sunnylee55
New Member
[Free] Luận văn Đảm bảo quyền của công dân được bồi thường thiệt hại do hành vi trái pháp luật trong hoạt động tố tụng hình sự ở Việt Nam hiện nay
Ngày 17/3/2003, Ủy ban thường vụQuốc hội đã ban hành Nghịquyết
số388/2003/NQ-UBTVQH11 vềBTTH cho người bịoan do người có thẩm
quyền trong hoạt động TTHS gây ra. Tiếp đó, ngày 25/3/2004, Viện kiểm sát
nhân dân tối cao (VKSNDTC), B ộCông an, Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC),
BộTưpháp, BộQuốc phòng, BộTài chính đã ban hành Thông tưliên tịch số
01/2004/TTLT-VKSNDTC-BCA-TANDTC-BTP-BQP-BTC hướng dẫn thi
hành một sốquy định của Nghịquyết số388/NQ-UBTVQH11 ngày 17/3/2003.
Mỗi ngành Công an, Kiểm sát, Tòa án lại tiếp tục ban hành các quyết định,
thông tưmang tính chất điều chỉnh chi tiết các vấn đềnghiệp vụvà giải thích chi
tiết hơn các quy định đã được nêu ởNghịquyết số388 và Thông tưsố01 nêu
trên. Nghịquyết số388 và các văn bản dưới luật hướng dẫn thực hiện đã thực
sựtạo ra "bước đột phá nhằm khắc phục tình trạng chưa rõ ràng, thiếu minh
bạch và ít tính khảthi trong các quy định trước đây
Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho
dối hay cung cấp tài liệu, vật chứng khác sai sự thật để nhận tội thay cho
người khác hay để che giấu tội phạm.
Tựu chung lại, pháp luật đã đề cập đến 4 trường hợp được bồi thường
và 4 trường hợp này đều là đã bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn, hay đã bị
khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án nhưng sau đó, được các cơ
quan có thẩm quyền xác định là công dân đó bị oan - "người đó không thực
hiện hành vi vi phạm pháp luật" nhưng vẫn bị tạm giữ hay "người đó không
thực hiện hành vi vi phạm phạm tội" nhưng vẫn bị tạm giam hay bị khởi tố,
truy tố, xét xử, thi hành án mà không bị tạm giam. Tuy nhiên, cách sử dụng
thuật ngữ "không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật" đã đặt ra những cách
hiểu gây tranh cãi. Bởi vì, trên các bài nghiên cứu đăng trên một số tạp chí,
"không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật" dẫn đến sự tồn tại hai cách hiểu.
Cách hiểu thứ nhất, "người đó không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật" là
không thực hiện hành vi vi phạm bất kỳ quy định nào của pháp luật, dù đó là
quy định của pháp luật hình sự, dân sự, hành chính… Cách hiểu thứ hai,
"người đó không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật" là không thực hiện
hành vi vi phạm bất kỳ quy định nào của pháp luật hay đã thực hiện hành vi
trái pháp luật và có thể hành vi đó đã vi phạm pháp luật hành chính, dân sự,
lao động, hôn nhân và gia đình, thương mại… nhưng chưa vi phạm pháp luật
40
hình sự, hành vi chưa đến mức xử lý về hình sự. Ví dụ: công dân đã vi phạm
các quy định của luật dân sự về thanh toán trong hợp đồng vay tài sản, nhưng
không có ý định chiếm đoạt số tài sản đã vay, cơ quan điều tra đã khởi tố công
dân này về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" theo Điều 140 BLHS;
công dân thực hiện hành vi trộm cắp tài sản dưới 500.000 đồng, chưa gây ra
hậu quả nghiêm trọng hay trước đó chưa bị xử phạt hành chính về hành vi
chiếm đoạt hay không thuộc trường hợp bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản,
chưa được xóa án tích mà còn vi phạm - những vẫn bị khởi tố về tội "Trộm
cắp tài sản". Như vậy, có ý kiến cho rằng, nếu các nhà áp dụng pháp luật theo
quan điểm thứ nhất, đã bó hẹp một số lượng rất lớn các công dân được BTTH,
loại bỏ ra ngoài các trường hợp các hành vi bị tội phạm hóa, các trường hợp
bị xử lý về hình sự trong khi đáng lẽ chưa cần thiết phải xử lý về hình sự.
