Phần V: Di truyền học
Chương I: Cơ chế di truyền và biến dị
Tiết: 01
BÀI 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI AND
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
Sau khi học xong bài học sinh cần:
- Phát biểu được khái niệm gen, mô tả được cấu trúc chung của gen cấu trúc
- Trình bày được các chức năng của a xit nucleic, đặc điểm của sự mã hoá thông tin di truyền trong a xit nucleic, lí giải được vì sao mã di truyền là mã bộ ba
- Trình bày được thời điểm, diễn biết, kết quả, ý nghĩa của cơ chế tự sao của ADN
2. Kĩ năng
- Rèn luyện và phát triển tư duy phân tích, khái quát hoá.
3. Thái độ
- Bảo vệ môi trường, bảo vệ động- thực vật quý hiếm.
II.Thiết bị dạy học
- Hình 1.1, bảng 1 mã di truyền SGK
- Sơ đồ cơ chế tự nhân đôi của ADN
- Mô hình cấu trúc không gian của ADN
- Sơ đồ liên kết các nucleotit trong chuỗi pôlinuclêotit
III. Tiến trình tổ chức bài học
1. æn ®Þnh tæ chøc líp
2. KiÓm tra bµi cò (kh«ng kiÓm tra)
3. Bµi míi
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu về gen
Gen là gì ? cho ví dụ ?
Gv giới thiệu cho hs cấu trúc không gian và cấu trúc hoá học của ADN
Gv cho hs quan sát hình 1.1
• Hãy mô tả cấu trúc chung của 1 gen cấu trúc?
• Chức năng chủa mỗi vùng ?
Gv giới thiệu cho hs biết gen có nhiều loại như gen cấu trúc , gen điều hoà,,…
Hoạt đông 2 : Tìm hiểu về mã di truyền
GV cho hs nghiên cứu mục II
• Mã di truyền là gì?
• Tại sao mã di truyền là mã bộ ba?
- HS nêu được : Trong ADN chỉ có 4 loại nu nhưng trong pr lại có khoảng 20 loại a.a
* Nếu 1 nu mã hoá 1 a.a thì có 41 = 4 tổ hợp chưa đủ để mã hoá cho 20 a.a
* Nếu 2 nu mã hoá 1 a.a thì có 42 = 16 tổ hợp
* Nếu 3 nu mã hoá 1 a.a thì có 43 = 64 tổ hợp, đủ để mã hoá cho 20 a.a
- Mã di tuyền có những đặc điểm gì ?
Hoạt động 3 :Tìm hiểu về quá trình nhân đôi của ADN
Gv cho hs nghiên cứu mục III kết hợp qua sát hình 1.2
• Qúa trình nhân đôi ADN xảy ra chủ yếu ở những thành phần nào trong tế bào ?
• ADN được nhân đôi theo nguyên tắc nào ? giải thích?
• Có những thành phần nào tham gia vào quá trình tổng hợp ADN ?
• Các giai đoạn chính tự sao ADN là gì ?
• Các nu tự do môi trường liên kết với các mạch gốc phải theo nguyên tắc nào ?
• Mạch nào được tổng hợp liên tục? mạch nào tổng hợp từng đoạn ? vì sao ?
