Nợ xấu là một trong những vấn đề thường trực luôn đe dọa sự tồn tại và phát
triển ổn định của hệ thống tài chính ở các quốc gia. Đặc biệt trong các cuộc khủng
hoảng hay thời kỳ tái cấu trúc hệ thống tài chính, nợ xấu lại được bàn đến như
một trong những vấn đề cốt lõi nhất cần giải quyết. Nhưng đến nay, con số nợ xấu
chính xác là bao nhiêu vẫn là một ẩn số. Đây thực sự là một trong những khó
khăn lớn để giải quyết vấn đề nợ xấu. Kinh nghiệm của nhiều quốc gia cho thấy,
mua bán nợ chính là một trong những biện pháp quan trọng để thoát khỏi khủng
hoảng. Khi xử lý được nợ xấu sẽ ổn định tài chính trong nước và nâng cao sức
mạnh cho các định chế tài chính. Do vậy, phát triển thị trường mua bán nợ là đòi
hỏi tất yếu trong quá trình phát triển kinh tế thị trường trên thế giới cũng như nền
kinh tế Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Thực tế cho thấy, thị
trường này phát triển, sẽ giúp cho tình hình tài chính trong các doanh nghiệp và
cả các ngân hàng thương mại được lành mạnh, minh bạch, giảm rủi ro trong hoạt
động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, hiện nay, các cơ chế, chính sách cho thị
trường mua bán nợ ở Việt Nam cũng chưa hoàn chỉnh; chức năng, nhiệm vụ của
các công ty mua bán nợ, đặc biệt là các công ty mua bán nợ tư nhân chưa rõ ràng.
Sự ra đời của VAMC cũng đang tốn nhiều giấy mực của dư luận. Vì vậy, việc
nghiên cứu về thị trường mua bán nợ ở Việt Nam hiện nay nói chung và VAMC
nói riêng và đưa ra các định hướng, giải pháp để phát triển thị trường này là vô
cùng cần thiết, nhằm giải quyết cơ bản vấn đề nợ xấu tại Việt Nam.
1. Định nghĩa về mua bán nợ
Mua bán nợ là hoạt động kinh tế - tài chính để trao đổi và chuyển nhượng
phần tài sản đặc biệt là các "khoản nợ phải thu" từ đối tượng này sang đối tượng
khác. Về bản chất, đó là việc bán lại "quyền thu hồi nợ" từ một "khoản nợ phải
thu" của bên bán nợ (hay còn gọi là chủ nợ) đối với khách nợ sang cho bên mua
nợ để bên mua nợ trở thành chủ nợ mới của khách nợ. Hoạt động mua bán nợ
được thực hiện đối với các khoản nợ phải thu của chủ nợ, mà không phải là nợ
phải trả của khách nợ.
Ở Việt Nam hiện nay, thị trường mua bán nợ đang trong quá trình hình
thành, do đó còn khá mới mẻ đối với cả người bán, người mua và cơ chế vận
hành, quản lý của Nhà nước. Xét cả về mặt lý thuyết và thực tiễn, hoạt động mua
bán nợ đang được xem là một lối thoát cho doanh nghiệp đang gặp phải nhiều khó
khăn về tài chính trong sản xuất kinh doanh hiện nay. Nếu không có công ty nào
tham gia vào việc mua các khoản nợ đó thì các công ty sẽ lâm vào sản xuất, kinh
doanh cầm chừng, hay thu hẹp, thậm chí chờ xin phá sản. Rõ ràng, để thị trường
mua bán nợ hình thành thì điều tiên quyết là phải có chính sách hỗ trợ phát triển
cho các công ty chuyên mua bán nợ và tài sản tồn đọng của các thành phần kinh
tế. Các công ty mua bán nợ với sứ mệnh cao cả là mua bán các tài sản, khoản nợ
của các công ty sản xuất, kinh doanh đang gặp rủi ro lớn về vốn, sẽ tạo điều kiện
cho các công ty nợ tái vốn để tiếp tục hoạt động sản xuất, kinh doanh. Ngược lại,
cũng phải có những công ty do nhiều nguyên nhân (cả khách quan và chủ quan)
dẫn đến nảy sinh những khoản nợ không thể tự mình trả được, sẵn sàng bán các