Tuy nhiên, do công dân mới bị thiệt hại ở mức độ "tạm giữ" với thời
hạn tối đa là 9 ngày, mặt khác, tạm giữ là biện pháp ngăn chặn của TTHS chủ
yếu được áp trong điều kiện "không giữ không được", đó là các trường hợp:
công dân bị bắt theo lệnh khẩn cấp, bị bắt trong trường hợp phạm tội quả
tang, người phạm tội đầu thú, tự thú, bị bắt theo lệnh truy nã. Trong điều kiện
như vậy, việc phải điều tra, xác minh phân định rõ giữa vi phạm pháp luật
hành chính và vi phạm pháp luật hình sự, giữa vi phạm pháp luật dân sự và vi
phạm pháp luật hình sự mới ra quyết định tạm giữ là điều không phù hợp với
thực tiễn, hạn chế tính tích cực và khẩn trương của các cơ quan bảo vệ trong
cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm. Do đó, dù phải đảm bảo quyền công
dân nói chung và quyền của công dân được BTTH trong TTHS nói riêng, vẫn
cần thống nhất theo cách hiểu thứ hai. Do đó, vấn đề ở đây là quy định tại
điểm a, khoản 1 Điều 1, Mục 1 Nghị quyết số 388 chưa rõ chứ không phải là
chưa bao quát hết các trường hợp cần được bồi thường.
Nghị quyết số 388 và Thông tư liên tịch số 01 sử dụng thuật ngữ
"người đó không thực hiện hành vi phạm tội" để xác đối tượng được hay
41
không được bồi thường do bị tạm giam, bị tù, bị kết án tử hình hay không bị
tạm giữ, tạm giam mà bị khởi tố, truy tố, xét xử và thi hành án. Tuy nhiên, có
quan điểm cho rằng, "người đó không thực hiện hành vi phạm tội" là một quy
định chưa chặt chẽ về mặt kỹ thuật pháp lý. Khoản 4 Điều 8 BLHS quy định:
"Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm, nhưng tính chất nguy hiểm cho
xã hội không đáng kể, thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện
pháp khác", như vậy, quy định không thực hiện "hành vi phạm tội" có bao
hàm "những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm" nhưng không phải là tội
phạm" theo khoản 4 Điều 8 BLHS không? Quan điểm của các nhà làm luật là
không bao hàm. Do đó, với việc sử dụng thuật ngữ "người đó không thực hiện
hành vi phạm tội" Nghị quyết số 388 và Thông tư liên tịch số 01 dễ tạo ra sự
hiểu nhầm và dẫn đến việc phải giải thích luật không cần cần thiết. Sự hiểu
nhầm trên còn được tiếp tục khi có ý kiến cho rằng quy định này mới chỉ đề
cập đến một trong năm đặc điểm của tội phạm, đó là đặc điểm về hình thức:
tính trái pháp luật hình sự - bị coi là tội phạm của hành vi (năm đặc điểm của
tội phạm bao gồm: tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi - đặc điểm về nội
dung, tính khách quan; tính có lỗi của hành vi - đặc điểm về chủ quan; tính
trái pháp luật hình sự: bị coi là tội phạm của hành vi - đặc điểm về hình thức;
tuổi chịu trách nhiệm hình sự và năng lực trách nhiệm hình sự. Thiếu đi một
trong năm đặc điểm này, sẽ không có tội phạm. Như vậy, các văn bản pháp
luật nói trên đã không bao quát hết các trường hợp công dân được BTTH. Ví
dụ: người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa đến tuổi chịu trách
nhiệm hình sự (đã truy cứu người chưa đủ 14 tuổi; truy cứu người từ đủ 14
tuổi nhưng chưa đủ 16 tuổi về tội ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng
hay tội phạm rất nghiêm trọng do vô ý); các trường hợp loại trừ yếu tố lỗi: sự
kiện bất ngờ (trường hợp không thể thấy trước hay không buộc phải thấy
trước hậu quả của hành vi đó); phòng vệ chính đáng (hành vi của người vì bảo
vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của
mình hay của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có
42
hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên), tình thế cấp thiết (tình thế của người
vì muốn tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của Nhà nước, của tổ
chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình hay của người khác mà không còn
cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa); tình
trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự (người thực hiện hành vi nguy
hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hay một bệnh khác làm
mất khả năng nhận thức hay khả năng điều khiển hành vi của mình, thì
không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện
pháp bắt buộc chữa bệnh).
Ở một khía cạnh khác, các quy định nêu trên đã chỉ đề cập tới duy
nhất một loại đối tượng được bồi thường do hành vi trái pháp luật trong
TTHS, đó là những người bị oan. Như vậy, những công dân bị thiệt hại do áp
dụng ...
