Văn tự sự
I. Đặc điểm
1. Tự sự là cách trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối
cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.
2. Những yếu tố cơ bản của bài tự sự:
1 Sự việc: Các sự kiện xảy ra.
1 Nhân vật: Người làm ra sự việc (gồm nhân vật chính và nhân vật phụ)
1 Cốt truyện: Trình tự sắp xếp các sự việc.
1 Người kể: Có thể là một nhân vật trong câu chuyện hay người kể vắng mặt.
II. Yêu cầu của bài văn tự sự ở lớp 6
1. Với bài tự sự kể chuyện đời thường
1 Biết sắp xếp sự việc theo một trình tự có ý nghĩa.
1 Trình bày bài văn theo một bố cục mạch lạc 3 phần.
1 Tuỳ theo yêu cầu đối tượng kể để lựa chọn tình huống và sắp xếp sự việc có ý nghĩa.
2. Với bài tự sự kể chuyện tưởng tượng
1 Biết xây dựng cốt truyện tạo tình huống tưởng tượng hợp lý.
1 Câu chuyện tưởng tượng phải có ý nghĩa và bố cục rõ ràng. (theo kết cấu 3 phần của bài tự sự)
III. Cách làm bài văn tự sự ở lớp 6
Tuỳ theo từng dạng bài tự sự ở lớp 6 để có cách trình bày dàn ý và viết bài cho phù hợp. Dướic
đây là một vài gợi dẫn.
1. Với dạng bài: Kể lại một câu chuyện vừa được học bằng lời văn của em
1 Yêu cầu cốt truyện không thay đổi.
1 Chú ý phần sáng tạo trong mở bài và kết luận.
1 Diễn đạt sự việc bằng lời văn của cá nhân cho linh hoạt trong sáng.
2. Với dạng bài: Kể về người
1 Chú ý tránh nhầm sang văn tả người bằng cách kể về công việc, những hành động, sự việc mà
người đó đX làm như thế nào. Giới thiệu về hình dáng tính cách thể hiện đan xen trong lời kể việc,
tránh sa đà vào miêu tả nhân vật đó.
3. Với bài: Kể về sự việc đời thường
1 Biết hình dung trình tự sự việc cho xác thực, phù hợp với thực tế.
1 Sắp xếp sự việc theo thứ tự nhằm nổi bật ý nghĩa câu chuyện
1 Lựa chọn ngôi kể cho đúng yêu cầu của bài văn.
4. Cách kể một câu chuyện tưởng tượng
*Các dạng tự sự tưởng tượng ở lớp 6:
1 Thay đổi hay thêm phần kết của một câu chuyện dân gian.
1 Hình dung gặp gỡ các nhân vật trong truyện cổ dân gian.
1 Tưởng tượng gặp gỡ những người thân trong giấc mơ....
*Cách làm:
1 Xác định được đối tượng cần kể là gì? (sự việc hay con người)
1 Xây dựng tình huống xuất hiện sự việc hay nhân vật đó.
1 Tưởng tượng các sự việc, hoạt động của nhân vật có thể xảy ra trong không gian cụ thể như thế nào?
Bài văn mẫu cho các bạn: :write:
Bài văn mẫu cho các bạn
các bạn thân mến! các bạn có biết vì sao các bạn có thể sống khoẻ mạnh mỗi ngày không? Các
bạn có thể tượng tượng bạn sẽ sống ra sao nếu tất cả cây cối nhà chúng tui đều biến mất! các bạn sẽ
không được hít thở không khí trong lành! các bạn sẽ không có bóng râm che mát?Và còn biết bao
tai hoạ sẽ xảy ra đấy. Trong mái trường này, họ nhà bàng chúng tui đã đem lại cho các bạn những
điều tốt đẹp.
Nhân dịp năm mới, nhà trường đem tui về trồng thay cho cây bàng năm trước bị bão đánh đổ.
Được về sống ở môi trường này tui sung sướng lắm. Vì hằng ngày tui sẽ được các bạn chăm sóc yêu
thương, được nghe, được thấy các bạn ca hát, nô đùa. Hàng ngày các bạn cho tui uống nước, nhặt
sâu cho tôi, những hôm trời nắng to, thương tui còn nhỏ yếu, các cô, các bạn còn che cho tui khỏi bị
nắng làm héo lá. Chỉ một thời gian sau, thân của tui đã to hơn trước và cao hơn trước, những chiếc
lá non mới lại bắt đầu nhú lên, trông thật mỡ màng và tràn đầy sức sống. tui thầm nhủ chẳng mấy
chốc tui sẽ lớn bằng các anh các chị nhà bàng được trồng cách đây mấy năm. tui mơ ước mình sẽ
lớn thật nhanh, ra nhiều cành lá để các bạn gái còn chơi nhảy dây, các bạn nam sẽ đá cầu dưới tán lá
xanh rì, mát rượi của tôi. Và tui muốn mình sẽ vươn thật cao, tán toả ra thật rộng, để cho các bạn
thật nhiều bóng mát.
Buổi sáng, tui thức dậy thật sớm vươn vai, rung rinh những chiếc lá non xanh mỡ chuẩn bị chào
đón các bạn nhỏ đến trường. Đến chiều tui lại nghiêng nghiêng cái thân hình nhỏ nhắn của mình để
tạm biệt mọi người.
Cuộc sống của tui cứ êm ả trôi qua và có lẽ tui sẽ lớn nhanh như thổi nếu như không có buổi
sáng ấy. tui nhớ mãi hôm đó là một buổi sáng chủ nhật, tui đang buồn vì sáng nay các bạn đều nghỉ
học bỗng tui nghe thấy tiếng lao xao của một vài bạn nhỏ, tui sung sướng mừng thầm vậy là tui đã
có bạn chơi. tui nhận ra đó là các bạn học lớp 6. Sau một hồi đi dạo quanh sân trường nô đùa nhau
ầm ĩ, các bạn dừng lại nghỉ chân ở ngay cạnh tôi! tui đung đưa trong gió khoe những chiếc lá mỡ
màng để chào đón các bạn. Trong tiếng gió tui thì thầm: Chào các bạn thân yêu!
Đáp lại tấm lòng hiếu khách của tôi, một bạn nam lên tiếng:
1 Chơi từ nãy chán rồi thôi bọn mình thử đi tìm hiểu cây bàng mới lớn này xem sao.
Nghe vậy, tui giật mình. Một cậu đứng lên chạy vòng quanh thân tôi, lấy chiếc que vạch vạch
như tìm một cái gì đó. Bỗng cậu reo lên:
1 Ôi các cậu ơi, cây này lắm rễ lắm, chúng mình thử cắt bỏ đi vài cái rễ xem nó có sống được
không?
Nghe xong tui thấy bủn rủn hết cả người. Nhưng chưa kịp định thần một cậu đã lấy tay vặt
luôn hai chiếc rễ nhỏ phía ngoài của tôi. tui thét lên đau đớn, nhựa túa ra, cả thân cây như muốn đổ
gục xuống. Nhưng cũng may tui đã cố gắng đứng vững được, tui cắn răng chịu đựng, và tui thốt lên
rằng:
1 tui đau lắm các bạn ơi. các bạn chỉ đứt một tí tay, chảy một chút máu thôi các bạn đã oà khóc
rồi. Thế mà các bạn lại hành hạ. tui oà khóc nức nở. Nhưng chẳng ai thấy được những giọt nước
mắt đang lăn dài của tôi. Họ vẫn thản nhiên trêu đùa nhau. tui đau đớn và chưa kịp định thần thì
trước khi đi, một bạn lại tiện tay bẻ luôn cái ngọn non nớt vừa nhú của tôi.
tui hoảng hốt hét to:
1 Trời ơi đau quá! các bạn thật độc ác. các bạn giết tui rồi.
tui ngất đi, cả thân của tui rũ xuống, phải mất một ngày sau tui mới tỉnh và lúc đó tui mới tin
rằng mình vẫn còn sống. Nhìn vết thương vẫn còn đang rỉ những giọt nhựa, tui đau đớn nhận ra
mình sẽ không thể vươn lên cao được nữa. tui phải mang một vết thương suốt đời. tui gắng gượng
đứng thẳng và hít khí trời.
Sáng hôm sau, các bạn nữ chạy đến chăm sóc tôi. các bạn tỏ ra rất bực tức khi thấy tui đã bị
hành hạ như vậy.
Nhờ có sự chăm sóc động viên của các bạn, tui thấy đỡ đau đớn hơn nhiều. Và cũng thật may
mắn, sau một thời gian tui đã hoàn toàn hồi phục.
Và từ đấy, tuy tui chẳng cao nên được là bao nhưng những tán lá lại mọc ra rất nhiều và thật
khoẻ mạnh. Ngày ngày các bạn vẫn quây quần bên tôi, và có lẽ ân hận vì hành động trước đây của
mình, các bạn trước đã từng bẻ cành non của tui giờ tỏ ra rất yêu quý tôi, thỉnh thoảng mang nước
tưới cho tui và trong lúc ra chơi các bạn còn ra ngồi dựa vào thân tui để học bài, hóng mát.
tui cũng không còn oán giận các bạn đó nữa, nhưng tui chỉ muốn nói rằng chúng tui cũng là
một cơ thể sống, chúng tui cũng biết đau, biết giận hờn.
Nhưng tui vẫn còn buồn vì thỉnh thoảng tui vẫn bắt gặp có bạn chẳng có ý thức bảo vệ chúng
tôi. các bạn ngang nhiên bẻ cành vặt lá làm tổn thương đến họ hàng nhà cây chúng tôi.
các bạn ơi! Hãy bảo vệ chúng tôi, việc làm đó cũng có nghĩa là bạn đang bảo vệ chính cuộc
sống của mình.
I. Đặc điểm
1. Tự sự là cách trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối
cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.
2. Những yếu tố cơ bản của bài tự sự:
1 Sự việc: Các sự kiện xảy ra.
1 Nhân vật: Người làm ra sự việc (gồm nhân vật chính và nhân vật phụ)
1 Cốt truyện: Trình tự sắp xếp các sự việc.
1 Người kể: Có thể là một nhân vật trong câu chuyện hay người kể vắng mặt.
II. Yêu cầu của bài văn tự sự ở lớp 6
1. Với bài tự sự kể chuyện đời thường
1 Biết sắp xếp sự việc theo một trình tự có ý nghĩa.
1 Trình bày bài văn theo một bố cục mạch lạc 3 phần.
1 Tuỳ theo yêu cầu đối tượng kể để lựa chọn tình huống và sắp xếp sự việc có ý nghĩa.
2. Với bài tự sự kể chuyện tưởng tượng
1 Biết xây dựng cốt truyện tạo tình huống tưởng tượng hợp lý.
1 Câu chuyện tưởng tượng phải có ý nghĩa và bố cục rõ ràng. (theo kết cấu 3 phần của bài tự sự)
III. Cách làm bài văn tự sự ở lớp 6
Tuỳ theo từng dạng bài tự sự ở lớp 6 để có cách trình bày dàn ý và viết bài cho phù hợp. Dướic
đây là một vài gợi dẫn.
1. Với dạng bài: Kể lại một câu chuyện vừa được học bằng lời văn của em
1 Yêu cầu cốt truyện không thay đổi.
1 Chú ý phần sáng tạo trong mở bài và kết luận.
1 Diễn đạt sự việc bằng lời văn của cá nhân cho linh hoạt trong sáng.
2. Với dạng bài: Kể về người
1 Chú ý tránh nhầm sang văn tả người bằng cách kể về công việc, những hành động, sự việc mà
người đó đX làm như thế nào. Giới thiệu về hình dáng tính cách thể hiện đan xen trong lời kể việc,
tránh sa đà vào miêu tả nhân vật đó.
3. Với bài: Kể về sự việc đời thường
1 Biết hình dung trình tự sự việc cho xác thực, phù hợp với thực tế.
1 Sắp xếp sự việc theo thứ tự nhằm nổi bật ý nghĩa câu chuyện
1 Lựa chọn ngôi kể cho đúng yêu cầu của bài văn.
4. Cách kể một câu chuyện tưởng tượng
*Các dạng tự sự tưởng tượng ở lớp 6:
1 Thay đổi hay thêm phần kết của một câu chuyện dân gian.
1 Hình dung gặp gỡ các nhân vật trong truyện cổ dân gian.
1 Tưởng tượng gặp gỡ những người thân trong giấc mơ....
*Cách làm:
1 Xác định được đối tượng cần kể là gì? (sự việc hay con người)
1 Xây dựng tình huống xuất hiện sự việc hay nhân vật đó.
1 Tưởng tượng các sự việc, hoạt động của nhân vật có thể xảy ra trong không gian cụ thể như thế nào?
Bài văn mẫu cho các bạn: :write:
Bài văn mẫu cho các bạn
các bạn thân mến! các bạn có biết vì sao các bạn có thể sống khoẻ mạnh mỗi ngày không? Các
bạn có thể tượng tượng bạn sẽ sống ra sao nếu tất cả cây cối nhà chúng tui đều biến mất! các bạn sẽ
không được hít thở không khí trong lành! các bạn sẽ không có bóng râm che mát?Và còn biết bao
tai hoạ sẽ xảy ra đấy. Trong mái trường này, họ nhà bàng chúng tui đã đem lại cho các bạn những
điều tốt đẹp.
Nhân dịp năm mới, nhà trường đem tui về trồng thay cho cây bàng năm trước bị bão đánh đổ.
Được về sống ở môi trường này tui sung sướng lắm. Vì hằng ngày tui sẽ được các bạn chăm sóc yêu
thương, được nghe, được thấy các bạn ca hát, nô đùa. Hàng ngày các bạn cho tui uống nước, nhặt
sâu cho tôi, những hôm trời nắng to, thương tui còn nhỏ yếu, các cô, các bạn còn che cho tui khỏi bị
nắng làm héo lá. Chỉ một thời gian sau, thân của tui đã to hơn trước và cao hơn trước, những chiếc
lá non mới lại bắt đầu nhú lên, trông thật mỡ màng và tràn đầy sức sống. tui thầm nhủ chẳng mấy
chốc tui sẽ lớn bằng các anh các chị nhà bàng được trồng cách đây mấy năm. tui mơ ước mình sẽ
lớn thật nhanh, ra nhiều cành lá để các bạn gái còn chơi nhảy dây, các bạn nam sẽ đá cầu dưới tán lá
xanh rì, mát rượi của tôi. Và tui muốn mình sẽ vươn thật cao, tán toả ra thật rộng, để cho các bạn
thật nhiều bóng mát.
Buổi sáng, tui thức dậy thật sớm vươn vai, rung rinh những chiếc lá non xanh mỡ chuẩn bị chào
đón các bạn nhỏ đến trường. Đến chiều tui lại nghiêng nghiêng cái thân hình nhỏ nhắn của mình để
tạm biệt mọi người.
Cuộc sống của tui cứ êm ả trôi qua và có lẽ tui sẽ lớn nhanh như thổi nếu như không có buổi
sáng ấy. tui nhớ mãi hôm đó là một buổi sáng chủ nhật, tui đang buồn vì sáng nay các bạn đều nghỉ
học bỗng tui nghe thấy tiếng lao xao của một vài bạn nhỏ, tui sung sướng mừng thầm vậy là tui đã
có bạn chơi. tui nhận ra đó là các bạn học lớp 6. Sau một hồi đi dạo quanh sân trường nô đùa nhau
ầm ĩ, các bạn dừng lại nghỉ chân ở ngay cạnh tôi! tui đung đưa trong gió khoe những chiếc lá mỡ
màng để chào đón các bạn. Trong tiếng gió tui thì thầm: Chào các bạn thân yêu!
