Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm và ứng dụng các tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh thoái hoá khớp gố

Thoái hoá khớp là nguyên nhân gây đau thường gặp nhất ở người cao tuổi. Đau khớp gây ảnh hưởng đến lao động và sinh hoạt hàng ngày. Các THK nặng là nguyên nhân gây tàn phế của nhiều bênh nhân, là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến thay thế khớp háng và khớp gối. Trong các thoái hoá khớp thì THK gối ảnh hưởng nhiều nhất đến chức năng vận động. Theo ước tính ở Mỹ có 21 triêu người mắc bênh THK, 4 triêu người phải nằm viên, khoảng 100.000 bênh nhân không thể đi lại được do THK gối nặng [4]. THK gối là nguyên nhân gây tàn tật cho người có tuổi đứng thứ 2 sau bênh tim mạch [5].
Tại Pháp bênh THK chiếm 28,6% tổng số các bênh về xương khớp, có tới 3,4 triệu người điều trị THK mỗi năm, con số này chưa chính xác vì người ta cho rằng có khoảng 1/3 số người mắc bênh không tới khám hay chữa bênh [14].
Ở Viêt Nam, đánh giá tình hình bênh nhân điều trị nội trú tại khoa Cơ xương khớp bênh viên Bạch Mai trong 10 năm từ 1991 đến năm 2000, thấy bênh nhân thuộc nhóm bênh khớp chiếm tỉ lê cao nhất 45,04%, trong đó thoái hoá khớp đứng hàng thứ ba trong nhóm bênh khớp (4,66%). Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về bênh THK gối và có nhiều tiêu chuẩn chẩn đoán bênh khác nhau [6], [8], [9]. Theo Hội thấp khớp học Mỹ (ACR) 1986 chẩn đoán THK gối có thể dựa vào lâm sàng hay lâm sàng và xét nghiêm hay lâm sàng và X quang. Năm 1991 trên cơ sở tiêu chuẩn này ACR đưa ra tiêu chuẩn chẩn đoán THK gối mới: thay đổi độ tuổi chẩn đoán THK, loại bỏ một số triêu chứng có giá trị chẩn đoán phân biêt. Lựa chọn một tiêu chuẩn áp dụng dễ dàng, có hiêu quả nhất trong điều kiên Viêt Nam là một yêu cầu thiết thực, đặc biêt tại các tuyến y tế cơ sở. Vì vậy chúng tui tiến hành đề tài "Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và áp dụng các tiêu chuẩn chẩn đoán bênh thoái hoá khớp gối." Mục tiêu:
1. Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bênh nhân thoái hoá khớp gối.
2. So sánh giá trị chẩn đoán của một số tiêu chuẩn chẩn đoán thoái hoá khớp gối đối với bênh nhân Viêt Nam.
I. TỔNG QUAN
1.1. BỆNH THOÁI HOÁ KHỚP Gối
Thoái hoá khớp là tổn thương thoái hóa của sụn khớp, do quá trình sinh tổng hợp chất cơ bản của các tế bào sụn có sự bất thường. Đặc trưng của bênh là quá trình mất sụn khớp của tế bào dưới sụn, tổ chức xương cạnh khớp tân tạo [1]. THK gối được phân thành 2 loại: thoái hoá khớp gối nguyên phát và thoái hoá khớp gối thứ phát. Trong THK gối thứ phát, sự lão hoá là nguyên nhân chính. Bênh thường xuất hiên muộn ở người trên 50 tuổi. Cùng với sự thay đổi tuổi tác, sự thích ứng của sụn khớp với các tác nhân tác động lên khớp ngày càng giảm. Thoái hoá khớp gối thứ phát thường là hậu quả của những quá trình bênh lý sau chấn thương, bênh lý xương sụn, bênh khớp vi tinh thể . Nguyên nhân thực sự của bênh thoá hóa khớp vẫn chưa được khẳng định, có thể là hậu quả của quá trình chuyển hóa sụn trong đó hoạt động thoái hóa vượt trội hơn hoạt động tổng hợp. Các yếu tố tham gia vào quá trình này là tuổi già, béo phì, di truyền, do chấn thương, thể thao và nghề nghiêp.
1.2. CÁC ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG CỦA THOÁI HÓA KHỚP Gối
Trong các triệu chứng trên đau khớp gối là dấu hiêu lâm sàng chính. Đau khớp gối 1 bên là triệu chứng rất thường gặp, đau tăng khi vận động và đỡ đau khi nghỉ ngơi [9], [10]. Ngoài ra còn có các triêu chứng gợi ý khác nữa là tuổi từ 40 trở lên, dấu hiêu phá gỉ khớp, có tiếng lạo xạo khi cử động, hạn chế vận động, tăng cảm giác đau xương, sờ thấy phì đại xương, nhiêt độ da vùng khớp bình thường hay ấm lên không đáng kể.
1.3. CÁC ĐẶC ĐIỂM CẬN LÂM SÀNG CỦA THOÁI HÓA KHỚP Gối
1.3.1. Các triệu chứng xét nghiệm giúp chẩn đoán thoái hoá khớp gối
Xét nghiêm máu và nước tiểu của bênh nhân THK gối ít bị thay đổi. Xét nghiêm dịch khớp: Dịch màu vàng hay trong. Độ nhớt bình thường hay giảm nhẹ, có 1000 - 2000 tế bào/1mm3 (50% là bạch cầu đa nhân trung tính). Một số xét nghiêm tìm sản phẩm thoái hóa của sụn khớp trong dịch khớp, tìm sự có mặt của IL1, yếu tố hoại tử u a (TNFa) . Đây là những xét nghiêm khó thực hiên thường quy ở Viêt Nam.
1.3.2. Các phương pháp thăm dò hình ảnh khớp để chẩn đoán bệnh thoái hoá khớp
gối
Chụp X- quang quy ước là kỹ thuật đơn giản, ít tốn kém, được sử dụng để đánh giá mức độ tổn thương và THK trong nhiều năm nay. Có 3 dấu hiêu cơ bản: mọc gai xương gai, hẹp khe khớp không đổng đều, đặc xương dưới sụn ở phần đầu xương, hõm khớp. Phần xương đặc có thể thấy một số hốc nhỏ sáng hơn. Phân loại giai đoạn đánh giá mức độ THK trên XQ. Nhiều hê thống đánh giá mức độ tổn thương trên XQ, hê thống đầu tiên và phổ biến nhất là phân loại theo

Click to expand...

Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải: