Một số giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát thanh toán Vốn đầu tư qua Kho bạc Nhà nước

ạch vốn năm nay
+ Kế hoạch vốn ứng trước
+ Kế hoạch vốn thanh toán nợ khối lượng năm trước
Trình tự thông báo kế hoạch vốn :
Sau khi Nhà nước giao kế hoạch đầu tư năm, các Bộ, ngành và các địa phương phân khai kế hoạch và giao chỉ tiêu kế hoạch đầu tư (kế hoạch khối lượng) cho các chủ dự án để thực hiện, đồng thời gửi bản tổng hợp kế hoạch cho cơ quan tài chính theo dõi, quản lý. Theo cơ chế hiện hành thì cơ quan Tài chính sẽ thực hiện kiểm tra phân khai kế hoạch đầu tư của các Bộ, địa phương trước khi làm thủ tục thông báo kế hoạch vốn sang Kho bạc Nhà nước. Nội dung kiểm tra của cơ quan Tài chính như sau :
+ Kiểm tra nguyên tắc bố trí kế hoạch, các dự án được bố trí vào kế hoạch đầu tư phải có quyết định đầu tư từ thời điểm háng 10 về trước của năm trước năm kế hoạch và phải đảm bảo đầy đủ hồ sơ thủ tục về đầu tư và xây dựng theo từng giai đoạn đầu tư : Chẩn bị đầu tư, chuẩn bị thực hiện dự án, thực hiện dự án.
+ Kiểm tra các dự án đã đảm bảo đủ điều kiện để được bối trí vào kế hoạch đầu tư năm chưa. Cụ thể là việc chấp hành thủ tục đầu tư và xây dựng, như các dự án quy hoạch phải có đề cương hay nhiệm vụ dự án quy hoạch và dự toán chi phí công tác quy hoạch được duyệt theo thẩm quyền; đối với dự án chuẩn bị đầu tư phải nằm trong quy hoạch phát triển ngành và lãnh thổ được duyệt, phải có văn bản cho phép tiến hành chuẩn bị đầu tư và dự toán chi phí công tác chuẩn bị đầu tư được duyệt theo thẩm quyền; đối với dự án chuẩn bị thực hiện dự án phải có quyết định đầu tư từ thời điểm tháng 10 của năm trước năm kế hoạch và dự toán chi phí công tác chuẩn bị thực hiện dự án; đối với các dự án thực hiện đầu tư phải có quyết định đầu tư từ thời điểm tháng 10 của năm trước năm kế hoạch, có TKKT và TDT được duyệt. Trường hợp đặc biệt đối với những dự án nhóm A, B nếu chưa có TKKT và TDT được duyệt thì trong quyết định đầu tư phải quy định mức vốn của từng hạng mục công trình, có thiết kế và dự toán hạng mục công trình thi công trong năm được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Các dự án nhóm C phải bố trí đủ vốn để thực hiện dự án không quá 2 năm; đối với dự án đầu tư bằng nguồn vốn sự nghiệp có mức vốn vốn từ 1 tỷ đồng trở lên phải có đủ thủ tục như quy định ở trên, có mức vốn dưới 1 tỷ đồng phải có thiết kế, dự toán được duyệt.
+ Kiểm tra việc chấp hành các chỉ tiêu do Chính phủ giao, như về tổng mức đầu tư, cơ cấu vốn trong nước, ngoài nước, cơ cấu ngành kinh tế, mức vốn các dự án quan trọng của Nhà nước và đúng với Nghị quyết Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ về điều hành kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán NSNN hàng năm.
Sau khi kiểm tra xong các nội dung trên, cơ quan tài chính làm thủ tục thông báo kế hoạch vốn sang Kho bạc Nhà nước, cụ thể như sau :
+ Dự án TW : Bộ Tài chính (Vụ Đầu tư ) Thông báo kế hoạch vốn sang KBNN TW (Vụ Thanh toán VĐT), trong đó chi tiết từng dự án theo từng nguồn vốn. Vụ Thanh toán VĐT làm thủ tục Thông báo về KBNN tỉnh. KBNN tỉnh chuyển tiếp kế hoạch vốn về KBNN huyện (nếu dự án mở TK tại huyện).
