Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư trong hoạt động cho vay tại Chi nhánh ngân hàng

yết định đúng đắn của mình.
Trong trường hợp dự án được chấp nhận tài trợ thì chất lượng thẩm định dự án đầu tư được kiểm chứng chính trong quá trình dự án được triển khai và đi vào hoạt động. Khi đó, nếu chất lượng thẩm định dự án đầu tư cao thì với sự thay đổi của các yếu tố khác thì do ngân hàng đã lường trước được các các yếu tố đó rồi nên dự án đầu tư vẫn được đảm bảo tiến hành như dự kiến, góp phần đem lại hiệu quả cho các nhà đầu tư cũng như sự an toàn và hiệu quả trong hoạt động tín dụng của ngân hàng. Ngược lại, nếu chất lượng thẩm định dự án đầu tư thấp sẽ dẫn tới các đoán kém chính xác, gây nhiều khó khăn cho ngân hàng trong việc đưa ra các phán quyết cho vay và đảm bảo thu hồi được giá trị khoản vay.
Như vậy, chất lượng công tác thẩm định dự án sẽ đạt được khi nó đảm bảo được mục tiêu của cả ngân hàng và khách hàng. Tuy nhiên, thẩm định dự án đầu tư lại chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố, vì vậy, để không ngừng nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư, các NHTM luôn phải quan tâm phân tích kỹ các yếu tố này.
1.2.5.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định dự án đầu tư tại các NHTM.
Các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng thẩm định dự án đầu tư bao gồm các yếu tố chủ quan thuộc về ngân hàng và các yếu tố khách quan bên ngoài ngân hàng.
a. Các nhân tố chủ quan.
Đây là những nhân tố xuất phát từ phía các NHTM bao gồm: đội ngũ cán bộ thẩm định, quy trình và phương pháp thẩm định, thông tin phục vụ công tác thẩm định, tổ chức điều hành công tác thẩm định và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ công tác thẩm định.
Đội ngũ cán bộ thẩm định:
Con người là nhân tố trung tâm của mọi hoạt động kinh tế xã hội nói chung và hoạt động ngân hàng nói riêng. Trong hoạt động của mình, các NHTM quan tâm tới yếu tố con người không chỉ với tư cách là đối tượng phục vụ, mà trên hết, con người là chủ thể của ngân hàng. Do đó, con người là yếu tố tiên quyết tác động tới chất lượng thẩm định dự án đầu tư. Khía cạnh con người đầu tiên cần được đề cập đến là nhận thức của ngân hàng về vai trò của công tác thẩm định. Nếu ngân hàng đánh giá quá thấp vai trò của công tác này thì cơ sở để ra quyết định cho vay của ngân hàng sẽ có độ tin cậy thấp và có thể dẫn tới những tổn thất nghiêm trọng cho ngân hàng. Trong trường hợp ngược lại, do những yêu cầu quá chi tiết trong công tác thẩm định nên dẫn tới thời gian thẩm định kéo dài khiến chất lượng công tác thẩm định dự án đầu tư bị đánh giá thấp. Vì vậy, khi các cán bộ ngân hàng có được nhận thức đúng đắn về vai trò của công tác thẩm định trong hoạt động của ngân hàng, thì một quy trình thẩm định thống nhất, chặt chẽ và khoa học với những nội dung phù hợp sẽ được thiết lập, thỏa mãn được mục tiêu thẩm định của cả ngân hàng và khách hàng. Để làm được điều này, đòi hỏi các cán bộ ngân hàng phải có một trình độ chuyên môn và kinh nghiệm làm việc phù hợp. Đây sẽ là căn cứ để ngân hàng ra quyết định cho vay, đồng thời là cơ sở để ngân hàng xây dựng chiến lược quản lý rủi ro trong hoạt động cho vay theo dự án.
Mặt khác, do thẩm định dự án đầu tư là một công việc phức tạp và đòi hỏi nhiều tư duy nên trình độ kinh nghiệm của các cán bộ thẩm định đóng vai trò rất quan trọng trong việc đưa ra các quyết định thẩm định. Không những thế, họ phải là những người rất năng động và nhạy cảm với những biến động của môi trường kinh tế xã hội cũng như khoa học kỹ thuật, để từ đó có khả năng đoán các tình huống có thể xảy ra liên quan đến dự án đầu tư.
