Hệ thống chỉ tiêu công nghiệp hóa - Hiện đai hóa nông nghiệp và nông thôn và áp dụng các phương pháp

g nghiệp hoá, hiện đại hoá bao gồm các nhóm chỉ tiêu chung cho toàn bộ nền kinh tế và các nhóm chỉ tiêu cho từng ngành kinh tế cụ thể.
Trong phạm vi chuyên đề này đang xem xét quá trình thực hiện, trình độ công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở một tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Hồng. Do vậy, chuyên đề chỉ đi sâu phân tích và làm rõ vấn đề công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở phạm vi một tỉnh.Nhưng để đánh giá một cách chính xác kết quả thực hiện quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá và mối quan hệ đóng góp của nông nghiệp, nông thôn trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở tỉnh Hải Dương, cũng phải đưa ra nhóm chỉ tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá tổng hợp của nền kinh tế tỉnh nhà. Như chúng ta đã thấy, nếu dựa vào tính chất của các chỉ tiêu thống kê chúng ta có thể chia ra hai nhóm chỉ tiêu sau: Nhóm chỉ tiêu thống kê phản ánh trực tiếp kết quả của quá trình công nghiệp hoá và nhóm chỉ tiêu phản ánh gián tiếp kết quả quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá chung cho toàn bộ nền kinh tế - xã hội và trong từng ngành.
Việc tiến hành phân loại hệ thống chỉ tiêu thống kê phản ánh quá trình, trình độ công nghiệp hoá, hiện đại hoá có thể tiến hành theo nhiều cách khác nhau . Tuỳ theo mục đích yêu cầu cung cấp thông tin để đáp ứng các yêu cầu phân tích và quản lý khác nhau của mỗi quốc gia, mỗi ngành, mỗi vùng và mỗi địa phương. Việc phân loại hệ thống chỉ tiêu phản ánh trình độ công nghiệp hoá, hiện đại hoá làm sao có thể vừa đáp ứng được cả yêu cầu cung cấp thông tin cho những người hoạch định chính sách và quản lý ở tầm vĩ mô và vi mô, cả trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn .
Vấn đề quan trọng là việc lựa chọn các chỉ tiêu phản ánh trình độ công nghiệp hoá, hiện đaị hoá phải phù hợp với những mục tiêu mà Đảng và Nhà nước đã đề ra trong các Nghị quyết Đại hội Đảng, phù hợp với mục đích nghiên cứu và tính khả thi của việc thực hiện thu thập thông tin hệ thống chỉ tiêu.
Đối với nông nghiệp, nông thôn phải xác định được những chỉ tiêu đặc trưng phản ánh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong nông nghiệp và nông thôn của tỉnh. Từng ngành sản xuất phải có những chỉ tiêu đặc trưng phản ánh được quá trình thực hiện và trình độ công nghiệp hoá, hiện đại hoá thông qua việc thực hiện các kế hoạch trong từng thời kỳ để đạt tới các mục tiêu đề ra. Các chỉ tiêu thống kê phản ánh trình độ công nghiệp hoá, hiện đại hoá là một bộ phận của hệ thống chỉ tiêu thống kê nói chung có nhiệm vụ phản ánh những yêu cầu và nội dung công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong từng thời kỳ đó là sự tác động của công nghiệp hoá, khoa học công nghệ tiên tiến vào hoạt động của các ngành nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả trong sản xuất kinh doanh .
2.1- Nhóm chỉ tiêu phản ánh qúa trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá tổng hợp của nền kinh tế:
Nhóm chỉ tiêu phản ánh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá tổng hợp của nền kinh tế bao gồm các nhóm chỉ tiêu sau :
- Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả tổng hợp.
- Nhóm chỉ tiêu phản ánh về kết quả chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
- Nhóm chỉ tiêu phản ánh tình hình đầu tư ,cơ sở vật chất kỹ thuật.
2.1.1 - Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả tổng hợp
- Nhóm chỉ tiêu phản ánh hiệu quả tổng hợp bao gồm các chỉ tiêu sau:
- Chỉ tiêu phản ánh quy mô, cơ cấu GDP theo ngành kinh tế của nền kinh tế.