Đáp lại tấm lòng hiếu khách của tôi, một bạn nam lên tiếng:
1 Chơi từ nãy chán rồi thôi bọn mình thử đi tìm hiểu cây bàng mới lớn này xem sao.
Nghe vậy, tui giật mình. Một cậu đứng lên chạy vòng quanh thân tôi, lấy chiếc que vạch vạch
như tìm một cái gì đó. Bỗng cậu reo lên:
1 Ôi các cậu ơi, cây này lắm rễ lắm, chúng mình thử cắt bỏ đi vài cái rễ xem nó có sống được
không?
Nghe xong tui thấy bủn rủn hết cả người. Nhưng chưa kịp định thần một cậu đã lấy tay vặt
luôn hai chiếc rễ nhỏ phía ngoài của tôi. tui thét lên đau đớn, nhựa túa ra, cả thân cây như muốn đổ
gục xuống. Nhưng cũng may tui đã cố gắng đứng vững được, tui cắn răng chịu đựng, và tui thốt lên
rằng:
1 tui đau lắm các bạn ơi. các bạn chỉ đứt một tí tay, chảy một chút máu thôi các bạn đã oà khóc
rồi. Thế mà các bạn lại hành hạ. tui oà khóc nức nở. Nhưng chẳng ai thấy được những giọt nước
mắt đang lăn dài của tôi. Họ vẫn thản nhiên trêu đùa nhau. tui đau đớn và chưa kịp định thần thì
trước khi đi, một bạn lại tiện tay bẻ luôn cái ngọn non nớt vừa nhú của tôi.
tui hoảng hốt hét to:
1 Trời ơi đau quá! các bạn thật độc ác. các bạn giết tui rồi.
tui ngất đi, cả thân của tui rũ xuống, phải mất một ngày sau tui mới tỉnh và lúc đó tui mới tin
rằng mình vẫn còn sống. Nhìn vết thương vẫn còn đang rỉ những giọt nhựa, tui đau đớn nhận ra
mình sẽ không thể vươn lên cao được nữa. tui phải mang một vết thương suốt đời. tui gắng gượng
đứng thẳng và hít khí trời.
Sáng hôm sau, các bạn nữ chạy đến chăm sóc tôi. các bạn tỏ ra rất bực tức khi thấy tui đã bị
hành hạ như vậy.
Nhờ có sự chăm sóc động viên của các bạn, tui thấy đỡ đau đớn hơn nhiều. Và cũng thật may
mắn, sau một thời gian tui đã hoàn toàn hồi phục.
Và từ đấy, tuy tui chẳng cao nên được là bao nhưng những tán lá lại mọc ra rất nhiều và thật
khoẻ mạnh. Ngày ngày các bạn vẫn quây quần bên tôi, và có lẽ ân hận vì hành động trước đây của
mình, các bạn trước đã từng bẻ cành non của tui giờ tỏ ra rất yêu quý tôi, thỉnh thoảng mang nước
tưới cho tui và trong lúc ra chơi các bạn còn ra ngồi dựa vào thân tui để học bài, hóng mát.
tui cũng không còn oán giận các bạn đó nữa, nhưng tui chỉ muốn nói rằng chúng tui cũng là
một cơ thể sống, chúng tui cũng biết đau, biết giận hờn.
Nhưng tui vẫn còn buồn vì thỉnh thoảng tui vẫn bắt gặp có bạn chẳng có ý thức bảo vệ chúng
tôi. các bạn ngang nhiên bẻ cành vặt lá làm tổn thương đến họ hàng nhà cây chúng tôi.
các bạn ơi! Hãy bảo vệ chúng tôi, việc làm đó cũng có nghĩa là bạn đang bảo vệ chính cuộc
sống của mình.