẽ nóng chảy để bảo vệ mạch đó. Có 2 loại
cầu chì là cầu chì dẹt và cầu chì hộp.
Cầu chì dòng cao (thanh cầu chì): một cầu chì dòng cao được lắp trong
đường dây giữa nguồn điện và thiết bị điện, dòng điện có cường độ lớn sẽ chạy
qua cầu chì này, nếu dây điện bị chập thân xe cầu chì sẽ chảy để bảo vệ dây
điện.
Bộ ngắt mạch (cầu chì tự nhảy) được sử dụng bảo vệ mạch điện với tải có
cường độ dòng lớn mà không thể bảo vệ bằng cầu chì như cửa sổ điện, mạch sấy
kính, quạt gió… Khi dòng điện chạy qua vượt quá cường độ hoạt động một
thanh lưỡng kim trong bộ ngắt mạch sẽ tạo ra nhiệt và giãn nở để ngắt mạch.
Thậm chí trong một số mạch nếu dòng điện thấp hơn cường độ hoạt động nhưng
dòng lại hoạt động trong thời gian dài thì nhiệt độ thanh lưỡng kim cũng tăng
lên và ngắt mạch. Không giống như cầu chì bộ ngắt mạch được sử dụng lại sau
khi thanh lưỡng kim khôi phục. Bộ ngắt mạch có 2 loại là tự khôi phục và khôi
phục bằng tay (Hình 1.4)Khoa Động lực
8
Hình 1.3: Các loại cầu chì Hình 1.4: Bộ tự ngắt
1.1.3. Công tắc và Rơ le
Hình 1.5: vị trí công tắc và rơle trên ô tô
Công tắc và rơle mở và đóng mạch điện nhằm tắt bật đèn cũng như vận
hành các hệ thống điều khiển.
Nhóm công tắc và rơle được chia như trong hình 1.6:
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiKhoa Động lực
9
Hình 1.6: Các loại công tắc và rơ le
1. Công tắc vận hành trực tiếp bằng tay có
- Công tắc xoay: khóa điện (a. hình 1.6)
- Công tắc ấn: công tắc thông báo nguy hiểm (b. hình 1.6)
- Công tắc bập bênh: công tắc khóa cửa (c. hình 1.6)
- Công tắc cần: công tắc tổ hợp (d. hình 1.6)
2. Công tắc vận hành bằng cách thay đổi nhiệt độ hay cường độ dòng điện
- Công tắc phát hiện nhiệt độ (e. hình 1.6)
- Công tắc phát hiện dòng điện (f. hình 1.6)
3. Công tắc vận hành bằng sự thay đổi mức dầu
4. Rơle
- Rơle điện từ (rơle 4 chân) (g. hình 1.6)
- Rơle bản lề (rơle 5 chân) (h. hình 1.6)
1.2. BỘ ĐIỀU KHIỂN TRUNG TÂM VÀ CƠ CẤU CHẤP HÀNH
Hiện nay bộ điều khiển trung tâm (ECU) xuất hiện ngày càng nhiều trên
các hệ thống Điện thân xe và hệ thống gầm ô tô. Nó có chức năng thu thập các
tín hiệu đầu vào (là tín hiệu của các loại cảm biến) sau đó tính toán, xử lý và
đưa ra các tín hiệu điều khiển đến các cơ cấu chấp hành.Khoa Động lực
10
Hình 1.7. Mối quan hệ giữa tín hiệu đầu vào, đầu ra và ECU
Cấu trúc tổng thể:
Hình 1.8. Sơ đồ khối điều khiển của hệ thống điện thân xe dòng KIA
Bố trí ECU thân xe trên một số dòng xe:
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phiKhoa Động lực
11
Hình 1.9. ECU trên S- class
Hình 1.10. ECU trên xe tải MB (Actros)
1.3. MẠNG CAN VÀ MÃ CHÌA KHÓA CHỐNG TRỘM
1.3.1. Mạng CAN
1.3.1.1.Tổng quan
CAN (Controller Area Network) xuất phát là một phát triển chung cua hai
hãng Bosch và Intel phục vụ cho việc nối mạng trong các phương tiện giao
thông cơ giới để thay thế cách nối điểm cổ điển sau đó được chuẩn hóa quốc tế
trong ISO 11898.