- Chỉ tiêu GDP bình quân đầu người: Chỉ tiêu này xác định bằng cách:
GDP
GDP bình quân đầu người = -------------------------------------
Dân số bình quân cùng thời kỳ
- Chỉ tiêu phản ánh năng suất lao động xã hội, chỉ tiêu này phản ánh cả năng suất lao động sống và lao động vật hoá, ký hiệu là (W)
SGDP SGDP
W = -------------------------------- = --------
Tổng chi phí lao động (T) ST
- Chỉ tiêu tốc độ tăng GDP. Tốc độ tăng GDP được xác định như sau:
GDPi - GDPi - 1 GDPi
ai = ------------------ = --------- - 1 = t - 1
GDPi - 1 GDPi - 1
Trong đó: - ai là tốc độ tăng GDP của thời kỳ (i) (tính bằng lần hay %)
- GDPi : Là GDP của thời kỳ i
- GDPi - 1 : Là GDP của thời kỳ i - 1
- t : Là tốc độ phát triển GDP của thời kỳ i
2.1.2 . Nhóm chỉ tiêu về kết quả chuyển dịch cơ cấu kinh tế:
Một nền kinh tế được coi là phát triển là một nền kinh tế luôn tạo ra sự chuyển dịch cơ cấu, trong quá trình chuyển dịch sẽ tạo ra sự biến động cấu ngày một hợp lý hơn theo quy luật và xu hướng của sự phát triển kinh tế và khao học kỹ thuật công nghệ. Có nghĩa là chuyển dịch từ ngành có giá trị tăng sang ngành có giá trị tăng thêm cao, cũng đồng nghĩa với việc từ các ngành có hàm lượng lao động thấp với trình độ công nghệ và kỹ năng thấp, cách quản lý thấp sang các ngành có hàm lượng lao động cao với trình độ khoa học công nghệ kỹ thuật cao, cách quản lý khoa học. Đặc trưng lớn của một nền kinh tế phát triển là có sự chuyển dịch liên tục theo quy luật trên của cơ cấu sản xuất, cơ cấu xuất khẩu, cơ cấu lao động, cơ cấu nông nghiệp, nông thôn.
- Hệ thống chỉ tiêu và kết quả chuyến dịch bao gồm các chỉ tiêu sau:
a- Các chỉ tiêu về cơ cấu sản xuất:
- Chỉ tiêu về cơ cấu sản xuất theo ngành kinh tế: Ngành nông, lâm nghiệp, thuỷ sản; Ngành công nghiệp, xây dựng, ngành dịch vụ.
- Chỉ tiêu về cơ cấu sản xuất theo vùng kinh tế: Vùng đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu long v.v...
- Chỉ tiêu về cơ cấu sản xuất theo địa giới hành chính các tỉnh, thành phố.
b- Các chỉ tiêu về cơ cấu xuất khẩu:
- Chỉ tiêu tỷ trọng hàng tinh chế trong tổng kim ngạch xuất khẩu.
- Chỉ tiêu tỷ trọng hàng thô (nông, lâm, thuỷ sản, nguyên liệu trong kim ngạch xuất khẩu.
- Chỉ tiêu tỷ trọng hàng nông nghiệp trong tổng kim ngạch XNK.
- Chỉ tiêu tỷ trọng hàng công nghiệp trong tổng kim ngạch XNK.
- Chỉ tiêu tỷ trọng sản phẩm dịch vụ trong tổng kim ngạch XNK.
c- Các chỉ tiêu về cơ cấu lao động:
- Chỉ tiêu về cơ cấu lao động theo 3 khu vực: Nông, lâm nghiệp, thuỷ sản, công nghiệp, xây dựng, dịch vụ.
- Chỉ tiêu về cơ cấu lao động theo trình độ đào tạo: Chưa tốt nghiệp PTTH, tốt nghiệp PTTH, tốt nghiệp CĐ, THCN, tốt nghiệp đại học trở lên.
- Chỉ tiêu về cơ cấu lao động theo ngành kinh tế: Ngành kinh tế khu vực I, ngành kinh tế khu vực II, ngành kinh tế khu vực III.
- Chỉ tiêu về cơ cấu lao động theo khu vực kinh tế: Khu vực I (khai thác sản phẩm tự nhiên), khu vực II (chế biến sản phẩm từ sản phẩm khai thác), khu vực III (sản xuất sản phẩm dịch vụ)
- Chỉ tiêu về cơ cấu lao động phân theo lao động thành thị và lao động nông thôn.
Ta có số liệu về các chỉ tiêu phản ánh cơ cấu lao động trong 5 năm (1996 - 2000) của tỉnh Hải Dương.
B1: Cơ cấu lao động theo trình độ đào tạo
Đơn vị tính Lần
Năm
Chỉ tiêu
1996
1997
1998
1999
2000
Tỷ trọng lao động chưa tốt nghiệp PTTH
0,75
0,75
0,74
0,73
0,72
" tốt nghiệp PTTH
0,01
0,20
0,21
0,22
0,22
" tốt nghiệp THCN, CĐ
0,04
0,04
0,04
0,04
0,04
" đại học trở lên
0,01
0,01
0,01
0,01
0,02
B2: Cơ cấu lao động theo 3 khu vực
Đơn vị tính: Lần
Năm
Chỉ tiêu
1996
1997
1998
1999
2000
Tỷ trọng lao động công nghiệp, XD
0,08
0,...