trangsophia85
New Member
Luận văn luật: Pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên làm việc trên các tàu vân tải biển nước ngoài, thực trạng và giải pháp : Luận văn ThS. Luật: 60 38 60
Nhà xuất bản: Khoa Luật
Ngày: 2009
Chủ đề: Pháp luật lao động
Thuyền viên
Luật Quốc tế
Pháp luật Việt Nam
Miêu tả: 101 tr. + CD-ROM
Luận văn ThS. Luật quốc tế -- Khoa Luật. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2009
Nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu vận tải biển nước ngoài. Nghiên cứu và so sánh các quy định trong pháp luật Việt Nam với các quy định của pháp luật quốc tế và pháp luật của một số quốc gia khác về thuyền viên làm việc trên các tàu biển nước ngoài. Rút ra những nhận xét, đánh giá về thực trạng pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài. Đề xuất các kiến nghị và giải pháp hướng tới việc hoàn thiện pháp luật lao động về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài nhằm khuyến khích và tăng cường xuất khẩu thuyền viên, góp phần phát triển nền kinh tế biển của nước ta trong thời gian tới
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT LAO
ĐỘNG ĐỐI VỚI THUYỀN VIÊN VIỆT NAM LÀM
VIỆC TRÊN TÀU BIỂN NƯỚC NGOÀI
10
1.1. Khái niệm chung về pháp luật điều chỉnh quan hệ lao động
là thuyền viên có yếu tố nước ngoài
10
1.1.1. Quan hệ lao động trong tư pháp quốc tế Việt Nam 10
1.1.2. Quan hệ lao động trong lĩnh vực hàng hải 14
1.1.3. Quan hệ lao động của thuyền viên Việt Nam làm việc trên
tàu biển nước ngoài
16
1.2. Pháp luật lao động Việt Nam đối với thuyền viên làm việc
trên các tàu biển nước ngoài
19
1.2.1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh quan hệ lao động đối với thuyền
viên Việt Nam trên tàu biển nước ngoài
19
1.2.1.1. Đối tượng điều chỉnh 19
1.2.1.2. Phương pháp điều chỉnh 24
1.2.2. Nguồn pháp luật điều chỉnh 26
1.2.2.1. Các điều ước quốc tế 27
1.2.2.2. Các tập quán lao động hàng hải 33
1.2.2.3. Các văn bản pháp luật trong nước 34
1.2.2.4. Quy định của Tổ chức Liên đoàn công nhân vận tải quốc tế 35
1.2.2.5. Pháp luật lao động thuyền viên của một số quốc gia nước ngoài 36Chương 2: CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT
NAM VỀ NGƯỜI LAO ĐỘNG LÀ THUYỀN VIÊN
VIỆT NAM LÀM VIỆC TRÊN TÀU BIỂN NƯỚC NGOÀI
43
2.1. Tình hình pháp luật lao động về thuyền viên Việt Nam làm
việc trên tàu biển nước ngoài
43
2.1.1. Đặc điểm chung 43
2.1.2. Tính thống nhất trong pháp luật lao động Việt Nam về thuyền
viên làm việc trên tàu biển nước ngoài
45
2.2. Thực trạng pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên
Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài
47
2.2.1. Các quy định về đào tạo và huấn luyện thuyền viên 47
2.2.2. Các quy định về hợp đồng lao động 54
2.2.3. Các quy định về điều kiện làm việc 56
2.2.4. Kỷ luật lao động và trách nhiệm vật chất 61
2.2.5. Bảo hiểm và các chế độ an sinh liên quan đến thuyền viên 65
2.2.6. Công đoàn với việc bảo vệ quyền và lợi ích của thuyền viên 67
2.2.7. Tranh chấp lao động thuyền viên và cơ chế giải quyết 70
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH
PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT NAM VỀ THUYỀN
VIÊN LÀM VIỆC TRÊN TÀU BIỂN NƯỚC NGOÀI
76
3.1. Cơ sở để đưa kiến nghị về việc hoàn thiện quy định pháp luật
về thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài
76
3.1.1. Tình hình thị trường lao động thuyền viên quốc tế và khả
năng của Việt Nam
76
3.1.2. Yêu cầu của việc hoàn thiện hệ thống quy phạm pháp luật
lao động về thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển
nước ngoài
78
3.2. Phương hướng hoàn thiện pháp luật lao động về thuyền viên
Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài
83
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi3.2.1 Hoàn thiện pháp luật về lao động về thuyền viên nhằm đáp
ứng tình hình phát triển chung của thị trường thế giới về lao
động trên biển
83
3.2.2. Hoàn thiện pháp luật lao động về thuyền viên của Việt Nam
nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của thuyền viên
làm việc trên các tàu biển nước ngoài
84
3.3. Một số nguyên tắc cơ bản trong việc hoàn thiện pháp luật
lao động về thuyền viên
85
3.3.1. Bảo đảm sự phù hợp giữa các quy phạm pháp luật trong nước
với các quy định của luật hàng hải và tập quán quốc tế về
thuyền viên nói chung và thuyền viên Việt Nam làm việc
trên tàu biển nước ngoài nói riêng
85
3.3.2. Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ về thuyền viên giữa hệ thống
quy phạm pháp luật lao động với hệ thống quy phạm pháp luật
chuyên ngành hàng hải về lao động thuyền viên; đồng thời bảo
đảm phù hợp với đặc thù của pháp luật về xuất khẩu thuyền viên
86
3.3.3. Tích cực và chủ động tham gia các công ước quốc tế đa
phương và ký kết các điều ước quốc tế song phương về lao
động hàng hải
87
3.4. Một số đề xuất cụ thể nhằm tiếp tục hoàn thiện các quy
định pháp luật lao động về thuyền viên Việt Nam làm việc
trên các tàu biển nước ngoài
88
3.4.1 Xây dựng hệ thống quy phạm pháp luật lao động thực chất
trong nước để tạo cơ sở cho thuyền viên Việt Nam khi làm
việc trên tàu biển nước ngoài
88
3.4.2. Quy định cụ thể cách thức giải quyết vấn đề xung đột pháp
luật để điều chỉnh quan hệ lao động thuyền viên có yếu tố
nước ngoài
91
3.4.3. Bổ sung phần quy định về quan hệ lao động thuyền viên có
yếu tố nước ngoài
93
KẾT LUẬN 96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 99DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BIMCO (The Batic and International
Maritime Council)
Hội đồng Hàng hải Quốc tế và Ban-tích
FOCs (Flag of Convenience) Cờ thuận tiện (tàu biển)
ILO (International Labour Organization) Tổ chức Lao động thế giới
IMO (International Maritime Organization) Tổ chức Hàng hải quốc tế
ISF (International Ship-owners Federation) Hiệp hội chủ tàu thế giới
ITF (International Transport Worker’s
Federation)
Liên đoàn Công nhân vận tải quốc tế
LNG (Liquefied Natural gas) Khí tự nhiên hóa lỏng
MARPOL (International Convention for
the Prevention of Pollution from Ships
Công ước quốc tế về ngăn ngừa ô nhiễm
từ tàu
SOLAS (International Convention for
the Safety of Life at Sea
Công ước quốc tế về an toàn sinh
mạng trên biển
STCW (International Convention on
Standards of Training, Certification and
Watchkeeping for Seafarers
Công ước quốc tế về tiêu chuẩn huấn
luyện, cấp chứng chỉ và trực ca đối
với thuyền viên
UN (United Nation) Liên hợp quốc
WTO (World Trade Organization) Tổ chức Thương mại thế giới
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam là một trong những quốc gia có diện tích biển so với lãnh
thổ đất liền khá lớn trên thế giới, là quốc gia cửa ngõ cho các hoạt động trung
chuyển vận tải biển quốc tế từ Ấn Độ Dương sang Thái Bình Dương. Hội
nghị Trung ương 4 khóa X của Đảng đã có Nghị quyết số 09/2007 về chiến
lược biển Việt Nam đến năm 2020 và Chính phủ đã quyết định phê duyệt đề
án "hợp tác quốc tế về biển đến 2020" trong đó nhấn mạnh: cần đẩy mạnh hợp
tác quốc tế trong việc tìm kiếm thị trường xuất khẩu thuyền viên, sĩ quan hàng
hải trên cơ sở nghiên cứu thị trường bài bản, dài hạn; xây dựng chương trình
đào tạo và xuất khẩu lao động hàng hải, đồng thời tranh thủ hợp tác với các tổ
chức hàng hải quốc tế để tận dụng sự trợ giúp đào tạo nhân lực cho ngành
hàng hải Việt Nam nói chung.
Việt Nam hiện nay là thành viên đầy đủ của Tổ chức Thương mại Thế
giới (WTO), Tổ chức Lao động Thế giới (ILO), Tổ chức Hàng hải Thế giới
(IMO) cũng như là thành viên của nhiều tổ chức liên chính phủ và phi chính
phủ quan trọng khác. Chính vì vậy, trong thời kỳ toàn cầu hóa hiện nay, những
yếu tố đó là những điều kiện quan trọng cho sự phát triển kinh tế của đất nước
nói chung và ngành hàng hải quốc gia nói riêng. Việt Nam cũng được biết đến
với nguồn nhân lực khá dồi dào để đi lao động ở nước ngoài, mặc dù hiện tại
chủ yếu là xuất khẩu lao động giản đơn, chưa có nhiều tính cạnh tranh nên giá
trị hợp đồng cho từng cá nhân là không cao.
