Một số giải pháp nhằm hoàn thiện cễng tác triển khai bảo hiểm tiền gửi ở Việt Nam

ợng thụ hưởng trực tiếp (là những người gửi tiền thuộc đối tượng được bảo hiểm) và đối tượng thụ hưởng giỏn tiếp (gồm những người làm viẹc trong ngõn hàng, người đi vay vốn trong ngõn hàng và rộng hơn là toàn thể dõn cư của quốc gia). Tất cả cỏc đối tượng núi trờn đều gõy ra rủi ro đạo đức cho hoạt động bảo hiểm tiền gửi. Chẳng hạn:
- Người gửi tiền được bảo hiểm khụng quan tõm đến việc thu thập thụng tin của tổ chức mà họ gửi tiền. Nhờ thế, với việc ấn định mức lói suất cao thỡ bất kỡ tổ chức nhận tiền gửi nào cũng dễ dang huy động được tiền gửi từ người dõn
- Về phớa cỏc ngõn hàng, do cú sự hỗ trợ, đảm bảo từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi họ cú thể chấp nhận rủi ro cao hơn trong hoạt động, giảm vốn, dự trữ từ đú khú khăn hơn trong việc giải quyết cỏc vấn đề về thanh khoản, đặc biệt là trong cỏc tỡnh huống cú khủng hoảng xảy ra.
- Người vay tiền cú thể quyết định vay ở ngõn hàng yếu kộm với thủ tục cú thể được chõm chước và lói suỏt mềm hơn la vay ở ngõn hàng tốt với thủ tục đầy đủ và lói suất hợp lớ. Bởi vỡ, khi cú hoạt động bảo hiểm tiền gửi họ khụng cũn lo sợ xảy ra trường hợp ngõn hàng yếu cú thể bị đúng cửa và tiền vay của họ cú thể bị đũi hoàn trả đột ngột trước hạn làm ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh của họ.
* Tỏc hại của cư xử thiếu đạo đức cú thể được xem xột dưới 2 gúc độ:
Thứ nhất, ảnh hưởng tới quy luật cung cầu về tiền gửi. Lói suất mà ngõn hàng ấn định khi huy động tiền gửi là giỏ cả của việc sử dụng vốn, cỏc ngõn hàng sẽ trả cho người gửi tiền ngoài phần gốc cũn them một khoản tớnh theo mức lói suất này.Khi ngõn hàng cú nhu cầu vốn lớn họ thường tăng lói suất để kớch thớch người gửi tiền vào ngõn hàng.Hơn nữa, nếu đầu tư vào ngõn hàng mà độ rủi ro khụng đỏng kể so với đầu tư ở lĩnh vực khỏc thỡ sự lựa chọn để gửi tiền là tối ưu với họ.
Hoạt động bảo hiểm tiền gửi chỉ nhằm hạn chế rủi ro thụng qua cỏc biện phỏp kiểm tra, giỏm sỏt của tổ chức bảo hiểm tiền gửi và thụng qua việc chia sẻ rủi ro chứ khụng thể xoỏ bỏ được hoàn toàn rủi ro. Song trờn thực tế những người thụ hưởng chớnh sỏch bảo hiểm tiền gửi cho rằng những rủi ro này được chuyển hoàn toàn cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi nờn họ chỉ quan tõm đến tiện lợi khi gửi tiền và mức lói suất hấp dẫn. Cỏc ngõn hàng muốn huy động nhiều tiền gửi chỉ việc tạo điều kiện thuận lợi và lói suất hấp dẫn là cú thể thu hỳt được nhiều vốn . Điều này đó ảnh hưởng khỏch quan đến sự vận động của quy luật cung cầu tiền gửi.
Thứ hai, ảnh hưởng tới tớnh ổn định trong hoạt động của hệ thống ngõn hàng. Việc tăng lói suất một cỏch tuỳ tiện cao hơn cho phộp như trờn đó núi khiến cỏc ngõn hàng phải cho vay vào cỏc lĩnh vực cú lói suất cao để cú thể cú lói . Trong những lĩnh vực đú rủi ro la rất cao, dẫn đến đổ vỡ là vấn đề khụng thể trỏnh khỏi.
2.4.2. Rủi ro thụng tin khụng đối xứng
Bất cứ hoạt động nào cũng chịu ảnh hưởng của thụng tin khụng đối xứng, song với hoạt động bảo hiểm thỡ rủi ro này gõy ra những hậu quả nghiờm trọng. Trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi, thụng tin khụng đối xứng là việc tổ chức bảo hiểm và tổ chức tham gia bảo hiểm hiểu rừ về hoạt động của chớnh mỡnh nhưng khú khăn trong viẹc thu thập thụng tin và điều chỉnh hành vi của đối tỏc. Điều này gõy rủi ro rất lớn cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi, dễ dẫn đến trường hợp phải chi trả tiền bảo hiểm. Do đú để ngăn chặn tỡnh trạng này, cỏc tổ chức bảo hiểm tiền gửi đưa ra nhiều biện phỏp ngăn chặn tỡnh trạng này, trong đú hữu hiệu nhất là tăng cường cụng tỏc kiểm tra giỏm sỏt tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi
Những tổn thất gõy ra:
Thứ nhất, gõy ỏp lực tài chớnh lớn đối với tổ chức bảo hiểm tiền gửi. Khi tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi chỉ là ngõn hàng yếu kộm, quy mụ nhỏ, độ rủi ro cao thỡ khả năng đổ vỡ của ngõn hang tham gia bảo hiểm tiền gửi ở hệ thống này là lớn hơn và như vậy việc tổ chức bảo hiểm tiền gửi phải chi trả là khụng thể trỏnh khỏi.
Thứ hai, phỏ vỡ cơ chế cộng đồng tương trợ - cơ chế đảm bảo sự bền vững của hoạt động bảo hiểm tiốn gửi. Do việc tham gia bảo hiểm tiền gửi chủ yếu là cỏc ngõn hàng yếu kộm chỉ cú một số ớt ngõn hàng hoạt động tốt, do đú nguồn đúng quỹ bảo hiểm tiền gửi khụng đảm bảo quy luật số đụng bự số ớt.
2.4.3. Rủi ro của tổ chức bảo hiểm tiền gửi
Tổ chức bảo hiểm tiền luụn hướng tới những mục tiờu cơ bản đó đề ra, vỡ vậy cần quan tõm đến 3 khớa cạnh sau :
Nguồn lực tài chớnh
Quy định về vai trũ và trỏch nhiệm của tổ chức bảo hiểm tiền gửi
- Mụ hỡnh tổ chức
Tổ chức bảo hiểm tiền gửi cần đảm bảo cú được nguồn vốn hoạt động hiệu quả và khụng ngừng tăng cường nguồn lực tài chớnh dưới nhiốu hỡnh thức để cú thể duy trỡ bộ mỏy hoạt động cú hiệu quả, thực hiện hỗ trợ kịp thời đối với khỏch hàng tham gia bảo hiểm tiền gửi cũng như chi trả kịp thời cho người gửi tiền thuộc đối tượng được bảo hiểm khi cú ngõn hàng bị đúng cửa và mất khả năng thanh toỏn, từ đú trỏnh sự đổ vỡ hàng loạt của ngõn hàng.
Cú nhiều nguyờn nhõn gõy ra việc thiếu hụt vốn hoạt động cho tổ chức bảo hiểm tiền gửinhư xỏc định khụng đủ quy mụ vốn nhằm triển khai cú hiệu qủa hoạt động bảo hiểm tiền gửi, xỏc định tỉ lệ phớ quỏ thấp hay thu khụng đầy đủ, cụng tỏc quản lớ hành chớnh kộm hiệu quả, khỏch hàng tham gia hoạt động cú rủi ro lớn hơn mức cho phộp, trống trỏnh nghĩa vụ đúng gúp tài chớnh cho tổ chức bảo hiểm hay gặp rủi ro khỏch quan mang tớnh thảm hoạ, hệ thống.
Ở một khớa cạnh khỏc, quy định về trỏch nhiệm, vai trũ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi là nhõn tố chủ quan song cũng cú thể dẫn đến rủi ro khi quy định khụng đầy đủ hay thiếu tớnh hiệu lực làm cho tổ chức ấy khụng đạt được những mục tiờu đó đề ra.
Rủi ro về mụ hỡnh tổ chức thực ra là nguyờn nhõn của khớa cạnh thứ hai. Rủi ro này của tổ chức bảo hiểm tiiền gửi phản ỏnh tỡnh trạng xõy dựng mụ hỡnh tổ chức khụng phự hợp va gõy khú khăc, cản trở họ thực hiện cú hiệu quả vai trũ và chức năng đó đề ra. Vỡ thế tổ chức bảo hiểm tiền gửi đũi hỏi phải cú tớnh độc lập cao trong hoạt động, cú nguồn lực tài chớnh đủ mạnh, cú cơ sở phỏp lớ đầy đủ và mang tớnh hiệu quả cao. Cỏc vấn đề đú chỉ cú thể đạt được khi cú một mụ hỡnh tổ chức bảo hiểm tiền gửi được thành lập phự hợp với đặc điểm, lịch sử và trỡnh độ phỏt triển của quốc gia đú
II. HOẠT ĐỘNG TIỀN GỬI Ở VIỆT NAM
1. Giới thiệu về tổ chức bảo hiểm tiền gửi Việt Nam
Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (Deposit Inusurance of Vietnam - DIV) là tổ chức tài chớnh Nhà nước được thành lập theo Quyết định số 218/1999/QĐ-TTg ngày 09/11/1999 của Thủ tướng Chớnh phủ và chớnh thức hoạt động từ ngày 07/7/2000.
Hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khụng...