Bên cạnh yếu tố trình độ và kinh nghiệm chuyên môn, yếu tố tư cách đạo đức của đội ngũ thẩm định cũng có tác động không nhỏ tới chất lượng của công tác thẩm định.
Kết quả thẩm định dự án đầu tư là kết quả đánh giá của con người trên cơ sở khoa học, với sự hỗ trợ tích cực của công nghệ hiện đại. Ở một chừng mực nào đó, thẩm định dự án đều mang tính chủ quan của cán bộ thẩm định. Do đó, nếu đội ngũ cán bộ thẩm định có tư cách đạo đức tốt, say mê công việc, thường xuyên cập nhật những quy định của Nhà nước liên quan đến lĩnh vự đầu tư thì chất lượng thẩm định dự án tại các NHTM sẽ được nâng cao.
Quy trình và phương pháp thẩm định:
Đây là yếu tố tác động trực tiếp tới chất lượng thẩm định dự án đầu tư tại các NHTM.
Về quy trình thẩm định:
Quy trình thẩm định là thứ tự và nội dung thực hiện các công việc từ khi nhận hồ sơ vay vốn đến khi đưa ra kết quả thẩm định cuối cùng. Mỗi ngân hàng đều có quy trình thẩm định khác nahu, nhưng nói chung, nó đều hướng dẫn chi tiết các bước sau:
Quy định trình tự tác nghiệp, phối hợp để thực hiện các bước công việc, xác định rõ ràng các nội dung cơ bản cần tiến hành triển khai, phục vụ cho việc phán quyết tín dụng trung dài hạn và bảo lãnh vay vốn.
Quy định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm của cán bộ thẩm định và trưởng phòng thẩm định, làm cơ sở để tổ chức nghiệp vụ thẩm định dự án đầu tư, phù hợp với mô hình tổ chức của Hội sở chính và các Chi nhánh.
Tiêu chuẩn hóa các quy trình, thủ tục, giúp cho việc thẩm định được thống nhất, khoa học, đảm bảo kiểm soát được hoạt động nghiệp vụ, góp phần phòng ngừa, hạn chế rủi ro trong đầu tư, không ngừng nâng cao chất lượng nghiệp vụ thẩm định dự án.
Muốn có kết quả thẩm định đạt chất lượng cao, thì quy trình này phải được sắp xếp theo một trình tự khoa học, nội dung chi tiết, rõ ràng và dễ hiểu. Một quy trình đầy đủ và khoa học sẽ tạo điều kiện cho nhà đầu tư trong việc cung cấp các tài liệu thông tin cần thiết cũng như tạo điều kiện cho ngân hàng trong việc thu thập đầy đủ dữ liệu để có thể đưa ra một kết quả thẩm định chính xác.
Về phương pháp thẩm định:
Dự án đầu tư sẽ được thẩm định đầy đủ và chính xác khi có phương pháp thẩm định khoa học kết hợp với các kinh nghiệm quản lý thực tiễn và các nguồn thông tin đáng tin cậy. Việc thẩm định dự án có thể tiến hành theo nhiều phương pháp khác nhau tùy thuộc vào từng nội dung của dự án xem xét. Những phương pháp thường được sử dụng là phương pháp so sánh, phương pháp phân tích độ nhạy của dự án và phương pháp thẩm định theo trình tự.
Phương pháp so sánh các chỉ tiêu:
Đây là phương pháp phổ biến và đơn giản. Các chỉ tiêu tài chính chủ yếu của dự án được so sánh với các dự án đã và đang xây dựng, hoạt động. Sử dụng phương pháp này giúp cho việc đánh giá tính hợp lý và chính xác các chỉ tiêu của dự án. Từ đó, có thể rút ra kết luận đúng đắn về dự án để đưa ra kết luận đầu tư được chính xác. Các chỉ tiêu thường được sử dụng để so sánh, đối chiếu là:
Tiêu chuẩn thiết kế, xây dựng, tiêu chuẩn về cấp công trình do Nhà nước quy định hay điều kiện tài chính mà dự án có thể chấp nhận được.
Tiêu chuẩn về công nghệ, thiết bị.
Tiêu chuẩn đối với loại sản phẩm của dự án mà thị trường đò...