Sự thay đổi chuẩn mực thẩm mĩ trong tiếp nhận văn học ở Việt Nam sau năm 1986 (1986-1996)

Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Chương 1: Vấn đề chủ thể tiếp nhận trong lý thuyết tiếp nhận văn học hiện đại -- Chương 2: Những tiền đề của sự thay đổi chuẩn thẩm mĩ trong tiếp nhận văn học sau năm 1986 -- Chương 3: Vai trò của chuẩn thẩm mĩ mới trong tiếp nhận văn học sau năm 1986


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Tác phẩm văn học là sản phẩm sáng tạo của nhà văn và ngƣời đọc.
Lý luận văn học ngày càng khẳng định vai trò quan trọng của ngƣời đọc.
Việc khẳng định vai trò của văn bản, ngƣời đọc trƣớc vai trò của tác giả
chính là sự thay đổi trong tƣ duy lý luận văn học. Nghiên cứu tác phẩm
văn học thực chất là chúng ta nghiên cứu và khám phá mối quan hệ giữa
văn bản và ngƣời đọc. Vì vậy, tiếp nhận văn học chính là hoạt động sáng
tạo, trong đó vai trò đặc biệt quan trọng là ngƣời đọc hay còn gọi là chủ
thể tiếp nhận đƣợc đề cao.
Tìm hiểu mối quan hệ giữa văn bản và ngƣời đọc là tìm hiểu quá
trình tạo nghĩa của văn bản thông qua ngƣời đọc. Quá trình này khẳng
định và xác lập vị trí của ngƣời đọc trong phƣơng thức tồn tại tác phẩm
văn học. Nhƣ vậy, văn bản văn học khác tác phẩm văn học khi nó chƣa
thiết lập đƣợc đời sống riêng thông qua ngƣời đọc. Không có một tác
phẩm văn học nếu nhƣ không có ngƣời đọc. Chủ thể tiếp nhận chính là
yếu tố quan trọng để hình thành giá trị tác phẩm.
Giai đoạn 10 năm (1986 - 1996) đánh dấu chặng đƣờng đổi mới,
phát triển của văn học Việt Nam đƣơng đại đồng thời cũng đánh dấu
những sự thay đổi về nhiều mặt (đội ngũ ngƣời viết, số lƣợng tác phẩm,
thể tài, bút pháp, công chúng…). Trong đó phải kể đến sự thay đổi chuẩn
mực thẩm mỹ trong tiếp nhận văn học.
Có thể nói, năm 1986 với chủ trƣơng đổi mới toàn diện đời sống
văn nghệ do Đảng cộng sản Việt Nam khởi xƣớng đã tạo ra những thay
đổi mạnh mẽ đời sống văn nghệ Việt Nam. Trên văn đàn văn học Việt
Nam đã xuất hiện nhiều cây bút trẻ với phong cách mới mẻ, cùng nhiều
thể loại phong phú, đa dạng. Sự đổi mới về nhận thức, tƣ tƣởng và phong
cách viết của các tác giả đã tạo nên những tác phẩm có giá trị, tạo bầu

không khí sôi nổi trên văn đàn. Cũng trong giai đoạn này, việc “cởi trói”
trong tƣ duy của thế hệ các nhà phê bình lý luận, tiếp nhận lý thuyết từ
phƣơng Tây vào Việt Nam đã tạo nên bầu không khí tranh luận, trao đổi
sôi nổi cùng đội ngũ lý luận phê bình nghiên cứu hùng hậu nhƣ: Phong
Lê, Trần Đình Sử, Trƣơng Đăng Dung, Đỗ Văn Khang, Đoàn Đức
Phƣơng, Nguyễn Văn Nam, Nguyễn Ngọc Thiện, Bùi Việt Thắng… Sự
đổi mới về nhận thức, tƣ tƣởng nghệ thuật khiến cho mọi vấn đề trong
cuộc sống đƣợc phản ánh trong cái nhìn đa diện, nhiều chiều, tiếp nhận
cuộc sống trên bình diện thế sự - đời tƣ thể hiện trong nhiều khía cạnh
của đời sống cá nhân. Sự “cởi trói” trong tƣ duy, nhận thức của ngƣời
sáng tác đã tạo nên sự thay đổi lớn về chức năng văn học, quan niệm văn
học, mối quan hệ giữa văn học và chính trị, mối quan hệ giữa nhà văn và
