Link tải miễn phí luận văn
DẪN NHẬP
1. Lí do chọn đề tài và mục đích nghiên cứu
1.1. Lí do chọn đề tài
Phần phụ chú là một vấn đề ngữ pháp thuộc thành phần câu. Về mặt
ngữ pháp, phần phụ chú là một thành phần biệt lập, nằm ngoài cấu trúc cú
pháp của câu. Tuy nhiên xét về mặt ý nghĩa trong câu, phần phụ chú lại có
quan hệ nội hướng, nó dùng để chú giải thêm một khía cạnh nào đó có liên
quan đến sự tình nêu trong câu, giúp người nghe, người đọc hiểu rõ hơn về
nội dung của câu hay dụng ý của người chú giải.
Vấn đề phân định thành phần câu nói chung là một vấn đề không đơn
giản, nhất là khi nó vượt ra ngoài hai thành phần chính của câu là chủ ngữ và
vị ngữ. Vì vậy phần phụ chú, với tư cách là một “thành phần phụ”,“thứ yếu”,
“biệt lập”, được nhìn nhận rất khác nhau ở nhiều nhà nghiên cứu. Nhìn chung
có hai cách hiểu về phần phụ chú:
Cách thứ nhất cho đó là thành phần phụ nằm trong câu được dùng để
giải thích hay bổ sung ý nghĩa cho thành phần câu đứng trước nó và có cùng
chức năng ngữ pháp với bộ phận được chú thích (Hoàng Trọng Phiến).
Cách thứ hai cho rằng đây là thành phần có thể cùng chức năng hay
không đồng chức năng với bộ phận ngữ pháp được nó chú giải bởi nó không
chỉ là thành phần phụ giải thích cho một thành phần hay một bộ phận nào đó
của câu mà nó còn được dùng để giải thích, bổ sung một điều cần chú thích
cho toàn câu.
Ngoài ra, phần phụ chú trong câu tiếng Việt, mặc dù là một vấn đề ngữ
pháp đã xuất hiện từ lâu nhưng ít được các nhà nghiên cứu quan tâm. Chính
vì vậy, khi bàn về vấn đề này, các tác giả cũng chỉ mới đưa ra khái niệm, nêu
quan hệ nghĩa chung của phần phụ chú với phần câu còn lại, chưa bao quát
được vấn đề. Có thể nói rằng, cho đến nay việc nghiên cứu về phần phụ chú
trong câu tiếng Việt vẫn chưa được quan tâm đúng mức, vẫn còn có rất ít
công trình nghiên cứu đi sâu vào vấn đề này (ngoài công trình nghiên cứu của
Đào Thị Vân). Trong khi đó, về nguyên tắc, có thể tìm hiểu phụ chú ở nhiều
phương diện nghĩa như: nghĩa biểu hiện, nghĩa tình thái,… để làm rõ vai trò,
tác dụng của phụ chú trong câu, văn bản.
Vì tính đa dạng, phức tạp trong cách nhìn nhận vấn đề và sự cần thiết
khai thác đề tài nên chúng tui nhận thấy đây là một vấn đề lí thú, một mảng
nghiên cứu giàu tiềm năng. Trong luận văn này, chúng tui muốn đi tìm hiểu
sâu hơn về Đặc điểm ngữ nghĩa của phần phụ chú trong câu tiếng Việt, hy
vọng sẽ có thêm những đóng góp cho loại thành phần câu này.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở tiếp thu những kết quả nghiên cứu của người đi trước, luận
văn sẽ khảo sát đặc điểm ngữ nghĩa của phần phụ chú trên một số loại văn
bản như văn bản nghệ thuật, văn bản khoa học, văn bản chính luận và văn bản
báo chí.
Hướng đi của chúng tui là tập hợp các câu có phần phụ chú trong một
số văn bản thuộc những phong cách ngôn ngữ khác nhau để khảo sát và khái
quát hoá các đặc trưng về chức năng ngữ nghĩa của phụ chú trong khung câu.
Từ đó có thể có được cách nhìn nhận đầy đủ hơn về vai trò, tác dụng của phần
phụ chú trong câu và trong văn bản tiếng Việt.
Về mặt lý luận, luận văn hy vọng góp phần làm rõ thêm về khái niệm,
cách nhận diện phần phụ chú và đặc biệt là làm rõ những đặc điểm về ngữ
nghĩa biểu hiện và ngữ nghĩa ngữ dụng của phần phụ chú trong câu tiếng
Việt. Đó là những vấn đề đã được đề cập đến nhưng chưa được quan tâm
đúng mức và chưa được lí giải đầy đủ.
Về mặt thực tiễn, xuất phát từ thực tế viết câu của học sinh, có thể cung
cấp cho các em một số kĩ năng để phát hiện, sửa lỗi câu, cải biến câu… làm
cho nghĩa của câu không chỉ chính xác mà còn phong phú, đa dạng hơn.