Xuất khẩu thuyền viên là một trong những loại hình xuất khẩu lao
động đã và đang mang lại nguồn ngoại tệ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội
trong thời gian qua và trong tương lai, là một trong những lĩnh vực có nhiều
tiềm năng phát triển. Thuyền viên của Việt Nam cơ bản có trình độ chuyên
môn tốt, thông minh, dễ hòa đồng trong những thuyền bộ đa quốc tịch, không
có những trở ngại về tôn giáo, do đó có thể cạnh tranh được về tiền lương với2
các quốc gia có cùng trình độ như Philippin, Indonesia, Malaysia, Ấn Độ.
Thuyền viên nói chung là loại lao động có trình độ chuyên môn nên nguồn
ngoại tệ thu được từ tiền lương mang về nhiều hơn các loại hình xuất khẩu lao
động thông thường. Đặc biệt, lực lượng lao động này sau khi về nước với kiến
thức cập nhật được trong quá trình làm việc trên các tàu nước ngoài khá hiện
đại nên có thể phục vụ tốt cho sự phát triển của ngành hàng hải, cũng như góp
phần xây dựng nền kinh tế biển đầy tiềm năng của Việt Nam.
Thực tế hiện nay cho thấy, khi làm việc trên tàu biển nước ngoài, do
thuyền viên phải làm việc trong điều kiện, môi trường khác so với chế độ làm
việc trên tàu biển Việt Nam nên việc quản lý, giám sát, hỗ trợ, bảo vệ các
quyền và lợi ích hợp pháp của các cơ quan chức năng của Việt Nam đối với
thuyền viên gặp nhiều khó khăn. Nhìn từ góc độ pháp luật, thuyền viên Việt
Nam làm việc trên tàu biển của nhiều quốc gia khác, do đó có nhiều hệ thống
pháp luật cùng điều chỉnh nên xung đột pháp luật trong quan hệ pháp luật là
lao động thuyền viên là điều không tránh khỏi. Thuyền viên có thể cùng một
lúc phải chịu sự điều chỉnh của các hệ thống pháp luật như: hệ thống pháp
luật Common Law, hệ thống pháp luật Civil Law, và pháp luật của nước mà
tàu mang cờ, pháp luật của nước mà thuyền viên mang quốc tịch, pháp luật
của nước có cảng mà tàu đến hoạt động. Bên cạnh đó, thuyền viên làm việc
trên tàu biển còn phải chịu sự điều chỉnh của các điều ước quốc tế về chế độ
làm việc đảm bảo an toàn hàng hải và bảo vệ môi trường biển; các quy định
của chủ tàu hay các công ty thuê tàu về điều kiện làm việc, nội quy làm việc
nhằm khai thác con tàu có hiệu quả kinh tế. Chính vì vậy, thuyền viên phải
đối mặt với nhiều nguy cơ như bị lạm dụng sức lao động, bị các tai nạn lao
động do các điều kiện làm việc không đảm bảo tiêu chuẩn chung, bị người sử
dụng lao động đối xử về chế độ tiền lương và các điều kiện sinh hoạt không
bảo đảm theo các yêu cầu của luật pháp quốc tế, cũng như các khó khăn khi
hệ thống pháp luật của quốc gia mà thuyền viên mang quốc tịch chưa đủ
mạnh để bảo vệ họ trước khi ký hợp đồng lao động.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi3
Trong những năm qua, số lượng thuyền viên Việt Nam được các chủ
tàu nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc và một số quốc gia Bắc Âu như
Pháp, Hà Lan, Na Uy thuê để làm việc trên các tàu biển của họ ngày càng
nhiều, đã mở ra lĩnh vực xuất khẩu lao động đặc thù mang lại nguồn thu ngoại
tệ lớn cho đất nước; trình độ chuyên môn và ý thức lao động của thuyền viên
Việt Nam trong lĩnh vực này ngày càng được khẳng định trên thị trường lao
động thuyền viên thế giới. Số lượng thuyền viên Việt Nam đi làm việc trên
các tàu biển nói chung ngày càng nhiều. Trong khoảng 10 năm gần đây, Việt
Nam đã đưa được 1,6 triệu lượt sĩ quan, thuyền viên tàu vận tải và thủy thủ
đánh cá đi làm việc trên các tàu biển nước ngoài. Hiện nay, Việt Nam có
khoảng 30.000 thuyền viên đang làm việc trên các tàu vận tải biển và đánh cá
của Nhật Bản, Hàn Quốc, Na Uy, Đài Loan và tàu của một số quốc gia khác.
Tuy nhiên, do nhu cầu của thị trường thế giới đối với lao động trên biển là rất
lớn mà số lượng thuyền viên xuất khẩu hiện nay của Việt Nam chưa có khả
năng đáp ứng cả về số lượng và chất lượng, mà một trong những nguyên nhân
cơ bản là chúng ta chưa có các chính sách, chiến lược cụ thể nhằm khuyến
khích xuất khẩu thuyền viên cũng như hệ thống pháp luật hoàn chỉnh và phù
hợp để định hướng và điều chỉnh quan hệ lao động phát sinh trong lĩnh vực
hàng hải này [26. tr. 70].
2. Hệ thống quy phạm pháp luật liên quan đến đề tài
Hệ thống pháp luật lao động thuyền viên Việt Nam làm việc trên các
tàu biển nước ngoài được quy định trong pháp luật lao động, pháp luật chuyên
ngành và các điều ước quốc tế hàng hải mà Việt Nam là thành viên. Pháp luật
lao động gồm: Bộ luật Lao động năm 2007 và các văn bản dưới luật hướng
dẫn thi hành, Luật người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng
năm 2006; pháp luật Hàng hải chuyên ngành gồm có: Bộ luật Hàng hải năm
2005 và các văn bản hướng dẫn thi hành, Quyết định số 47/2005/BGTVT
ngày 23/9/2005 của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải quy định điều kiện
thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài và thuyền viên nước4
ngoài làm việc trên các tàu biển Việt Nam; các điều ước quốc tế của IMO,
ILO mà Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên cho đến nay, chúng ta vẫn chưa có
một văn bản pháp luật nào được xây dựng riêng cho công tác xuất khẩu
thuyền viên để tạo hành lang pháp lý cho việc đưa thuyền viên Việt Nam nói
chung đi làm việc trên tàu biển nước ngoài, cũng như bảo vệ các quyền và lợi
ích hợp pháp của họ phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế, nhất là
các thuyền viên làm việc trên các tàu biển nước ngoài treo cờ thuận tiện,
thuyền viên làm việc với điều kiện và mức lương thấp hơn so với các tiêu
chuẩn đã được Liên đoàn Công nhân vận tải quốc tế khuyến nghị.
Với thực trạng đó, khi nghiên cứu "pháp luật lao động Việt Nam về
thuyền viên làm việc trên các tàu biển nước ngoài", luận văn sẽ tập trung đánh
giá tổng quát pháp luật về lao động của Việt Nam về thuyền viên làm việc trên
tàu biển nước ngoài, trong đó tập trung phân tích các mặt đã đạt được và những
mặt còn hạn chế về hệ thống quy phạm pháp luật lao động về thuyền viên, trên
cơ sở đó đề xuất hoàn thiện chính sách cũng như pháp luật của Nhà nước về chế
độ lao động, quyền và nghĩa vụ của thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển
nước ngoài như điều kiện về đào tạo huấn luyện, về tuyển dụng, các điều kiện
làm việc, tiền lương, bảo hiểm, bảo vệ sức khỏe, chăm sóc y tế, đảm bảo về tinh
thần cũng như bảo vệ an ninh xã hội đối với thuyền viên nói chung và thuyền
viên làm việc trên các tàu vận tải biển nước ngoài nói riêng nhằm khuyến
khích và tăng cường xuất khẩu thuyền viên Việt Nam trong thời gian tới
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Pháp luật lao động là một trong những lĩnh vực pháp luật có phạm vi
điều chỉnh rộng, bao gồm tổng thể các quy phạm pháp luật quốc gia và các
quy phạm pháp luật quốc tế mà Việt Nam là thành viên, điều chỉnh quan hệ
lao động và các quan hệ liên quan đến lao động giữa người lao động với
người sử dụng lao động.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi5
Đối với quan hệ lao động có yếu tố nước ngoài (người lao động làm
việc ở địa điểm ở nước ngoài) thuộc đối tượng điều chỉnh của tư pháp quốc tế
Việt Nam, chính vì vậy, thuyền viên Việt Nam khi làm việc trên các tàu biển
mang quốc tịch nước ngoài cũng là đối tượng điều chỉnh của ngành luật này.
Tàu biển, theo quy định chung bao gồm tàu vận tải thương mại, tàu
công vụ mang quốc tịch Việt Nam hay cờ quốc tịch nước ngoài, tổ chức
quốc tế (liên Chính phủ). Thuyền viên là những người làm việc trên tàu biển
bao gồm thuyền trưởng, sĩ quan và những người phục vụ khác. Tuy nhiên, với
mục tiêu nghiên cứu chuyên ngành nhỏ, nên đề tài chưa thể đề cập tới đối
tượng thuyền viên Việt Nam làm việc tàu công vụ nước ngoài, tàu nghiên cứu
khoa học nước ngoài và thuyền viên nước ngoài làm việc trên tàu biển Việt
Nam mà đề tài chỉ đề cập tới các quy định của pháp luật lao động Việt Nam
về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu vận tải biển (sau đây gọi là tàu
biển) mang cờ quốc tịch nước ngoài.
