Download miễn phí Đề tài Cơ chế giám sát Hiến Pháp ở Việt Nam – Thực trạng và kiến nghị
Hiến pháp 1980 ra đời kế thừa những thành tựu của các bản Hiến pháp
trước đó. ðồng thời tiếp tục quy định và không ngừng hoàn thiện cơ chế
giám sát Hiến pháp.
Tại điều 146, lần đầu tiên trong lịch sử lập hiến nhà nước ta đã
khẳng định : “Hiến pháp nước Cộng Hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
là luật cơ bản của nhà nước có hiệu lực pháp lý caonhất. Mọi vă bản
pháp luật khác phải phù hợp với Hiến pháp”. ðiều 147 “Việc sửa
đổi Hiến pháp chỉ thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Việc sủa đổi
Hiến pháp phải được 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán
thành”.
Vấn đề giám sát Hiến pháp được quy định trong nhữngđiều khoản
cụ thể, thuộc thẩm quyền của các cơ quan cụ thể. Tại khoản 3 điều
83: ”Quốc hội thực hiện quền giám sát tối cao việc tuân theo Hiến
pháp và luật”.ðiều 92 quy định rõ vai trò của các Uỷ ban của Quốc
hội trong việc giúp Quốc hội và Hội đồng nhà nước thực hiện quyền
giám sát.
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
háp (khoản 3) và sửa ñổi hay bãi bỏ những nghịñịnh, nghị quyết của Hội ñồng Chính phủ trái với Hiến pháp, pháp
luật, pháp lệnh; sửa ñổi hay bãi bỏ những nghị quyết không thích
ñáng của Hội ñồng nhân dân tỉnh, khu tự trị, thành phố trực thuộc
trung ương” (khoản 7). ðiều 59 các ñại biểu Quốc hội có quyền chất
vấn Hội ñồng Chính phủ và các cơ quan thuộc Hội ñồng Chính phủ.
ðây là hình thức giám sát mang lại hiệu quả cao vì nó mang tính
chất quy kết trách nhiệm pháp lý. ðiều 112 quy ñịnh chỉ có Quốc
hội mới có quyền sửa ñổi Hiến pháp, việc sửa ñổi phải ñược ít nhất
2/3 tổng số ñại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành (còn tại ñiều 48
các ñạo luật và các nghị quyết của Quốc hội phải ñược quá tổng số
ñại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành). Vậy giá trị pháp lý của
Hiến pháp cao hơn và các văn bản pháp luật khác không thể trái với
Hiến pháp.
ðiều 73 Hội ñồng Chính phủ căn cứ vào Hiến pháp, pháp luật, pháp
lệnh mà quy ñịnh những biện pháp hành chính, ban bố những nghị
ñịnh, nghị quyết, chỉ thị và kiểm tra việc thi hành những nghị ñịnh,
nghị quyết và chỉ thị ấy. Khoản 7 ñiều 74 quyết ñịnh cho Hội ñồng
Chính phủ “ sửa ñổ hay bãi bỏ những quyết ñịnh không thích ñáng
của Hội ñồng nhân dân cấp dưới trực tiếp và quyết ñịnh không thích
ñáng của các Bộ, các cơ quan thuộc Hội ñồng Chính phủ; sửa ñổi
hay bãi bỏ những quy ñịmh không thích ñáng của Uỷ ban hành
chính các cấp”.
ðiều 85 “ Hội ñồng nhân dân có quyền sủa ñổi hay bãi bỏ những
quy ñịnh không thích ñánh của Uỷ ban hành chính cấp mình, có
quyền sủa ñổi hay bãi bỏ những nghị quyết không thích ñáng của
Hội ñồng nhân dân cấp dưới trực tiếp và quyết ñịnh không thích
ñáng của Uỷ ban hành chính cấp dưới trực tiếp”.
“ Không thích ñáng” không hẳn là vi hiến mà có thể dựa vào ý chí của
cơ quan có thẩm quyền. Do dó, việc xử lý ñối với các văn bản này không
Bích Hiền – HC31
dựa trên một tiêu chí, một cơ sở pháp lý cụ thể nào cả. Và ñiều này khó ñảm
bảo cho tính ổn ñịnh cần thiết của hệ thống pháp luật và có thể dẫn ñến việc
tuỳ tiện bởi những quyết ñịnh của những người có thẩm quyền tronh Hội
ñồng Chính phủ hay Hội ñồng nhân dân. Sự tuỳ nghi chủ quan ñó có thể ảnh
hưởng, xâm hại ñến các quyền và tự do của công dân.
ðiều 105 quy ñịnh: Vịên kiểm sát nhân dân tối cao của nước Việt
Nam Dân Chủ Cộng Hoà kiểm soát việc tuân thủ theo pháp luật của
các cơ quan thuộc Hội ñồng Chính phủ, cơ quan nhà nước ñịa
phương cá nhân viên cơ quan nhà nước và công dân.
Như vậy, việc giám sát Hiến pháp ñược quy ñịnh rõ ràng và thuộc thẩm
quyền của những cơ quan khác nhau: Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội,
Viện kiểm sát, Hội ñồng Chính phủ…Tuy nhiên, ñối tượng giám sát vẫn còn
tương ñối hẹp (chỉ là những văn bản quy phạm pháp luật), cơ chế giám sát
hiện hành vẫn chưa có một cơ quan chuyên trách thực hiện việc giám sát
Hiến pháp, căn cứ xử lý các văn bản vi hiến còn mang nặng tính chủ quan,
chịu ảnh hưởng nhiều bởi chủ thể giám sát…Nhưng những quy ñịnh của
Hiến pháp 1959 vẫn ñược các bản Hiến pháp sau kế thừa và không ngừng
hoàn thiện.
