thien_su_cua_tinh_yeu_br2005
New Member
Download miễn phí Tiểu luận Nhận thức -Đồ thức -Tính khách quan
Hoàn toàn không nghi ngờ rằng, sự tranh luận về mối quan hệ giữa tâm lý và
lôgíc chắc chắn vẫn còn kéo dài. Điều thu hút sự chú ý của chúng ta là, vì sao
lại có sự tranh luận giữa các nhà triết học và các nhà tâm lý học, sự khác biệt
và mối liên hệ giữa những vấn đề tâm lý và những vấn đề lôgíc nằm ở đâu,
chức năng của chúng trong quá trình nhận thức là gì? Chúng tôi cho rằng, đối
với việc lý giải cơ chế, chức năng của đồ thức, sự nghiên cứu sâu vấn đề này
là vô cùng quan trọng.
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
i tiến hành lý giải ý nghĩa của các tin tứcđó. Do vậy, nhận thức khi đóng vai trò là thông tin giải thích hay thông tin
không lý tưởng thì thường chứa đựng tính chất giả thiết và suy luận. Rất rõ ràng,
trong hai loại hoạt động thông tin hay nhận thức, nhận thức đồ thức (bản mã tín
hiệu) tuy đều phát huy tác dụng nhưng những tác dụng đó hoàn toàn không
giống nhau. Trong thông tin lý tưởng và hoạt động nhận thức mang tính tái hiện,
chủ thể chỉ cần dựa vào những đồ thức đã có là có thể tiến hành đoán và phán
đoán; nhưng trong thông tin không lý tưởng hay trong quá trình suy luận mang
tính giả thiết, nếu chủ thể dựa vào những đồ thức đã định thì không thể đưa ra
những phán đoán chính xác về sự vật, do vậy đồ thức không thể chi phối sự lý
giải và tri giác của con người một cách hoàn toàn. Trong sự suy luận mang tính
giả thiết, mã tín hiệu và ngữ cảnh, đồ thức và khách thể bổ sung lẫn nhau, cùng
phát huy tác dụng. Suy luận mang tính chất giả thiết dựa vào quy tắc để phán
đoán sự vật, nhưng những quy tắc do đồ thức cung cấp chỉ có đặc điểm là khả
năng thành lập. Suy luận mang tính giả thiết vừa dựa vào đồ thức vừa tham khảo
suy luận theo “ngữ cảnh” (khách thể), vì thế có sự thống nhất của đồ thức nhận
thức tương ứng và đồng hoá với đối tượng nhận thức. Trên thực tế, đồ thức
trong thông tin lý tưởng hay trong chức năng của hoạt động nhận thức mang
tính tái hiện, chỉ là một dạng đặc biệt, ngoại lệ. Quan hệ của đồ thức và đối
tượng có tính phổ biến và tính đặc thù, tính phổ biến của đồ thức tuy là phương
tiện để nắm bắt các đối tượng cá biệt, nhưng tính cá biệt không thể hoàn toàn
nằm trong tính phổ biến. Đây chính là nguyên nhân khiến đồ thức không thể tự
nó phát huy tác dụng. Trong khi chủ thể phản ánh khách thể bên ngoài một cách
trung thực, tác dụng tương hỗ của đồ thức nhận thức và đối tượng khách quan sẽ
hình thành nên một loại kết cấu bổ trợ. Kết cấu này không chỉ là cơ sở cho việc
thống nhất giữa tính khách quan của nhận thức và chức năng động chủ quan của
nhận thức, mà còn cho thấy con người lợi dụng việc quy về đồ thức để nắm bắt
những điều kiện và con đường của sự vật mới.
Sự suy luận mang tính giả thiết của con người gắn liền với một loại chức năng
quan trọng của đồ thức nhận thức. Sự lý giải trước đây đối với chức năng của đồ
thức chủ yếu hạn chế trong phương diện đồng hoá đối tượng của nó. Theo cách
lý giải này, quá trình tri giác của con người chính là quá trình lợi dụng những đồ
thức đã có để tiến hành phân biệt và nhận thức đối với những sự vật bên ngoài
tác động vào; tri giác chính là sự kích hoạt đối với đồ thức kinh nghiệm; sự phù
hợp giữa kích thích của sự vật bên ngoài với các đồ thức có sẵn là tiền đề của
phản ánh, đồ thức chỉ là cơ cấu tái nhận thức các sự vật quen thuộc. Cách xem
xét này, về nguyên tắc, là đúng, nhưng nó hoàn toàn không chứa đựng toàn bộ
đặc điểm của nhận thức con người. Ví dụ, so sánh và giả thiết là hai phương
thức tư duy quan trọng để nhận thức những sự vật mới, chúng có mối liên hệ
mật thiết với đồ thức của chủ thể. Trên thực tế, con người không chỉ có phản
ứng đối với mỗi một sự vật mà họ đã biết rõ, cho dù là gặp phải những sự vật
mới không thể lý giải trong phạm vi của mã tín hiệu, cũng đòi hỏi đồ thức lý giải
ý nghĩa của nó. Mặc dù sự giải thích này chứa đựng tính hoài nghi, nhưng khi
chúng được kiểm nghiệm, nghĩa là khi có đầy đủ căn cứ thực tiễn, sẽ được đưa
vào hệ thống mã tín hiệu vốn có, đôi lúc còn có thể thay thế những mã tín hiệu
cũ. Nhấn mạnh một cách phiến diện tác dụng đồng hoá của đồ thức vừa không
thể giải thích được là phải làm gì khi gặp phải những hiện tượng khác biệt trong
nhận thức, vừa không thể nói rõ con người làm thế nào để có thể đưa ra những
phát hiện mới mang tính sáng tạo trong những hoàn cảnh chưa hề có tiền lệ.