tài sản, khoản nợ đó cho các công ty mua bán nợ. Cũng như mọi thị trường khác,
trên thị trường mua bán nợ sẽ có các lực của thị trường: các công ty mua bán nợ
là bên cầu, còn các công ty chuyển nhượng nợ là bên cung. Khi đã có cung và cầu
thì phải xây dựng cơ chế vận hành, quản lý; phải có sự cạnh tranh nếu không sẽ
làm cho thị trường mua bán nợ bị méo mó. Để bên cầu và bên cung hợp tác thuận
lợi, hiệu quả thì cần có hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách vĩ mô tạo hành
lang pháp lý cho thị trường vận hành trôi chảy như những thị trường khác. Nguồn
cung chủ yếu trên thị trường mua bán nợ là các ngân hàng thương mại, với các
khoản nợ xấu lớn chủ yếu từ cho vay kinh doanh bất động sản. Theo số liệu
của Ngân hàng Nhà nước (NHNN, 31/3/2012), con số nợ xấu của hệ thống ngân
hàng hiện nay là 8,6% trên tổng dư nợ (tương đương 202.000 tỷ đồng). Đặc biệt
nguy hiểm, đó là số dư nợ tập trung ở một vài cá nhân, doanh nghiệp ước tính lên
đến ngàn tỷ, do vậy khả năng thu hồi nợ là rất khó khăn. Theo tiến trình phát triển
kinh tế thị trường của Việt Nam đến năm 2020, số lượng doanh nghiệp sẽ tăng lên
khoảng 1 triệu doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp sẽ tăng lên, thị trường sản
xuất, kinh doanh không chỉ trong nước mà còn mở rộng ra toàn cầu. Khi đó, tình
hình sản xuất, kinh doanh sẽ càng phức tạp, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có tầm
nhìn chiến lược tốt, năng lực điều hành sản xuất, kinh doanh tốt nếu không sẽ bị
rơi vào nguy cơ rủi ro cao, sẽ nảy sinh nhiều doanh nghiệp sẵn sàng bán các
khoản nợ và tài sản, dẫn đến nguồn cung sẽ rất nhiều và đa dạng. Lúc đó, nhu cầu
mua lại các khoản nợ sẽ rất lớn. Trong khi đó, Việt Nam hiện có rất ít công ty
mua bán nợ hoạt động, chỉ có duy nhất Công ty Mua bán nợ Việt Nam (DATC)
của Bộ Tài chính thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ, và một số công ty mua
bán nợ tư nhân. Tuy nhiên, các công ty mua bán nợ tư nhân này chỉ hoạt động với
vai trò tư vấn doanh nghiệp hay chỉ là các tổ chức cho vay nặng lãi, vay nóng trá
hình. Như vậy, cơ sở hình thành độc quyền mua trên thị trường là có khả năng,
mà độc quyền thì sẽ dẫn đến hàng loạt vấn đề về tính minh bạch, vấn đề lợi ích
nhóm, hiệu quả hoạt động, tiêu cực, gây phương hại cho người muốn bán. Có thể
nói, sự hình thành và phát triển thị trường mua bán nợ là yêu cầu khách quan hiện
nay ở Việt Nam. Cũng như các thị trường khác, thị trường mua bán nợ gồm có
các doanh nghiệp sẵn sàng bán (bên cung) và doanh nghiệp có nhu cầu mua (bên
cầu). Nghĩa là phải có nhiều chủ thể mua bán trên thị trường, phải có cơ chế,
chính sách, luật pháp tạo môi trường, hành lang pháp lý cho thị trường hình
thành, hoạt động, phát triển và chịu sự quản lý của Nhà nước. Thị trường mua bán
nợ cũng là một loại thị trường nên sẽ chịu sự chi phối của các quy luật thị trường,
nhất là quy luật cung - cầu, quy luật cạnh tranh và các phạm trù về giá cả, chi phí,
lợi nhuận... Do vậy, việc phát triển thị trường mua bán nợ là cần thiết, phải hình
thành trên cơ sở minh bạch, công khai về "hàng hóa" và giá cả. Đây đang là một
thách thức lớn đối với nền kinh tế nói chung và trong hệ thống ngân hàng nói
riêng.