3. Hiến pháp 1980.
Hiến pháp 1980 ra ñời kế thừa những thành tựu của các bản Hiến pháp
trước ñó. ðồng thời tiếp tục quy ñịnh và không ngừng hoàn thiện cơ chế
giám sát Hiến pháp.
Tại ñiều 146, lần ñầu tiên trong lịch sử lập hiến nhà nước ta ñã
khẳng ñịnh : “Hiến pháp nước Cộng Hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
là luật cơ bản của nhà nước có hiệu lực pháp lý cao nhất. Mọi vă bản
pháp luật khác phải phù hợp với Hiến pháp”. ðiều 147 “Việc sửa
ñổi Hiến pháp chỉ thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Việc sủa ñổi
Hiến pháp phải ñược 2/3 tổng số ñại biểu Quốc hội biểu quyết tán
thành”.
Vấn ñề giám sát Hiến pháp ñược quy ñịnh trong những ñiều khoản
cụ thể, thuộc thẩm quyền của các cơ quan cụ thể. Tại khoản 3 ñiều
83: ”Quốc hội thực hiện quền giám sát tối cao việc tuân theo Hiến
pháp và luật”.ðiều 92 quy ñịnh rõ vai trò của các Uỷ ban của Quốc
hội trong việc giúp Quốc hội và Hội ñồng nhà nước thực hiện quyền
giám sát.
ðiều 98 Hội ñồng nhà nước giao nhiệm vụ ”giám sát việc thi hành
Hiến pháp” “Hội ñồng nhà nước sẽ ñình chỉ việc thi hành và sửa ñổi
Bích Hiền – HC31
hay bãi bỏ những nghị quyết, nghị ñịnh, quyết ñịnh của Hội ñồng
bộ trưởng trái với Hiến pháp, luật, pháp luật; sửa ñổi hay bãi bỏ
những nghị quyết không thích ñáng của Hội ñồng nhân dân Tỉnh
trực thuộc trung ương và cấp tương tương”. ðiều 107 quy ñịnh Hội
ñồng bộ trưởng “ ñảm bảo việc thi hành Hiến pháp và pháp luật”.
ðiều 115 Hội ñồng nhân dân “bảo ñảm cho Hiến pháp và pháp luật
ñược tôn trọng và thi hành nghiêm chỉnh ở ñịa phương”.Các quy
ñịnh về thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân (ñiều 138), Uỷ ban
thường vụ Quốc hội vẫn ñược kế thừa từ Hiến pháp 1959.
Theo Hiến pháp 1980 quyền giám sát tối cao Hiến pháp ñược giao
cho Quốc hội nhưng vẫn còn mang tính chung chung chưa rõ ràng. Quốc hội
không tự xử lý ñối với các trường hợp vi hiến mà giao cho Hội ñồng nhà
nước- cơ quan thường trực của Quốc hội tiến hành.
Tóm lại, Hiến pháp 1980 có nhiều ñiểm mới trong cơ chế giám sát
Hiến pháp (Hiến pháp ñược ghi nhận là ñạo luật có hiệu lực pháp lý tp6í cao,
ñối tượng giám sát Hiến pháp ñược mở rộng…) nhưng Hiến pháp 1980 vẫn
chưa vượt qua ñược những hạn chế của Hiến pháp 1959. Thẩm quyền xử lý
các loại văn bản không quy ñịng cho Quốc hội mà chuyển qua cho cơ quan
thường trực của Quốc hội, căn cứ xử lý văn bản quy phạm pháp luật chưa rõ
ràng, mang nặng tính chủ quan, khó xác ñịnh như thế nào là “không thích
ñáng”, có quá nhiều cơ quan tham gia vào hoạt ñộng giám sát nhưng vẫn
thiếu một cơ quan chuyên trách, Thực trạng này tồn tại ảnh hưởng rất lớn
ñến hiệu quả củ hoạt ñộng giám sát.
4. Hiến pháp 1992 (sửa ñổi, bổ sung năm 2001).
Hiến pháp 1992 ñã ñược sửa ñổi bổ sung theo nghị quyết 51/2001. ðây
là Hiến pháp hiện hành chủa nước ta và có những ñiểm tiến bộ ñáng kể trong
các quy ñịnh về giám sát Hiến pháp.
ðiều 146 quy ñịnh “Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt
Nam, có hiệu lực pháp lý cao nhất”. Mọi văn bản pháp luật phải phù
hợp với Hiến pháp. ðiều 147 “chỉ Quốc hội mới có quyền sửa ñổi
Hiến pháp”. Việv sửa ñổi Hiến pháp phải ñược ít nhất 2/3 tổng số
ñại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành”. ðiều 12 “các cơ quan nhà
nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, ñơn vị vũ trang nhân dân và
mọi công dân phải nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật,
ñấu tranh phòng ngừa và chống các tội phạm, các vi phạm Hiến
pháp và pháp luật”.
ðiều 84 quy ñịnh Quóc hội thực hiện quyền giám sát tối cao việc
tuân theo Hiến pháp (khoản 2...