2. Lịch sử vấn đề
Phần phụ chú là một vấn đề đã được các nhà nghiên cứu ngữ pháp trên
thế giới cũng như ở Việt Nam quan tâm từ lâu.
2.1. Việc nghiên cứu phần phụ chú trên thế giới
Theo một số tài liệu mà chúng tui có được, từ đầu thế kỉ XX, các nhà
ngôn ngữ học thế giới đã đề cập đến phần phụ chú với hai tên gọi là cú giải
thích (comment clause) và phần trong ngoặc (parenthesis). Cách gọi “trong
ngoặc” là cách gọi hình ảnh, không nhất thiết phải đặt trong ngoặc đơn.
Đến năm 1985, R.Quirk, S.Greenbaum, G.Leech, J.Svartvik trong công
trình “A Comprehensive Grammar of the English Language” đánh dấu bước
chuyển mới trong việc nghiên cứu phần phụ chú: cú giải thích được coi là
“phần biệt lập kiểu trong ngoặc” (Comment clause are parenthetical
disjuncts). Chúng có thể xuất hiện ở đầu hay ở cuối hay giữa câu, và bởi thế
nói chung mang một âm điệu tách rời [61: 106-107].
Năm 1995, Asher R.E trong “The Encyclopedia of language and
linguistics” cho rằng phần trong ngoặc “là một phần chêm có tính chất mở
rộng trong một văn bản, loại như I saw him – John that is – yesterday” (tui đã
gặp hắn – cái anh chàng John ấy mà – hôm qua).
2.2. Việc nghiên cứu phần phụ chú ở Việt Nam
Ở nước ta, một trong những tài liệu đầu tiên bàn về vấn đề liên quan
đến phụ chú có lẽ là “Việt Nam văn phạm” của các tác giả Trần Trọng Kim,
Bùi Kỉ, Phạm Duy Khiêm (in lần thứ tư, tủ sách giáo khoa Tân Việt, không đề
năm in). Trong quyển sách này, tuy không nhắc đến phụ chú nhưng khi bàn
về dấu câu, các tác giả viết như sau: “Dấu ngoặc đơn [( )]dùng để phân những tiếng có nghĩa riêng ở giữa câu và để giải thích cái nghĩa cả câu” [31]
Từ những năm 60 của thế kỉ XX, giới nghiên cứu Việt ngữ học đã đề
cập đến phụ chú trong tiếng Việt.
Năm 1963, Trương Văn Chình, Nguyễn Hiến Lê dùng khái niệm giải
từ (tức phụ chú) để chỉ hiện tượng ngữ pháp này. Các tác giả đã phân biệt giải
từ của bậc cụm từ (ông gọi là “từ kết”) với giải từ bậc câu.
Bàn về phần phụ chú, tác giả Nguyễn Kim Thản trong “Nghiên cứu về
ngữ pháp tiếng Việt”, tập II (1964) dùng hai tên gọi đồng vị ngữ và phụ chú
ngữ . Ở đây ông đã xem xét hai khái niệm này với tư cách là thành phần biệt
lập (hay còn gọi là thành phần thứ yếu biệt lập). Tuy nhiên đến 1997, trong
cuốn “Cơ sở ngữ pháp tiếng Việt”, ông đã dùng một thuật ngữ khác để gọi tên
hiện tượng ngữ pháp này: gia ngữ, ông cho rằng gia ngữ là một thành phần
phụ bên cạnh những thành phần khác như trạng ngữ, khởi ngữ, hô ngữ.
Đến năm 1980, Hoàng Trọng Phiến, trong công trình nghiên cứu “Ngữ
pháp tiếng Việt, câu”, đã nhắc đến hiện tượng ngữ pháp này với thuật ngữ
đồng vị ngữ.
Cùng năm ấy, Hữu Quỳnh trong “Ngữ pháp tiếng Việt hiện đại” đã đề
cập đến phần phụ chú với tên gọi thành phần xen. Cách hiểu về thành phần
xen của tác giả Hữu Quỳnh có quan niệm rộng hơn so với tác giả Hoàng
Trọng Phiến về hiện tượng ngữ pháp này.
Theo quan niệm của các tác giả của cuốn “Ngữ pháp tiếng Việt”- Uỷ
ban Khoa học xã hội Việt Nam (1983), thành phần phụ chú là “thành phần bổ
sung một điều chú thích kịp thời hay cho cả nòng cốt câu hay cho một yếu
tố thuộc bậc cấu tạo thành phần trước đó [49: 43,191].
Như vậy, cách hiểu của Uỷ ban Khoa học xã hội Việt Nam có phần gần
gũi với các tác giả Trương Văn Chình – Nguyễn Hiến Lê, Hữu Quỳnh.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
DẪN NHẬP
1. Lí do chọn đề tài và mục đích nghiên cứu
1.1. Lí do chọn đề tài
Phần phụ chú là một vấn đề ngữ pháp thuộc thành phần câu. Về mặt
ngữ pháp, phần phụ chú là một thành phần biệt lập, nằm ngoài cấu trúc cú
pháp của câu. Tuy nhiên xét về mặt ý nghĩa trong câu, phần phụ chú lại có
quan hệ nội hướng, nó dùng để chú giải thêm một khía cạnh nào đó có liên
quan đến sự tình nêu trong câu, giúp người nghe, người đọc hiểu rõ hơn về
nội dung của câu hay dụng ý của người chú giải.
Vấn đề phân định thành phần câu nói chung là một vấn đề không đơn
giản, nhất là khi nó vượt ra ngoài hai thành phần chính của câu là chủ ngữ và
vị ngữ. Vì vậy phần phụ chú, với tư cách là một “thành phần phụ”,“thứ yếu”,
“biệt lập”, được nhìn nhận rất khác nhau ở nhiều nhà nghiên cứu. Nhìn chung
có hai cách hiểu về phần phụ chú:
Cách thứ nhất cho đó là thành phần phụ nằm trong câu được dùng để
giải thích hay bổ sung ý nghĩa cho thành phần câu đứng trước nó và có cùng
chức năng ngữ pháp với bộ phận được chú thích (Hoàng Trọng Phiến).
Cách thứ hai cho rằng đây là thành phần có thể cùng chức năng hay
không đồng chức năng với bộ phận ngữ pháp được nó chú giải bởi nó không
chỉ là thành phần phụ giải thích cho một thành phần hay một bộ phận nào đó
của câu mà nó còn được dùng để giải thích, bổ sung một điều cần chú thích
cho toàn câu.
Ngoài ra, phần phụ chú trong câu tiếng Việt, mặc dù là một vấn đề ngữ
pháp đã xuất hiện từ lâu nhưng ít được các nhà nghiên cứu quan tâm. Chính
vì vậy, khi bàn về vấn đề này, các tác giả cũng chỉ mới đưa ra khái niệm, nêu
quan hệ nghĩa chung của phần phụ chú với phần câu còn lại, chưa bao quát
được vấn đề. Có thể nói rằng, cho đến nay việc nghiên cứu về phần phụ chú
trong câu tiếng Việt vẫn chưa được quan tâm đúng mức, vẫn còn có rất ít
công trình nghiên cứu đi sâu vào vấn đề này (ngoài công trình nghiên cứu của
Đào Thị Vân). Trong khi đó, về nguyên tắc, có thể tìm hiểu phụ chú ở nhiều
phương diện nghĩa như: nghĩa biểu hiện, nghĩa tình thái,… để làm rõ vai trò,
tác dụng của phụ chú trong câu, văn bản.
Vì tính đa dạng, phức tạp trong cách nhìn nhận vấn đề và sự cần thiết
khai thác đề tài nên chúng tui nhận thấy đây là một vấn đề lí thú, một mảng
nghiên cứu giàu tiềm năng. Trong luận văn này, chúng tui muốn đi tìm hiểu
sâu hơn về Đặc điểm ngữ nghĩa của phần phụ chú trong câu tiếng Việt, hy
vọng sẽ có thêm những đóng góp cho loại thành phần câu này.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở tiếp thu những kết quả nghiên cứu của người đi trước, luận
văn sẽ khảo sát đặc điểm ngữ nghĩa của phần phụ chú trên một số loại văn
bản như văn bản nghệ thuật, văn bản khoa học, văn bản chính luận và văn bản
báo chí.
Hướng đi của chúng tui là tập hợp các câu có phần phụ chú trong một
số văn bản thuộc những phong cách ngôn ngữ khác nhau để khảo sát và khái
quát hoá các đặc trưng về chức năng ngữ nghĩa của phụ chú trong khung câu.
Từ đó có thể có được cách nhìn nhận đầy đủ hơn về vai trò, tác dụng của phần
phụ chú trong câu và trong văn bản tiếng Việt.
Về mặt lý luận, luận văn hy vọng góp phần làm rõ thêm về khái niệm,
cách nhận diện phần phụ chú và đặc biệt là làm rõ những đặc điểm về ngữ
nghĩa biểu hiện và ngữ nghĩa ngữ dụng của phần phụ chú trong câu tiếng
Việt. Đó là những vấn đề đã được đề cập đến nhưng chưa được quan tâm
đúng mức và chưa được lí giải đầy đủ.
Về mặt thực tiễn, xuất phát từ thực tế viết câu của học sinh, có thể cung
cấp cho các em một số kĩ năng để phát hiện, sửa lỗi câu, cải biến câu… làm
cho nghĩa của câu không chỉ chính xác mà còn phong phú, đa dạng hơn.
