anhsangcuadoitoi_76
New Member
Download miễn phí Biến động trầm tích và diễn biến hình thái khu vực cửa sông ven bờ Cửa Tùng, Quảng Trị
Trong báo cáo của TEDI không có sốliệu
đo đạc và phân tích trầm tíchlơlửng. Trầmtích
lơlửng cũngkhông thuộc diện quan trắc của
trạm Hiền Lương trong hệthốngtrạm doTrung
tâmKhí tượngThủy văn Quốc gia quản lý. Các
kết quảtừ2 đợt đo đạc cho thấy nồng độtrầm
tích lơlửng trong sôngdao độngtrong khoảng
20-30mg/l, vùng ven biển khoảng 30-50mg/l,
cho thấy ảnhhưởng của tác động sóng trong
vùngbờ. Điều nàyphù hợp với các nghiên cứu
vềtrầmtích, theo đó nồng độlơlửng do tác
động sóngthường lớn hơn do tác động của
dòng chảy.Tuy nhiên, đại lượng nàyvẫn khá
nhỏso với một sốvùngcửa sông ven biển trên
thếgiới, từ40-100mg/l. Do vậytrong các tính
toán thủy động lực, nếu bỏqua yếu tốnày,kết
quảtính toán sẽkhông saikhác đáng kểso với
trường hợp cóxét đến nó.Hình dưới đâytrích
dẫn một sốkết quả đo trầmtích lơlửng trên
tuyến khảo sát B1-d1
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 26, Số 3S (2010) 427‐434427
_______
Biến động trầm tích và diễn biến hình thái khu vực cửa sông
ven bờ Cửa Tùng, Quảng Trị
Nguyễn Thọ Sáo*, Nguyễn Minh Huấn, Ngô Chí Tuấn, Đặng Đình Khá
Khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN,
334 Nguyễn Trãi, Hà Nội, Việt Nam
Nhận ngày 11 tháng 8 năm 2010
Tóm tắt. Thủy thạch động lực là bài toán phức tạp, đòi hỏi nhiều nguồn số liệu, trong đó có các
tham số trầm tích, bài này phân tích biến động trầm tích lơ lửng, trầm tích đáy và diễn biến hình
thái khu vực cửa sông Bến Hải và vùng ven bờ Cửa Tùng trên cơ sở số liệu 2 đợt khảo sát do khoa
KT-TV-HDH thực hiện 8/2009 và 4/2010 và thu thập của Công ty Tư vấn GTVT (TEDI) năm
2000.
Kết quả phân tích sẽ đóng góp các nhận định cơ bản về biến động trầm tích trong khu vực
nghiên cứu, đồng thời làm số liệu đầu vào cho các mô hình toán. Đã đề xuất chọn đường kính hạt
trung vị cho khu vực là d50 = 0.27mm và độ chọn lọc cát là 1.4, vận tốc chìm lắng bằng 2cm/s.
Từ khóa: trầm tích lơ lửng, trầm tích đáy, đường kính hạt trung vị, độ chọn lọc, vận tốc chìm lắng.
1. Mở đầu∗
Trong bài toán nghiên cứu thủy thạch động
lực, các tham số của trầm tích và biến động của
nó có tầm quan trọng đặc biệt. Các tham số này
và sự biến động của chúng theo không gian và
thời gian không chỉ cho ta cách nhìn nhận về
các diễn biến hình thái có thể xảy ra tại khu vực
nghiên cứu, mà còn cung cấp thông tin quan
trọng làm đầu vào cho mô hình toán, phục vụ
thực hiện các dự án.
Cửa sông và vùng ven bờ Cửa Tùng (H.1)
là khu vực đặc biệt, nằm trên nền đất bazan, nơi
đây chịu tác động của các yếu tố khí tượng và
thủy văn sông Bến Hải và biển Đông. Từ khi
các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của tỉnh
Quảng Trị được thực thi, Cửa Tùng trở nên một
khu vực có tầm quan trọng trong ngành du lịch
và hải sản của tỉnh. Sự ra đời của cụm công
trình: cầu Tùng Luật, khu neo đậu tàu và hậu
cần nghề cá (cảng cá), kè chắn cát đã tác động
mạnh đến bức tranh thủy thạch động lực khu
vực. Sau khi cụm công trình này đi vào hoạt
động, một lượng cát lớn bị giữ lại ở phía nam
kè, cùng lúc bãi tắm Cửa Tùng ngày càng xói lở
mạnh. Các tác động công trình này sẽ được
đánh giá trong một nghiên cứu khác, trong bài
này nhóm tác giả tập trung vào việc phân tích
biến động trầm tích dựa trên số liệu thu thập và
các đợt khảo sát được thực hiện bởi khoa KT-
TV-HDH, trường Đại học KHTN và các cơ
quan khác. ∗ Tác giả liên hệ. ĐT: 84-4-38584943.
E-mail: saont@vnu edu vn
N.T. Sáo và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 26, Số 3S (2010) 427‐434 428
2. Nguồn số liệu
Phương pháp đo đạc, lấy mẫu, phân tích
được thực hiện bằng các máy móc hiện đại, quy
trình quy phạm Việt Nam đã ban hành, do đó
đạt độ tin cậy.