Bên cạnh việc nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về thuyền
viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài theo quy định của pháp
luật Việt Nam, luận văn còn tiến hành phân tích những ưu điểm và hạn chế
của pháp luật Việt Nam hiện hành về lao động thuyền viên. Thông qua đó,
hướng tới việc đề xuất một số ý kiến đóng góp về mặt lý luận và thực tiễn cho
việc hoàn thiện pháp luật của Việt Nam về vấn đề này.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Với những mục tiêu đó, luận văn đặt ra các nhiệm vụ nghiên cứu sau đây:
- Nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về pháp luật lao động Việt
Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu vận tải biển nước ngoài.
- Nghiên cứu và so sánh các quy định trong pháp luật Việt Nam với
các quy định của pháp luật quốc tế và pháp luật của một số quốc gia khác về
thuyền viên làm việc trên các tàu biển nước ngoài.6
- Rút ra những nhận xét, đánh giá về thực trạng pháp luật lao động
Việt Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài.
- Đề xuất các kiến nghị và giải pháp hướng tới việc hoàn thiện pháp
luật lao động về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài
nhằm khuyến khích và tăng cường xuất khẩu thuyền viên, góp phần phát triển
nền kinh tế biển của nước ta trong thời gian tới.
Nói tóm lại, đề tài tập trung nghiên cứu các quy định của pháp luật lao
động Việt Nam điều chỉnh quan hệ lao động là thuyền viên làm việc trên tàu
biển nước ngoài, so sánh với quy định của pháp luật quốc tế và một số nước
như Anh, Nhật Bản, Philippin, đồng thời đưa ra những đề xuất, kiến nghị
nhằm tạo hành lang pháp lý thống nhất, đồng bộ để bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp cho thuyền viên Việt Nam lao động trên tàu biển nước ngoài, góp
phần thúc đẩy công tác xuất khẩu thuyền viên Việt Nam trong thời gian tới.
4. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam và ý nghĩa lý luận của đề tài
4.1. Tình hình nghiên cứu nội dung này ở Việt Nam
Hiện nay ở Việt Nam, qua khảo sát các nguồn tài liệu hiện có, cũng
như ý kiến của một số chuyên gia trong lĩnh vực quản lý thuyền viên, một số
sĩ quan thuyền viên thì cho tới nay, số lượng các tài liệu hay công trình nghiên
cứu khoa học cũng như các bài viết về pháp luật lao động Việt Nam về thuyền
viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài còn rất hạn chế và chủ
yếu đề cập tới khía cạnh kinh tế mà chưa đề cập nhiều ở khía cạnh pháp lý,
hay đã có một số đề tài luận văn thạc sĩ và tiến sĩ nghiên cứu về lao động nói
chung hay lao động trong tư pháp quốc tế nhưng đề cập chủ yếu tới quan hệ
pháp luật về người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài nói chung như Luận án
tiến sĩ Luật học của Nguyễn Hữu Chí năm 2002, Hợp đồng lao động trong cơ
chế thị trường ở Việt Nam; Luận án tiến sĩ Luật học của Nguyễn Công Khanh
năm 2003, Cơ sở lý luận và thực tiễn của pháp luật điều chỉnh một số quan hệ
dân sự có yếu tố nước ngoài ở nước ta hiện nay; Luận văn thạc sĩ chuyên ngành
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi7
An toàn hàng hải của Nguyễn Mạnh Cường năm 1999, Biện pháp nâng cao
hiệu quả công tác xuất khẩu thuyền viên Việt Nam; Luận văn Thạc sĩ chuyên
ngành An toàn hàng hải của Phạm Viết Cường năm 2003, Giải pháp nâng cao
hiệu quả của xuất khẩu thuyền viên Việt Nam đến năm 2010. Đã có một số
nghiên cứu riêng lẻ về lao động thuyền viên như cơ chế, chính sách về xuất
khẩu thuyền viên, công tác quản lý, công tác đào tạo huấn luyện và dừng lại ở
các ý kiến trong hội thảo, trong các bài viết ở các báo, tạp chí chuyên ngành
hàng hải như: Mai Văn Khang, Phát huy nguồn lực lao động thuyền viên của
ngành hàng hải Việt Nam đăng trên Tạp chí Hàng hải, tháng 7 năm 2007;
Hoàng Minh Bình, Xuất khẩu thuyền viên - cơ hội và thách thức đăng trên Tạp
chí Hàng hải, số tháng 3 năm 2008; Ngô Lực Tải, Tăng cường công tác xuất
khẩu thuyền viên đăng trên Tạp chí Biển và Bờ, tháng 4 năm 2008; Hội thảo
phát triển bền vững nguồn nhân lực hàng hải năm 2008 do Hiệp hội chủ tàu,
Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam và Trường Đại học Hàng hải phối hợp tổ chức.
4.2. Ý nghĩa lý luận của đề tài
Xuất phát từ tình hình nghiên cứu trên, có thể khẳng định cho tới nay,
gần như chưa có một công trình nghiên cứu nào đề cập một cách có hệ thống và
đầy đủ về pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên
các tàu biển nước ngoài. Trên cơ sở đó, đề tài đi sâu vào nghiên cứu một cách có
hệ thống, đầy đủ và toàn diện về pháp luật lao động Việt Nam điều chỉnh quan
hệ lao động giữa thuyền viên Việt Nam với chủ tàu nước ngoài khi làm việc
trên các tàu biển mang quốc tịch nước ngoài, từ đó đưa ra một số kiến nghị
cho việc góp phần hoàn thiện pháp luật lao động Việt Nam về vấn đề lao động
trong tư pháp quốc tế Việt Nam, phù hợp với chiến lược phát triển hướng ra
biển của Đảng và Nhà nước định hướng đến năm 2020 và các năm tiếp theo.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Với tính chất là một đề tài thuộc lĩnh vực khoa học xã hội, luận văn
dựa trên nền tảng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng8
Hồ Chí Minh. Đó là: các phương pháp tổng hợp, thống kê, phân tích, so sánh,
điều tra xã hội học. Cụ thể là xem xét và nghiên cứu phạm vi và đối tượng của
đề tài trên cơ sở thực tiễn kinh tế, chính trị và luật pháp của Việt Nam liên
quan đến lao động là thuyền viên, đồng thời so sánh với các quy định của
pháp luật quốc tế và một số quốc gia tiêu biểu trong khu vực và trên thế giới
về thuyền viên; đánh giá các chế định pháp luật lao động chung với đặc điểm
đặc thù của thuyền viên lao động trên các tàu biển nước ngoài, đồng thời xác
định tính phù hợp trong các quy định pháp luật Việt Nam về vấn đề này nhằm
hướng tới việc hoàn thiện các quy định pháp luật lao động Việt Nam về
thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn, những đóng góp mới của luận văn
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế trong đó, sự phát triển của thương
mại quốc tế nói chung và vận tải biển quốc tế nói riêng sẽ tiếp tục tạo điều
kiện cho công tác xuất khẩu thuyền viên của Việt Nam ngày càng mở rộng và
cũng là một trong những động lực thúc đẩy lĩnh vực kinh tế biển của Việt
Nam phát triển. Đề tài mang ý nghĩa lý luận cho việc xây dựng một hệ thống
pháp luật đầy đủ, thống nhất và phù hợp về người lao động là thuyền viên làm
việc trên tàu biển nước ngoài, đồng thời là cơ sở cho việc bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của thuyền viên theo quy định của pháp luật Việt Nam và quốc tế.
Luận văn có một số đóng góp mới về lý luận và thực tiễn như sau:
Thứ nhất: Luận văn đi sâu nghiên cứu và phân tích những vấn đề lý luận
và thực tiễn về pháp luật lao động của Việt Nam điều chỉnh quan hệ lao động
giữa thuyền viên Việt Nam với người sử dụng lao động nước ngoài; giữa thuyền
viên Việt Nam với tổ chức cung ứng lao động Việt Nam cho chủ tàu nước ngoài
(trên cơ sở hợp đồng cung ứng lao động với chủ tàu nước ngoài); quan hệ giữa
thuyền viên Việt Nam với chủ tàu Việt Nam khi tàu biển được mang quốc tịch
nước ngoài, từ đó nêu lên những hạn chế và bất cập trong những quy định pháp
luật về vấn đề này trong tư pháp quốc tế Việt Nam về lao động.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi9
Thứ hai: Luận văn đưa ra một số kiến nghị và giải pháp trong việc
hoàn thiện pháp luật về lao động đối với thuyền viên Việt Nam làm việc trên
tàu biển nước ngoài nhằm đáp ứng đòi hỏi thực tế về điều chỉnh của pháp luật
lao động Việt Nam đối với hoạt động này trong giai đoạn hiện nay.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về pháp luật lao động đối với thuyền
viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
Chương 2: Các quy định của pháp luật lao động Việt Nam về người
lao động là thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
Chương 3: Phương hướng hoàn thiện các quy định của pháp luật lao
động Việt Nam về thuyền viên làm việc trên tàu biển nước ngoài.10
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG
ĐỐI VỚI THUYỀN VIÊN VIỆT NAM LÀM VIỆC
TRÊN TÀU BIỂN NƢỚC NGOÀI
1.1. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH QUAN HỆ LAO
ĐỘNG LÀ THUYỀN VIÊN CÓ YẾU TỐ NƢỚC NGOÀI
1.1.1. Quan hệ lao động trong tƣ pháp quốc tế Việt Nam
Pháp luật lao động chung ra đời nhằm mục đích chủ yếu là bảo vệ
người lao động, bởi vì người lao động là người yếu thế và luôn ở trong tình
thế bị lợi dụng, bị bóc lột hay đối xử không công bằng. Các chế định pháp
luật lao động được đặt ra để điều chỉnh quan hệ lao động giữa người sử dụng
lao động với người lao động như quy định về đào tạo và huấn luyện, an toàn
lao động, tiền lương tiền thưởng, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, trách
nhiệm vật chất… Quan hệ lao động nói chung được hình thành tất yếu trong
đời sống xã hội, là quan hệ được hình thành giữa con người với con người
trong lao động nhằm tạo ra những giá trị vật chất, tinh thần phục vụ chính bản
thân và xã hội, chịu sự chi phối của quan hệ sở hữu [23, tr. 8]. Xu thế toàn cầu
hóa hiện nay đã tạo ra cho các chủ thể cơ hội phát triển, nhưng bên cạnh đó
cũng đan xen những vấn đề phức tạp và đa dạng, kể cả quan hệ lao động. Việc
đảm bảo cho các quan hệ đó thực sự bình đẳng và tự do cạnh tranh lành mạnh
đòi hỏi các quốc gia cần thiết phải điều chỉnh pháp luật của quốc gia mình
theo hướng thống nhất với các quy tắc quốc tế để đạt được những chuẩn mực
nhất định phù hợp với các quyền tự do, bình đẳng của con người nói chung,
thúc đẩy kinh tế - xã hội ngày càng phát triển.
