thanhcarter1987
New Member
TÔI ĐI HỌC
Truyện Ngắn - THANH TỊNH -
Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tui lại nao nức những kỷ niệm hoang mang của buổi tựu trường.
tui không thể nào quên được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tui như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Những ý tưởng ấy tui chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tui không biết ghi và ngày nay tui không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng tui lại tưng bừng rộn rã.
Buổi sáng mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tui âu yếm nắm tay tui dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tui đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên tui thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tui đều thay đổi, vì chính lòng tui đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tui đi học.
tui không lội qua sông thả diều như thằng Quý và không ra đồng nô hò như thằng Sơn nữa.
Trong chiếc áo vải dù đen dài tui cảm giác mình trang trọng và đứng đắn.
Dọc đường tui thấy mấy cậu nhỏ trạc bằng tôi, áo quần tươm tất, nhí nhảnh gọi tên nhau hay trao sách vở cho nhau xem mà tui thèm. Hai quyển vở mới đang ở trên tay tui đã bắt đầu thấy nặng. tui bặm tay ghì thật chặt, nhưng một quyển vở cũng chì ra và chênh đầu chúi xuống đất. tui xóc lên và nắm lại cẩn thận. Mấy cậu đi trước o sách vở thiệt nhiều lại kèm cả bút thước nữa. Nhưng mấy cậu không để lộ vẻ khó khăn gì hết.
tui muốn thử sức mình nên nhìn mẹ tôi:
- Mẹ đưa bút thước cho con cầm.
Mẹ tui cúi đầu nhìn tui với cặp mắt thật âu yếm:
- Thôi để mẹ nắm cũng được.
tui có ngay cái ý kiến vừa non nớt vừa ngây thơ này: chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước.
Ý nghĩ thoáng qua trong trí tui nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.
Trước sân trường làng Mỹ Lý đầy đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang làng Hòa An bẫy chim quyên với thằng Minh, tui có ghé trường một lần.
Lần ấy trường đối với tui là một nơi xa lạ. tui đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. tui không có cảm tưởng gì khác là nhà trường cao ráo sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Nhưng lần này lại khác. Trước mặt tôi, trường Mỹ Lý vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình Hòa Ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn những buổi trưa hè đầy vắng lặng. Lòng tui đâm ra lo sợ vẩn vơ.
Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới bở ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nữa hay dám đi từng bước nhẹ. Họ như con chim con đứng trên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ. Họ thèm vụng và ước ao thầm được như những học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ.
Sau một hồi trống thúc vang dội cả lòng tôi, mấy người học trò cũ đến sắp hàng dưới hiên rồi đi vào lớp. Chung quanh những cậu bé vụng về lúng túng như tui cả. Các cậu không đi. Các cậu chỉ theo sức mạnh kéo dìu các cậu tới trước. Nói các cậu không đứng lại càng đúng hơn nữa. Vì hai chân các cậu cứ dềnh dàng mãi. Hết co lên một chân, các cậu lại duỗi mạnh như đá một quả banh tưởng tượng. Chính lúc này toàn thân các cậu cũng đang run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp.
Ông đốc trường Mỹ Lý cho gọi mấy cậu học trò mới đứng lên trước lớp ba. Trường làng nhỏ nên không có phòng riêng của ông đốc. Trong lúc ông đọc tên từng người, tui cảm giác như quả tim tui ngừng đập. tui quên cả mẹ tui đang đứng sau tôi. Nghe gọi đến tên, tui tự nhiên giật mình và lúng túng. Sau khi đọc xong mấy mươi tên đã viết sẵn trên mảnh giấy lớn, ông đốc nhìn chúng tui nói sẽ:
- Thế là các em đã vào lớp năm. Các em phải cố gắng học để thầy mẹ được vui lòng, và để thầy dạy chúng em được sung sướng. Các em đã nghe chưa? (Các em đều nghe nhưng không em nào dám trả lời. Cũng may đã có tiếng dạ rang của phụ huynh đáp lại).
Ông đốc nhìn chúng tui với cặp mắt hiền từ và cảm động. Mấy cậu học trò lớp ba cũng đua nhau quay đầu nhìn ra. Và ngoài đường cũng có mấy người đứng dừng lại để nhìn vào. Trong những phút giây này chúng tui được người ta ngắm nhìn nhiều hơn hết. Vì vậy đã lúng túng chúng tui càng lúng túng hơn.
Ông đốc lấy cặp kính trắng xuống rồi nói:
- Thôi, các em đứng đây sắp hàng để vào lớp học.
tui cảm giác sau lưng tui có một bàn tay dịu dàng đẩy tui tới trước. Nhưng người tui lúc ấy tự nhiên thấy nặng nề một cách lạ. Không giữ được chéo áo hay cáng tay của người thân, vài ba cậu đã từ từ bước lên đứng dưới hiên lớp. Các cậu lủng lẻo nhìn ra sân, nơi mà những người thân đang nhìn các cậu với cặp mắt lưu luyến. Một cậu đứng đầu ôm mặt khóc. tui bất giác quay lưng lại rồi dúi đầu vào lòng mẹ tui nức nở khóc theo. tui nghe sau lưng tôi, trong đám học trò mới, vài tiếng thút thít đang ngập ngừng trong cổ. Một bàn tay quen nhẹ vuốt mái tóc tôi.
