Download Đồ án Ảnh hưởng của việc xác định trọng số đến độ chính xác lưới đa giác địa chính miễn phí
ĐII .3 SAI SỐ ĐO CẠNH
I. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO.
Ta có thể đo khoảng cách theo nhiều phương pháp khác nhau ,dựa vào công cụ đo và độ chính xác cần đo.
- Đo khoảng cách bằng thước thép hay dây Invar.
- Đo khoảng cách bằng các máy quang học .
- Đo khoảng cách bằng các máy đo xa điện tử.
Ngoài ra còn có các phương pháp khác như phương pháp Dopler vệ tinh, phương pháp đo GPS.
II. CÁC NGUỒN SAI SỐ ĐO CẠNH.
Giống như đo góc có nhiều nguyên nhân gây ra sai số đo cạnh nhưng có thể quy gộp thành 3 nguyên nhân sau :
a) Sai số do người đo.
Là sai số do các giác quan của con người không chuẩn xác gây nên , sai số này chủ yếu là sai số bắt mục tiêu và sai số đọc số.
b) Sai số do máy móc, công cụ đo.
Là sai số khi sử dụng máy móc không chính xác gây ra với máy toàn đạc điện tử, sai số của các trục máy tự khắc phục được nhưng vẫn tồn tại sai số định tâm máy , định tâm gương , để khắc phục trước khi đo ta phải kiểm nghiệm máy thật chính xác.
Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho
Tóm tắt nội dung:
cần xác định với đại lượng đo cùng loại được chọn làm đơn vị.Các phép đo được phân loại như sau:
1. Đo trực tiếp và đo gián tiếp.
- Đo trực tiếp là so sánh trực tiếp đại lượng cần đo với đơn vị tương ứng.
- Đo gián tiếp là trị số của đại lượng cần đo được tính toán thông qua các đại lượng đo trực tiếp.
2. Đo cùng độ chính xác và không cùng độ chính xác.
Kết quả đo nhận được trong cùng một điều kiện đo thì có cùng độ chính xác.
Ngược lại kết quả đo nhận được trong điều kiện đo khác nhau thì sẽ không có cùng độ chính xác.
Điều kiện đo được đặc trưng bởi các yếu tố :
- Người đo (Thể hiện qua khả năng và giác quan của từng người).
- Máy đo, công cụ đo, môi trường, phương pháp và số lần đo.
3. Trị đo cần thiết và trị đo thừa.
Để giải quyết một bài toán trắc địa cần thiết phải đo thừa một số đại lượng hay một đại lượng cần đo nhiều lần.
Nếu ta đo n đại lượng vượt đại lượng đo cần thiết thì phần đo thêm gọi là đại lượng đo thừa.
Ký hiệu lượng đo thừa là : r
Lượng đo cần thiết là : t
Ta có : r = n - t
Đại lượng đo thừa r đóng vai trò quan trọng, nó dùng để kiểm tra kết quả đo ngắm , loại trừ sai số thô, nâng cao độ chính xác kết quả đo.
ĐI.2 sai số đo góc bằng
I. Các nguồn sai số ảnh hưởng đến độ chính xác đo góc bằng.
Bao gồm 5 nguồn sai số.
Sai số do định tâm máy.
Sai số do định tâm tiêu ngắm.
Sai số ngắm(bao gồm sai bắt mục tiêu và sai số đọc số)
Sai số của máy .
Sai số do môi trường đo.
II. Phân tích ảnh hưởng.
1. Sai số lệch tâm máy.
Giả sử khi ta đo góc bằng b do trục đứng( VV) của máy không trùng với điểm O (Tâm mốc ) mà lệch sang điểm O’ lúc này ta đo được góc b’.
Gọi đoạn OO’ = em là yếu tố chiều dài lệch tâm.
qm: là yếu tố lệch tâm góc.
S : là chiều dài cạnh.
Ta có: Dbm = ( b’ - b) = (d1 + d2) là sai số lệch tâm máy.
Đây là sai số do người gây ra , để khắc phục sai số này đơn giản chỉ cần kiểm tra cẩn thận việc định tâm máy qua kính định tâm quang học để tâm máy thật trùng khít với tâm mốc sao cho độ lệch này là nhỏ nhất.
2. Sai số do lệch tâm tiêu ngắm.
Giả sử tiêu ngắm bị lệch khỏi A và B với hai đoạn tương ứng là AA’= etA và BB’= etB.
Sai số lệch tâm tiêu ngắm ảnh hưởng đến trị số góc bằng sẽ là
Dbt = b’- b = d1- d2
A’
eta
δ1 S A
0 b b’
δ2 S B’
etb
B Đây là một sai số hệ thống cách khắc phục sai số này ta làm như với
sai số lệch tâm máy, cần kiểm tra cẩn thận tiêu ngắm trước khi đo để đảm bảo cho độ lệch giữa tâm tiêu và tâm mốc là nhỏ nhất.
3. Sai số do người đo.
Sai số ngắm là một sai số hệ thống sinh ra do khả năng phân biệt của mắt người qua ống kính , nó bao gồm sai số bắt mục tiêu mVx và sai số đọc trên bàn độ ngang mt.
Sai số bắt mục tiêu phụ thuộc vào độ phóng đại Vx của ống kính.
