[Free] Đề tài Một số giải pháp nâng cao 2 kỹ năng nghe và nói cho học sinh tiểu học

Download Đề tài Một số giải pháp nâng cao 2 kỹ năng nghe và nói cho học sinh tiểu học miễn phí

Bài tập rèn khả năng phân biệt các âm thanh trong Tiếng Việt
Loại bài tập này được dùng trong các giờ học âm, học vần, giờ chính tả so sánh. (Khi làm bài tập phân biệt chính tả giữa các phụ âm đầu, vần, thanh, phụ âm cuối do địa phương phát âm sai so với âm chuẩn, ).Giúp học sinh sửa lỗi phát âm sai, các lỗi chính tả được phát âm nhầm lẫn ở địa phương.
Với loại bài tập này, giáo viên lần lượt đọc hay nói các cặp từ ngữ, các đoạn, câu có chứa các âm, vần, thanh địa phương thường hay lẫn lộn hay cần học. Học sinh nghe rồi đọc lại hay ghi ra giấy.
 



Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho

Tóm tắt nội dung:

A. Nhận thức cũ – giải pháp cũ
Nhận thức cũ
Dạy kỹ năng nghe:
Hiện nay trường tiểu học của ta còn coi nhẹ việc rèn luyện ngôn ngữ nói, do đó tất yếu dẫn đến coi nhẹ kỹ năng nghe. Chương trình Tiếng Việt hiện hành ở bậc học này không có phần môn nào đặt trọng tâm kỹ năng nghe như Tập đọc rèn luyện kỹ năng đọc, Tập viết rèn kỹ năng viết,… Kỹ năng nghe được rèn một cách tự phát qua việc học các phần môn như Tập đọc, Chính tả, Kể chuyện,…Đồng thời kỹ năng nghe cũng không được xác định rõ mức độ cần đạt được qua từng lớp. Nhiều người đơn giản trong suy nghĩ thường cho rằng không cần dạy cho học sinh kỹ năng nghe với lập luận sau :
- Ai nghe tiếng mẹ đẻ mà không hiểu?
Đó là một sự ngộ nhận. Bởi thực tế, nhiều trường hợp nghe mà chỉ hiểu một phần hay thậm chí không hiểu hay có hiểu thì không thấu đáo, đầy đủ, không hiểu hết sự tinh vi, tinh tế của người nói. Vì vậy mà nhà trường cần rèn cho học sinh kỹ năng nghe.
Nghe là một hoạt động nhận tin nhờ bộ máy thính giác. Trước hết người nghe phải nghe chính xác, đầy đủ thông báo; sau đó nhờ các hoạt động tư duy mà hiểu được các nội dung thông báo.
Có hai hình thức nghe:
- Nghe đối thoại ( trong giao tiếp hội thoại).
- Nghe độc thoai ( trong giao tiếp truyền, phát tin)
Người nghe đối thoại là người trong cuộc tham gia xác lập nội dung hội thoại. Trong quá trình giao tiếp, luôn có sự đổi vai từ người nghe sang người nói hay ngược lại. Đề tài cuộc giao tiếp có thể được xác định trước, cũng có khi tuỳ hứng của những người tham gia, song nội dung luôn phát triển, biến đổi suốt cuộc hội thoại.
Người nghe độc thoại chỉ đóng vai trò là người nhận tin, không có sự chuyển vai như trong hội thoại. Nội dung của các cuộc độc thoại do người nói quy định, người nghe không tham gia trực tiếp vào việc xác lập nội dung.
* Ưu điểm :
- Trong quá trình dạy giáo viên dễ truyền tải đầy đủ nội dung bài học.
- Không cần chú trọng khai thác nội dung bài học do đó, có nhiều thời gian và thời lượng để cung cấp kiến thức cho học sinh.
* Nhược điểm :
- Giáo viên không luyện được cho học sinh kỹ năng nói và các tín hiệu phi ngôn ngữ.
- Không phát huy được kỹ năng giao tiếp cho học sinh.
- Mức độ nghe của học sinh bị hạn chế, nhiều khi nghe mà không hiểu hay nghe mà thiếu phân tích.
2. Dạy kỹ năng nói :
Nói là hoạt động phát tin nhờ bộ máy phát âm. đầu tiên người nói phải xác định nội dung lời nói, lựa chọn nội dung để diễn tả nội dung đó. Sau đó người nói sử dụng bộ máy phát âm để truyền đi chuổi lời nói đã được xác định. Có 2 dạng nói: Độc thoại và đối thoại. Mỗi dạng có đặc điểm riêng.
Thực tế giảng dạy ở các trường tiểu học hiện nay đã có phần chú trọng đến cho học sinh kỹ năng nói. Cụ thể là qua các buổi học như Tập đọc đã rèn cho học sinh nói khi trả lời câu hỏi, kể lại câu chuyện; Chính tả cũng rèn kỹ năng nói, trong Tập đọc còn rèn nói chính xác ở phần luyện đọc. Kể chuyện – giáo viên cho học sinh kể lại câu chuyện… như vậy đã rèn được kỹ năng nói cho học sinh…