bạn đọc, cũng nhƣ về bút pháp và cá tính sáng tạo của nhà văn. Sự tìm tòi
đổi mới về nội dung phản ánh, hình thức thể hiện, tự do trong sáng tạo
cũng là căn nguyên dẫn đến những cuộc tranh luận, trao đổi sôi nổi trên
báo và tạp chí trong giai đoạn này nhƣ: Báo Văn nghệ, tạp chí Nghiên
cứu Văn học, Tạp chí Sông Hƣơng, báo Văn nghệ Quân Đội.v.v…
Không khí đổi mới văn học còn thể hiện ở việc, ngƣời tiếp nhận đã
làm tròn sứ mệnh của mình trong việc đọc, tiếp nhận, phản hồi tác phẩm
văn học qua các diễn đàn văn học. Đây chính là giai đoạn thể hiện sự thay
đổi chuẩn mực thẩm mỹ trong hoạt động tiếp nhận văn học, nhất là sau
năm 1986. Bởi lẽ, các giá trị về thẩm mỹ đã thay đổi và tác động trực tiếp
tới ngƣời sáng tác và ngƣời tiếp nhận, dẫn đến những thay đổi trong sáng
tác và tiếp nhận văn học. Trong chu trình đời sống văn học: Đời sống –
nhà văn – văn bản – ngƣời đọc, ngƣời đọc có vị trí quan trọng. Chính vì
lẽ đó, việc nghiên cứu hoạt động tiếp nhận văn học sẽ làm rõ những thay
đổi về chuẩn mực thẩm mỹ của văn học Việt Nam sau năm 1986, đồng
thời cho thấy vai trò, vị trí của chủ thể tiếp nhận trong việc làm hình

thành chuẩn mực thẩm mỹ mới trong tiếp nhận văn học và hoạt động
sáng tạo văn học.
Nhƣ vậy, với đƣờng lối mới, nhận thức mới, đời sống văn học Việt
Nam đã có nhiều thay đổi, góp phần mở rộng, nâng cao trình độ thƣởng
thức nghệ thuật của công chúng, đặc biệt là sự thay đổi chuẩn mực thẩm
mỹ nhìn từ hoạt động tiếp nhận văn học… Để tìm hiểu những chuẩn mực
thẩm mỹ trong hoạt động tiếp nhận văn học thay đổi nhƣ thế nào, chúng
ta cần áp dụng lý thuyết về ngƣời đọc, tiếp nhận văn học trong lý thuyết
tiếp nhận hiện đại để khám phá các vấn đề của Văn học Việt Nam giai
đoạn từ 1986 đến năm 1996.
Đứng trƣớc thực tế đó, chúng tui chọn đề tài nghiên cứu cho luận
văn này là: Sự thay đổi chuẩn mực thẩm mỹ trong hoạt động tiếp nhận
văn học ở Việt Nam sau năm 1986 (1986 – 1996).
2. Lịch sử vấn đề
a. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
Tác phẩm văn học nhìn từ mối quan hệ ngƣời đọc và cvvăn bản
văn học là một trong những vấn đề thu hút sự chú ý của lý luận văn học
hiện đại những thập niên giữa thế kỷ XX. Trong công trình “Tác phẩm
văn học”1 (1931) của nhà nghiên cứu Roman Ingarden ngƣời Balan, ông
đã vận dụng Hiện tƣợng học để lí giải các giá trị văn học đồng thời đƣa ra
những khám phá mới về tác phẩm văn học trong mối quan hệ với ngƣời
đọc. Ông quan niệm tác phẩm văn học chịu sự tác động có ý thức của
ngƣời đọc. Ngƣời đọc chính là ngƣời sẽ lấp đầy “những khoảng trống”
trong văn bản văn học để trở thành một tác phẩm văn học. Tác giả gọi
việc đọc của ngƣời đọc chính là sự “cụ thể hóa” văn bản văn học. Việc
“cụ thể hóa” ở mối ngƣời đọc luôn có sự khác nhau. Roman Ingarden là
ngƣời đã có những phát hiện mới về tác phẩm văn học từ việc vận dụng
Hiện tƣợng luận (phenomenology) vào công trình nghiên cứu. Tuy nhiên
công trình nghiên cứu của ông mới chỉ dừng lại là quan điểm có tính
phƣơng pháp luận.