2. Lịch sử vấn đề
Phần phụ chú là một vấn đề đã được các nhà nghiên cứu ngữ pháp trên
thế giới cũng như ở Việt Nam quan tâm từ lâu.
2.1. Việc nghiên cứu phần phụ chú trên thế giới
Theo một số tài liệu mà chúng tui có được, từ đầu thế kỉ XX, các nhà
ngôn ngữ học thế giới đã đề cập đến phần phụ chú với hai tên gọi là cú giải
thích (comment clause) và phần trong ngoặc (parenthesis). Cách gọi “trong
ngoặc” là cách gọi hình ảnh, không nhất thiết phải đặt trong ngoặc đơn.
Đến năm 1985, R.Quirk, S.Greenbaum, G.Leech, J.Svartvik trong công
trình “A Comprehensive Grammar of the English Language” đánh dấu bước
chuyển mới trong việc nghiên cứu phần phụ chú: cú giải thích được coi là
“phần biệt lập kiểu trong ngoặc” (Comment clause are parenthetical
disjuncts). Chúng có thể xuất hiện ở đầu hay ở cuối hay giữa câu, và bởi thế
nói chung mang một âm điệu tách rời [61: 106-107].
Năm 1995, Asher R.E trong “The Encyclopedia of language and
linguistics” cho rằng phần trong ngoặc “là một phần chêm có tính chất mở
rộng trong một văn bản, loại như I saw him – John that is – yesterday” (tui đã
gặp hắn – cái anh chàng John ấy mà – hôm qua).
2.2. Việc nghiên cứu phần phụ chú ở Việt Nam
Ở nước ta, một trong những tài liệu đầu tiên bàn về vấn đề liên quan
đến phụ chú có lẽ là “Việt Nam văn phạm” của các tác giả Trần Trọng Kim,
Bùi Kỉ, Phạm Duy Khiêm (in lần thứ tư, tủ sách giáo khoa Tân Việt, không đề
năm in). Trong quyển sách này, tuy không nhắc đến phụ chú nhưng khi bàn
về dấu câu, các tác giả viết như sau: “Dấu ngoặc đơn [( )]dùng để phân những tiếng có nghĩa riêng ở giữa câu và để giải thích cái nghĩa cả câu” [31]
Từ những năm 60 của thế kỉ XX, giới nghiên cứu Việt ngữ học đã đề
cập đến phụ chú trong tiếng Việt.
Năm 1963, Trương Văn Chình, Nguyễn Hiến Lê dùng khái niệm giải
từ (tức phụ chú) để chỉ hiện tượng ngữ pháp này. Các tác giả đã phân biệt giải
từ của bậc cụm từ (ông gọi là “từ kết”) với giải từ bậc câu.
Bàn về phần phụ chú, tác giả Nguyễn Kim Thản trong “Nghiên cứu về
ngữ pháp tiếng Việt”, tập II (1964) dùng hai tên gọi đồng vị ngữ và phụ chú
ngữ . Ở đây ông đã xem xét hai khái niệm này với tư cách là thành phần biệt
lập (hay còn gọi là thành phần thứ yếu biệt lập). Tuy nhiên đến 1997, trong
cuốn “Cơ sở ngữ pháp tiếng Việt”, ông đã dùng một thuật ngữ khác để gọi tên
hiện tượng ngữ pháp này: gia ngữ, ông cho rằng gia ngữ là một thành phần
phụ bên cạnh những thành phần khác như trạng ngữ, khởi ngữ, hô ngữ.
Đến năm 1980, Hoàng Trọng Phiến, trong công trình nghiên cứu “Ngữ
pháp tiếng Việt, câu”, đã nhắc đến hiện tượng ngữ pháp này với thuật ngữ
đồng vị ngữ.
Cùng năm ấy, Hữu Quỳnh trong “Ngữ pháp tiếng Việt hiện đại” đã đề
cập đến phần phụ chú với tên gọi thành phần xen. Cách hiểu về thành phần
xen của tác giả Hữu Quỳnh có quan niệm rộng hơn so với tác giả Hoàng
Trọng Phiến về hiện tượng ngữ pháp này.
Theo quan niệm của các tác giả của cuốn “Ngữ pháp tiếng Việt”- Uỷ
ban Khoa học xã hội Việt Nam (1983), thành phần phụ chú là “thành phần bổ
sung một điều chú thích kịp thời hay cho cả nòng cốt câu hay cho một yếu
tố thuộc bậc cấu tạo thành phần trước đó [49: 43,191].
Như vậy, cách hiểu của Uỷ ban Khoa học xã hội Việt Nam có phần gần
gũi với các tác giả Trương Văn Chình – Nguyễn Hiến Lê, Hữu Quỳnh.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