+ Dự án ĐP : Sở TC-VG (đối với dự án thuộc NS tỉnh) Thông báo kế hoạch vốn sang KBNN tỉnh; Phòng Tài chính huyện (dự án NS huyện), Ban Tài chính xã ( dự án NS xã) Thông báo kế hoạch vốn sang KBNN huyện.
Theo sơ đồ sau :
BỘ TÀI CHÍNH
(Vụ Đầu tư )
BỘ CHỦ QUẢN
KBNN TW
( Vụ TTVĐT)
Gửi tổng T.Báo KHV
Hợp KH DA TW
UBND TỈNH
KBNN TỈNH
SỞ TC-VG
Gửi tổng Dự án NS
hợp KH
UBND HUYỆN,XÃ
KBNN
HUYỆN
PHÒNG TC HUYỆN,
BAN TC XÃ
Dự án NS
Huyện, Xã
Tại KBNN tỉnh, thành phố trực thuộc TW, việc tiếp nhận và xử lý Thông báo kế hoạch vốn được thực hiện tuỳ theo sự phân công của KBNN tỉnh, thành phố. Hiện nay việc phân công đang được thực hiện theo hai trường hợp:
+ Trường hợp một: Phòng Thanh toán VĐT tiếp nhận Thông báo kế hoạch vốn để thực hiện nhiệm vụ kiểm soát thanh toán vốn cho dự án hay tiếp chuyển về KBNN huyện để KBNN huyện thực hiện nhiệm vụ kiểm soát thanh toán vốn cho dự án (nếu là dự án TW mở TK tại KBNN huyện). Trường hợp này được thực hiện phổ biến ở các tỉnh.
+ Trường hợp hai: Phòng Kế hoạch tổng hợp tiếp nhận và thông báo tiếp kế hoạch vốn cho các Phòng Thanh toán VĐT (với dự án TW mở TK thanh toán tại KBNN tỉnh), Thông báo về KBNN huyện (với dự án TW mở TK thanh toán tại KBNN huyện). Trường hợp này hiện nay đang được thực hiện tại KBNN Hà Nội, Bình Định.
Đối với các dự án ODA, trường hợp bố trí trong kế hoạch đầu tư XDCB hàng năm thì trình tự thông báo kế hoạch thanh toán vốn được thực hiện tương tự như đối với các dự án đầu tư trong nước. Nhưng đối với các dự án ODA hỗn hợp do Trung ương quản lý có một phần chi đầu tư XDCB và một phần chi hành chính sự nghiệp (HCSN), thì phần chi HCSN do Bộ Tài chính (Vụ Hành chính sự nghiệp hay Vụ Tài chính đối ngoại phê duyệt dự toán ngân sách năm của dự án và chuyển sang Kho bạc Nhà nước TW làm cơ sở thông báo về Kho bạc Nhà nước tỉnh.
Thời gian qua, việc thông báo kế hoạch thanh toán vốn đầu tư mới được thực hiện đối với các dự án do Trung ương quản lý. Riêng đối với dự án ODA hỗn hợp có chi đầu tư XDCB và chi HCSN thì việc thông báo kế hoạch hay dự toán chi của dự án đang những vướng mắc nhất định. Hiện nay có một số dự án, KBNNTW không nhận được bản thông báo phê duyệt dự toán năm của Vụ HCSN hay của Vụ TCĐN. Các dự án địa phương quản lý, cơ quan Tài chính địa phương không thông báo kế hoạch vốn sang KBNN, để có cơ sở kiểm soát thanh toán vốn cho dự án, KBNN căn cứ theo quyết định giao kế hoạch của UBND tỉnh hay UBND huyện, xã. Xuât phát từ việc phân khai kế hoạch của các Bộ, ngành chậm, các dự án chưa đảm bảo hồ sơ thủ tục như quy định, . . dẫn đến quá trình thông báo kế hoạch vốn đối với dự án TW quản lý như trình bày ở trên thường diễn ra rất chậm, Bộ Tài chính (Vụ Đầu tư) phải kiểm tra, đảm bảo các dự án có đầy đủ thủ tục đầu tư và xây dựng mới thông báo kế hoạch thanh toán vốn sang KBNN, một mặt cũng do nguyên nhân khách quan xuất phát từ phía chủ đầu tư và cấp trên của chủ đầu tư, dự án chưa đảm bảo đầy đủ thủ tục đầu tư theo quy định. Do đó quá trình kiểm tra, rà soát các hồ sơ thủ tục của các dự án này thường mất khá nhiều thời gian. Qua theo dõi công việc này thường mất khoảng 1 - 2 tháng, thậm chí đến 4 hay 5 tháng mới thông báo kế hoạch vốn sang KBNN. Mặt khác việc kiểm tra của cơ quan tài chính phần nhiều mang tính hình thức, nhiều dự án được thông báo kế hoạch vốn vẫn không đảm bảo đầy đủ thủ tục đầu tư và xây dựng như quy định, vốn bố trí cho các dự án nhóm C không đảm bảo đủ để thực hiện theo đúng thời gian quy định của Chính phủ, . . .