Năm 1960 công trình “Chân lí và phƣơng pháp”2 của Hans Georg
Gadamer nhà triết học ngƣời Đức dựa trên quan điểm Tƣờng giải học
(Hermeneutics) đã đi vào nghiên cứu và khám phá sâu sắc mối quan hệ
văn bản và ngƣời đọc. Theo đó, văn bản nghệ thuật đƣợc soi xét và khám
phá trong cấu trúc của ngôn từ động và còn đƣợc đặt trong mối quan hệ
với chủ thể tiếp nhận. Hans Georg Gadamer đã đặt ra nhiều câu hỏi với
đại ý rằng: nghĩa của văn bản thể hiện qua cái gì? Vai trò của sự chú ý
của nhà văn trong nghĩa này là gì? Có thể hiểu đƣợc những tác phẩm mà
về mặt lịch sử và văn hóa là xa lạ đối với ngƣời đọc? Có thể hiểu sự
khách quan hay mọi sự hiểu đều lệ thuộc vào tình thế lịch sử cụ thể. Tiếp
theo là sự xuất hiện của Hans Robert Jauss và W. Iser là hai thay mặt tiểu
biểu cho Mỹ học tiếp nhận (Receptive ethetics) đã đƣa ra quan điểm của
mình qua các công trình nghiên cứu tiêu biểu “Lịch sử văn học như là sự
khiêu khích đối với khoa học văn học”( H. R. Jauss 1970)3, “Kết cấu vẫy
gọi, Hoạt động đọc” (W.Iser). Các nhà nghiên cứu đã đƣa ra những
hƣớng nghiên cứu khám phá mới về mối quan hệ tƣơng tác giữa văn bản
và ngƣời đọc. Theo nghiên cứu, ngƣời đọc giữ vị trí và vai trò quan trọng
trong sự tồn tại của tác phẩm văn học mà tác phẩm văn học lại đƣợc hình
thành là nhờ sự tồn tại của văn bản văn học. Mặt khác, văn bản văn học
lại tồn tại nhƣ một “kết cấu vẫy gọi” còn ngƣời đọc luôn sẵn có “tầm đón
đợi” (Cách dịch của Trƣơng Đăng Dung) thể hiện bằng hành động đọc
lấp đầy “những khoảng trống” văn bản. Nhƣ vậy, chỉ khi có hành động
đọc thì văn bản văn học mới hình thành thành tác phẩm văn học. Vai trò
của ngƣời đọc đƣợc đề cao và coi nhƣ là nhân tố quan trọng để quyết
định đến sự tồn tại của tác phẩm văn học cũng nhƣ xác lập những giá trị
nghệ thuật của tác phẩm văn học. Tƣ tƣởng học thuật và những khám phá
tìm tòi mới mẻ của H.R. Jauss và W. Iser đã mở ra một hệ hình mới cho
lý luận văn học, đó là xác lập một lý thuyết văn bản mới trên sự kế thừa
và phát triển của Tƣờng giải học, trong đó coi ngƣời đọc là trung tâm của
tác phẩm văn học… Tiếp theo đó là sự góp mặt của nhiều nhà nghiên cứu
thuộc nhiều trƣờng phái lý luận khác nhau về vấn đề tác phẩm văn học,
ngƣời đọc – chủ thể tiếp nhận, tiêu biểu là các tác giả: J. Derrida, R.
Barthes, M.B. Khraptrenko, Foucault, Umberto…Có thể nói rằng: Mỗi
tác giả đều có những quan điểm và có những lí giải khác nhau về vấn đề
tác phẩm văn học, ngƣời đọc và sự tiếp nhận thẩm mĩ qua từng thời kỳ,
từng giai đoạn. Việc đặt tác phẩm văn học trong mối quan hệ với ngƣời
đọc là một hƣớng nghiên cứu có chủ đích liên quan đến vấn đề chủ thể
tiếp nhận trong tiếp nhận văn học. Quá trình từ hiện thực cuộc sống đến
chủ thể sáng tạo, từ khách thể văn bản đến chủ thể tiếp nhận là quá trình
vận động không ngừng, ở đó tác phẩm văn học không phải là sản phẩm
cố định, mà là quá trình.
Có thể nói, điểm qua một số công trình của các nhà nghiên cứu
nƣớc ngoài mà ngƣời viết tiếp cận gián tiếp qua các bài viết, bài dịch trên
sách và tạp chí và các công trình còn sơ lƣợc, chƣa đƣợc cụ thể. Mặt
khác, đây là mảng lý luận còn mới ở Việt Nam, tƣ liệu còn hạn hẹp nên
những vấn đề chúng tui nêu trong bài viết chƣa đƣợc đầy đủ và mang tầm
khái quát khoa học.
b. Tình hình nghiên cứu trong nước
Vấn đề tiếp nhận văn học đƣợc coi là một mảng lớn, là vấn đề quan
trọng của lý luận văn học. Nhiều công trình, bài viết của các nhà nghiên
cứu phƣơng Tây đã có ảnh hƣởng và tác động không nhỏ đến các nhà
nghiên cứu trong nƣớc. Vấn đề tiếp nhận văn học đƣợc nhiều nhà nghiên
cứu quan tâm, thu hút sự chú ý của dƣ luận đƣợc đăng tải trên báo chí,
qua các diễn đàn văn học nghệ thuật.
Vào những năm 70 của thế kỷ XX, vấn đề tiếp nhận văn học xuất
hiện qua nhiều bài viết của các nhà nghiên cứu thu hút sự quan tâm chú ý
của dƣ luận. Năm 1971, Tạp chí Văn học số 4 có đăng bài của Nguyễn
Văn Hạnh: “Ý kiến của Lênin về mối quan hệ giữa văn học và đời sống”.
Bài viết đã đặt ra yêu cầu đối với nhà nghiên cứu về việc chú ý đến phản
ứng của ngƣời đọc dựa trên quan điểm thực tiễn trong nhận thức lý luận
của Lênin. Trong bài viết ông đã nhấn mạnh “Giá trị của một tác phẩm
thực ra không phải chỉ đóng khung trong phạm vi sáng tác mà còn lan
rộng đến phạm vi “thưởng thức”. Nhƣ vậy, nhà nghiên cứu tập trung vào
vấn đề nghiên cứu tác phẩm văn học theo quan điểm mỹ học tiếp nhận
của xã hội học chứ chƣa phân tích đi sâu vào vấn đề tiếp nhận mỹ học.
Năm 1972, trong tập tiểu luận phê bình “Đi tìm tác phẩm văn chƣơng”,
Huỳnh Phan Anh đã khẳng định “Ngƣời đọc chính là chủ thể của tác
phẩm. Ngƣời đọc không chỉ là kẻ thƣởng ngoạn, không chỉ làm công việc
ca ngợi, ngƣời đọc còn là kẻ sáng tạo vô danh…độc giả là kẻ, bằng chính
tác phẩm của mình mang đến cho tác phẩm một ý nghĩa” [2]. Năm 1980,
GS. Hoàng Trinh có đề cập đến vấn đề tiếp nhận trong văn học, nhƣng
với tƣ cách là đối tƣợng của văn học so sánh chứ chƣa coi vấn đề tiếp
nhận văn học là hƣớng nghiên cứu trong nghiên cứu phê bình, lý luận văn
học riêng biệt. Năm 1985, trên tạp chí Thông tin Khoa học Xã hội tháng
11 năm 1985 có đăng bài của nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Dân “Tiếp
nhận “mỹ học tiếp nhận” như thế nào”. Đây là lần đầu tiên lý thuyết về
“Mỹ học tiếp nhận” của trƣờng phái Konstanz (Đức) đƣợc dịch và giới
thiệu ở Việt Nam. Bài viết này đã đƣa ra những nhận định, cách nhìn có
cơ sở khoa học vững chắc trong hƣớng nghiên cứu về “mỹ học tiếp
nhận”, đặt tiền đề, định hƣớng cho nghiên cứu tiếp nhận văn học ở Việt
Nam
Năm 1986, đánh dấu bƣớc chuyển biến quan trọng của văn học Việt
Nam trong đó có Lý luận văn học. Nghiên cứu hoạt động tiếp nhận văn
học ở Việt Nam từ góc độ lý luận văn học đã đƣợc nhiều nhà nghiên cứu
quan tâm. Năm 1986, Tạp chí nghiên cứu Văn học số 4 đăng bài “Giao
tiếp trong văn học” của GS. Hoàng Trinh và “Nghiên cứu sự tiếp nhận
của văn chương trên quan điểm liên ngành” của Nguyễn Văn Dân, bƣớc
đầu đã thể hiện sự quan tâm của các nhà nghiên cứu đối với vấn đề tiếp
nhận văn học Việt Nam từ góc độ nghiên cứu lý luận văn học, để từ đó
phát triển nó trở thành một hƣớng nghiên cứu tích cực trong việc đánh giá
vị trí quan trọng của công chúng trong chu trình đời sống văn học…Cùng
năm đó, Tạp chí Văn nghệ số 13 (26.03.1986) đăng bài của đồng chí Hà
Xuân Trƣờng về “Lý luận phê bình văn học nghệ thuật” và bài “Trò
chuyện về một vấn đề của văn học hiện nay” Văn nghệ số 19, ngày
10.05.1986.
Tiếp nối quá trình nghiên cứu về vấn đề tiếp nhận văn học, đến thập
niên 90 của thế kỷ XX, vấn đề tiếp nhận văn học đƣợc quan tâm nghiên
cứu nhiều hơn. Trên tinh thần đổi mới văn nghệ của Đảng sau năm 1986,
vấn đề đổi mới văn học soi chiếu trên bình diện tiếp nhận văn học ở nhiều
góc độ và khía cạnh riêng biệt, các nghiên cứu chú trọng đến vấn đề công
chúng, tiếp nhận – nhiều bài viết có tính chất đánh giá gợi mở về vấn đề
tiếp nhận văn học một hƣớng nghiên cứu mới trong Xã hội học Văn học.
Năm 1990 trong bài “Tiếp nhận văn học một số vấn đề thời sự” đăng
trên tạp chí Văn nghệ số 28 (7.1990) đã chú ý đến phẩm chất của chủ thể
tiếp nhận. Tác giả Nguyễn Thanh Hùng nhấn mạnh đến quá trình biển đổi
chủ thể tiếp nhận thành chủ thể của văn học. Lý thuyết tiếp nhận văn học
tập trung vào việc sử dụng văn bản nghệ thuật cho hiệu quả [64]. Bàn về
vấn đề tiếp nhận trong mối quan hệ văn học và hiện thực chính là mối
quan hệ tác động qua lại giữa nhà văn và bạn đọc “Sự tiếp nhận tác phẩm
không phải là sự tiếp nhận một lần là xong và cũng không ổn định. Nó
thay đổi, có khi thay đổi ở ngay trong một chủ thể tiếp nhận với những
lần đọc tác phẩm khác nhau” [50; tr214]
Công trình của Nguyễn Văn Dân “Văn học nghệ thuật và sự tiếp
nhận” [11] và “Phương pháp luận nghiên cứu văn học” nhà nghiên cứu
đã giới thiệu bài “Lý luận tiếp nhận văn học với sự tiếp nhận văn học
nghệ thuật thế giới ở Việt Nam hiện nay” [8; tr 21] đề cập đến lý thuyết
“Mỹ học tiếp nhận” của trƣờng phái Konstanz (Đức) đứng đầu là là H.R.
