Download miễn phí Luận văn Phép lặp từ vựng và lặp ngữ pháp trong thơ Hữu Thỉnh
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU . 3
1. Lý do chọn đề tài . 3
2. Lịch sử vấn đề . 4
3. Mục đích nghiên cứu . 7
4. Nhiệm vụ nghiên cứu . 7
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn . 7
6. Phạm vi nghiên cứu của luận văn . 7
7. Phương pháp nghiên cứu . 7
8. Bố cục của luận văn . 8
Chương I . 9
CƠ SƠ ̉ LI ́ LUÂ ̣ N . 9
Chương 2 . 32
PHÉP LẶP TỪ VỰNG VÀ LẶP NGỮ PHÁP TRONG THƠ HỮU THỈNH . 32
2.1. Lí thuyết về hiện tượng lặp. 32
2.1.1. Hiện tượng lặp . 32
2.1.2. Phép lặp từ vựng . 34
2.1.3. Phép lặp ngữ pháp . 39
2.2. Đôi nét về ngôn ngữ thơ Hữu Thỉnh . 41
2.3. Kết quả khảo sát và thống kê phép lặp từ vựng và lặp ngữ pháp trong thơ Hữu Thỉnh . 44
2.3.1. Kết quả phép lặp từ vựng trong thơ Hữu Thỉnh . 44
2.3.2. Kết quả phép lặp ngữ pháp trong thơ Hữu Thỉnh . 57
2.4. Tiểu kết . 60
Chương 3 . 62
GIÁ TRỊ NGHỆ THUẬT CỦA PHÉP LẶP TỪ VỰNG VÀ LẶP NGỮ
PHÁP TRONG THƠ HỮU THỈNH . 62
3.1. Giá trị nghệ thuật của phép lặp từ vựng trong thơ Hữu Thỉnh . 62
3.1.1. Lặp từ vựng góp phần tạo nên giá trị nhận thức . 62
3.1.2. Lặp từ vựng góp phần tạo nên giá trị miêu tả . 72
3.1.3. Lặp từ vựng tạo giá trị biểu cảm . 74
3.1.4. Lặp từ vựng góp phần tạo nên nhạc điệu cho thơ . 77
3.1.5. Lặp từ ngữ góp phần tạo nên giá trị liên kết. 79
3.2. Giá trị nghệ thuật của phép lặp ngữ pháp . 86
3.2.1. Lặp ngữ pháp góp phần tạo nên tính nhạc cho thơ . 86
3.2.2. Lặp ngữ pháp góp phần tạo nên giá trị nhận thức . 90
3.2.3. Lặp ngữ pháp góp phần tạo nên giá trị miêu tả . 97
3.2.4. Lặp ngữ pháp tạo giá trị biểu cảm. 100
3.2.5. Lặp ngữ pháp góp phần tạo nên giá trị liên kết . 102
3.3. Tiểu kết . 107
PHẦN KẾT LUẬN .
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 110
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
êu, đáng lẽ ra thường viết dài để giãi bàyđược nhiều song Hữu Thỉnh cũng sử dụng ngôn từ rất ngắn gọn:
“Chúng ta buồn cũng vì nhau
Trời thấy vậy cho mùa xuân trở lại”
Nói đến ngôn ngữ thơ Hữu Thỉnh không thể không nhắc đến những vần
thơ tình chan chứa cảm xúc nhưng lại chất chứa chuyện nhân tình thế thái:
“Trái đất chẳng rộng đâu
Ta hoang dại, dƣới mặt trời
Lấy tình yêu làm mái nhà che chở”
Hay:
“Biển vẫn cậy mình dài rộng thế
Vắng cánh buồn một chút đã cô đơn”
Hữu Thỉnh vẫn tiếp tục con đường thơ của mình bằng một bản lĩnh sống
và một bản lĩnh sáng tạo. Chính vì thế, nhiều nhà nghiên cứu đã đánh giá cao
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
44
nghệ thuật tạo hình, sử dụng ngôn ngữ, và tài cấu trúc bài thơ của tác giả. Con
đường thơ của Hữu Thỉnh chắc chắn sẽ vẫn còn tiếp tục, bởi khi suy nghĩ về
thơ tác giả có bộc bạch: “tui rất tin: Thơ là kinh nghiệm sống”.