1.3.1.2. Kiến trúc giao thức
Đối chiếu với mô hình ISO/OSI, CAN định nghĩa lớp liên kết dữ liệu gồm
hai lớp con (LLC và MAC) cũng như phần chính của lớp vật lý.Khoa Động lực
12
- Lớp vật lý đề cập tới việc
truyền tín hiệu, vì thế định nghĩa cụ
thể cách định thời, tạo nhịp
bít (bit timing), phương pháp mã
hóa bít và đồng bộ hóa. Tuy nhiên,
chuẩn CAN không quy định các đặc
tính của các bộ thu phát với mục
đích cho phép lựa chọn môi trường
truyền cũng như mức tín hiệu thích
hợp cho từng lĩnh vực ứng dụng.
- Lớp điều khiển truy nhập môi
trường (MAC) là phần cốt lõi trong
kiến trúc giao thức CAN. Lớp MAC
có trách nhiệm tạo khung thông báo,
điều khiển truy nhập môi trường,
xác nhận thông báo và kiểm soát lỗi.
Hình 1.11. Phạm vi định nghĩa của CAN
trong mô hình OSI
- Lớp điều khiển liên kết logic (LLC) đề cập tới các dịch vụ gửi dữ liệu và
yêu cầu dữ liệu từ xa, thanh lọc thông báo, báo cáo tình trạng quá tải và hồi phục
trạng thái.
1.3.1.3. Cấu trúc mạng và kỹ thuật truyền dẫn
CAN thực chất chỉ là chuẩn giao thức từ phần trên của lớp vật lý cho tới hết
lớp liên kết dữ liệu, vì vậy không quy định cụ thể về chuẩn truyền dẫn cũng như
môi trường truyền thông. Thực tế cáp đôi dây xoắn kết hợp với chuẩn RS-485
cũng như cáp quang được sử dụng rộng rãi.
Đối với cáp đôi dây xoắn, cấu trúc mạng thích hợp nhất là cấu trúc đường
thẳng, mắc theo kiểu đường trục đường nhánh, trong đó chiều dài đường nhánh
hạn chế dưới 0.3m.
Tốc độ truyền có thể lựa chọn ở nhiều mức khác nhau, tuy nhiên phải thống
nhất và cố định trong toàn bộ mạng. Do có sự ràng buộc giữa tốc độ truyền và
chiều dài dây dẫn trong phương pháp truy nhập bus CSMA/CA. Tốc độ truyền
tối đa là 1Mbit/s ở khoảng cách 40m và 50 kbit/s ở khoảng cách 1000m. Số trạm
phụ thuộc nhiều vào cấu trúc mạng, cáp truyền và đặc tính điện học của các bộ
thu phát thông thường hạn chế ở con số 64 đối với cấu trúc đường thẳng và sử
dụng cáp đôi dây xoắn. CAN phân biệt hai trạng thái logic của tín hiệu là mức
* Hoạt động mở khoá hai bước:
Để thực hiện thao tác mở khoá
hai bước, một relay mở khoá (D-phía
người lái) được thiết kế chuyên dụng
cho cửa người lái và Transistor Tr3
điều khiển relay mở khoá (D) được
bố trí trong relay tổ hợp.
- Khi ấn vào công tắc mở khoá của bộ
phận điều khiển từ xa chỉ một lần, thì
relay tổ hợp sẽ bật Transistor Tr3 và
relay mở khoá cửa xe của người lái
(D)
Hình 4.59. Hoạt động mở cửa người lái
và cuối cùng chỉ quay motor điều khiển khoá cửa của cửa xe phía người lái về
phía mở khoá.
- Khi ấn lên công tắc mở khoá
của bộ điều khiển từ xa hai lần
liên tiếp trong thời gian 3 giây, thì
relay tổ hợp sẽ bật cả hai
Transistor Tr3 và Tr2 đồng thời
bật các relay mở khoá (D) và (P)
của các cửa phía người lái và
hành khách và quay motor khoá
các cửa này về phía mở khoá.
Hình 4.60. Hoạt động mở cửa người lái và
hành khách
d. Thay thế
* Thay thế bộ điều hiển từ xa và pin của bộ điều hiển từ xa loại chìa hóa và
bộ điều hiển từ xa liền:
Chú ý:
- Vì tất cả các chi tiết là các chi tiết điện tử chính xác, vì vậy cần đặc
biệt cẩn thận.
- Không được thay đổi các đầu cực.
Quy trình:
- Dùng tô vít chính xác đầu dẹt. Để tháo pin của bộ điều khiển từ xa.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links