Jauss. Bên cạnh đó nhà nghiên cứu cũng chú ý đến tầm văn hóa của công
chúng trong tiếp nhận văn học. Theo nhà nghiên cứu, trong tiếp nhận có
“tầm đón nhận” của độc giả là sự tập hợp các quy chuẩn thẩm mĩ trong sự
tiếp nhận của công chúng văn học Theo quan điểm của nhà nghiên cứu
này: Đứng ở cơ cấu xã hội để xét đến giới công chúng tiếp nhận với nhiều
thành phần khác nhau: Giai cấp, địa vị xã hội, nghề nghiệp, tuổi tác, trình
độ văn hóa… công chúng - ngƣời tiếp nhận cũng là ngƣời chịu ảnh hƣởng
từ những tác động chế độ chính trị, điều kiện xã hội, không gian văn
hóa…
Vấn đề chủ thể tiếp nhận đến những năm cuối của thập niên 90 đã
đƣợc nhà nghiên cứu Trƣơng Đăng Dung giới thiệu một cách có hệ thống
qua công trình “Từ văn bản đến tác phẩm văn học” (1998), đặt ra vấn đề
“Ấn tƣợng thẩm mĩ di động giữa hai cực (tác phẩm và ngƣời đọc) cho
nên sự thay đổi của một trong hai cực đó đều làm hình thành giá trị thẩm
mĩ khác nhau. Đặc biệt ở cực chủ thể tiếp nhận nơi mà thế giới tâm linh
luôn có những biến động bất thƣờng, mang yếu tố chốc lát, vì thế khả
năng biến thể của các giá trị thẩm mĩ liên quan đến một tác phẩm là rất
lớn” [18; tr40]. Trƣơng Đăng Dung đã nhấn mạnh đến mối quan hệ giữa
văn bản văn học và tác phẩm văn học thông qua sự “cụ thể hóa” của
ngƣời đọc. Việc tiếp cận tác phẩm văn học từ văn bản thông qua sự tiếp
nhận của ngƣời đọc cho thấy tác phẩm văn học luôn trong xu thế vận
động, không phải là sản phẩm cố định mà là cả “quá trình”. Điều đặc biệt
trong các công trình nghiên cứu của Trƣơng Đăng Dung chính là đối
tƣợng nghiên cứu luôn đƣợc soi sáng và vận động trên nền tảng tƣ duy lý
luận văn học, triết học và mỹ học. Có thể nói, các công trình của các nhà
nghiên cứu về vấn đề trong tiếp nhận văn học là những gợi ý, định hƣớng
cho chúng tui khi thực hiện đề tài.
Đại hội Đảng VI - 1986 với chủ trƣơng “cởi trói” đổi mới toàn diện
đời sống văn nghệ. Giai đoạn từ 1986 đến năm 1996 có thể coi là giai
đoạn đổi mới quyết liệt nhất, cởi mở nhất, tự do nhất của đời sống văn
nghệ Việt Nam với các cây bút xuất sắc trong nhiều thể loại, đa diện
trong các vấn đề phản ánh. Với những thành tựu và giá trị nổi bật của văn
học giai đoạn này, chúng tui lựa chọn phạm vi thời gian nghiên cứu từ
1986 đến năm 1996 chặng đƣờng 10 năm đổi mới và phát triển của văn
học Việt Nam. Bên cạnh đó, chặng đƣờng này cũng đánh dấu những bƣớc
chuyển biến thay đổi trong quan niệm thẩm mỹ về văn học, quan niệm về
sáng tác, các cuộc tranh luận văn chƣơng, phê bình đánh giá của công
chúng đối với giai đoạn văn học qua các bài viết trên sách, báo, tạp chí.