• Kết quả tự nhân đôi của ADN như thế nào I.Gen
1. Khái niệm
Gen là một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá 1 chuỗi pôlipeptit hay 1 phân tử A RN
2.Cấu trúc chung của gen cấu trúc
* Gen cấu trúc có 3 vùng :
- Vùng điều hoà đầu gen : mang tín hiệu khởi động
- Vùng mã hoá : mang thông tin mã hoá a.a
- Vùng kết thúc :nằm ở cuối gen mang tín hiệu kết thúc phiên mã
II. Mã di truyền
1. Khái niệm
* Mã di truyền là trình tự các nuclêôtit trong gen quy định trình tự các a.a trong phân tử prôtêin
2. Đặc điểm :
- Mã di truyền là mã bộ ba : nghĩa là cứ 3 nu đứng kế tiếp nhau mã hoá cho 1 a.a hay làm nhiệm vụ kết thúc chuỗi pôlipeptit
- Mã di truyền được đọc theo 1 chiều 5’ 3’
- Mã di truyền được đọc liên tục theo từng cụm 3 nu, các bộ ba không gối lên nhau
-Mã di truyền là đặc hiệu , không 1 bộ ba nào mã hoá đồng thời 2 hay 1 số a.a khác nhau
- Mã di truyền có tính thoái hoá : mỗi a.a được mã hoá bởi 1 số bộ ba khác nhau
- Mã di truyền có tính phổ biến : các loài sinh vật đều được mã hoá theo 1 nguyên tắc chung ( từ các mã giống nhau )
III. Qúa trình nhân đôi của ADN
* Thời điểm : trong nhân tế bào , tại các NST, ở kì trung gian giữa 2 lần phân bào
*Nguyên tắc: nhân đôi theo nguyên tắc bổ sung và bán bảo toàn
* Diễn biến :
+ Dưới tác đông của E ADN-polimeraza và 1 số E khác, ADN duỗi xoắn, 2 mạch đơn tách từ đầu đến cuối
+ Cả 2 mạch đều làm mạch gốc
+ Mỗi nu trong mạch gốc liên kết với 1 nu tự do theo nguyên tắc bổ sung :
A gốc = T môi trường
T gốc = A môi trường
G gốc = X môi trường
X gôc = G môi trưòng
* Kết quả : 1 pt ADN mẹ 1lần tự sao → 2 ADN con
*Ý nghĩa : - Là cơ sở cho NST tự nhân đôi , giúp bộ NST của loài giữ tính đặc trưng và ổn định
IV. Củng cè:
- Nêu những điểm giống nhau và khác nhau giữa sự tự nhân đôi của ADN ở sinh vật nhân sơ và ở sinh vật nhân thực
- Một số câu hỏi trắc nghiệm.
- Công thức.
V. DÆn dß :
- Chuẩn bị câu hỏi và bài tập trang 10 SGK , đọc trước bài 2.
- Tìm hiểu cấu trúc không gian và cấu trúc hoá học, chức năng của ARN.
TiÕt: 02
BÀI 2 : PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
Sau khi học xong bài học sinh cần:
- Trình bày được thời điểm ,diễn biến, kết quả , ý nghĩa của cơ chế phiên mã
- Biết được cấu trúc ,chức năng của các loại ARN
- Hiểu được cấu trúc đa phân và chức năng của prôtein
- Nêu được các thành phần tham gia vào quá trình sinh tổng hợp prôtein, trình tự diễn biến của quá trình sinh tổng hợp pr
2. KÜ n¨ng
- Rèn luyện kỹ năng so sánh ,khái quát hoá, tư duy hoá học thông qua thành lập các công thức chung
- Phát triển năng lực suy luận của học sinh qua việc xác định các bộ ba mã sao va số a.a trong pt prôtein do nó quy định từ chiếu của mã gốc suy ra chiều mã sao và chiều dịch mã
3. Thái độ
- Từ kiến thức: " Hoạt động của các cấu trúc vật chất trong tế bào là nhịp nhàng và thống nhất, bố mẹ truyền cho con không phải là các tính trạng có sẵn mà là các ADN- cơ sở vật chất của các tính trạng" từ đó có quan niệm đúng về tính vật chất của hiện tượng di truyền.
II. Thiết bị dạy học
- Sơ đồ cấu trúc phân tử tARN
- Sơ đồ khái quát quá trình dịch mã
- Sơ đồ cơ chế dịch mã
- Sơ đồ hoạt động của pôliribôxôm trong quá trình dịch mã
III. Tiến trình tổ chức bài học
1. æn ®Þnh tæ chøc líp
2. Kiểm tra bài cũ
- Mã di truyền là gì ? vì sao mã di truyền là mã bộ ba?
- Nguyên tắc bổ sung và bán bảo toàn thể hiện như thế nào trong cơ chế tự sao của ADN?
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Giáo án Tin 12 - Các thao tác cơ bản trên bảng
Download Giáo án Sinh học 8 (dành cho học sinh giỏi)
Giáo án sử 12 - Cách mạng khoa học – công nghệ và xu thế
Câu hỏi trắc nghiệm Sinh học 12 theo chương - Có đáp án
Giáo án Sinh học 9 - Trần Văn Cường
Giáo án sử 12 - Nước Mĩ
Giáo án Đại số lớp 7 (từ tiết 44 đến 67)
Xây dựng và dùng bản đồ khái niệm trong dạy học Sinh thái
Giáo án Sinh học 7 - Học kỳ 1
Xây dựng phần mềm giáo trình điện tử dạy học Sinh
Giáo án sử 12 - Các nước Châu Phi và Mĩ Latinh
Các mẫu bìa giáo án, giáo trình, luận văn, bài tập lớn
Giáo án giảng dạy môn Hóa học Lớp 9
Giáo án vật lý 10 - Rơi tự do
Chương I: Cơ chế di truyền và biến dị
Tiết: 01
BÀI 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI AND
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
Sau khi học xong bài học sinh cần:
- Phát biểu được khái niệm gen, mô tả được cấu trúc chung của gen cấu trúc
- Trình bày được các chức năng của a xit nucleic, đặc điểm của sự mã hoá thông tin di truyền trong a xit nucleic, lí giải được vì sao mã di truyền là mã bộ ba
- Trình bày được thời điểm, diễn biết, kết quả, ý nghĩa của cơ chế tự sao của ADN
2. Kĩ năng
- Rèn luyện và phát triển tư duy phân tích, khái quát hoá.
3. Thái độ
- Bảo vệ môi trường, bảo vệ động- thực vật quý hiếm.
II.Thiết bị dạy học
- Hình 1.1, bảng 1 mã di truyền SGK
- Sơ đồ cơ chế tự nhân đôi của ADN
- Mô hình cấu trúc không gian của ADN
- Sơ đồ liên kết các nucleotit trong chuỗi pôlinuclêotit
III. Tiến trình tổ chức bài học
1. æn ®Þnh tæ chøc líp
2. KiÓm tra bµi cò (kh«ng kiÓm tra)
3. Bµi míi
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu về gen
Gen là gì ? cho ví dụ ?
Gv giới thiệu cho hs cấu trúc không gian và cấu trúc hoá học của ADN
Gv cho hs quan sát hình 1.1
• Hãy mô tả cấu trúc chung của 1 gen cấu trúc?
• Chức năng chủa mỗi vùng ?
Gv giới thiệu cho hs biết gen có nhiều loại như gen cấu trúc , gen điều hoà,,…
Hoạt đông 2 : Tìm hiểu về mã di truyền
GV cho hs nghiên cứu mục II
• Mã di truyền là gì?
• Tại sao mã di truyền là mã bộ ba?
- HS nêu được : Trong ADN chỉ có 4 loại nu nhưng trong pr lại có khoảng 20 loại a.a
* Nếu 1 nu mã hoá 1 a.a thì có 41 = 4 tổ hợp chưa đủ để mã hoá cho 20 a.a
* Nếu 2 nu mã hoá 1 a.a thì có 42 = 16 tổ hợp
* Nếu 3 nu mã hoá 1 a.a thì có 43 = 64 tổ hợp, đủ để mã hoá cho 20 a.a
- Mã di tuyền có những đặc điểm gì ?
Hoạt động 3 :Tìm hiểu về quá trình nhân đôi của ADN
Gv cho hs nghiên cứu mục III kết hợp qua sát hình 1.2
• Qúa trình nhân đôi ADN xảy ra chủ yếu ở những thành phần nào trong tế bào ?
• ADN được nhân đôi theo nguyên tắc nào ? giải thích?
• Có những thành phần nào tham gia vào quá trình tổng hợp ADN ?
• Các giai đoạn chính tự sao ADN là gì ?
• Các nu tự do môi trường liên kết với các mạch gốc phải theo nguyên tắc nào ?
• Mạch nào được tổng hợp liên tục? mạch nào tổng hợp từng đoạn ? vì sao ?
• Kết quả tự nhân đôi của ADN như thế nào I.Gen
1. Khái niệm
Gen là một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá 1 chuỗi pôlipeptit hay 1 phân tử A RN
2.Cấu trúc chung của gen cấu trúc
* Gen cấu trúc có 3 vùng :
- Vùng điều hoà đầu gen : mang tín hiệu khởi động
- Vùng mã hoá : mang thông tin mã hoá a.a
- Vùng kết thúc :nằm ở cuối gen mang tín hiệu kết thúc phiên mã
II. Mã di truyền
1. Khái niệm
* Mã di truyền là trình tự các nuclêôtit trong gen quy định trình tự các a.a trong phân tử prôtêin
2. Đặc điểm :
- Mã di truyền là mã bộ ba : nghĩa là cứ 3 nu đứng kế tiếp nhau mã hoá cho 1 a.a hay làm nhiệm vụ kết thúc chuỗi pôlipeptit
- Mã di truyền được đọc theo 1 chiều 5’ 3’
- Mã di truyền được đọc liên tục theo từng cụm 3 nu, các bộ ba không gối lên nhau
-Mã di truyền là đặc hiệu , không 1 bộ ba nào mã hoá đồng thời 2 hay 1 số a.a khác nhau
- Mã di truyền có tính thoái hoá : mỗi a.a được mã hoá bởi 1 số bộ ba khác nhau
- Mã di truyền có tính phổ biến : các loài sinh vật đều được mã hoá theo 1 nguyên tắc chung ( từ các mã giống nhau )
III. Qúa trình nhân đôi của ADN
* Thời điểm : trong nhân tế bào , tại các NST, ở kì trung gian giữa 2 lần phân bào
*Nguyên tắc: nhân đôi theo nguyên tắc bổ sung và bán bảo toàn
* Diễn biến :
+ Dưới tác đông của E ADN-polimeraza và 1 số E khác, ADN duỗi xoắn, 2 mạch đơn tách từ đầu đến cuối
+ Cả 2 mạch đều làm mạch gốc
+ Mỗi nu trong mạch gốc liên kết với 1 nu tự do theo nguyên tắc bổ sung :
A gốc = T môi trường
T gốc = A môi trường
G gốc = X môi trường
X gôc = G môi trưòng
* Kết quả : 1 pt ADN mẹ 1lần tự sao → 2 ADN con
*Ý nghĩa : - Là cơ sở cho NST tự nhân đôi , giúp bộ NST của loài giữ tính đặc trưng và ổn định
IV. Củng cè:
- Nêu những điểm giống nhau và khác nhau giữa sự tự nhân đôi của ADN ở sinh vật nhân sơ và ở sinh vật nhân thực
- Một số câu hỏi trắc nghiệm.
- Công thức.
V. DÆn dß :
- Chuẩn bị câu hỏi và bài tập trang 10 SGK , đọc trước bài 2.
- Tìm hiểu cấu trúc không gian và cấu trúc hoá học, chức năng của ARN.
TiÕt: 02
BÀI 2 : PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
Sau khi học xong bài học sinh cần:
- Trình bày được thời điểm ,diễn biến, kết quả , ý nghĩa của cơ chế phiên mã
- Biết được cấu trúc ,chức năng của các loại ARN
- Hiểu được cấu trúc đa phân và chức năng của prôtein
- Nêu được các thành phần tham gia vào quá trình sinh tổng hợp prôtein, trình tự diễn biến của quá trình sinh tổng hợp pr
2. KÜ n¨ng
- Rèn luyện kỹ năng so sánh ,khái quát hoá, tư duy hoá học thông qua thành lập các công thức chung
- Phát triển năng lực suy luận của học sinh qua việc xác định các bộ ba mã sao va số a.a trong pt prôtein do nó quy định từ chiếu của mã gốc suy ra chiều mã sao và chiều dịch mã
3. Thái độ
- Từ kiến thức: " Hoạt động của các cấu trúc vật chất trong tế bào là nhịp nhàng và thống nhất, bố mẹ truyền cho con không phải là các tính trạng có sẵn mà là các ADN- cơ sở vật chất của các tính trạng" từ đó có quan niệm đúng về tính vật chất của hiện tượng di truyền.
II. Thiết bị dạy học
- Sơ đồ cấu trúc phân tử tARN
- Sơ đồ khái quát quá trình dịch mã
- Sơ đồ cơ chế dịch mã
- Sơ đồ hoạt động của pôliribôxôm trong quá trình dịch mã
III. Tiến trình tổ chức bài học
1. æn ®Þnh tæ chøc líp
2. Kiểm tra bài cũ
- Mã di truyền là gì ? vì sao mã di truyền là mã bộ ba?
- Nguyên tắc bổ sung và bán bảo toàn thể hiện như thế nào trong cơ chế tự sao của ADN?
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
Giáo án Tin 12 - Các thao tác cơ bản trên bảng
Download Giáo án Sinh học 8 (dành cho học sinh giỏi)
Giáo án sử 12 - Cách mạng khoa học – công nghệ và xu thế
Câu hỏi trắc nghiệm Sinh học 12 theo chương - Có đáp án
Giáo án Sinh học 9 - Trần Văn Cường
Giáo án sử 12 - Nước Mĩ
Giáo án Đại số lớp 7 (từ tiết 44 đến 67)
Xây dựng và dùng bản đồ khái niệm trong dạy học Sinh thái
Giáo án Sinh học 7 - Học kỳ 1
Xây dựng phần mềm giáo trình điện tử dạy học Sinh
Giáo án sử 12 - Các nước Châu Phi và Mĩ Latinh
Các mẫu bìa giáo án, giáo trình, luận văn, bài tập lớn
Giáo án giảng dạy môn Hóa học Lớp 9
Giáo án vật lý 10 - Rơi tự do