2.1. Khảo sát địa hình và địa chất công trình
của TEDI (2000):
- Bản đồ địa hình 1/2000 với 240ha dưới
nước, 70ha trên cạn
- 17 lỗ khoan khu vực đê chắn cát, neo đậu
tàu và luồng
- 5 mặt cắt địa tầng.
Các khảo sát này chỉ tập trung vào khu vực
cửa sông Bến Hải [1, 2].
2.2. Hai đợt khảo sát (đợt 1 từ 12-18/8/2009,
đợt 2 từ 21-28/4/2010) của Trường ĐH KHTN:
- Đo đạc địa hình đáy biển (H.2)
- Đo địa hình trên bờ và đáy sông (H.2)
- Lấy mẫu bùn cát đáy (H.3)
- Lấy mẫu trầm tích lơ lửng tại 3 tầng sâu
0.2h, 0.6h, 0.8h tại biên phía bắc, phía nam,
trên sông.
H.1. Khu vực nghiên cứu.
N.T. Sáo và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 26, Số 3S (2010) 427‐434 429
H.2. Sơ đồ khảo sát địa hình.
H.3. Vị trí lấy mẫu đáy.
N.T. Sáo và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 26, Số 3S (2010) 427‐434 430
Các khảo sát này đầy đủ hơn, phạm vi bao
gồm: sông Bến Hải từ cầu Hiền Lương ra tận
cửa sông, dải ven biển kéo dài về hai phía cửa
sông mỗi bên 5-6 km, bề rộng tính ra phía biển
khoảng 2 km, đến độ sâu khoảng 10-15m, bao
trùm khu vực sóng đổ. Trên tuyến biên phía bắc
(D1-B1) và tuyến biên phía nam (D2-B2), lấy
mẫu lơ lửng tại các vị trí cách bờ 20, 500, 1000
và 2000m.
3. Biến động trầm tích
Xét toàn diện bức tranh trầm tích sẽ rất khó
khăn, đặc biệt khi thực hiện các dự án xây dựng
công trình ven bờ. Nếu không xét đầy đủ các
nguồn trầm tích, các đánh giá có thể sai lệch
(H.4). Tuy nhiên, các khó khăn về mọi mặt
không bao giờ cho phép đánh giá định lượng
đầy đủ các nguồn trầm tích, thậm chí tại các
nước có đủ điều kiện như Mỹ, Nhật, Hà Lan..
Vì vậy các nhà khoa học thường tập trung vào
các nguồn nổi trội nhất mang tính địa phương
của khu vực nghiên cứu để thực hiện các đánh
giá của mình
H.4. Các nguồn trầm tích cần xét đến khi đánh giá cơ chế vận chuyển.
H.5. Trích lục biểu đo trầm tích lơ lửng.
N.T. Sáo và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 26, Số 3S (2010) 427‐434 431
3.1. Trầm tích lơ lửng
Trong báo cáo của TEDI không có số liệu
đo đạc và phân tích trầm tích lơ lửng. Trầm tích
lơ lửng cũng không thuộc diện quan trắc của
trạm Hiền Lương trong hệ thống trạm do Trung
tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia quản lý. Các
kết quả từ 2 đợt đo đạc cho thấy nồng độ trầm
tích lơ lửng trong sông dao động trong khoảng
20-30mg/l, vùng ven biển khoảng 30-50mg/l,
cho thấy ảnh hưởng của tác động sóng trong
vùng bờ. Điều này phù hợp với các nghiên cứu
về trầm tích, theo đó nồng độ lơ lửng do tác
động sóng thường lớn hơn do tác động của
dòng chảy. Tuy nhiên, đại lượng này vẫn khá
nhỏ so với một số vùng cửa sông ven biển trên
thế giới, từ 40-100mg/l. Do vậy trong các tính
toán thủy động lực, nếu bỏ qua yếu tố này, kết
quả tính toán sẽ không sai khác đáng kể so với
trường hợp có xét đến nó. Hình dưới đây trích
dẫn một số kết quả đo trầm tích lơ lửng trên
tuyến khảo sát B1-d1
3.2. Trầm tích đáy
Chúng ta sẽ sử dụng thang phân loại trầm
tích dưới đây [3]:
H.6. Thang phân loại trầm tích Welnworth [3].
H.7. Phía bắc bãi tắm Cửa Tùng là cát trắng mịn, phía nam bãi là cát vàng thô hơn.
N.T. Sáo và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 26, Số 3S (2010) 427‐434 432
Với khảo sát của TEDI, chỉ sử dụng trầm
tích mặt của 18 lỗ khoan trong phân tích này.
Các lỗ khoan chỉ tập trung vào khu vực nhỏ,
chủ yếu phục vụ cho việc thiết kế các công
trình: cầu, cảng, kè. Nếu chỉ lấy trầm tích tầng
mặt của các lỗ khoan có thể thấy đường kính
trung vị trung bình của hạt là d50 = 0.32mm, độ
chọn lọc σ = 1.8-2.2. Trong khảo sát đợt 1 của
ĐH KHTN (8/2009) với 39 mẫu, d50 = 0.16mm,
σ = 1.2-2, cá biệt có vị trí đạt đến 5. Khảo sát
đợt 2 với 30 mẫu cho thấy d50 = 0.1mm, σ =
1.1-2.3, cá biệt có vị trí đạt đến 3. Như vậy
trong khu vực này trầm tích thuộc loại cát bở
rời, không...