Trong tư pháp quốc tế của các quốc gia trên thế giới, vấn đề lao động
có yếu tố nước ngoài được quy định một cách cụ thể hay quy định có tính
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3
Chương 3 đưa ra một số định hướng cơ bản trong việc xây dựng và
hoàn thiện hệ thống quy phạm pháp luật lao động về thuyền viên Việt Nam
làm việc trên tàu biển nước ngoài, đồng thời kiến nghị một số vấn đề liên
quan đến hoạt động này trong thời gian tới. Cụ thể là:
1. Xây dựng hệ thống quy phạm pháp luật thực chất, thực chất thống
nhất và quy phạm xung đột về lao động thuyền viên có yếu tố nước ngoài nói
chung và thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài nói riêng;à
hoàn toàn phù hợp với thực tế khách quan nhằm đáp ứng đòi hỏi phát triển
của chính sách xuất khẩu lao động, đồng thời góp phần tạo cơ hội phát triển
ngành vận tải biển trong nước.
2. Việc xây dựng và hoàn thiện các quy định pháp luật về thuyền viên
có yếu tố nước ngoài nói chung phải chú trọng tới việc thúc đẩy quan hệ quốc
tế trong lĩnh vực vận tải biển và quản lý thuyền viên; có chính sách hỗ trợ và
tạo điều kiện cho thuyền viên Việt Nam cũng như người sử dụng lao động
nước ngoài trên cơ sở công bằng, khách quan.
3. Cần thiết phải có sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước có liên
quan với nhau, cũng như chính các tổ chức cung ứng thuyền viên và bản thân
thuyền viên trong việc tạo ra những sản phẩm sức lao động có chất lượng, có
thương hiệu; tạo ra cơ chế quản lý và thực hiện đồng bộ nhằm đạt được mục
tiêu xuất khẩu thuyền viên ngày càng tăng về số lượng và số tiền lương của
thuyền viên tăng cao. Đồng thời bảo đảm thuyền viên được làm việc trong
những điều kiện làm việc tối thiểu theo quy định của pháp luật lao động về
thuyền viên của Việt Nam cũng như các chế độ an sinh cho thuyền viên theo
luật pháp và tập quán quốc tế.96
KẾT LUẬN
Với việc nghiên cứu đề tài "Pháp luật lao động Việt Nam về thuyền
viên làm việc trên các tàu vận tải biển nƣớc ngoài, thực trạng và giải pháp",
tác giả đã góp phần làm rõ những vấn đề lý luận liên quan đến quan hệ lao
động có yếu tố nước ngoài, đặc biệt là quan hệ lao động là thuyền viên Việt
Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài. Đây cũng có thể coi là một công trình
khoa học đầu tiên nghiên cứu một cách toàn diện và tương đối đầy đủ về vấn
đề này trong pháp luật Việt Nam. Qua quá trình nghiên cứu, tác giả đã rút ra
được một số kết luận cơ bản sau:
1. Cùng với chủ trương phát triển lĩnh vực xuất khẩu lao động, đồng
thời góp phần phát triển kinh tế biển của đất nước trong thời gian tới, việc sửa
đổi, bổ sung để từng bước hoàn thiện pháp luật về quan hệ lao động có yếu tố
nước ngoài nói chung và lao động là thuyền viên làm việc trên tàu biển nước
ngoài nói riêng hiện nay của Việt Nam là một yêu cầu hoàn toàn khách quan
và phù hợp, đáp ứng đòi hỏi phát triển của thị trường trong nước và quốc tế,
góp phần phát triển kinh tế và xã hội của đất nước trong thời kỳ hội nhập
quốc tế toàn diện.
2. Từ những vấn đề lý luận và thực tiễn về pháp luật lao động thuyền
viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài như về quyền và nghĩa vụ,
chế độ lao động, điều kiện làm việc và trên cơ sở so sánh với một số quốc gia
khác trên thế giới, Việt Nam cần thiết phải có sự quan tâm đúng mức về chính
sách, pháp luật, cơ chế quản lý, đặc biệt là việc tham gia tích cực hơn nữa các
công ước quốc tế và tập quán quốc tế về hàng hải, từ đó tạo ra được những
thuyền viên có trình độ chuyên môn theo tiêu chuẩn quốc tế, có hiểu biết về
pháp luật chung và pháp luật hàng hải, có ý thức tổ chức kỷ luật, nhất là đối
với thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi97
3. Pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên làm việc trên tàu biển
nước ngoài phải được xây dựng dựa trên cơ sở thống nhất giữa quy phạm
thực chất trong nước, quy phạm thực chất thống nhất trong các điều ước quốc
tế mà Việt Nam là thành viên và quy phạm pháp luật xung đột, đồng thời còn
dựa trên cơ sở các nguyên tắc luật quốc tế và tập quán quốc tế về lao động và
hàng hải. Điều này chỉ được thực hiện khi có cái nhìn toàn diện trong công tác
xây dựng pháp luật và nhận thức một cách đầy đủ về quan hệ giữa lao động
có yếu tố nước ngoài nói chung trong tư pháp quốc tế với lao động thuyền
viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
4. Trên nền tảng của pháp luật Việt Nam hiện nay, với những bất cập
đã được phân tích thì việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật lao động về
thuyền viên có yếu tố nước ngoài phải bảo đảm không chỉ khắc phục được
những thiếu sót đang tồn tại trong pháp luật lao động về người lao động Việt
Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, mà cần thiết phải có sự tham
khảo với các điều ước quốc tế mà Việt Nam chưa là thành viên có liên quan,
cũng như một số quốc gia điển hình hay có những tương đồng nhất định về
luật pháp lao động thuyền viên so với Việt Nam (nhất là những quốc gia mà
có nhiều thuyền viên Việt Nam làm việc như Nhật Bản, Hàn Quốc, Na Uy).