Ông đốc nhẫn nại chờ chúng tôi.
- Các em đừng khóc. Trưa này các em được về nhà cơ mà. Và ngày mai các em lại được nghỉ cả ngày nữa.
Sau khi thấy hai mươi tám cậu học trò sắp hàng đều đặn dưới hiên trường, ông đốc liền ra dấu cho chúng tui vào lớp năm. Một thầy trẻ tuổi, gương mặt hiền từ, đang đón chúng tui vào cửa lớp. Trong thời thơ ấu tui chưa bao giờ xa mẹ tui như lần này. tui cũng lấy làm lạ vì có nhũng hôm đi chơi suốt cả ngày với chúng bạn ở đồng làng Lệ Xá, lòng tui vẫn không cảm giác xa nhà hay xa mẹ tui chút nào hết.
Một mùi hương lạ xông lên trong lớp. Trông hình gì treo trên tường tui cũng thấy lạ và hay hay. tui nhìn bàn ghế chỗ tui ngồi rất cẩn thận rồi tự nhiên nhận là vật riêng của mình. tui nhìn người bạn tí hon ngồi bên tôi, một người bạn tui chưa hề biết, nhưng lòng tui vẫn không cảm giác sự xa lạ chút nào. Sự quyến luyến ấy tự nhiên và bất ngờ quá đến tui cũng không dám tin là có thật. Một con chim con liệng đến đứng trên bờ cửa sổ, hót mấy tiếng rụt rè rồi vỗ cánh bay cao.
tui đưa mắt thèm thuồng nhìn theo cánh chim. Một kỷ niệm cũ đi bẫy chim giữa cánh đồng lúa bay trên bờ sông Viêm sống lại đầy dẫy trong trí tôi.
Nhưng những tiếng phấn của thầy tui gạch mạnh trên bảng đen đã đưa tui về cảnh thật. tui vòng tay lên bàn chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm bẩm đọc:
Bài tập viết: tui đi học!
[Rút từ tập truyện ngắn QUÊ MẸ, 1941.]( Sưu tầm )
Truyện Ngắn - THANH TỊNH -
Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tui lại nao nức những kỷ niệm hoang mang của buổi tựu trường.
tui không thể nào quên được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tui như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Những ý tưởng ấy tui chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tui không biết ghi và ngày nay tui không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng tui lại tưng bừng rộn rã.
Buổi sáng mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tui âu yếm nắm tay tui dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tui đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên tui thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tui đều thay đổi, vì chính lòng tui đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tui đi học.
tui không lội qua sông thả diều như thằng Quý và không ra đồng nô hò như thằng Sơn nữa.
Trong chiếc áo vải dù đen dài tui cảm giác mình trang trọng và đứng đắn.
Dọc đường tui thấy mấy cậu nhỏ trạc bằng tôi, áo quần tươm tất, nhí nhảnh gọi tên nhau hay trao sách vở cho nhau xem mà tui thèm. Hai quyển vở mới đang ở trên tay tui đã bắt đầu thấy nặng. tui bặm tay ghì thật chặt, nhưng một quyển vở cũng chì ra và chênh đầu chúi xuống đất. tui xóc lên và nắm lại cẩn thận. Mấy cậu đi trước o sách vở thiệt nhiều lại kèm cả bút thước nữa. Nhưng mấy cậu không để lộ vẻ khó khăn gì hết.
tui muốn thử sức mình nên nhìn mẹ tôi:
- Mẹ đưa bút thước cho con cầm.
Mẹ tui cúi đầu nhìn tui với cặp mắt thật âu yếm:
- Thôi để mẹ nắm cũng được.
tui có ngay cái ý kiến vừa non nớt vừa ngây thơ này: chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước.
Ý nghĩ thoáng qua trong trí tui nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.
Trước sân trường làng Mỹ Lý đầy đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang làng Hòa An bẫy chim quyên với thằng Minh, tui có ghé trường một lần.
Lần ấy trường đối với tui là một nơi xa lạ. tui đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. tui không có cảm tưởng gì khác là nhà trường cao ráo sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Nhưng lần này lại khác. Trước mặt tôi, trường Mỹ Lý vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình Hòa Ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn những buổi trưa hè đầy vắng lặng. Lòng tui đâm ra lo sợ vẩn vơ.
Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới bở ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nữa hay dám đi từng bước nhẹ. Họ như con chim con đứng trên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ. Họ thèm vụng và ước ao thầm được như những học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ.