2. Thực trạng nợ xấu và thị trường mua bán nợ của Việt Nam hiện nay
Thị trường mua bán nợ ở VN đang trong tiến trình hình thành. Nên nhu
cầu (cung) hiện nay khá nhiều, vì số tổng công ty, DNNN có nợ xấu đang tăng
lên như: các tổng công ty xây dựng giao thông thuộc Bộ Giao thông & Vận tải,
các tổng công ty xây dựng thuộc Bộ Xây dựng, một số tổng công ty thuộc Bộ
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các đơn vị thành viên thuộc Vinashin...chưa
kể đến các doanh nghiệp tư nhân, cổ phần, thậm chí cả liên doanh. Cùng với sự
phát triển nhanh của kinh tế thị trường toàn cầu hóa, cạnh tranh ngày cành gay
gắt, với năng lực điều hành không theo kịp thì nợ của các doanh nghiệp sẽ tăng
lên. Nhu cầu bán tài sản và khoản nợ sẽ ngày càng tăng về số lượng, quy mô và
tính đa dạng. Chẳng hạn riêng trong hệ thống ngân hàng thương mại, tỉ lệ nợ xấu
trong toàn hệ thống đang tăng rất nhanh - từ hơn 3% vào cuối năm 2011, lên 6%
vào đầu năm 2012 và hiên nay lên đến 10%.Với tỉ lệ nợ xấu 10% trong hệ thống
ngân hàng thì chắc hẳn nhiều ngân hàng sẽ có tỉ lệ nợ xấu trên 10% và cũng sẽ có
những ngân hàng có tỉ lệ nợ xấu lên tới 30-40% như Habubank vừa qua. Những
ngân hàng có nhiều nợ xấu nhất tập trung tại các ngân hàng thuộc nhóm 3 và
nhóm 4. Tuy nhiên cũng không nên loại trừ cả các ngân hàng thuộc nhóm 1 và
nhóm 2. Bằng các nghiệp vụ kế toán tinh vi, ngân hàng có thể tránh được việc
phải hạch toán các khoản nợ vào các nhóm nợ 3,4,5. Điều này phản ánh trên thực
tế, trong thời gian qua số liệu về nợ xấu công bố luôn ở mức an toàn. Nhu cầu
mua lại các khoản nợ của các công ty cũng đang gia tăng, hiện nay ở VN, ngoài
công ty mua bán nợ của Bộ Tài chính thì có khoảng 20 công ty quản lý và khai
thác tài sản (A.M.C). Các công ty quản lý và khai thác tài sản ở VN hiện nay hầu
như là do các ngân hàng thương mại (NHTM) đứng ra thành lập và quản lý. Đồ
thị dưới đây thể hiện vốn của một số công ty quản lý và khai thác tài sản thuộc
các ngân hàng lớn: Còn với giá trị nợ xấu từ 14 tỉ USD thì thực sự quy mô của
các công ty quản lý và khai thác tài sản VN là không tương xứng khi mà vốn của
các công ty mua bán nợ chỉ vài trăm tỉ. Bên cạnh đó, nếu nhìn vào các ngân hàng
nhóm 1, chủ yếu các NHTM cổ phần như Eximbank, ACB, MBB còn các NHTM
có vốn nhà nước không thực sự tham gia như CTG, VCB, Agribank, BIDV. Nợ
xấu theo báo cáo chính thức của Ngân hàng Nhà nước, đến ngày 31/3 là 8,6%,
tương đương với 202.000 tỉ đồng. Để xử lý khoản nợ xấu này, nhà điều hành
cũng gợi ý giải pháp thành lập công ty mua bán nợ xấu quốc gia (AMC) với số
vốn 100.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, theo Ngân hàng Nhà nước, giải pháp về công ty
mua bán nợ xấu vẫn dừng lại ở mức tham khảo và bàn bạc, chứ chưa có gì chính
thức, cụ thể. Để xử lý nợ của các công ty, để có vốn tiếp tục SXKD, Công ty mua
bán nợ cần một lượng vốn khoảng 40.000-80.000 tỉ đồng tương đương với
khoảng 1,6-3,2% GDP của VN năm 2011, trong đó các công ty mua bán nợ có
thể huy động trên thị trường gấp 3 lần số vốn hiện có, thì Nhà nước cần cấp cho
Công ty này là 15.000 - 20.000 tỉ đồng. Đây thực sự là một khó khăn khó vượt
qua trong điều kiện nền kinh tế VN.