Từ đó, tác giả đưa ra một số kiến nghị cơ bản sau:
Một là, cần thiết phải hệ thống hóa và pháp điển hóa các quy phạm
pháp luật lao động Việt Nam về điều chỉnh quan hệ lao động có yếu tố nước
ngoài nói chung và thuyền viên nói riêng. Nghĩa là hiện nay, hệ thống quy
phạm pháp luật lao động về lĩnh vực này còn được quy định rải rác ở nhiều
văn bản pháp luật và thường được hướng dẫn thực hiện bằng các văn bản
dưới luật. Đây là lĩnh vực có quan hệ tới chủ thể là người nước ngoài (chủ
yếu là người sử dụng lao động), nên khi ký hợp đồng lao động, các đối tác
nước ngoài cũng cần thiết phải tham khảo pháp luật lao động của Việt Nam
và thấy hiện tại còn manh mún, chưa thống nhất và chưa có tính ổn định cao.98
Hai là,: cần tăng cường ký kết, gia nhập các điều ước quốc tế đa phương
và hiệp định song phương về lao động hàng hải, từ đó tạo sự thống nhất mang
tính quốc tế cao về lao động thuyền viên như trình độ đào tạo, điều kiện làm
việc, chế độ tiền lương, chế độ bảo hiểm, cơ chế giải quyết tranh chấp; chú
trọng cả vấn đề liên quan như quyền hồi hương của thuyền viên, quyền đi bờ
của thuyền viên, tạo điều kiện về thủ tục thị thực xuất nhập cảnh cho thuyền
viên. Đồng thời tích cực tham gia các tổ chức quốc tế (liên chính phủ và phi
chính phủ) về việc tạo điều kiện và bảo vệ các quyền và lợi ích cơ bản cho
thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
Ba là, cần thiết phải thành lập Cơ quan quản lý thuyền viên (có thể
độc lập thuộc Chính phủ hay trực thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã
hội, hay là bộ phận chuyên môn của Cục Quản lý người lao động với nước
ngoài); có cơ chế phối hợp quản lý thuyền viên và hỗ trợ thuyền viên giữa Bộ
Lao động, Thương binh và Xã hội với Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Ngoại giao;
có cơ chế chỉ đạo việc phối hợp giữa các tổ chức cung ứng thuyền viên với
nhau để tạo thành thị trường chung, tránh việc cạnh tranh không lành mạnh và
không quản lý được thuyền viên một cách có hiệu quả
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Nhà xuất bản: Khoa Luật
Ngày: 2009
Chủ đề: Pháp luật lao động
Thuyền viên
Luật Quốc tế
Pháp luật Việt Nam
Miêu tả: 101 tr. + CD-ROM
Luận văn ThS. Luật quốc tế -- Khoa Luật. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2009
Nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu vận tải biển nước ngoài. Nghiên cứu và so sánh các quy định trong pháp luật Việt Nam với các quy định của pháp luật quốc tế và pháp luật của một số quốc gia khác về thuyền viên làm việc trên các tàu biển nước ngoài. Rút ra những nhận xét, đánh giá về thực trạng pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài. Đề xuất các kiến nghị và giải pháp hướng tới việc hoàn thiện pháp luật lao động về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài nhằm khuyến khích và tăng cường xuất khẩu thuyền viên, góp phần phát triển nền kinh tế biển của nước ta trong thời gian tới
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT LAO
ĐỘNG ĐỐI VỚI THUYỀN VIÊN VIỆT NAM LÀM
VIỆC TRÊN TÀU BIỂN NƯỚC NGOÀI
10
1.1. Khái niệm chung về pháp luật điều chỉnh quan hệ lao động
là thuyền viên có yếu tố nước ngoài
10
1.1.1. Quan hệ lao động trong tư pháp quốc tế Việt Nam 10
1.1.2. Quan hệ lao động trong lĩnh vực hàng hải 14
1.1.3. Quan hệ lao động của thuyền viên Việt Nam làm việc trên
tàu biển nước ngoài
16
1.2. Pháp luật lao động Việt Nam đối với thuyền viên làm việc
trên các tàu biển nước ngoài
19
1.2.1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh quan hệ lao động đối với thuyền
viên Việt Nam trên tàu biển nước ngoài
19
1.2.1.1. Đối tượng điều chỉnh 19
1.2.1.2. Phương pháp điều chỉnh 24
1.2.2. Nguồn pháp luật điều chỉnh 26
1.2.2.1. Các điều ước quốc tế 27
1.2.2.2. Các tập quán lao động hàng hải 33
1.2.2.3. Các văn bản pháp luật trong nước 34
1.2.2.4. Quy định của Tổ chức Liên đoàn công nhân vận tải quốc tế 35
1.2.2.5. Pháp luật lao động thuyền viên của một số quốc gia nước ngoài 36Chương 2: CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT
NAM VỀ NGƯỜI LAO ĐỘNG LÀ THUYỀN VIÊN
VIỆT NAM LÀM VIỆC TRÊN TÀU BIỂN NƯỚC NGOÀI
43
2.1. Tình hình pháp luật lao động về thuyền viên Việt Nam làm
việc trên tàu biển nước ngoài
43
2.1.1. Đặc điểm chung 43
2.1.2. Tính thống nhất trong pháp luật lao động Việt Nam về thuyền
viên làm việc trên tàu biển nước ngoài
45
2.2. Thực trạng pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên
Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài
47
2.2.1. Các quy định về đào tạo và huấn luyện thuyền viên 47
2.2.2. Các quy định về hợp đồng lao động 54
2.2.3. Các quy định về điều kiện làm việc 56
2.2.4. Kỷ luật lao động và trách nhiệm vật chất 61
2.2.5. Bảo hiểm và các chế độ an sinh liên quan đến thuyền viên 65
2.2.6. Công đoàn với việc bảo vệ quyền và lợi ích của thuyền viên 67
2.2.7. Tranh chấp lao động thuyền viên và cơ chế giải quyết 70
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH
PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT NAM VỀ THUYỀN
VIÊN LÀM VIỆC TRÊN TÀU BIỂN NƯỚC NGOÀI
76
3.1. Cơ sở để đưa kiến nghị về việc hoàn thiện quy định pháp luật
về thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài
76
3.1.1. Tình hình thị trường lao động thuyền viên quốc tế và khả
năng của Việt Nam
76
3.1.2. Yêu cầu của việc hoàn thiện hệ thống quy phạm pháp luật
lao động về thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển
nước ngoài
78
3.2. Phương hướng hoàn thiện pháp luật lao động về thuyền viên
Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài
83
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi3.2.1 Hoàn thiện pháp luật về lao động về thuyền viên nhằm đáp
ứng tình hình phát triển chung của thị trường thế giới về lao
động trên biển
83
3.2.2. Hoàn thiện pháp luật lao động về thuyền viên của Việt Nam
nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của thuyền viên
làm việc trên các tàu biển nước ngoài
84
3.3. Một số nguyên tắc cơ bản trong việc hoàn thiện pháp luật
lao động về thuyền viên
85
3.3.1. Bảo đảm sự phù hợp giữa các quy phạm pháp luật trong nước
với các quy định của luật hàng hải và tập quán quốc tế về
thuyền viên nói chung và thuyền viên Việt Nam làm việc
trên tàu biển nước ngoài nói riêng
85
3.3.2. Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ về thuyền viên giữa hệ thống
quy phạm pháp luật lao động với hệ thống quy phạm pháp luật
chuyên ngành hàng hải về lao động thuyền viên; đồng thời bảo
đảm phù hợp với đặc thù của pháp luật về xuất khẩu thuyền viên
86
3.3.3. Tích cực và chủ động tham gia các công ước quốc tế đa
phương và ký kết các điều ước quốc tế song phương về lao
động hàng hải
87
3.4. Một số đề xuất cụ thể nhằm tiếp tục hoàn thiện các quy
định pháp luật lao động về thuyền viên Việt Nam làm việc
trên các tàu biển nước ngoài
88
3.4.1 Xây dựng hệ thống quy phạm pháp luật lao động thực chất
trong nước để tạo cơ sở cho thuyền viên Việt Nam khi làm
việc trên tàu biển nước ngoài
88
3.4.2. Quy định cụ thể cách thức giải quyết vấn đề xung đột pháp
luật để điều chỉnh quan hệ lao động thuyền viên có yếu tố
nước ngoài
91
3.4.3. Bổ sung phần quy định về quan hệ lao động thuyền viên có
yếu tố nước ngoài
93
KẾT LUẬN 96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 99DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BIMCO (The Batic and International
Maritime Council)
Hội đồng Hàng hải Quốc tế và Ban-tích
FOCs (Flag of Convenience) Cờ thuận tiện (tàu biển)
ILO (International Labour Organization) Tổ chức Lao động thế giới
IMO (International Maritime Organization) Tổ chức Hàng hải quốc tế
ISF (International Ship-owners Federation) Hiệp hội chủ tàu thế giới
ITF (International Transport Worker’s
Federation)
Liên đoàn Công nhân vận tải quốc tế
LNG (Liquefied Natural gas) Khí tự nhiên hóa lỏng
MARPOL (International Convention for
the Prevention of Pollution from Ships
Công ước quốc tế về ngăn ngừa ô nhiễm
từ tàu
SOLAS (International Convention for
the Safety of Life at Sea
Công ước quốc tế về an toàn sinh
mạng trên biển
STCW (International Convention on
Standards of Training, Certification and
Watchkeeping for Seafarers
Công ước quốc tế về tiêu chuẩn huấn
luyện, cấp chứng chỉ và trực ca đối
với thuyền viên
UN (United Nation) Liên hợp quốc
WTO (World Trade Organization) Tổ chức Thương mại thế giới
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam là một trong những quốc gia có diện tích biển so với lãnh
thổ đất liền khá lớn trên thế giới, là quốc gia cửa ngõ cho các hoạt động trung
chuyển vận tải biển quốc tế từ Ấn Độ Dương sang Thái Bình Dương. Hội
nghị Trung ương 4 khóa X của Đảng đã có Nghị quyết số 09/2007 về chiến
lược biển Việt Nam đến năm 2020 và Chính phủ đã quyết định phê duyệt đề
án "hợp tác quốc tế về biển đến 2020" trong đó nhấn mạnh: cần đẩy mạnh hợp
tác quốc tế trong việc tìm kiếm thị trường xuất khẩu thuyền viên, sĩ quan hàng
hải trên cơ sở nghiên cứu thị trường bài bản, dài hạn; xây dựng chương trình
đào tạo và xuất khẩu lao động hàng hải, đồng thời tranh thủ hợp tác với các tổ
chức hàng hải quốc tế để tận dụng sự trợ giúp đào tạo nhân lực cho ngành
hàng hải Việt Nam nói chung.
Việt Nam hiện nay là thành viên đầy đủ của Tổ chức Thương mại Thế
giới (WTO), Tổ chức Lao động Thế giới (ILO), Tổ chức Hàng hải Thế giới
(IMO) cũng như là thành viên của nhiều tổ chức liên chính phủ và phi chính
phủ quan trọng khác. Chính vì vậy, trong thời kỳ toàn cầu hóa hiện nay, những
yếu tố đó là những điều kiện quan trọng cho sự phát triển kinh tế của đất nước
nói chung và ngành hàng hải quốc gia nói riêng. Việt Nam cũng được biết đến
với nguồn nhân lực khá dồi dào để đi lao động ở nước ngoài, mặc dù hiện tại
chủ yếu là xuất khẩu lao động giản đơn, chưa có nhiều tính cạnh tranh nên giá
trị hợp đồng cho từng cá nhân là không cao.