Download Luận văn Đảm bảo quyền của công dân được bồi thường thiệt hại do hành vi trái pháp luật trong hoạt động tố tụng hình sự ở Việt Nam hiện nay miễn phí
Ngày 17/3/2003, Ủy ban thường vụQuốc hội đã ban hành Nghịquyết
số388/2003/NQ-UBTVQH11 vềBTTH cho người bịoan do người có thẩm
quyền trong hoạt động TTHS gây ra. Tiếp đó, ngày 25/3/2004, Viện kiểm sát
nhân dân tối cao (VKSNDTC), B ộCông an, Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC),
BộTưpháp, BộQuốc phòng, BộTài chính đã ban hành Thông tưliên tịch số
01/2004/TTLT-VKSNDTC-BCA-TANDTC-BTP-BQP-BTC hướng dẫn thi
hành một sốquy định của Nghịquyết số388/NQ-UBTVQH11 ngày 17/3/2003.
Mỗi ngành Công an, Kiểm sát, Tòa án lại tiếp tục ban hành các quyết định,
thông tưmang tính chất điều chỉnh chi tiết các vấn đềnghiệp vụvà giải thích chi
tiết hơn các quy định đã được nêu ởNghịquyết số388 và Thông tưsố01 nêu
trên. Nghịquyết số388 và các văn bản dưới luật hướng dẫn thực hiện đã thực
sựtạo ra "bước đột phá nhằm khắc phục tình trạng chưa rõ ràng, thiếu minh
bạch và ít tính khảthi trong các quy định trước đây
Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho
Tóm tắt nội dung:
mà cố ý khai báo giandối hay cung cấp tài liệu, vật chứng khác sai sự thật để nhận tội thay cho
người khác hay để che giấu tội phạm.
Tựu chung lại, pháp luật đã đề cập đến 4 trường hợp được bồi thường
và 4 trường hợp này đều là đã bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn, hay đã bị
khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án nhưng sau đó, được các cơ
quan có thẩm quyền xác định là công dân đó bị oan - "người đó không thực
hiện hành vi vi phạm pháp luật" nhưng vẫn bị tạm giữ hay "người đó không
thực hiện hành vi vi phạm phạm tội" nhưng vẫn bị tạm giam hay bị khởi tố,
truy tố, xét xử, thi hành án mà không bị tạm giam. Tuy nhiên, cách sử dụng
thuật ngữ "không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật" đã đặt ra những cách
hiểu gây tranh cãi. Bởi vì, trên các bài nghiên cứu đăng trên một số tạp chí,
"không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật" dẫn đến sự tồn tại hai cách hiểu.
Cách hiểu thứ nhất, "người đó không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật" là
không thực hiện hành vi vi phạm bất kỳ quy định nào của pháp luật, dù đó là
quy định của pháp luật hình sự, dân sự, hành chính… Cách hiểu thứ hai,
"người đó không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật" là không thực hiện
hành vi vi phạm bất kỳ quy định nào của pháp luật hay đã thực hiện hành vi
trái pháp luật và có thể hành vi đó đã vi phạm pháp luật hành chính, dân sự,
lao động, hôn nhân và gia đình, thương mại… nhưng chưa vi phạm pháp luật
40
hình sự, hành vi chưa đến mức xử lý về hình sự. Ví dụ: công dân đã vi phạm
các quy định của luật dân sự về thanh toán trong hợp đồng vay tài sản, nhưng
không có ý định chiếm đoạt số tài sản đã vay, cơ quan điều tra đã khởi tố công
dân này về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" theo Điều 140 BLHS;
công dân thực hiện hành vi trộm cắp tài sản dưới 500.000 đồng, chưa gây ra
hậu quả nghiêm trọng hay trước đó chưa bị xử phạt hành chính về hành vi
chiếm đoạt hay không thuộc trường hợp bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản,
chưa được xóa án tích mà còn vi phạm - những vẫn bị khởi tố về tội "Trộm
cắp tài sản". Như vậy, có ý kiến cho rằng, nếu các nhà áp dụng pháp luật theo
quan điểm thứ nhất, đã bó hẹp một số lượng rất lớn các công dân được BTTH,
loại bỏ ra ngoài các trường hợp các hành vi bị tội phạm hóa, các trường hợp
bị xử lý về hình sự trong khi đáng lẽ chưa cần thiết phải xử lý về hình sự.
Tuy nhiên, do công dân mới bị thiệt hại ở mức độ "tạm giữ" với thời
hạn tối đa là 9 ngày, mặt khác, tạm giữ là biện pháp ngăn chặn của TTHS chủ
yếu được áp trong điều kiện "không giữ không được", đó là các trường hợp:
công dân bị bắt theo lệnh khẩn cấp, bị bắt trong trường hợp phạm tội quả
tang, người phạm tội đầu thú, tự thú, bị bắt theo lệnh truy nã. Trong điều kiện
như vậy, việc phải điều tra, xác minh phân định rõ giữa vi phạm pháp luật
hành chính và vi phạm pháp luật hình sự, giữa vi phạm pháp luật dân sự và vi
phạm pháp luật hình sự mới ra quyết định tạm giữ là điều không phù hợp với
thực tiễn, hạn chế tính tích cực và khẩn trương của các cơ quan bảo vệ trong
cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm. Do đó, dù phải đảm bảo quyền công
dân nói chung và quyền của công dân được BTTH trong TTHS nói riêng, vẫn
cần thống nhất theo cách hiểu thứ hai. Do đó, vấn đề ở đây là quy định tại
điểm a, khoản 1 Điều 1, Mục 1 Nghị quyết số 388 chưa rõ chứ không phải là
chưa bao quát hết các trường hợp cần được bồi thường.
Nghị quyết số 388 và Thông tư liên tịch số 01 sử dụng thuật ngữ
"người đó không thực hiện hành vi phạm tội" để xác đối tượng được hay
41
không được bồi thường do bị tạm giam, bị tù, bị kết án tử hình hay không bị
tạm giữ, tạm giam mà bị khởi tố, truy tố, xét xử và thi hành án. Tuy nhiên, có
quan điểm cho rằng, "người đó không thực hiện hành vi phạm tội" là một quy
định chưa chặt chẽ về mặt kỹ thuật pháp lý. Khoản 4 Điều 8 BLHS quy định:
"Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm, nhưng tính chất nguy hiểm cho
xã hội không đáng kể, thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện
pháp khác", như vậy, quy định không thực hiện "hành vi phạm tội" có bao
hàm "những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm" nhưng không phải là tội
phạm" theo khoản 4 Điều 8 BLHS không? Quan điểm của các nhà làm luật là
không bao hàm. Do đó, với việc sử dụng thuật ngữ "người đó không thực hiện
hành vi phạm tội" Nghị quyết số 388 và Thông tư liên tịch số 01 dễ tạo ra sự
hiểu nhầm và dẫn đến việc phải giải thích luật không cần cần thiết. Sự hiểu
nhầm trên còn được tiếp tục khi có ý kiến cho rằng quy định này mới chỉ đề
cập đến một trong năm đặc điểm của tội phạm, đó là đặc điểm về hình thức:
tính trái pháp luật hình sự - bị coi là tội phạm của hành vi (năm đặc điểm của
tội phạm bao gồm: tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi - đặc điểm về nội
dung, tính khách quan; tính có lỗi của hành vi - đặc điểm về chủ quan; tính
trái pháp luật hình sự: bị coi là tội phạm của hành vi - đặc điểm về hình thức;
tuổi chịu trách nhiệm hình sự và năng lực trách nhiệm hình sự. Thiếu đi một
trong năm đặc điểm này, sẽ không có tội phạm. Như vậy, các văn bản pháp
luật nói trên đã không bao quát hết các trường hợp công dân được BTTH. Ví
dụ: người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa đến tuổi chịu trách
nhiệm hình sự (đã truy cứu người chưa đủ 14 tuổi; truy cứu người từ đủ 14
tuổi nhưng chưa đủ 16 tuổi về tội ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng
hay tội phạm rất nghiêm trọng do vô ý); các trường hợp loại trừ yếu tố lỗi: sự
kiện bất ngờ (trường hợp không thể thấy trước hay không buộc phải thấy
trước hậu quả của hành vi đó); phòng vệ chính đáng (hành vi của người vì bảo
vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của
mình hay của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có
42
hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên), tình thế cấp thiết (tình thế của người
vì muốn tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của Nhà nước, của tổ
chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình hay của người khác mà không còn
cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa); tình
trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự (người thực hiện hành vi nguy
hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hay một bệnh khác làm
mất khả năng nhận thức hay khả năng điều khiển hành vi của mình, thì
không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện
pháp bắt buộc chữa bệnh).
Ở một khía cạnh khác, các quy định nêu trên đã chỉ đề cập tới duy
nhất một loại đối tượng được bồi thường do hành vi trái pháp luật trong
TTHS, đó là những người bị oan. Như vậy, những công dân bị thiệt hại do áp
dụng ...