chaungocthylinh
New Member
Download miễn phí Bài soạn Chiều tối (mộ) -Hồ Chí Minh
GV hỏi: Hãy so sánh bản dịch thơ với phiên âm chữ Hán và nhận xét về nghệ thuật miêu tả thời gian trong hai câu thơ cuối?
Trả lời:
- Nguyên tác không nói đến chữ tối. Chữ tối trong bản dịch thơ là do người dịch thêm vào. Nhưng điều thú vị là mặc dù nguyên văn không nói đến chữ tối nhưng người đọc vẫn cảm nhận được trời tối và thời gian đang trôi dần từ chiều tà đến đêm khuya nhờ nghệ thuật điệp vòng và miêu tả bóng tối qua ánh sáng:
+ Ba chữ ma bao túc ở cuối câu thứ 3 được điệp vòng ở đầu câu 4 bao túc ma hoàn đã tạo nên sự nối âm liên hoàn, nhịp nhàng như vừa diễn tả cái vòng quay không dứt của động tác xay ngô vừa thể hiện dòng lưu chuyển của thời gian từ chiều đến tối.
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
Tiết thứ…/Tuần…Ban cơ bản.
CHIỀU TỐI
(MỘ)
-Hồ Chí Minh-
Người soạn: Lương Thị Phương Oanh. Ngày dạy:……………………..
Tại lớp:….....Trường: ………………………………………………………...
A. Mục tiêu cần đạt:
- Giúp học sinh cảm nhận được hình tượng thiên nhiên và bức tranh đời sống con người trong bài thơ. Qua đó, thấu hiểu, đồng cảm với cảnh ngộ, tâm trạng của tác giả và phát hiện vẻ đẹp tâm hồn của người tù cộng sản vĩ đại Hồ Chí Minh: tình yêu thiên nhiên và cuộc sống con người; ý chí, nghị lực phi thường vượt lên trên hoàn cảnh và tinh thần lạc quan luôn hướng về sự sống, ánh sáng.
- Cảm nhận được bút pháp tả cảnh ngụ tình vừa cổ điển, vừa hiện đại của bài thơ.
B. Phương pháp:
- Thuyết trình kết hợp vấn đáp.
- Câu hỏi gợi mở kết hợp luyện tập.
C- Tiến trình tổ chức dạy học:
Vào bài: Chúng ta biết đến Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ bởi Người là một vị lãnh tụ cách mạng vĩ đại của dân tộc ta, Người chèo lái đưa con thuyền cách mạng Việt Nam cập bến bờ độc lập tự do mà Người còn hiện hữu trong trái tim mỗi người dân Việt Nam với tư cách là một nhà thơ có phong cách nghệ thuật độc đáo. Và trong bài ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau đến với hồn thơ Hồ Chí Minh qua bài thơ : “Chiều tối”.
Hoạt động của GV& HS
Ghi bảng
GV giảng: Trước khi tìm hiểu nội dung bài thơ chúng ta hãy tìm hiểu phần Tiểu dẫn để hiểu hơn về hoàn cảnh tác giả sáng tác bài thơ.
GV hỏi: Qua bài soạn trước ở nhà và căn cứ vào phần Tiểu dẫn trong SGK, Em hãy trình bày những hiểu biết của mình về hoàn cảnh sáng tác bài thơ “Chiều tối”?
Trả lời:
- Tháng 8-1942, Nguyễn Ái Quốc lấy tên là Hồ Chí Minh sang Trung Quốc để tranh thủ sự viện trợ của thế giới. Sau nửa tháng đi bộ, vừa đến Túc Vinh, tỉnh Quảng Tây, Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ. Trong suốt 13 tháng ở tù, tuy bị đày ải vô cùng cực khổ nhưng Hồ Chí Minh vẫn làm thơ. Người đã sáng tác 134 bài thơ bằng chữ Hán ghi trong một cuốn sổ tay, đặt tên là Ngục trung nhật kí (Nhật kí trong tù).
- Chiều tối (Mộ) là bài thơ thứ 31 của tập “Nhật kí trong tù”. Cảm hứng của bài thơ được gợi lên trên đường chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo vào cuối thu năm 1942.
Gv hỏi: Em có suy nghĩ gì về nhan đề của bài thơ?
Trả lời:
- “Mộ”: tiếng Hán để chỉ sự chuyển giao giữa ngày và đêm, là lúc ngày sắp tàn và bóng tối đang dần bao phủ.
- Trong thời khắc của một ngày sắp tàn, con người và vạn vật thường dừng mọi hoạt động và trở về sum họp bên tổ ấm. Chính vì vậy, khoảng thời gian này cũng thường gợi cho những người xa nhà, xa quê cảm giác cô đơn, buồn bã.
è GV định hướng khái quát:
Trước cái thời khắc của ngày sắp tàn ấy, người tù cộng sản Hồ Chí Minh đã thấy xúc động trước hình ảnh một cánh chim chiều, một áng mây trôi, một thiếu nữ đang chăm chỉ lao động bên lò than rực hồng. Tình yêu thiên nhiên và con người cộng với tinh thần “quên mình” đã gợi hứng cho nhà thơ tạo nên một bức tranh “chiều tối” mang vẻ đẹp vừa cổ điển, vừa hiện đại.