Xuất khẩu thuyền viên là một trong những loại hình xuất khẩu lao
động đã và đang mang lại nguồn ngoại tệ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội
trong thời gian qua và trong tương lai, là một trong những lĩnh vực có nhiều
tiềm năng phát triển. Thuyền viên của Việt Nam cơ bản có trình độ chuyên
môn tốt, thông minh, dễ hòa đồng trong những thuyền bộ đa quốc tịch, không
có những trở ngại về tôn giáo, do đó có thể cạnh tranh được về tiền lương với2
các quốc gia có cùng trình độ như Philippin, Indonesia, Malaysia, Ấn Độ.
Thuyền viên nói chung là loại lao động có trình độ chuyên môn nên nguồn
ngoại tệ thu được từ tiền lương mang về nhiều hơn các loại hình xuất khẩu lao
động thông thường. Đặc biệt, lực lượng lao động này sau khi về nước với kiến
thức cập nhật được trong quá trình làm việc trên các tàu nước ngoài khá hiện
đại nên có thể phục vụ tốt cho sự phát triển của ngành hàng hải, cũng như góp
phần xây dựng nền kinh tế biển đầy tiềm năng của Việt Nam.
Thực tế hiện nay cho thấy, khi làm việc trên tàu biển nước ngoài, do
thuyền viên phải làm việc trong điều kiện, môi trường khác so với chế độ làm
việc trên tàu biển Việt Nam nên việc quản lý, giám sát, hỗ trợ, bảo vệ các
quyền và lợi ích hợp pháp của các cơ quan chức năng của Việt Nam đối với
thuyền viên gặp nhiều khó khăn. Nhìn từ góc độ pháp luật, thuyền viên Việt
Nam làm việc trên tàu biển của nhiều quốc gia khác, do đó có nhiều hệ thống
pháp luật cùng điều chỉnh nên xung đột pháp luật trong quan hệ pháp luật là
lao động thuyền viên là điều không tránh khỏi. Thuyền viên có thể cùng một
lúc phải chịu sự điều chỉnh của các hệ thống pháp luật như: hệ thống pháp
luật Common Law, hệ thống pháp luật Civil Law, và pháp luật của nước mà
tàu mang cờ, pháp luật của nước mà thuyền viên mang quốc tịch, pháp luật
của nước có cảng mà tàu đến hoạt động. Bên cạnh đó, thuyền viên làm việc
trên tàu biển còn phải chịu sự điều chỉnh của các điều ước quốc tế về chế độ
làm việc đảm bảo an toàn hàng hải và bảo vệ môi trường biển; các quy định
của chủ tàu hay các công ty thuê tàu về điều kiện làm việc, nội quy làm việc
nhằm khai thác con tàu có hiệu quả kinh tế. Chính vì vậy, thuyền viên phải
đối mặt với nhiều nguy cơ như bị lạm dụng sức lao động, bị các tai nạn lao
động do các điều kiện làm việc không đảm bảo tiêu chuẩn chung, bị người sử
dụng lao động đối xử về chế độ tiền lương và các điều kiện sinh hoạt không
bảo đảm theo các yêu cầu của luật pháp quốc tế, cũng như các khó khăn khi
hệ thống pháp luật của quốc gia mà thuyền viên mang quốc tịch chưa đủ
mạnh để bảo vệ họ trước khi ký hợp đồng lao động.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi3
Trong những năm qua, số lượng thuyền viên Việt Nam được các chủ
tàu nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc và một số quốc gia Bắc Âu như
Pháp, Hà Lan, Na Uy thuê để làm việc trên các tàu biển của họ ngày càng
nhiều, đã mở ra lĩnh vực xuất khẩu lao động đặc thù mang lại nguồn thu ngoại
tệ lớn cho đất nước; trình độ chuyên môn và ý thức lao động của thuyền viên
Việt Nam trong lĩnh vực này ngày càng được khẳng định trên thị trường lao
động thuyền viên thế giới. Số lượng thuyền viên Việt Nam đi làm việc trên
các tàu biển nói chung ngày càng nhiều. Trong khoảng 10 năm gần đây, Việt
Nam đã đưa được 1,6 triệu lượt sĩ quan, thuyền viên tàu vận tải và thủy thủ
đánh cá đi làm việc trên các tàu biển nước ngoài. Hiện nay, Việt Nam có
khoảng 30.000 thuyền viên đang làm việc trên các tàu vận tải biển và đánh cá
của Nhật Bản, Hàn Quốc, Na Uy, Đài Loan và tàu của một số quốc gia khác.
Tuy nhiên, do nhu cầu của thị trường thế giới đối với lao động trên biển là rất
lớn mà số lượng thuyền viên xuất khẩu hiện nay của Việt Nam chưa có khả
năng đáp ứng cả về số lượng và chất lượng, mà một trong những nguyên nhân
cơ bản là chúng ta chưa có các chính sách, chiến lược cụ thể nhằm khuyến
khích xuất khẩu thuyền viên cũng như hệ thống pháp luật hoàn chỉnh và phù
hợp để định hướng và điều chỉnh quan hệ lao động phát sinh trong lĩnh vực
hàng hải này [26. tr. 70].
2. Hệ thống quy phạm pháp luật liên quan đến đề tài
Hệ thống pháp luật lao động thuyền viên Việt Nam làm việc trên các
tàu biển nước ngoài được quy định trong pháp luật lao động, pháp luật chuyên
ngành và các điều ước quốc tế hàng hải mà Việt Nam là thành viên. Pháp luật
lao động gồm: Bộ luật Lao động năm 2007 và các văn bản dưới luật hướng
dẫn thi hành, Luật người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng
năm 2006; pháp luật Hàng hải chuyên ngành gồm có: Bộ luật Hàng hải năm
2005 và các văn bản hướng dẫn thi hành, Quyết định số 47/2005/BGTVT
ngày 23/9/2005 của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải quy định điều kiện
thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài và thuyền viên nước4
ngoài làm việc trên các tàu biển Việt Nam; các điều ước quốc tế của IMO,
ILO mà Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên cho đến nay, chúng ta vẫn chưa có
một văn bản pháp luật nào được xây dựng riêng cho công tác xuất khẩu
thuyền viên để tạo hành lang pháp lý cho việc đưa thuyền viên Việt Nam nói
chung đi làm việc trên tàu biển nước ngoài, cũng như bảo vệ các quyền và lợi
ích hợp pháp của họ phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế, nhất là
các thuyền viên làm việc trên các tàu biển nước ngoài treo cờ thuận tiện,
thuyền viên làm việc với điều kiện và mức lương thấp hơn so với các tiêu
chuẩn đã được Liên đoàn Công nhân vận tải quốc tế khuyến nghị.
Với thực trạng đó, khi nghiên cứu "pháp luật lao động Việt Nam về
thuyền viên làm việc trên các tàu biển nước ngoài", luận văn sẽ tập trung đánh
giá tổng quát pháp luật về lao động của Việt Nam về thuyền viên làm việc trên
tàu biển nước ngoài, trong đó tập trung phân tích các mặt đã đạt được và những
mặt còn hạn chế về hệ thống quy phạm pháp luật lao động về thuyền viên, trên
cơ sở đó đề xuất hoàn thiện chính sách cũng như pháp luật của Nhà nước về chế
độ lao động, quyền và nghĩa vụ của thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển
nước ngoài như điều kiện về đào tạo huấn luyện, về tuyển dụng, các điều kiện
làm việc, tiền lương, bảo hiểm, bảo vệ sức khỏe, chăm sóc y tế, đảm bảo về tinh
thần cũng như bảo vệ an ninh xã hội đối với thuyền viên nói chung và thuyền
viên làm việc trên các tàu vận tải biển nước ngoài nói riêng nhằm khuyến
khích và tăng cường xuất khẩu thuyền viên Việt Nam trong thời gian tới
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Pháp luật lao động là một trong những lĩnh vực pháp luật có phạm vi
điều chỉnh rộng, bao gồm tổng thể các quy phạm pháp luật quốc gia và các
quy phạm pháp luật quốc tế mà Việt Nam là thành viên, điều chỉnh quan hệ
lao động và các quan hệ liên quan đến lao động giữa người lao động với
người sử dụng lao động.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi5
Đối với quan hệ lao động có yếu tố nước ngoài (người lao động làm
việc ở địa điểm ở nước ngoài) thuộc đối tượng điều chỉnh của tư pháp quốc tế
Việt Nam, chính vì vậy, thuyền viên Việt Nam khi làm việc trên các tàu biển
mang quốc tịch nước ngoài cũng là đối tượng điều chỉnh của ngành luật này.
Tàu biển, theo quy định chung bao gồm tàu vận tải thương mại, tàu
công vụ mang quốc tịch Việt Nam hay cờ quốc tịch nước ngoài, tổ chức
quốc tế (liên Chính phủ). Thuyền viên là những người làm việc trên tàu biển
bao gồm thuyền trưởng, sĩ quan và những người phục vụ khác. Tuy nhiên, với
mục tiêu nghiên cứu chuyên ngành nhỏ, nên đề tài chưa thể đề cập tới đối
tượng thuyền viên Việt Nam làm việc tàu công vụ nước ngoài, tàu nghiên cứu
khoa học nước ngoài và thuyền viên nước ngoài làm việc trên tàu biển Việt
Nam mà đề tài chỉ đề cập tới các quy định của pháp luật lao động Việt Nam
về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu vận tải biển (sau đây gọi là tàu
biển) mang cờ quốc tịch nước ngoài.
Bên cạnh việc nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về thuyền
viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài theo quy định của pháp
luật Việt Nam, luận văn còn tiến hành phân tích những ưu điểm và hạn chế
của pháp luật Việt Nam hiện hành về lao động thuyền viên. Thông qua đó,
hướng tới việc đề xuất một số ý kiến đóng góp về mặt lý luận và thực tiễn cho
việc hoàn thiện pháp luật của Việt Nam về vấn đề này.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Với những mục tiêu đó, luận văn đặt ra các nhiệm vụ nghiên cứu sau đây:
- Nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về pháp luật lao động Việt
Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu vận tải biển nước ngoài.