Sai số bắt mục tiêu phụ thuộc vào giá trị khoảng chia nhỏ nhất (t) trên thang đọc số, được xác định theo công thức thực nghiệm của Trebôtariev:
Mđs = 0,15 t
Như vậy sai số ngắm sẽ là .
Để xác định mng ta tiến hành ngắm tại điểm bất kỳ, sau đó bắt mục tiêu và đọc số trên bàn độ n lần (n ằ 50) sau đó tính mng cho một lần đo theo công thức của Betxen.
Trong đó V là chênh lệch số đọc của các lần so với trị số đọc trung bình . Trường hợp đo góc hợp bởi hai hướng mỗi hướng đọc số hai lần với n vòng đo ta áp dụng công thức
mng =
4. Sai số do máy .
Các máy đo góc chính xác đã được kiểm nghiệm và điều chỉnh nhưng không thể đảm bảo độ chính xác tuyệt đối mà vẫn tồn tại các nguồn sai số như : lệch tâm bàn độ, khoảng chia trên bàn độ không đều .
Sai số do trục ngắm (2C) sai số do trục ngang (2i) và sai số do không cân bằng máy chính xác. Các máy điện tử còn có sai số do tham số của các linh kiện điện tử không ổn định .
Ta phân tích ảnh hưởng của chúng đến độ chính xác đo góc bằng.
Sai số do lệch tâm bàn độ.
Sai số sinh ra khi tâm của bàn độ ngang không trùng với trục đứng của máy.
Đây là sai số ngẫu nhiên để khắc phục nó khi đo góc ta nên ở hai vị trí bàn độ trái (L) và phải (R) sau đó lấy trung bình.
Sai số do vạch khắc trên bàn độ.
Để tạo các vạch chia trên bàn độ những người chế tạo phải khắc các cặp vạch đối xứng qua tâm bàn độ.
VD : cặp 0°- 180° ; 179°- 359°; ...
Do có sai số nên các khoảng chia trên bàn độ không đều nhau tuyệt đối mà có thể chênh nhau một lượng là d.
Ta gọi to là giá trị lý thuyết giữa hai vạch chia đúng
Giá trị thực tế có thể là t = to ± d.
Trị số d gọi là sai số khắc vạch .
Đây là sai số ngẫu nhiên để loại bỏ sai số này ta phải đo góc với nhiều vòng đo, sau mỗi vòng đo ta thay đổi vị trí bàn độ so với hướng mở đầu một lượng
ai = m: là số vòng đo
c) Sai số do trục ngắm (sai số 2C)
Sai số 2C sinh ra do trục ngắm của ống kính CC không vuông góc với trục quay của ống kính ( trục HH)
Đây là sai số mang tính ngẫu nhiên để kiểm nghiệm và hiệu chỉnh ta làm như sau:
Cân bằng máy thật chính xác, đưa ống kính ngắm vào một điểm A rõ nét (cách máy ằ 100 m) có chiều cao ngang tầm máy rồi đọc số ở bàn độ ngang (trái). Sau đó đảo ống kính ngắm lại điểm đó và đọc số ở bàn độ phải. Số chênh của hai vị trí bàn độ ngang trái (Tr) và bàn độ ngang phải (Ph) so với 1800 chính là 2C.
2C = (Tr - Ph ) ± 180°
Nếu trị số 2C vượt quá giới hạn nêu trong quy phạm với máy kinh vĩ chính xác 2C Ê 20“ thì ta phải hiệu chỉnh như sau:
Dùng ốc vi động để đặt trên bàn độ số đọc đúng (Tr - C) hay ( Ph - C ), lúc này tâm chữ thập lệch khỏi điểm ngắm. Dùng que hiệu chỉnh mở hai ốc bên (Tr và Ph ) để chỉnh cho tâm chữ thập trùng với điểm ngắm.
Việc hiệu chỉnh sai số 2C phải tiến hành một vài lần mới đạt được yêu cầu.
Để khắc phục sai số 2C khi đo góc bằng ta phải đo ở cả hai vị trí bàn độ sau đó lấy trung bình.
d) Sai số trục ngang ( 2i ).
Sai số này sinh ra do trục quay của ống kính (HH) không vuông góc với trục đứng của máy (VV).
Đây là sai số ngẫu nhiên , để khắc phục sai số này khi đo góc phải cân bằng máy thật chính xác để trục VV của máy thật thẳng đứng. Phải đo góc ở hai vị trí bàn độ (trái )và (phải), nên chọn vị trí hướng ngắm tương đối nằm ngang (độ cao điểm ngắm bằng độ cao tâm máy).
e) Sai số môi trường .
ảnh hưởng đến độ chính xác góc b còn có sai số do các yếu tố khí hậu, thời tiết của môi trường đo gây ra như, sai số chiết quang ngang , sai số do rung hình ảnh của điểm ngắm, sai số do gió.
Đây là nguồn sai số mang tính hệ thống , để hạn chế sai số này ta không nên bố trí hướng ngắm chạy dọc theo bờ sông , bờ biển , hay qua các khu công nghiệp. Nên đo góc vào thời gian trước và sau khi mặt trời mọc và lặn một giờ, lúc đó nhiệt độ tương đối ổn định. Không nên đo vào giữa trưa vì nhiệt độ lên cao, ánh nắng mặt trời làm cho đường đi của tia ngắm không thẳng mà luôn dao động.
Khi đo đạc tốt nhất là dùng ô che để cho máy luôn đảm bảo nhiệt độ bình thường.
ĐII .3 SAI Số