Ký hiệu học cho rằng, không giống với động vật chỉ dựa vào tính di truyền của
cơ thể, con người là chủ thể của sáng tạo và sử dụng mã tín hiệu văn hoá. Bản
chất của việc con người sáng tạo ra mã tín hiệu văn hoá là nhằm mang lại ý
nghĩa và giá trị đối với thế giới bên ngoài, nhằm tiến hành mã tín hiệu hoá, trình
tự hoá. Nhưng cần chỉ ra rằng, bất kỳ cơ sở phát triển và hình thức của mã
tín hiệu văn hoá nào cũng đều là hoạt động thực tiễn của con người. Ký hiệu
ngôn ngữ đóng vai trò là hình thức phát triển nhất và là hình thái điển hình của
ký hiệu văn hoá khác. Nghiên cứu kết cấu và chức năng của nó có thể giúp
chúng ta đưa ra những hình mẫu và chìa khoá lý tưởng cho việc lý giải hoạt
động nhận thức và những mã tín hiệu điển hình khác; tương tự như vậy, cũng
không được quên rằng ngôn ngữ vốn có tính phái sinh và nó cũng chỉ là tương
đối đối với các đối tượng văn hoá và hoạt động nhận thức mà thôi.
II. Như trên đã trình bày, con người trong cùng hoàn cảnh trao đổi tin tức cần
phải nhất quán dựa vào “bản mã tín hiệu” của mình, cái “bản mã tín hiệu” này
chính là đồ thức nhận thức trên góc độ ý nghĩa nhận thức luận. Đồ thức là
cách tiến hành nhận thức và biểu đạt tri thức của con người. Nó là bản
mẫu có tính khái quát của hệ thống tri thức được đưa vào trong quá trình nhận
thức, là sự thể hiện tập trung nhất của quan niệm truyền thống, tri thức và kinh
nghiệm vốn có của con người. Khái niệm đồ thức không chỉ biểu hiện tính chỉnh
thể của hiệu ứng chức năng và kết cấu quan hệ của các yếu tố trong quá trình
nhận thức, mà còn chỉ ra đặc trưng chủ yếu, cách tồn tại và phát triển cơ
bản của nhận thức. Chúng ta thường thấy những nghiên cứu về chức năng của
đồ thức, còn trong bài viết này chúng tui chú trọng trình bày nhân tố chế ước nội
tại trong chức năng của đồ thức, từ đó giúp chúng ta hiểu được cơ chế chuyển
đổi của đồ thức.
Thứ nhất, khi coi đồ thức nhận thức như đối tượng cần đi sâu nghiên cứu của tư
duy, chúng ta có thể sẽ gặp phải rất nhiều vấn đề vướng mắc. Vấn đề đầu tiên
gặp phải là sự lý giải khác nhau về đồ thức. Ví dụ, Piaget giải thích đồ thức là
kết cấu vận động chuyển biến của tư duy, quan điểm này nghiêng về phương
diện suy luận lôgíc của đồ thức. Herbert A. Simon, người sáng lập ra tâm lý học
nhận thức và trí tuệ nhân tạo, thì giải thích đồ thức là kết cấu chỉ số, nghĩa là bao
hàm nội dung tri thức nhất định, mà không phải là chỉ tính trình tự của tri
thức(3). Hai quan điểm trên rõ ràng không tương đồng với nhau. Vấn đề tiếp
theo, khi chúng ta tiếp cận với những tài liệu hình thành đồ thức và tài liệu về
chức năng của đồ thức, giữa hai loại này tồn tại sự không hài hòa, không phù
hợp. Trong quan điểm của Piaget, hình thức cuối cùng của đồ thức chí...