2.3. Kết quả khảo sát và thống kê phép lặp từ vựng và lặp ngữ pháp
trong thơ Hữu Thỉnh
2.3.1. Kết quả khảo sát phép lặp từ vựng trong thơ Hữu Thỉnh
2.3.1.1. Lặp từ
Như đã trình bày ở cơ sở lí luận hiện tượng lặp từ vựng được các tác giả
phân loại khác nhau bởi họ nhìn nó ở các góc độ khác nhau. Trong đề tài này
để hướng tới tính liên kết của văn bản chúng tui tiến hành khảo sát theo tiêu
chí của Trần Ngọc Thêm:
- Tiêu chí cấu tạo ngữ pháp
- Tiêu chí về vị trí của yếu tố lặp
Căn cứ vào cấu tạo ngữ pháp của yếu tố lặp, chúng tui phân loại, thống
kê hiện tượng lặp trong thơ Hữu Thỉnh thành 2 loại: lặp từ và lặp ngữ. Số liệu
cụ thể được thống kê qua bảng dưới đây:
Phân loại Lặp từ Lặp ngữ Tổng
Số phiếu 225 152 377
Tỉ lệ % 59,7% 40,3% 100%
Lặp từ
Căn cứ vào đặc điểm ý nghĩa và đặc điểm ngữ pháp của từ chúng tui tiếp
tục phân chia hiện tượng lặp từ thành các tiểu loại sau:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
45
- Lặp danh từ
Danh từ là những từ gọi tên sự vật, sự việc. Sự vật có thể là người hoặc
các sự vật hiện tượng trong tự nhiên.
Chúng tui nhận thấy lặp danh từ là một hiện tượng phổ biến trong thơ
Hữu Thỉnh. Số lượng chứa lặp danh từ là 107/225 lần chiếm 47,6%
Ví dụ:
“Anh giở bức hình chụp những năm còn trẻ
Anh ngó ngơ nhƣ một kẻ xa lạ”
(Một lần lỡ hẹn)
Ví dụ:
“Ƣớc gì gửi cát cho em nhỉ
Để cát mang về những dấu chân
Những đêm xô cát đi tuần đảo
Gió cát lùa ngang trắng áo quần”
(Gửi từ đảo nhỏ)
- Lặp động từ.
Động từ là những từ có ý nghĩa khái quát chỉ hoạt động, trạng thái của
người, của vật hay sự việc.
Trong thơ Hữu Thỉnh sau danh từ thì lặp động từ được sử dụng với số
lượng lớn thứ hai: 35/225 lần chiếm 15,5%
Ví dụ:
“anh tui mất sau loạt bm tọa độ
mất chỉ còn cách nƣớc một vài gang”
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
46
(Phan Thiết có anh tôi)
Ví dụ:
“các chiến sĩ quen nghĩ bằng trận đánh
quen hi sinh, quen đột biến từng giờ
họ làm nên những chiến trƣờng giông bão”
(Xuân 1975)
- Lặp tính từ
Tính từ là những thực từ chỉ đặc điểm, tính chất của người, vật, sự việc.
Theo thống kê số phiếu thu được của hiện tượng lặp tính từ khiêm tốn chỉ
có 6/225 lần chiếm 2,6%.
Ví dụ:
“Đƣờng ngổn ngang đƣờng đất còn cháy khét
Cây mát cho ngƣời , ngƣời mát cho nhau”
(Tiếng hát trong rừng)
- Lặp phó từ
Phó từ là hư từ, hầu như không có ý nghĩa từ vựng cụ thể. Chúng thường
diễn đạt các ý nghĩa phạm trù, ý nghĩa thời thể, ý nghĩa mức độ, ý nghĩa số
lượng…
Chúng tui thống kê có 19/225 lần lặp chiếm 8,4%.