- Nghiên cứu và so sánh các quy định trong pháp luật Việt Nam với
các quy định của pháp luật quốc tế và pháp luật của một số quốc gia khác về
thuyền viên làm việc trên các tàu biển nước ngoài.6
- Rút ra những nhận xét, đánh giá về thực trạng pháp luật lao động
Việt Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài.
- Đề xuất các kiến nghị và giải pháp hướng tới việc hoàn thiện pháp
luật lao động về thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài
nhằm khuyến khích và tăng cường xuất khẩu thuyền viên, góp phần phát triển
nền kinh tế biển của nước ta trong thời gian tới.
Nói tóm lại, đề tài tập trung nghiên cứu các quy định của pháp luật lao
động Việt Nam điều chỉnh quan hệ lao động là thuyền viên làm việc trên tàu
biển nước ngoài, so sánh với quy định của pháp luật quốc tế và một số nước
như Anh, Nhật Bản, Philippin, đồng thời đưa ra những đề xuất, kiến nghị
nhằm tạo hành lang pháp lý thống nhất, đồng bộ để bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp cho thuyền viên Việt Nam lao động trên tàu biển nước ngoài, góp
phần thúc đẩy công tác xuất khẩu thuyền viên Việt Nam trong thời gian tới.
4. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam và ý nghĩa lý luận của đề tài
4.1. Tình hình nghiên cứu nội dung này ở Việt Nam
Hiện nay ở Việt Nam, qua khảo sát các nguồn tài liệu hiện có, cũng
như ý kiến của một số chuyên gia trong lĩnh vực quản lý thuyền viên, một số
sĩ quan thuyền viên thì cho tới nay, số lượng các tài liệu hay công trình nghiên
cứu khoa học cũng như các bài viết về pháp luật lao động Việt Nam về thuyền
viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài còn rất hạn chế và chủ
yếu đề cập tới khía cạnh kinh tế mà chưa đề cập nhiều ở khía cạnh pháp lý,
hay đã có một số đề tài luận văn thạc sĩ và tiến sĩ nghiên cứu về lao động nói
chung hay lao động trong tư pháp quốc tế nhưng đề cập chủ yếu tới quan hệ
pháp luật về người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài nói chung như Luận án
tiến sĩ Luật học của Nguyễn Hữu Chí năm 2002, Hợp đồng lao động trong cơ
chế thị trường ở Việt Nam; Luận án tiến sĩ Luật học của Nguyễn Công Khanh
năm 2003, Cơ sở lý luận và thực tiễn của pháp luật điều chỉnh một số quan hệ
dân sự có yếu tố nước ngoài ở nước ta hiện nay; Luận văn thạc sĩ chuyên ngành
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi7
An toàn hàng hải của Nguyễn Mạnh Cường năm 1999, Biện pháp nâng cao
hiệu quả công tác xuất khẩu thuyền viên Việt Nam; Luận văn Thạc sĩ chuyên
ngành An toàn hàng hải của Phạm Viết Cường năm 2003, Giải pháp nâng cao
hiệu quả của xuất khẩu thuyền viên Việt Nam đến năm 2010. Đã có một số
nghiên cứu riêng lẻ về lao động thuyền viên như cơ chế, chính sách về xuất
khẩu thuyền viên, công tác quản lý, công tác đào tạo huấn luyện và dừng lại ở
các ý kiến trong hội thảo, trong các bài viết ở các báo, tạp chí chuyên ngành
hàng hải như: Mai Văn Khang, Phát huy nguồn lực lao động thuyền viên của
ngành hàng hải Việt Nam đăng trên Tạp chí Hàng hải, tháng 7 năm 2007;
Hoàng Minh Bình, Xuất khẩu thuyền viên - cơ hội và thách thức đăng trên Tạp
chí Hàng hải, số tháng 3 năm 2008; Ngô Lực Tải, Tăng cường công tác xuất
khẩu thuyền viên đăng trên Tạp chí Biển và Bờ, tháng 4 năm 2008; Hội thảo
phát triển bền vững nguồn nhân lực hàng hải năm 2008 do Hiệp hội chủ tàu,
Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam và Trường Đại học Hàng hải phối hợp tổ chức.
4.2. Ý nghĩa lý luận của đề tài
Xuất phát từ tình hình nghiên cứu trên, có thể khẳng định cho tới nay,
gần như chưa có một công trình nghiên cứu nào đề cập một cách có hệ thống và
đầy đủ về pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên Việt Nam làm việc trên
các tàu biển nước ngoài. Trên cơ sở đó, đề tài đi sâu vào nghiên cứu một cách có
hệ thống, đầy đủ và toàn diện về pháp luật lao động Việt Nam điều chỉnh quan
hệ lao động giữa thuyền viên Việt Nam với chủ tàu nước ngoài khi làm việc
trên các tàu biển mang quốc tịch nước ngoài, từ đó đưa ra một số kiến nghị
cho việc góp phần hoàn thiện pháp luật lao động Việt Nam về vấn đề lao động
trong tư pháp quốc tế Việt Nam, phù hợp với chiến lược phát triển hướng ra
biển của Đảng và Nhà nước định hướng đến năm 2020 và các năm tiếp theo.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Với tính chất là một đề tài thuộc lĩnh vực khoa học xã hội, luận văn
dựa trên nền tảng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng8
Hồ Chí Minh. Đó là: các phương pháp tổng hợp, thống kê, phân tích, so sánh,
điều tra xã hội học. Cụ thể là xem xét và nghiên cứu phạm vi và đối tượng của
đề tài trên cơ sở thực tiễn kinh tế, chính trị và luật pháp của Việt Nam liên
quan đến lao động là thuyền viên, đồng thời so sánh với các quy định của
pháp luật quốc tế và một số quốc gia tiêu biểu trong khu vực và trên thế giới
về thuyền viên; đánh giá các chế định pháp luật lao động chung với đặc điểm
đặc thù của thuyền viên lao động trên các tàu biển nước ngoài, đồng thời xác
định tính phù hợp trong các quy định pháp luật Việt Nam về vấn đề này nhằm
hướng tới việc hoàn thiện các quy định pháp luật lao động Việt Nam về
thuyền viên Việt Nam làm việc trên các tàu biển nước ngoài.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn, những đóng góp mới của luận văn
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế trong đó, sự phát triển của thương
mại quốc tế nói chung và vận tải biển quốc tế nói riêng sẽ tiếp tục tạo điều
kiện cho công tác xuất khẩu thuyền viên của Việt Nam ngày càng mở rộng và
cũng là một trong những động lực thúc đẩy lĩnh vực kinh tế biển của Việt
Nam phát triển. Đề tài mang ý nghĩa lý luận cho việc xây dựng một hệ thống
pháp luật đầy đủ, thống nhất và phù hợp về người lao động là thuyền viên làm
việc trên tàu biển nước ngoài, đồng thời là cơ sở cho việc bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của thuyền viên theo quy định của pháp luật Việt Nam và quốc tế.
Luận văn có một số đóng góp mới về lý luận và thực tiễn như sau:
Thứ nhất: Luận văn đi sâu nghiên cứu và phân tích những vấn đề lý luận
và thực tiễn về pháp luật lao động của Việt Nam điều chỉnh quan hệ lao động
giữa thuyền viên Việt Nam với người sử dụng lao động nước ngoài; giữa thuyền
viên Việt Nam với tổ chức cung ứng lao động Việt Nam cho chủ tàu nước ngoài
(trên cơ sở hợp đồng cung ứng lao động với chủ tàu nước ngoài); quan hệ giữa
thuyền viên Việt Nam với chủ tàu Việt Nam khi tàu biển được mang quốc tịch
nước ngoài, từ đó nêu lên những hạn chế và bất cập trong những quy định pháp
luật về vấn đề này trong tư pháp quốc tế Việt Nam về lao động.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi9
Thứ hai: Luận văn đưa ra một số kiến nghị và giải pháp trong việc
hoàn thiện pháp luật về lao động đối với thuyền viên Việt Nam làm việc trên
tàu biển nước ngoài nhằm đáp ứng đòi hỏi thực tế về điều chỉnh của pháp luật
lao động Việt Nam đối với hoạt động này trong giai đoạn hiện nay.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về pháp luật lao động đối với thuyền
viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
Chương 2: Các quy định của pháp luật lao động Việt Nam về người
lao động là thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
Chương 3: Phương hướng hoàn thiện các quy định của pháp luật lao
động Việt Nam về thuyền viên làm việc trên tàu biển nước ngoài.10
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG
ĐỐI VỚI THUYỀN VIÊN VIỆT NAM LÀM VIỆC
TRÊN TÀU BIỂN NƢỚC NGOÀI
1.1. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH QUAN HỆ LAO
ĐỘNG LÀ THUYỀN VIÊN CÓ YẾU TỐ NƢỚC NGOÀI
1.1.1. Quan hệ lao động trong tƣ pháp quốc tế Việt Nam
Pháp luật lao động chung ra đời nhằm mục đích chủ yếu là bảo vệ
người lao động, bởi vì người lao động là người yếu thế và luôn ở trong tình
thế bị lợi dụng, bị bóc lột hay đối xử không công bằng. Các chế định pháp
luật lao động được đặt ra để điều chỉnh quan hệ lao động giữa người sử dụng
lao động với người lao động như quy định về đào tạo và huấn luyện, an toàn
lao động, tiền lương tiền thưởng, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, trách
nhiệm vật chất… Quan hệ lao động nói chung được hình thành tất yếu trong
đời sống xã hội, là quan hệ được hình thành giữa con người với con người
trong lao động nhằm tạo ra những giá trị vật chất, tinh thần phục vụ chính bản
thân và xã hội, chịu sự chi phối của quan hệ sở hữu [23, tr. 8]. Xu thế toàn cầu
hóa hiện nay đã tạo ra cho các chủ thể cơ hội phát triển, nhưng bên cạnh đó
cũng đan xen những vấn đề phức tạp và đa dạng, kể cả quan hệ lao động. Việc
đảm bảo cho các quan hệ đó thực sự bình đẳng và tự do cạnh tranh lành mạnh
đòi hỏi các quốc gia cần thiết phải điều chỉnh pháp luật của quốc gia mình
theo hướng thống nhất với các quy tắc quốc tế để đạt được những chuẩn mực
nhất định phù hợp với các quyền tự do, bình đẳng của con người nói chung,
thúc đẩy kinh tế - xã hội ngày càng phát triển.