Những số liệu trên cho thấy tại VN, nợ xấu phát sinh cao, nhưng thị
trường mua bán nợ lại chưa phát triển, do đó việc xây dựng một thị trường mua
bán nợ quốc gia được xem là giải pháp để giải cứu thị trường tài chính. Theo ước
tính giá trị các khoản nợ xấu của hệ thống NHTM VN là vào khoảng 14 tỉ USD,
để công ty công ty quản lý và khai thác tài sản có thể hoạt động thì phải cần 5-7 tỉ
USD để xử lý các khoản nợ xấu này. Điều này có nghĩa là các NHTM chỉ có thể
thu hồi từ 30-40% giá trị các khoản nợ. Hệ quả sẽ ảnh hưởng đến tổng tài sản và
các hệ số an toàn tài chính; tuy nhiên đấy là một điều cần thiết để làm trong sạch
thị trường tài chính. Nhiều chuyên gia cho rằng xử lý nợ xấu là việc nên quyết
định và hành động nhanh thông qua thị trường mua bán nợ, để tránh những hệ lụy
tiêu cực cho nền kinh tế. Ngân hàng Nhà nước cũng hứa sẽ đưa ra những biện
pháp cụ thẻ trong năm nay để trình Chính phủ. Thực tế cho thấy kể từ khi thành
lập đến nay, Công ty mua bán nợ của Bộ Tài chính đã thực hiện 118 phương án
xử lý nợ với giá trị sổ sách là hơn 7.400 đồng. Như vậy, trung bình mỗi năm,
công ty xử lý được 928 tỉ đồng nợ. Tuy nhiên với khoản nợ xấu ngân hàng gia
tăng đột biến khoảng 270 nghìn tỉ cuối năm 2012, thì tốc độ xử lý của Công ty
mua bán nợ quốc gia phải tăng vốn nhiều lần thì mới đáp ứng đủ. Ở VN, thị
LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 2
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THỊ TRƯỜNG MUA BÁN NỢ...................... 3
1. Định nghĩa về mua bán nợ ................................................................................ 4
2. Thực trạng nợ xấu và thị trường mua bán nợ của Việt Nam hiện nay ............. 6
II. VAMC - TỔ CHỨC MUA BÁN NỢ VIỆT NAM .............................................. 8
1. Sơ lược về VAMC .............................................................................................. 8
2. Cơ cấu tổ chức và mô hình hoạt động của VAMC ............................................ 9
a. Cơ cấu tổ chức của VAMC ............................................................................ 9
b. Cơ chế hoạt động của VAMC ...................................................................... 11
3. Đặc trưng và định hướng hoạt động của VAMC ............................................ 11
4. Các hình thức và điều kiện mua nợ của VAMC ............................................. 12
5. Khung pháp lý và cơ chế giám sát ................................................................... 12
6. Hoạt động của VAMC trong thời gian qua ..................................................... 15
a. VAMC và Agribank ......................................................................................... 15
b. VAMC và SHB, PGBank và SCB .................................................................... 16
c. VAMC và ACB ................................................................................................ 16
7. Đánh giá hoạt động của VAMC ...................................................................... 17
III. Giải pháp : ....................................................................................................... 24
1. Giải pháp về phía VAMC: ............................................................................... 24
2. Giải pháp về phía các Ngân hàng ................................................................... 25
3. Giải pháp về phía các doanh nghiệp : ............................................................. 27
KẾT LUẬN ................................................................................................................ 28
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 29
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Dự án thành lập công ty VAMC
MỞ ĐẦU
Nợ xấu là sự tồn tại tất yếu trong hoạt động của hệ thống ngân hàng. Sự tồn tại của nợ xấu chỉ
thực sự nguy hiểm khi nó vọt lên ngưỡng cao, tình hình tài chính hiện tại của các chủ thể trong nền
kinh tế có thể đẩy nợ xấu lên mức nguy hiểm trong tương lai. Nợ xấu đã và đang tác động tiêu cực
đến việc lưu thông dòng vốn vào nền kinh tế và tính an toàn, hiệu quả kinh doanh của chính các
ngân hàng. Tìm lời giải cho hữu hiệu cho “bài toán” nợ xấu là vấn đề đặt ra không chỉ với nền kinh
tế Việt Nam hiện nay mà còn là thách thức của toàn bộ hệ thống tài chính – tiền tệ. Để xử lý hiệu
quả nợ xấu của các ngân hàng thương mại, việc đưa ra biện pháp kiên quyết, phù hợp từ Nhà nước
và chính bản thân các ngân hàng là rất quan trọng và cần thiết.
Theo Đề án tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, đến năm 2015 các tập đoàn, tổng công ty nhà
nước phải xử lý dứt điểm nợ xấu. Đề án cũng đề cao vai trò Công ty Mua bán nợ Việt Nam trong xử
lý nợ xấu của doanh nghiệp và các ngân hàng… Đây là cơ hội lớn để nâng cao vị thế nhưng cũng là
nhiệm vụ khá nặng nề đặt ra đối với Công ty Mua bán nợ Việt Nam trong bối cảnh hiện nay. Không
chỉ các nước trong khu vực châu Á thành lập các công ty quản lý tài sản mà ngay cả nước phát triển
như Mỹ và các nước Mỹ La tinh cũng có các công ty chuyên về xử lý nợ xấu của ngân hàng. Tuy
nhiên, liệu sự có mặt của các công ty quản lý tài sản có cải thiện hiệu quả hoạt động của hệ thống
ngân hàng hay không?
Sự ra đời của VAMC trong thời gian gần đây cũng đang tạo ra rất nhiều luồng ý kiến trái chiều.
Để hiểu rõ hơn về VAMC, Nhóm 2 đã thực hiện nghiên cứu về đề tài “Dự án thành lập Công ty
VAMC”.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
triển ổn định của hệ thống tài chính ở các quốc gia. Đặc biệt trong các cuộc khủng
hoảng hay thời kỳ tái cấu trúc hệ thống tài chính, nợ xấu lại được bàn đến như
một trong những vấn đề cốt lõi nhất cần giải quyết. Nhưng đến nay, con số nợ xấu
chính xác là bao nhiêu vẫn là một ẩn số. Đây thực sự là một trong những khó
khăn lớn để giải quyết vấn đề nợ xấu. Kinh nghiệm của nhiều quốc gia cho thấy,
mua bán nợ chính là một trong những biện pháp quan trọng để thoát khỏi khủng
hoảng. Khi xử lý được nợ xấu sẽ ổn định tài chính trong nước và nâng cao sức
mạnh cho các định chế tài chính. Do vậy, phát triển thị trường mua bán nợ là đòi
hỏi tất yếu trong quá trình phát triển kinh tế thị trường trên thế giới cũng như nền
kinh tế Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Thực tế cho thấy, thị
trường này phát triển, sẽ giúp cho tình hình tài chính trong các doanh nghiệp và
cả các ngân hàng thương mại được lành mạnh, minh bạch, giảm rủi ro trong hoạt
động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, hiện nay, các cơ chế, chính sách cho thị
trường mua bán nợ ở Việt Nam cũng chưa hoàn chỉnh; chức năng, nhiệm vụ của
các công ty mua bán nợ, đặc biệt là các công ty mua bán nợ tư nhân chưa rõ ràng.
Sự ra đời của VAMC cũng đang tốn nhiều giấy mực của dư luận. Vì vậy, việc
nghiên cứu về thị trường mua bán nợ ở Việt Nam hiện nay nói chung và VAMC
nói riêng và đưa ra các định hướng, giải pháp để phát triển thị trường này là vô
cùng cần thiết, nhằm giải quyết cơ bản vấn đề nợ xấu tại Việt Nam.
1. Định nghĩa về mua bán nợ
Mua bán nợ là hoạt động kinh tế - tài chính để trao đổi và chuyển nhượng
phần tài sản đặc biệt là các "khoản nợ phải thu" từ đối tượng này sang đối tượng
khác. Về bản chất, đó là việc bán lại "quyền thu hồi nợ" từ một "khoản nợ phải
thu" của bên bán nợ (hay còn gọi là chủ nợ) đối với khách nợ sang cho bên mua
nợ để bên mua nợ trở thành chủ nợ mới của khách nợ. Hoạt động mua bán nợ
được thực hiện đối với các khoản nợ phải thu của chủ nợ, mà không phải là nợ
phải trả của khách nợ.
Ở Việt Nam hiện nay, thị trường mua bán nợ đang trong quá trình hình
thành, do đó còn khá mới mẻ đối với cả người bán, người mua và cơ chế vận
hành, quản lý của Nhà nước. Xét cả về mặt lý thuyết và thực tiễn, hoạt động mua
bán nợ đang được xem là một lối thoát cho doanh nghiệp đang gặp phải nhiều khó
khăn về tài chính trong sản xuất kinh doanh hiện nay. Nếu không có công ty nào
tham gia vào việc mua các khoản nợ đó thì các công ty sẽ lâm vào sản xuất, kinh
doanh cầm chừng, hay thu hẹp, thậm chí chờ xin phá sản. Rõ ràng, để thị trường
mua bán nợ hình thành thì điều tiên quyết là phải có chính sách hỗ trợ phát triển
cho các công ty chuyên mua bán nợ và tài sản tồn đọng của các thành phần kinh
tế. Các công ty mua bán nợ với sứ mệnh cao cả là mua bán các tài sản, khoản nợ
của các công ty sản xuất, kinh doanh đang gặp rủi ro lớn về vốn, sẽ tạo điều kiện
cho các công ty nợ tái vốn để tiếp tục hoạt động sản xuất, kinh doanh. Ngược lại,
cũng phải có những công ty do nhiều nguyên nhân (cả khách quan và chủ quan)
dẫn đến nảy sinh những khoản nợ không thể tự mình trả được, sẵn sàng bán các
tài sản, khoản nợ đó cho các công ty mua bán nợ. Cũng như mọi thị trường khác,
trên thị trường mua bán nợ sẽ có các lực của thị trường: các công ty mua bán nợ
là bên cầu, còn các công ty chuyển nhượng nợ là bên cung. Khi đã có cung và cầu
thì phải xây dựng cơ chế vận hành, quản lý; phải có sự cạnh tranh nếu không sẽ
làm cho thị trường mua bán nợ bị méo mó. Để bên cầu và bên cung hợp tác thuận
lợi, hiệu quả thì cần có hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách vĩ mô tạo hành
lang pháp lý cho thị trường vận hành trôi chảy như những thị trường khác. Nguồn
cung chủ yếu trên thị trường mua bán nợ là các ngân hàng thương mại, với các
khoản nợ xấu lớn chủ yếu từ cho vay kinh doanh bất động sản. Theo số liệu
của Ngân hàng Nhà nước (NHNN, 31/3/2012), con số nợ xấu của hệ thống ngân
hàng hiện nay là 8,6% trên tổng dư nợ (tương đương 202.000 tỷ đồng). Đặc biệt
nguy hiểm, đó là số dư nợ tập trung ở một vài cá nhân, doanh nghiệp ước tính lên
đến ngàn tỷ, do vậy khả năng thu hồi nợ là rất khó khăn. Theo tiến trình phát triển
kinh tế thị trường của Việt Nam đến năm 2020, số lượng doanh nghiệp sẽ tăng lên
khoảng 1 triệu doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp sẽ tăng lên, thị trường sản
xuất, kinh doanh không chỉ trong nước mà còn mở rộng ra toàn cầu. Khi đó, tình
hình sản xuất, kinh doanh sẽ càng phức tạp, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có tầm
nhìn chiến lược tốt, năng lực điều hành sản xuất, kinh doanh tốt nếu không sẽ bị
rơi vào nguy cơ rủi ro cao, sẽ nảy sinh nhiều doanh nghiệp sẵn sàng bán các
khoản nợ và tài sản, dẫn đến nguồn cung sẽ rất nhiều và đa dạng. Lúc đó, nhu cầu
mua lại các khoản nợ sẽ rất lớn. Trong khi đó, Việt Nam hiện có rất ít công ty
mua bán nợ hoạt động, chỉ có duy nhất Công ty Mua bán nợ Việt Nam (DATC)
của Bộ Tài chính thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ, và một số công ty mua
bán nợ tư nhân. Tuy nhiên, các công ty mua bán nợ tư nhân này chỉ hoạt động với
vai trò tư vấn doanh nghiệp hay chỉ là các tổ chức cho vay nặng lãi, vay nóng trá
hình. Như vậy, cơ sở hình thành độc quyền mua trên thị trường là có khả năng,
mà độc quyền thì sẽ dẫn đến hàng loạt vấn đề về tính minh bạch, vấn đề lợi ích
nhóm, hiệu quả hoạt động, tiêu cực, gây phương hại cho người muốn bán. Có thể
nói, sự hình thành và phát triển thị trường mua bán nợ là yêu cầu khách quan hiện
nay ở Việt Nam. Cũng như các thị trường khác, thị trường mua bán nợ gồm có
các doanh nghiệp sẵn sàng bán (bên cung) và doanh nghiệp có nhu cầu mua (bên
cầu). Nghĩa là phải có nhiều chủ thể mua bán trên thị trường, phải có cơ chế,
chính sách, luật pháp tạo môi trường, hành lang pháp lý cho thị trường hình
thành, hoạt động, phát triển và chịu sự quản lý của Nhà nước. Thị trường mua bán
nợ cũng là một loại thị trường nên sẽ chịu sự chi phối của các quy luật thị trường,
nhất là quy luật cung - cầu, quy luật cạnh tranh và các phạm trù về giá cả, chi phí,
lợi nhuận... Do vậy, việc phát triển thị trường mua bán nợ là cần thiết, phải hình
thành trên cơ sở minh bạch, công khai về "hàng hóa" và giá cả. Đây đang là một
thách thức lớn đối với nền kinh tế nói chung và trong hệ thống ngân hàng nói
riêng.
2. Thực trạng nợ xấu và thị trường mua bán nợ của Việt Nam hiện nay
Thị trường mua bán nợ ở VN đang trong tiến trình hình thành. Nên nhu
cầu (cung) hiện nay khá nhiều, vì số tổng công ty, DNNN có nợ xấu đang tăng
lên như: các tổng công ty xây dựng giao thông thuộc Bộ Giao thông & Vận tải,
các tổng công ty xây dựng thuộc Bộ Xây dựng, một số tổng công ty thuộc Bộ
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các đơn vị thành viên thuộc Vinashin...chưa
kể đến các doanh nghiệp tư nhân, cổ phần, thậm chí cả liên doanh. Cùng với sự
phát triển nhanh của kinh tế thị trường toàn cầu hóa, cạnh tranh ngày cành gay
gắt, với năng lực điều hành không theo kịp thì nợ của các doanh nghiệp sẽ tăng
lên. Nhu cầu bán tài sản và khoản nợ sẽ ngày càng tăng về số lượng, quy mô và
tính đa dạng. Chẳng hạn riêng trong hệ thống ngân hàng thương mại, tỉ lệ nợ xấu
trong toàn hệ thống đang tăng rất nhanh - từ hơn 3% vào cuối năm 2011, lên 6%
vào đầu năm 2012 và hiên nay lên đến 10%.Với tỉ lệ nợ xấu 10% trong hệ thống
ngân hàng thì chắc hẳn nhiều ngân hàng sẽ có tỉ lệ nợ xấu trên 10% và cũng sẽ có
những ngân hàng có tỉ lệ nợ xấu lên tới 30-40% như Habubank vừa qua. Những
ngân hàng có nhiều nợ xấu nhất tập trung tại các ngân hàng thuộc nhóm 3 và
nhóm 4. Tuy nhiên cũng không nên loại trừ cả các ngân hàng thuộc nhóm 1 và
nhóm 2. Bằng các nghiệp vụ kế toán tinh vi, ngân hàng có thể tránh được việc
phải hạch toán các khoản nợ vào các nhóm nợ 3,4,5. Điều này phản ánh trên thực
tế, trong thời gian qua số liệu về nợ xấu công bố luôn ở mức an toàn. Nhu cầu
mua lại các khoản nợ của các công ty cũng đang gia tăng, hiện nay ở VN, ngoài
công ty mua bán nợ của Bộ Tài chính thì có khoảng 20 công ty quản lý và khai
thác tài sản (A.M.C). Các công ty quản lý và khai thác tài sản ở VN hiện nay hầu
như là do các ngân hàng thương mại (NHTM) đứng ra thành lập và quản lý. Đồ
thị dưới đây thể hiện vốn của một số công ty quản lý và khai thác tài sản thuộc
các ngân hàng lớn: Còn với giá trị nợ xấu từ 14 tỉ USD thì thực sự quy mô của
các công ty quản lý và khai thác tài sản VN là không tương xứng khi mà vốn của
các công ty mua bán nợ chỉ vài trăm tỉ. Bên cạnh đó, nếu nhìn vào các ngân hàng
nhóm 1, chủ yếu các NHTM cổ phần như Eximbank, ACB, MBB còn các NHTM
có vốn nhà nước không thực sự tham gia như CTG, VCB, Agribank, BIDV. Nợ
xấu theo báo cáo chính thức của Ngân hàng Nhà nước, đến ngày 31/3 là 8,6%,
tương đương với 202.000 tỉ đồng. Để xử lý khoản nợ xấu này, nhà điều hành
cũng gợi ý giải pháp thành lập công ty mua bán nợ xấu quốc gia (AMC) với số
vốn 100.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, theo Ngân hàng Nhà nước, giải pháp về công ty
mua bán nợ xấu vẫn dừng lại ở mức tham khảo và bàn bạc, chứ chưa có gì chính
thức, cụ thể. Để xử lý nợ của các công ty, để có vốn tiếp tục SXKD, Công ty mua
bán nợ cần một lượng vốn khoảng 40.000-80.000 tỉ đồng tương đương với
khoảng 1,6-3,2% GDP của VN năm 2011, trong đó các công ty mua bán nợ có
thể huy động trên thị trường gấp 3 lần số vốn hiện có, thì Nhà nước cần cấp cho
Công ty này là 15.000 - 20.000 tỉ đồng. Đây thực sự là một khó khăn khó vượt
qua trong điều kiện nền kinh tế VN.
Những số liệu trên cho thấy tại VN, nợ xấu phát sinh cao, nhưng thị
trường mua bán nợ lại chưa phát triển, do đó việc xây dựng một thị trường mua
bán nợ quốc gia được xem là giải pháp để giải cứu thị trường tài chính. Theo ước
tính giá trị các khoản nợ xấu của hệ thống NHTM VN là vào khoảng 14 tỉ USD,
để công ty công ty quản lý và khai thác tài sản có thể hoạt động thì phải cần 5-7 tỉ
USD để xử lý các khoản nợ xấu này. Điều này có nghĩa là các NHTM chỉ có thể
thu hồi từ 30-40% giá trị các khoản nợ. Hệ quả sẽ ảnh hưởng đến tổng tài sản và
các hệ số an toàn tài chính; tuy nhiên đấy là một điều cần thiết để làm trong sạch
thị trường tài chính. Nhiều chuyên gia cho rằng xử lý nợ xấu là việc nên quyết
định và hành động nhanh thông qua thị trường mua bán nợ, để tránh những hệ lụy
tiêu cực cho nền kinh tế. Ngân hàng Nhà nước cũng hứa sẽ đưa ra những biện
pháp cụ thẻ trong năm nay để trình Chính phủ. Thực tế cho thấy kể từ khi thành
lập đến nay, Công ty mua bán nợ của Bộ Tài chính đã thực hiện 118 phương án
xử lý nợ với giá trị sổ sách là hơn 7.400 đồng. Như vậy, trung bình mỗi năm,
công ty xử lý được 928 tỉ đồng nợ. Tuy nhiên với khoản nợ xấu ngân hàng gia
tăng đột biến khoảng 270 nghìn tỉ cuối năm 2012, thì tốc độ xử lý của Công ty
mua bán nợ quốc gia phải tăng vốn nhiều lần thì mới đáp ứng đủ. Ở VN, thị
LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 2
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THỊ TRƯỜNG MUA BÁN NỢ...................... 3
1. Định nghĩa về mua bán nợ ................................................................................ 4
2. Thực trạng nợ xấu và thị trường mua bán nợ của Việt Nam hiện nay ............. 6
II. VAMC - TỔ CHỨC MUA BÁN NỢ VIỆT NAM .............................................. 8
1. Sơ lược về VAMC .............................................................................................. 8
2. Cơ cấu tổ chức và mô hình hoạt động của VAMC ............................................ 9
a. Cơ cấu tổ chức của VAMC ............................................................................ 9
b. Cơ chế hoạt động của VAMC ...................................................................... 11
3. Đặc trưng và định hướng hoạt động của VAMC ............................................ 11
4. Các hình thức và điều kiện mua nợ của VAMC ............................................. 12
5. Khung pháp lý và cơ chế giám sát ................................................................... 12
6. Hoạt động của VAMC trong thời gian qua ..................................................... 15
a. VAMC và Agribank ......................................................................................... 15
b. VAMC và SHB, PGBank và SCB .................................................................... 16
c. VAMC và ACB ................................................................................................ 16
7. Đánh giá hoạt động của VAMC ...................................................................... 17
III. Giải pháp : ....................................................................................................... 24
1. Giải pháp về phía VAMC: ............................................................................... 24
2. Giải pháp về phía các Ngân hàng ................................................................... 25
3. Giải pháp về phía các doanh nghiệp : ............................................................. 27
KẾT LUẬN ................................................................................................................ 28
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 29
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
Dự án thành lập công ty VAMC
MỞ ĐẦU
Nợ xấu là sự tồn tại tất yếu trong hoạt động của hệ thống ngân hàng. Sự tồn tại của nợ xấu chỉ
thực sự nguy hiểm khi nó vọt lên ngưỡng cao, tình hình tài chính hiện tại của các chủ thể trong nền
kinh tế có thể đẩy nợ xấu lên mức nguy hiểm trong tương lai. Nợ xấu đã và đang tác động tiêu cực
đến việc lưu thông dòng vốn vào nền kinh tế và tính an toàn, hiệu quả kinh doanh của chính các
ngân hàng. Tìm lời giải cho hữu hiệu cho “bài toán” nợ xấu là vấn đề đặt ra không chỉ với nền kinh
tế Việt Nam hiện nay mà còn là thách thức của toàn bộ hệ thống tài chính – tiền tệ. Để xử lý hiệu
quả nợ xấu của các ngân hàng thương mại, việc đưa ra biện pháp kiên quyết, phù hợp từ Nhà nước
và chính bản thân các ngân hàng là rất quan trọng và cần thiết.
Theo Đề án tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, đến năm 2015 các tập đoàn, tổng công ty nhà
nước phải xử lý dứt điểm nợ xấu. Đề án cũng đề cao vai trò Công ty Mua bán nợ Việt Nam trong xử
lý nợ xấu của doanh nghiệp và các ngân hàng… Đây là cơ hội lớn để nâng cao vị thế nhưng cũng là
nhiệm vụ khá nặng nề đặt ra đối với Công ty Mua bán nợ Việt Nam trong bối cảnh hiện nay. Không
chỉ các nước trong khu vực châu Á thành lập các công ty quản lý tài sản mà ngay cả nước phát triển
như Mỹ và các nước Mỹ La tinh cũng có các công ty chuyên về xử lý nợ xấu của ngân hàng. Tuy
nhiên, liệu sự có mặt của các công ty quản lý tài sản có cải thiện hiệu quả hoạt động của hệ thống
ngân hàng hay không?
Sự ra đời của VAMC trong thời gian gần đây cũng đang tạo ra rất nhiều luồng ý kiến trái chiều.
Để hiểu rõ hơn về VAMC, Nhóm 2 đã thực hiện nghiên cứu về đề tài “Dự án thành lập Công ty
VAMC”.
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links