Nói thì nghe hay vậy, song ở học kỳ đầu tiên, chúng tui không được dạy bất cứ một thứ gì liên quan đến môn Hóa cả. Thay vào đó là mỗi tuần 4 tiết học Kinh tế chính trị Mác-Lênin. Đến lúc này thì nhiều người vừa bắt đầu lo ngại về chất lượng của một chương trình đào làm ra (tạo) Tây bất ra Tây, ta chẳng ra ta.
Có vẻ như người ta vẫn chưa muốn tư tưởng lớn của hai cụ Karl Marx và Vladimir Ilich Lenin sẽ bất còn dịp sống mãi trong trái tim của mấy gã thanh niên mới 18 tuổi đầu vừa bập bẹ tiếng Tây và tiêu pha nhờ học bổng của tư bản.
Thế cho nên ở học kỳ thứ 2, ’những triển vọng kĩ sư hóa dầu’ lại ’được’ đến với chân lý CNCS, CNXH qua 4 học trình môn Triết học Mác-Lênin. Ấy là chưa kể tới một lô lốc các loại ’chân lý’ khác nhau như ’Chủ nghĩa xã hội khoa học’, ’Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam’, ’Tư tưởng Hồ Chí Minh’ cho tới khi chúng tui bước được chân ra khỏi cổng trường lớn học.
Nhưng trên hết, kỷ niệm về những tiết học của môn Triết học Mác-Lênin sẽ khó mà phai mờ trong tôi. Thật sự, đó bất hẳn chỉ là những buổi nghe giảng thông thường, mà còn là những cuộc ’đấu trí’ đầy kịch tính.
Ban đầu thầy thường điểm danh vào đầu buổi giảng, nhưng sau khi xướng tên xong thì nhiều trong số bọn chúng tui lại lặng lẽ ’chuồn’ ra ngoài. Thầy bèn thay chiến thuật, đổi sang điểm danh vào cuối giờ.
Bọn tui bèn đối phó bằng cách lẻn vào lớp vào những phút cuối. Một số gã vắng mặt còn nhờ bạn xướng hộ tên, nhưng thầy biết được nên chuyển đổi ’cơ chế’ điểm danh miệng sang điểm danh bằng giấy.
Thầy giáo nói về khái niệm ’giá trị thặng dư’ rồi kết luận bọn tư bản con buôn chính là bọn mua rẻ bán đắt, chỉ có người không sản là bị bóc lột. tui bỗng liên tưởng đến chị bán xôi và bà chủ quán cơm bụi. Ôi, những con người xởi lởi và đáng mến đó có thể là quân bóc lột gì ư? Hay là họ tự ’bóc lột’ chính họ ?
Chị bán xôi thường khoe với tui về con trai chị. Cậu bé đang học lớp Bảy và được nhận bằng khen vì thành tích học tập. Chị nói rằng dẫu khổ sở vất vả đến mấy cũng cố cho con trai của chị vào được lớn học như tui bây giờ. Thế thì cái ’lợi nhuận’ từ ’giá trị thặng dư’ của người đàn bà tội nghề với ước mơ bình dị nuôi con ăn học đó là từ đâu mà ra ? Hay là chị mua rẻ bán đắt để bốc lột những thằng sinh viên cùng kiệt bằng mấy miếng xôi sáng ? Đầu óc tui anchorage cuồng. Đầu óc của một cậu trai 18 tuổi anchorage cuồng.
Thầy nói về một tương lai ’giãy chết’ của bọn tư bản. Giọng của thầy khá rụt rè. Từ ’giãy’ mà thầy dùng khiến tui nghĩ ngay tới động từ ’nằm’. Khi nằm thì người ta mới có thể giãy, có ai đang đứng mà giãy đâu?
tui mơ màng về những cô gái Pháp xinh đẹp đang nằm phơi thân mình hấp dẫn của họ trên những bãi biển đầy nắng gió Âu châu. Nhưng rồi tiếng đặng hắng phát ra từ cái cổ họng tiềmn đặc của thầy vừa làm tui anchorage về với thực tại tiết học. tui lại miên man. XHCN có còn xa bất ? Ba mươi năm nữa? Ba trăm năm nữa hay ba ngàn năm nữa ? Không ai biết ! Đó là một thế giới lớn đồng, người với người sống yêu thương, bất chút tư lợi, chẳng ai bóc lột ai. Thiên đường dưới hạ giới chăng?
Ở Anh ở Pháp và không số những nơi khác mà bọn tư bản thống trị, nếu thất nghề thì người ta vẫn còn có trước trợ cấp để sinh sống, để sang Việt Nam làm tây balô.
Còn ở nước tui khối người làm hết hơi ra mà chẳng đủ ăn. Nếu có trời đường XHCN thật , tui tin rằng nước Anh nước Pháp cũng sẽ làm cho giấc mơ của các cụ Karl Marx và Vladimir Ilich Lenin trở thành hiện thực sớm hơn nước Việt Nam mình chí ít cũng vài trăm năm. Mà cũng lạ, Đảng thông minh hơn phần còn lại của thế giới này chăng?
Mác nói muốn có XHCN thì phải qua TBCN, tức là phải tích lũy của cải, tích lũy thặng dư. Đằng này, đùng một cái, chúng ta lại muốn nhảy từ phong kiến lên XHCN. Người ta vừa nói nhiều tới những cụm mỹ từ như ’quá độ đi lên XHCN’, song đi mãi mà chẳng thấy tới nơi.
Cũng là ’học hỏi Tây phương ’cả, tại sao Việt Nam chúng ta lại bất học theo những giá trị tiến bộ mấy ông Tây ở những thế kỷ 20, 21 này để đem lại thịnh vượng cho đất nước như các nước Nhật Bản, Hàn Quốc - mà lại khăng khăng kiên định lập trường lý tưởng của mấy ông Tây hồi đầu thế kỷ 19?
Nghĩ đến đó, tui bỗng cảm giác hoang mang. tui càng hoang mang hơn vì nhận ra rằng chẳng có ai dám thắc mắc hay phản đối lời thầy nói. tui cũng muốn thắc mắc và phản đối lắm, nhưng cuối cùng lại im lặng như các bạn của mình. Im lặng tức thời (gian) không có nghĩa là cùng ý. Nhưng nếu im lặng quá lâu thì tất cả hoài nghi sẽ biến mất. Và khi con người ta bất đủ sức để hoài nghi nữa thì tất cả điều không lý nhất cũng có thể biến thành chân lý.