Tình hình KBNN nhận được thông báo kế hoạch thanh toán vốn đầu tư (dự án TW), kế hoạch đầu tư hàng năm của UBND tỉnh (dự án ĐP) như sau :
(Đơn vị : tỷ lệ %/ KH năm)
Luỹ kế đến hết quý I
Luỹ kế đến hết quý II
Luỹ kế đến hết quý III
Luỹ kế đến hết quý IV
Năm 2001
1.Dự án Trung ương
2.Dự án địa phương
Năm 2002
1.Dự án Trung ương
2.Dự án địa phương
Năm 2003
1.Dự án Trung ương
2.Dự án địa phương
43,9%
53,5%
38,4%
30,2%
32,8%
27,7%
55,3%
70,1%
49,5%
66,2%
67,6%
65,3%
83,7%
90,0%
72,5%
76,1%
88,7%
71,6%
86,0%
82,0%
88,3%
87,5%
91,4%
84,1%
84,5%
90,0%
83,5%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Kế hoạch vốn thông báo trong quý I chủ yếu là kế hoạch vốn của các dự án chuyển tiếp, dự án nhóm A, B được Nhà nước giao đích danh. Đố với các dự án Trung ương quản lý thì những dự án khởi công mới gần như những tháng đầu năm chưa đủ thủ tục đầu tư và xây dựng, nên Bộ Tài chính (Vụ Đầu tư) chưa thông báo kế hoạch vốn sang KBNN. Đối với dự án địa phương quản lý, hiện nay nhiều tỉnh giao kế hoạch đầu tư làm nhiều đợt trong năm.
Tuy nhiên qua đánh giá nhiều năm, việc giao kế hoạch cũng như việc thông báo kế hoạch vốn từ cơ quan tài chính sang KBNN đã có nhiều tiến bộ qua các năm. Tiến độ thông báo được đẩy nhanh hơn, năm sau nhanh hơn năm trước. Tuy nhiên, tình hình thông báo kế hoạch vốn vẫn dàn đều trong năm, dẫn đến KBNN không chủ động được kế hoạch vốn của năm kế hoạch cũng như không có cơ sở để lập kế hoạch vốn hàng quý. Việc đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch thanh toán vốn đầu tư hàng tháng, quý theo tỷ lệ % so với kế hoạch chỉ mang tính tương đối, thiếu tính chính xác, vì kế hoạch vốn hàng tháng nhận được mang tính thời điểm, không phải là kế hoạch vốn của cả năm.
Ưu điểm của việc thông báo kế hoạch vốn (đối với các dự án Trung ương) là Bộ Tài chính (Vụ Đầu tư) qua kiểm tra bản phân khai kế hoạch vốn đầu tư của các Bộ, ngành đã nắm bắt ngay được tiến độ triển khai kế hoạch đầu tư của các Bộ, ngành; nắm được việc phân bổ vốn đầu tư theo cơ cấu ngành kinh tế cũng như việc ưu tiên tập trung vốn cho các dự án trọng điểm, quan trọng của Nhà nước, đồng thời đã hạn chế ngay từ khâu đầu đối với những dự án chưa đủ thủ tục đầu tư và xây dựng, . . .
Tồn tại : Thông báo kế hoạch vốn hiện nay vẫn còn những tồn tại, cụ thể như :
+ Thông báo kế hoạch vốn không tập trung, mà còn rải rác trong năm, đến cuối năm vẫn còn thông báo kế hoạch vốn như trình bày ở trên.
+ Kế hoạch vốn điều chỉnh chậm, đến cuối năm, thậm chí gần hết thời hạ...