Ví dụ:
“suối cứ âm thầm nuôi lớn biển
cứ âm thầm chảy xiết với thời gian”
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
47
(Khúc một: Bàn đạp)
Ví dụ:
“đời vật vờ trôi nổi
những nén nhang, những mâm bông mâm trái
nƣớc lã đổ đi, nƣớc lã lại đem thờ”
(Chương 5: Tự do)
- Lặp kết từ
Kết từ là những hư từ cú pháp chuyên dùng để nối kết các từ, các câu và
biểu hiện mối quan hệ ngữ pháp giữa các thành phần được nối kết ấy.
Trong thơ Hữu Thỉnh chúng tui thống kê có 15/225 lần lặp, chiếm 6,6%.
Ví dụ:
“tui với chiến sĩ xe tăng cầu Chaki tắm mát
Một số anh thì đuổi nhau trên cát
Một số anh thì đổ dế hái hoa”
(Sau trận đánh)
Ví dụ:
“cánh lính trẻ lại tha hồ đƣợc dịp
tƣởng tƣợng bằng cái vốn mang theo
tất cả bắt đầu bằng nhịp chèo cắt nƣớc
đồng chí quê mạn ngƣợc
quả quyết ngƣời lái đò có vạt áo chàm tƣơi”
(Chuyến đò đêm giáp ranh)
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
48
- Lặp trợ từ
Trợ từ là những từ có mặt trong câu để nhấn mạnh hay biểu lộ tình cảm,
cảm xúc cho người nói.
Qua quá trình khảo sát chúng tui thống kê có 9/225 hiện tượng lặp sử
dụng kết từ chiếm 4,0%.
Ví dụ:
“những chiếc xe tăng đòi anh nguyên vẹn
những vết thƣơng đòi anh lành lặn”
(Một lần lỡ hẹn)
Ví dụ:
“mang thơm nức những triền sông cây quả
đến những đảo xa
những quả trứng giập giờn giữa sóng
những nhớ thƣơng không ở ngoài tầm”
(Hồi âm)
- Lặp số từ
Số từ là những từ biểu thị ý nghĩa số. Xét theo đối tượng phản ánh trong
nhận thức và tư duy, ý nghĩa số vừa có tính chất thực (khái niệm số thường
gắn với khái niệm thực), vừa có tính chất hư (không tồn tai như những thực
thể hay quá trình)
Kết quả khảo sát có 9/225 lần lặp số từ, chiếm 4,0%.
Ví dụ:
“Tƣ lệnh đạp rừng cho lái xe nhận hƣớng”
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
49
hai vết thương vì rừng, ba vết thương vì pháo
trong cái đêm mở đƣờng máu phá kìm”
(Một lần lỡ hẹn)
Bảng 2: Kết quả tổng hợp hiện tượng lặp từ trong tập thơ
“Từ chiến hào tới thành phố ” của Hữu Thỉnh
Tiểu
loại
Lặp
danh
từ
Lặp
động
từ
Lặp
tính
từ
Lặp
đại từ
Lặp
phó
từ
Lặp
kết từ
Lặp
số từ
Lặp
trợ
từ
Tổng
số
Số
lần
lặp
107 35 6 25 19 15 9 9 225
Tỉ lệ
%
47,6% 15,5% 2,6% 11,1% 8,4% 6,6 4,0% 4,0% 100%
2.3.1.2. Lặp ngữ
Ngữ là tổ hợp các từ kết hợp với nhau theo một qui tắc ngữ pháp nhất
định trong đó có một thành tố chính gọi là thành tố trung tâm. Có một hay
nhiều thành tố phụ đứng quanh trung tâm để bổ nghĩa cho thành tố trung tâm.
Thành tố trung tâm thuộc loại nào thì ngữ mang loại từ đó.
Lặp ngữ có 152/377 lần lặp ngữ, chiếm 40,3%. Trong thơ Hữu Thỉnh ngữ
danh từ và ngữ động từ chiếm tỉ lệ lớn còn các từ loại khác chiếm tỉ lệ ít hơn
nên chúng tui không đưa vào bảng thống kê.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
50
Có hai kiểu mô hình lặp ngữ là: lặp hoàn toàn và lặp bộ phận. Song trong
thơ Hữu Thỉnh chủ yếu là lặp hoàn toàn.
Xét về cấu tạo của ngữ, chúng tui thống kê được 152/377 số lượng phiếu
có chứa lă