Sau một hồi trống thúc vang dội cả lòng tôi, mấy người học trò cũ đến sắp hàng dưới hiên rồi đi vào lớp. Chung quanh những cậu bé vụng về lúng túng như tui cả. Các cậu không đi. Các cậu chỉ theo sức mạnh kéo dìu các cậu tới trước. Nói các cậu không đứng lại càng đúng hơn nữa. Vì hai chân các cậu cứ dềnh dàng mãi. Hết co lên một chân, các cậu lại duỗi mạnh như đá một quả banh tưởng tượng. Chính lúc này toàn thân các cậu cũng đang run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp.
Ông đốc trường Mỹ Lý cho gọi mấy cậu học trò mới đứng lên trước lớp ba. Trường làng nhỏ nên không có phòng riêng của ông đốc. Trong lúc ông đọc tên từng người, tui cảm giác như quả tim tui ngừng đập. tui quên cả mẹ tui đang đứng sau tôi. Nghe gọi đến tên, tui tự nhiên giật mình và lúng túng. Sau khi đọc xong mấy mươi tên đã viết sẵn trên mảnh giấy lớn, ông đốc nhìn chúng tui nói sẽ:
- Thế là các em đã vào lớp năm. Các em phải cố gắng học để thầy mẹ được vui lòng, và để thầy dạy chúng em được sung sướng. Các em đã nghe chưa? (Các em đều nghe nhưng không em nào dám trả lời. Cũng may đã có tiếng dạ rang của phụ huynh đáp lại).
Ông đốc nhìn chúng tui với cặp mắt hiền từ và cảm động. Mấy cậu học trò lớp ba cũng đua nhau quay đầu nhìn ra. Và ngoài đường cũng có mấy người đứng dừng lại để nhìn vào. Trong những phút giây này chúng tui được người ta ngắm nhìn nhiều hơn hết. Vì vậy đã lúng túng chúng tui càng lúng túng hơn.
Ông đốc lấy cặp kính trắng xuống rồi nói:
- Thôi, các em đứng đây sắp hàng để vào lớp học.
tui cảm giác sau lưng tui có một bàn tay dịu dàng đẩy tui tới trước. Nhưng người tui lúc ấy tự nhiên thấy nặng nề một cách lạ. Không giữ được chéo áo hay cáng tay của người thân, vài ba cậu đã từ từ bước lên đứng dưới hiên lớp. Các cậu lủng lẻo nhìn ra sân, nơi mà những người thân đang nhìn các cậu với cặp mắt lưu luyến. Một cậu đứng đầu ôm mặt khóc. tui bất giác quay lưng lại rồi dúi đầu vào lòng mẹ tui nức nở khóc theo. tui nghe sau lưng tôi, trong đám học trò mới, vài tiếng thút thít đang ngập ngừng trong cổ. Một bàn tay quen nhẹ vuốt mái tóc tôi.
Ông đốc nhẫn nại chờ chúng tôi.
- Các em đừng khóc. Trưa này các em được về nhà cơ mà. Và ngày mai các em lại được nghỉ cả ngày nữa.
Sau khi thấy hai mươi tám cậu học trò sắp hàng đều đặn dưới hiên trường, ông đốc liền ra dấu cho chúng tui vào lớp năm. Một thầy trẻ tuổi, gương mặt hiền từ, đang đón chúng tui vào cửa lớp. Trong thời thơ ấu tui chưa bao giờ xa mẹ tui như lần này. tui cũng lấy làm lạ vì có nhũng hôm đi chơi suốt cả ngày với chúng bạn ở đồng làng Lệ Xá, lòng tui vẫn không cảm giác xa nhà hay xa mẹ tui chút nào hết.
Một mùi hương lạ xông lên trong lớp. Trông hình gì treo trên tường tui cũng thấy lạ và hay hay. tui nhìn bàn ghế chỗ tui ngồi rất cẩn thận rồi tự nhiên nhận là vật riêng của mình. tui nhìn người bạn tí hon ngồi bên tôi, một người bạn tui chưa hề biết, nhưng lòng tui vẫn không cảm giác sự xa lạ chút nào. Sự quyến luyến ấy tự nhiên và bất ngờ quá đến tui cũng không dám tin là có thật. Một con chim con liệng đến đứng trên bờ cửa sổ, hót mấy tiếng rụt rè rồi vỗ cánh bay cao.
tui đưa mắt thèm thuồng nhìn theo cánh chim. Một kỷ niệm cũ đi bẫy chim giữa cánh đồng lúa bay trên bờ sông Viêm sống lại đầy dẫy trong trí tôi.
Nhưng những tiếng phấn của thầy tui gạch mạnh trên bảng đen đã đưa tui về cảnh thật. tui vòng tay lên bàn chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm bẩm đọc:
Bài tập viết: tui đi học!
[Rút từ tập truyện ngắn QUÊ MẸ, 1941.]( Sưu tầm )