Như vậy với quan điểm chỉ cần cho học sinh luyện nói theo chủ đề cho sẵn thì học sinh nói được như thế là đã được thành công.
* Ưu điểm :
- Giáo viên truyền tải được kỹ năng nói cho học sinh theo yêu cầu nội dung ở sách giáo khoa.
- Phát huy và tập cho học sinh kỹ năng nói trước đông người. Trình bày bằng lời trước sự chứng kiến của nhiều người.
* Tồn tại :
- Chỉ chú trọng đến kỹ năng nói ở dạng độc thoại mà không rèn kỹ năng đối thoại.
- Người nói chưa chú ý đến tác động bên ngoài để điều chỉnh lời nói của bản thân .
- Lời độc thoại thường diễn ra liên tục. Do đó người nói ít có thời gian ngưng nghỉ để chuẩn bị .
II. Giải pháp cũ :
1. Dạy kỹ năng nghe: Có hai hình thức nghe :
a. Nghe đối thoại (trong giao tiếp hội thoại)
Người nghe đối thoại là người trong cuộc tham gia xác lập nội dung hội thoại. Trong quá trình giao tiếp, luôn có sự thay đổi vai từ người nghe sang người nói hay ngược lại. Đề tài của cuộc hội thoại thường được giáo viên xác định và cho trước, cũng có khi tuy hứng của học sinh.
ở hình thức nghe đối thoại thường được giáo viên cho học sinh trả lời câu hỏi sau đó người nghe phân tích và nhận xét. ở kỹ năng này còn được giáo viên luyện cho học sinh nghe hiểu văn bản. Nghe để viết một đoạn hay bài Chính tả.
b. Nghe độc thoại :
Nghe độc thoại chỉ đóng vai trò nhận tin, không có sự chuyển đổi vai như trong hội thoại. Nội dung của cuộc độc thoại do người nói(giáo viên) quy định, người nghe( học sinh hay học sinh – học sinh) không tham gia trực tiếp vào việc xác lập nội dung.
ở kỹ năng nghe độc thoại thường được giáo viên truyền tải – học sinh nghe như người nhận tin, giáo viên đóng vai trò là người phát thanh viên. Kỹ năng này được giáo viên luyện một cách đơn điệu trong các phân môn Kể chuyện, Chính tả ( nghe – viết),…
* Ưu điểm :
- Đối với kỹ năng nghe đối thoại :
+ Giáo viên đạt được yêu cầu là truyền tải nội dung bài học.
+ Học sinh chú ý nghe để tiếp thu nội dung.
- Đối với kỹ năng nghe độc thoại :
+ Giáo viên khai thác được nội dung bài học thông qua nghe và trả lời câu hỏi.
+ Học sinh rèn được kỹ năng nghe giáo viên, bạn bè, bố mẹ hay người xung quanh nói để chú ý lắng nghe.
* Nhược điểm :
- Chỉ chú trọng hình thức nghe độc thoại và coi nhẹ hình thức nghe đối thoại.
- Gây cho học sinh nhiều thiệt thòi trong việc hoàn thiện năng lực sử dụng Tiếng Việt .
2. Dạy kỹ năng nói : Có hai dạng nói : Đối thoại và độc thoại
a. ở dạng đối thoại :
Hiện nay ở trường tiểu học kỹ năng nói đối thoại được thông qua các phân môn như trong Tập đọc, học sinh nghe – nói cho bạn nghe. Phân môn Kể chuyện được giáo viên tổ chức cho sắm vai để đối thoại.
b. ở dạng độc thoại :
Giáo viên hiện nay dạy kỹ năng độc thoại cho học sinh bằng cách học sinh nghe giáo viên nói, đặt câu hỏi sau đó trả lời. Kỹ năng này giáo viên nói theo nội dung có sẵn học sinh thông qua câu hỏi, tìm hiểu nội dung đã có và trả lời đối thoại với giáo viên.
* Ưu điểm :
- Dạng đối thoại : Người đối thoại là người tham gia vào qúa trình xây dựng nội dung và diễn biến cuộc hội thoại.
- Dạng độc thoại : Người độc thọai giữ vai trò chủ động khi đã có định hướng nội dung của giáo viên.
* Nhược điểm :
- Lời độc thoại diễn ra liên tục, do đó người nói ít có thời gian ngưng nghỉ để chuẩn bị.
- Chưa chú ý đến kỹ năng đối thoại.
B. Nhận thức mới – giải pháp mới
I. Nhận thức mới
Mục đích của việc dạy Tiếng Việt là giúp cho học sinh biết sử dụng thành thạo, sinh động Tiếng Việt trong giao tiếp, sử dụng đúng và hay Tiếng Việt trong việc sản sinh văn bản. Bài viết này tập trung vào vấn đề dạy các kỹ năng nghe, nói cho học sinh bậc tiểu học được nâng cao hơn.
Tập đọc, Kể chuyện, Chính tả là những phân môn của môn Tiếng Việt, có nhiều điều kiện rèn kỹ năng nghe cho học sinh. Chính tả rèn cho học sinh nghe đúng, nghe chính x...