Với hƣớng nghiên cứu mới về hoạt động tiếp nhận văn học nhìn từ lý
thuyết tiếp nhận hiện đại, ngƣời viết mong muốn góp phần tìm hiểu một
cách có hệ thống: Sự thay đổi chuẩn mực thẩm mỹ trong tiếp nhận văn
học ở Việt Nam sau năm 1986 (1986 – 1996)
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Vấn đề tiếp nhận văn học là vấn đề quan trọng của lý thuyết tiếp
nhận hiện đại. Ứng dụng lý thuyết này vào nghiên cứu những vấn đề của
tiếp nhận văn học từ 1986 đến 1996 là sự lựa chọn phù hợp. Tìm hiểu sự
thay đổi chuẩn thẩm mĩ chính là tìm hiểu các vấn đề của đời sống văn học
sau đổi mới soi chiếu trên bình diện của tiếp nhận văn học, từ đó khám
phá và khẳng định vai trò của chủ thể tiếp nhận trong tiếp nhận hiện đại.
Vấn đề chuẩn mực thẩm mĩ trong tiếp nhận văn học là vấn đề thu
hút đƣợc nhiều sự quan tâm, tìm hiểu, khám phá của các nhà lý luận phê
bình và nghiên cứu văn học. Sử dụng khái niệm chuẩn mực thẩm mĩ
trong tiếp nhận văn học, ngƣời viết muốn giới thuyết ở mức độ đọc, với
các nhân tố tạo lập nên sự tiếp nhận của chủ thể tiếp nhận. Không có một
chuẩn mực thẩm mĩ bất biến trong tiếp nhận văn học, mà chuẩn mực
thẩm mĩ luôn đặt trong xu thế vận động và thay đổi không ngừng cho phù
hợp với xu thế của thời đại và của chủ thể tiếp nhận.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là chuẩn mực thẩm mỹ và sự thay
đổi chuẩn mực thẩm mỹ trong hoạt động tiếp nhận văn chƣơng ở Việt
Nam giai đoạn 10 năm đầu đổi mới.
Đối tượng khảo sát: Đề tài tập trung vào khảo sát hoạt động phê
bình văn học, tranh luận văn học của các nhà nghiên cứu và những phản
hồi của bạn đọc về các tác phẩm văn xuôi tiêu biểu giai đoạn mƣời năm
đầu đổi mới đƣợc đăng tải trên báo chí chủ yếu là trên tờ báo Văn nghệ
của Hội nhà văn Việt Nam và tạp chí Nghiên cứu văn học.
Tư liệu tham khảo: Đầu mục báo và tạp chí trong nƣớc từ năm
1986 - 1996: Báo Văn nghệ, Tạp chí Nghiên cứu Văn học, tạp chí Sông
Hƣơng và các bài viết, công trình của các nhà nghiên cứu trong nƣớc:
Hoàng Trinh, Lê Ngọc Trà, Lại Nguyên Ân, Hoàng Ngọc Hiến, Trƣơng
Đăng Dung, Nguyễn Văn Dân, Phạm Thành Hƣng, Nguyễn Văn Nam,
Đoàn Đức Phƣơng, Nguyễn Đăng Điệp,… và tài liệu dịch nƣớc ngoài.
Số liệu khảo sát: Đề tài có tham khảo số liệu điều tra về vấn đề đọc
sách văn học trong những năm gần đây của tác giả Tôn Thảo Miên đề tài
nghiên cứu khoa học cấp Bộ CT 091212 “Tác động của văn học nghệ
thuật đến việc hình thành lối sống và nhân cách của con người Việt Nam
hiện nay” và một số bài viết về vấn đề tiếp nhận văn học thông qua đọc
sách văn học, từ đó đánh giá đƣợc mức độ quan tâm của độc giả về các
vấn đề của văn học, vai trò của văn học trong cuộc sống cũng nhƣ khẳng
định đƣợc vị thế của độc giả trong đời sống văn học hiện nay.
4. Phương pháp nghiên cứu


Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:

Bạn ơi, cho mình xin lại link được không?

Link mới update, mời bạn xem lại bài đầu để tải