Trong tư pháp quốc tế của các quốc gia trên thế giới, vấn đề lao động
có yếu tố nước ngoài được quy định một cách cụ thể hay quy định có tính
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3
Chương 3 đưa ra một số định hướng cơ bản trong việc xây dựng và
hoàn thiện hệ thống quy phạm pháp luật lao động về thuyền viên Việt Nam
làm việc trên tàu biển nước ngoài, đồng thời kiến nghị một số vấn đề liên
quan đến hoạt động này trong thời gian tới. Cụ thể là:
1. Xây dựng hệ thống quy phạm pháp luật thực chất, thực chất thống
nhất và quy phạm xung đột về lao động thuyền viên có yếu tố nước ngoài nói
chung và thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài nói riêng;à
hoàn toàn phù hợp với thực tế khách quan nhằm đáp ứng đòi hỏi phát triển
của chính sách xuất khẩu lao động, đồng thời góp phần tạo cơ hội phát triển
ngành vận tải biển trong nước.
2. Việc xây dựng và hoàn thiện các quy định pháp luật về thuyền viên
có yếu tố nước ngoài nói chung phải chú trọng tới việc thúc đẩy quan hệ quốc
tế trong lĩnh vực vận tải biển và quản lý thuyền viên; có chính sách hỗ trợ và
tạo điều kiện cho thuyền viên Việt Nam cũng như người sử dụng lao động
nước ngoài trên cơ sở công bằng, khách quan.
3. Cần thiết phải có sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước có liên
quan với nhau, cũng như chính các tổ chức cung ứng thuyền viên và bản thân
thuyền viên trong việc tạo ra những sản phẩm sức lao động có chất lượng, có
thương hiệu; tạo ra cơ chế quản lý và thực hiện đồng bộ nhằm đạt được mục
tiêu xuất khẩu thuyền viên ngày càng tăng về số lượng và số tiền lương của
thuyền viên tăng cao. Đồng thời bảo đảm thuyền viên được làm việc trong
những điều kiện làm việc tối thiểu theo quy định của pháp luật lao động về
thuyền viên của Việt Nam cũng như các chế độ an sinh cho thuyền viên theo
luật pháp và tập quán quốc tế.96
KẾT LUẬN
Với việc nghiên cứu đề tài "Pháp luật lao động Việt Nam về thuyền
viên làm việc trên các tàu vận tải biển nƣớc ngoài, thực trạng và giải pháp",
tác giả đã góp phần làm rõ những vấn đề lý luận liên quan đến quan hệ lao
động có yếu tố nước ngoài, đặc biệt là quan hệ lao động là thuyền viên Việt
Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài. Đây cũng có thể coi là một công trình
khoa học đầu tiên nghiên cứu một cách toàn diện và tương đối đầy đủ về vấn
đề này trong pháp luật Việt Nam. Qua quá trình nghiên cứu, tác giả đã rút ra
được một số kết luận cơ bản sau:
1. Cùng với chủ trương phát triển lĩnh vực xuất khẩu lao động, đồng
thời góp phần phát triển kinh tế biển của đất nước trong thời gian tới, việc sửa
đổi, bổ sung để từng bước hoàn thiện pháp luật về quan hệ lao động có yếu tố
nước ngoài nói chung và lao động là thuyền viên làm việc trên tàu biển nước
ngoài nói riêng hiện nay của Việt Nam là một yêu cầu hoàn toàn khách quan
và phù hợp, đáp ứng đòi hỏi phát triển của thị trường trong nước và quốc tế,
góp phần phát triển kinh tế và xã hội của đất nước trong thời kỳ hội nhập
quốc tế toàn diện.
2. Từ những vấn đề lý luận và thực tiễn về pháp luật lao động thuyền
viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài như về quyền và nghĩa vụ,
chế độ lao động, điều kiện làm việc và trên cơ sở so sánh với một số quốc gia
khác trên thế giới, Việt Nam cần thiết phải có sự quan tâm đúng mức về chính
sách, pháp luật, cơ chế quản lý, đặc biệt là việc tham gia tích cực hơn nữa các
công ước quốc tế và tập quán quốc tế về hàng hải, từ đó tạo ra được những
thuyền viên có trình độ chuyên môn theo tiêu chuẩn quốc tế, có hiểu biết về
pháp luật chung và pháp luật hàng hải, có ý thức tổ chức kỷ luật, nhất là đối
với thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Ket-noi.com kho tai lieu mien phi97
3. Pháp luật lao động Việt Nam về thuyền viên làm việc trên tàu biển
nước ngoài phải được xây dựng dựa trên cơ sở thống nhất giữa quy phạm
thực chất trong nước, quy phạm thực chất thống nhất trong các điều ước quốc
tế mà Việt Nam là thành viên và quy phạm pháp luật xung đột, đồng thời còn
dựa trên cơ sở các nguyên tắc luật quốc tế và tập quán quốc tế về lao động và
hàng hải. Điều này chỉ được thực hiện khi có cái nhìn toàn diện trong công tác
xây dựng pháp luật và nhận thức một cách đầy đủ về quan hệ giữa lao động
có yếu tố nước ngoài nói chung trong tư pháp quốc tế với lao động thuyền
viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
4. Trên nền tảng của pháp luật Việt Nam hiện nay, với những bất cập
đã được phân tích thì việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật lao động về
thuyền viên có yếu tố nước ngoài phải bảo đảm không chỉ khắc phục được
những thiếu sót đang tồn tại trong pháp luật lao động về người lao động Việt
Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, mà cần thiết phải có sự tham
khảo với các điều ước quốc tế mà Việt Nam chưa là thành viên có liên quan,
cũng như một số quốc gia điển hình hay có những tương đồng nhất định về
luật pháp lao động thuyền viên so với Việt Nam (nhất là những quốc gia mà
có nhiều thuyền viên Việt Nam làm việc như Nhật Bản, Hàn Quốc, Na Uy).
Từ đó, tác giả đưa ra một số kiến nghị cơ bản sau:
Một là, cần thiết phải hệ thống hóa và pháp điển hóa các quy phạm
pháp luật lao động Việt Nam về điều chỉnh quan hệ lao động có yếu tố nước
ngoài nói chung và thuyền viên nói riêng. Nghĩa là hiện nay, hệ thống quy
phạm pháp luật lao động về lĩnh vực này còn được quy định rải rác ở nhiều
văn bản pháp luật và thường được hướng dẫn thực hiện bằng các văn bản
dưới luật. Đây là lĩnh vực có quan hệ tới chủ thể là người nước ngoài (chủ
yếu là người sử dụng lao động), nên khi ký hợp đồng lao động, các đối tác
nước ngoài cũng cần thiết phải tham khảo pháp luật lao động của Việt Nam
và thấy hiện tại còn manh mún, chưa thống nhất và chưa có tính ổn định cao.98
Hai là,: cần tăng cường ký kết, gia nhập các điều ước quốc tế đa phương
và hiệp định song phương về lao động hàng hải, từ đó tạo sự thống nhất mang
tính quốc tế cao về lao động thuyền viên như trình độ đào tạo, điều kiện làm
việc, chế độ tiền lương, chế độ bảo hiểm, cơ chế giải quyết tranh chấp; chú
trọng cả vấn đề liên quan như quyền hồi hương của thuyền viên, quyền đi bờ
của thuyền viên, tạo điều kiện về thủ tục thị thực xuất nhập cảnh cho thuyền
viên. Đồng thời tích cực tham gia các tổ chức quốc tế (liên chính phủ và phi
chính phủ) về việc tạo điều kiện và bảo vệ các quyền và lợi ích cơ bản cho
thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài.
Ba là, cần thiết phải thành lập Cơ quan quản lý thuyền viên (có thể
độc lập thuộc Chính phủ hay trực thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã
hội, hay là bộ phận chuyên môn của Cục Quản lý người lao động với nước
ngoài); có cơ chế phối hợp quản lý thuyền viên và hỗ trợ thuyền viên giữa Bộ
Lao động, Thương binh và Xã hội với Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Ngoại giao;
có cơ chế chỉ đạo việc phối hợp giữa các tổ chức cung ứng thuyền viên với
nhau để tạo thành thị trường chung, tránh việc cạnh tranh không lành mạnh và
không quản lý được thuyền viên một cách có hiệu quả
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
Last edited by a moderator: