[Free] Tìm hiểu về tài chính với vai trò của nó trong giai đoạn hiện nay

Lời mở đầu
Chuyển đổi nền kinh tế từ tập trung, kế hoạch, bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một bước chuyển đổi mạnh mẽ của đất nước ta. Cùng với sự chuyển đổi này, tài chính – một lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế cũng có bước chuyển mình- đặc biệt là trong việc phát huy vai trò của mình trong việc ổn định và phát triển kinh tế. Tài chính ngày nay, các vai trò, đặc điểm, quy mô, tính chất của nó đã khác rất nhiều so với hơn chục năm về trước. Do đó yêu cầu nhìn nhận và tìm hiểu sâu thêm về tài chính với vai trò của nó trong giai đoạn hiện nay là rất cần thiết.
Với vốn kiến thức còn nhiều hạn hẹp do thời gian học tập, nghiên cứu dưới mái trường đại học chưa nhiều, bài viết của em chắc chắn còn nhiều yếu kém và thiếu sót. Em kính mong được sự xem xét giúp đỡ của thầy để có thể hoàn thiện đề án của mình.
Em xin chân thành cảm ơn!
Nội dung
1) Tài chính là gì?
Định nghĩa: Tài chính là hệ thống các quan hệ kinh tế biểu hiện trong lĩnh vực hình thành và phân phối quỹ tiền tệ trong nền kinh tế quốc dân nhằm xây dựng và phát triển xã hội xã hội chủ nghĩa.
Bản chất của tài chính
Phân biệt tài chính với với một số phạm trù kinh tế có liên quan khác:
Phân biệt tài chính với tiền tệ: Nhìn bề ngoài, tài chính được người ta cảm nhận như những quỹ tiền tệ của các chủ thể khác nhau trong xac hội. Nhưng tài chính không phải là tiền tệ. Tiền tệ về bản chất là vật ngang giá chung trong trao đổi hảng hoá với các chức năng vốn có của nó: biểu hiện giá cả hàng hoá , phương tiện trao đổi và phương tiện tích luỹ. Tài chính là sự vận động độc lập tương đối của tiền tệ với chức năng phương tiện thanh toán và phương tiện tích lũu trong lĩnh vực phân phối, nhằm tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ.
Tài chính và giá cả: giá cả là một phạm trù kinh tế, liên quan đến phân phối dưới hình thức giá trị. Nhưng sự phân phối của giá cả được tiến hành thông qua sự chênh lệch giữa gía trị và giá cả của hàng hóa trong trao đổi. Tài chính là phạm trù phân phối phản ánh sự chuyển dịch giá trị thông qua việc tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ trong nền kinh tế.
Phân biệt tài chính với tiền lương: tiền lương cũng là phạm trf phân phối. Đó là một lương tiền tệ nhất định được trả cho người lao động, theo những nguyên tắc nhất định. Tiền lương muốn thực hiện được phải thông qua tài chính, tức là thông qua các quan hệ kinh tế trong phân phối tổng sản phẩm xã hội, nhằm hình thành và sử dụng quỹ tiền lương trong nền kinh tế .
Bản chất của tài chính được thể hiện qua các quan hệ kinh tế chủ yếu trong quá trình phân phối tổng sản phẩm xã hội dưới hình thức giá trị sau đây:
•Quan hệ kinh tế giữa nhà nước với các cơ quan, đơn vị kinh tế , dân sư
•Quan hệ kinh tế giữa các tổ chức tài chính trung gian với các cơ quan, tổ chức kinh tế phi tài chính, dân cư
•Quan hệ kinh tế giữa các cơ quan, đơn vị kinh tế, dân cư với nhau˚ và các quan hệ kinh tế trong nội bộ các chủ thể đó
•Quan hệ kinh tế giữa các quốc gia với nhau trên thế giới…
Chức năng của tài chính
-chức năng phân phối
-chức năng giám đốc
d) Lịch sử hình thành của tài chính:
-Tài chính chỉ ra đời và tồn tại trong những điều kiện lịch sử nhất định, khi mà ở đó có những hiện tượng kinh tế- xã hội khách quan nhất định xuất hiện và tồn tại. Có thể xem những hiện tượng kinh tế-xã hội khách quan đó như tiền đề khách quan với sự ra đời, tồn tại và phát triển của tài chính với tư cách một phạm trù kinh tế- lịch sử.