GV gọi một học sinh đọc bài thơ, nhận xét giọng đọc của học sinh và hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm bài thơ: Hai câu đầu đọc với giọng chậm rãi, trầm buồn; Hai câu thơ cuối đọc với giọng tươi vui.
Gv hỏi: Bức tranh thiên nhiên trong hai câu thơ đầu được vẽ nên bằng những hình ảnh nào? Phân tích ý nghĩa của hình ảnh đó?
Trả lời:
Hình ảnh cánh chim bay về tổ là một thi liệu quen thuộc trong thơ ca cổ điển phương Đông và thường mang ý nghĩa biểu trưng cho buổi chiều tà. Trong ca dao: “Chim bay về núi tối rồi”, hay “ Chim hôm thoi thót về rừng” (Truyện Kiều).
àHình ảnh “chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ” vừa là một nét vẽ phác họa không gian vừa gợi ra ý niệm thời gian (chiều tà).
- Mang màu sắc hiện đại: Một cánh chim “mỏi mệt” nhưng lại đang bay về rừng tìm chốn ngủ- nghĩa là tìm đến sự sum họp nơi tổ ấm, tìm chốn nghỉ ngơi sau một ngày dài mệt mỏi. Chính vì vậy câu thơ trầm nhưng trạng thái mỏi mệt đó không gợi nỗi buồn thương.
à Tình yêu thương mênh mông của Bác dành cho mọi sự sống trên đời. Đồng thời đây cũng là cái nhìn mang đậm chất nhân văn trong tâm hồn Bác.
GV hỏi: Bên cạnh hình ảnh của một cánh chim chiều, bức tranh thiên nhiên còn được tác giả phác họa bằng nét vẽ nào khác? Hãy so sánh với n guyên tác để làm nổi bật ý nghĩa của hình ảnh đó.
Trả lời:
Hình ảnh “chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không” vẫn là một thi liệu quen thuộc trong thơ cổ.
- So với nguyên tác thì bản dịch thơ dịch chưa thật sát nên chưa thể hiện được hết cái hồn của bức tranh:
+ Cô vân: một áng mây cô đơn, lẻ loi (dịch là chòm mây).
+ Mạn mạn: trôi nhè nhè, lững lờ (dịch là trôi nhẹ).
à Câu thơ của Bác mang đậm chất Đường thi, gợi nhớ câu thơ của Lí Bạch: “ Cô vân độc khứ nhàn”. Áng mây cô đơn trong thơ Lí Bạch đang quay trở về với chốn nhàn nhã, thanh cao, xa lánh bụi trần
Nhưng trong Chiều tối, hình ảnh “cô vân” lại không mang ý nghĩa đó. “Cô vân mạn mạn độ thiên không” là một nét vẽ giàu chất hội họa, gợi ra một bức tranh thiên nhiên với cánh chim chiều, bên trên bầu trời có một ánh mây đang lững lờ trôi à tạo một khung cảnh thoáng rộng, êm ả, nhẹ nhàng. Phía trên cao của bức tranh chiều tối mang một gam màu sáng đã xua đi cái lẻ loi, buồn thương của thời khắc ngày tàn, đem đến sự vui tươi, yêu đời.
GV bình: Dù trong hoàn cảnh nào, tâm hồn của Bác vẫn luôn hướng về thiên nhiên. Từ bức tranh thiên nhiên, ta thấy một cái nhìn trìu mến dõi theo từng biểu hiện của tạo vật. Đằng sau cái nhìn ấy, cháy bỏng và khắc khoải một ước mong sum họp, một niềm khát khao tự do.
- Không có dáng người tù khổ ải mà chỉ hiện ra cái dáng vẻ, phong độ của bậc tao nhân mặc khách đang ung dung, thư thái thưởng ngoạn cảnh chiều hôm nơi rừng núi. Những câu thơ mềm mại nhưng thực ra lại có “chất thép” bên trong. Nếu không có ý chí và nghị lực phi thường vượt lên trên hoàn cảnh, có bản lĩnh kiên cường và sự tự chủ, tự do hoàn toàn về tinh thần ở Bác thì cũng khó có được những vần thơ cảm nhận thiên nhiên sâu sắc, tinh tế đến như vậy trong hoàn cảnh tù đày khắc nghiệt.
GV hỏi: Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả thiên nhiên trong hai câu đầu? Ý nghĩa của bức tranh thiên nhiên đó?
Trả lời:
- Tác giả đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên với những nét vẽ chính xác, chân thực, tự nhiên, hợp với tình, với cảnh. Nghệ thuật chấm phá ghi lại cái linh hồn của tạo vật.
- Hai câu thơ có nhịp điệu man mác của ngày tán nhưng nổi bật hơn cả là những nét vẽ giàu tính hội họa, giàu cảm xúc.
à Ý nghĩa: Hãy hình dung cảnh ngộ của người tù đang bị đày ải gian khổ mà Bác vẫn dành tình cảm yêu thương trìu mến cho vạn vật ta mới thấy hết tâm hồn, ý chí, nghị lực và tinh thần lạc quan của người tù
Gv gọi một HS đọc lại hai câu thơ sau và hỏi: Bức tranh đời sống hiện lên qua những hình ảnh nào? Ý nghĩa của hình ảnh đó?
Trả lời:
- Hai câu thơ sau v...