-Người ta đã đánh giá sự phát minh ra đồng tiền là một trong những phát minh vĩ đại của nhân loại, đã góp phần chuyển đổi quan hệ trao đổi hiện vật (hàng đổi hàng) sang quan hệ trao đổi gián tiếp hàng đổi tiền – chính là quan hệ tài chính.
Sự vận động độc lập của tiền tệ trong việc tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ không chỉ là đặc trưng cho hoạt động của nhà nước mà là của tất cả các chủ thể trong xã hội: doanh nghiệp, các gia đình, dân cư và các tổ chức xã hội. Các quỹ tiền tệ chẳng những được hình thành và sử dụng cho những mục đích trực tiếp mà còn được hình thành như những tụ điểm trung gian để cung ứng phương tiện tiền tệ cho những mục đích trực tiếp. Nhà nước chẳng những tác động đến sự vân động độc lập của tiền tệ, trên phương diện ấn hành hiệu lực của đồng triền mà còn tạo ra môi trường pháp lí cho sự tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ, nhất là các quỹ tiền tệ trung gian và ngân sách nhà nước. Chính trong điều kiện đó, phạm trù tài chính nảy sinh và tồn tại, và người ta coi sản xuất hàng hoá tiền tệ và nhà nước là những tiền đề phát sinh và phát triển của tài chính.
-Việt Nam hiện nay có đủ các điều kiện tiền đề để tài chính phát triển và phát huy vai trò của mình.
2) Tài chính trong nền kinh tế kế hoạch, bao cấp
Tài chính trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung cao độ, chịu tác động và ảnh hưởng nặng nề của tính chất đơn nhất hoá nhà nước, nhận thức quan niệm về bản chất, chức năng, vai trò vị trí của tài chính bị gắn chắt vào tính chất nhà nước, bị bó hẹp phạm vi trong các hoạt động kinh tế của khu vực có tầm bao quát của nhà nước. Vì thế đã dẫn đến nhận thức cho rằng tài chính chỉ là các quan hệ phân phối nảy sinh trong các quá tình phân chia tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân hình thành các quỹ tiền tệ tập trung và không tập trung.
Quan niệm về hệ thống tài chính theo hình thức phân chia thành tài chính tập trung và tài chính phi tập trung đã toát lên hình ảnh của hệ thống tài chính gắn chặt vào hệ thống nhà nước, tách rời với sự vận động cảu các quy luật kinh tế diễn ta ở cả khu vực nhà nước và khu vực tư nhân. Do đó, giá trị của cải xã hội và tài sản quốc gia trở nên nằm ngoaì phạm vi phân phối của tài chính. Vai trò của tài chính thụ động trong việc thực hiện các mệnh lệnh hành chính của nhà nước, các công cụ hành chính bị xếp vào hàng thứ yếu, thậm chí bị lãng quên khi nhà nước thực hiện quản lí nền kinh tế – xã hội. Sự vận động của các mối quạ hệ phân phối của tài chính để hình thành nên các quĩ tiền tệ thường không tuân theo sự vận động khách quan của các quy luật giá trị, trái lại nó phụ thuộc và bị khép lại trong giới hạn của các mệnh lệnh hành chính và chỉ tiêu kế hoạch.
3) Đặc điểm của kinh tế thị trường
Kinh tế thị trường là nền kinh tế hàng hoá phát triển cao khi sản xuất hàng hóa mang tính phổ biến, bản thân sức lao động cũng trở thành hàng hoá, quan hệ hàng hoá - tiền tệ trở thành hình thức nội tại của sản xuất xã hội. Nói cách khác, là nền kinh tế là mọi quan hệ kinh tế –xã hội cơ bản được giải quyết thông qua thị trường và cơ chế thị trường.
Chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường là một bước chuyển đổi mạnh mẽ của đất nước ta để có thể hoà nhập vào nền kinh tế thế giới, không bị tụt hậu, lạc hậu, cùng kiệt đói đeo đuổi. Kinh tế thị trường có nhiều điểm khác biệt so với kinh tế kế hoạch, bao cấp mà nước ta đã thực h...