Download miễn phí Tiểu luận Hoạt động địa chất của biển và hiện tượng sạt lở bờ biển ở Việt Nam
Nguyên nhân chủ quan làm sạt lở bờ biển là do chính con người gây ra, hệ quả của một thời giao đất rừng phòng hộ cho người dân quản lý. Trong số này không ít người dân vì cuộc sống trước mắt đã đào bới đất rừng phòng hộ thành những khoảnh vuông nuôi tôm. Cây mắm được mệnh danh là loài cây tiên phong lấn biển, giữ đất đã bị chặt phá, tạo ra những khoảnh đất trống cho sóng biển tạt vào gây sạt lở vùng ven biển.
Với độ che phủ kém, thành phần cơ giới đất nhẹ, vì thế sự bào mòn xảy ra mạnh mẽ trong đất, lôi cuốn các sản phẩm hình thành đất theo hai hướng: (i) Bào mòn theo chiều ngang và (ii) Bào mòn theo chiều dọc.
Bào mòn theo chiều ngang, trên bề mặt rộng lớn của vùng cát thấy rõ sự kế tiếp nhau những nơi cao và những nơi thấp hay xen những lạch trũng, đường chia nước. Trong điều kiện như vậy có sự tái phân bố theo chiều ngang các hợp chất di động lấy từ đất, hay các vật chất mịn.
Bào mòn theo chiều dọc, đất cát xốp nên độ thấm nước cao vì thế xảy ra sự ngấm xuống theo chiều sâu phẫu diện.
Với đường bờ biển dài 3260 km từ bắc vào nam, Việt Nam đang đứng trước nguy cơ phải đối diện với hiện tượng bờ biển đang bị xói lở với cường độ mạnh, mực nước biển ngày một dâng cao hơn khiến cho hiện tượng nước biển xâm thực diễn ra rất mạnh gây ảnh hương đến diện tích nông nghiệp và đời sống của người dân.
- Sạt lở đất thường xảy ra tại các thung lũng và triền sông, dọc các bờ biển bị xói lở. Trong quá trình sạt lở, có sự đan xen giữa hiện tượng dịch chuyển trượt, hiện tượng sụp đổ. Hiện tượng sạt lở thường được báo trước bằng các vết nứt sụt ăn sâu vào đất liền và kéo dài theo bờ sông, bờ biển (Hình 33). Diễn biến phá hoại của sạt lở nhanh và đột ngột. Sạt lở bờ thường có xu hướng tái diễn nhiều năm, phạm vi ảnh hưởng rộng, đe doạ phá hỏng cả cụm dân cư, đặc biệt là các cụm dân cư kinh tế lâu năm ở các vùng đồng bằng, ven biển.
Các hoạt động địa chất của biển.
- Địa chất của sóng
Là hình thức dao động của sóng theo chiều thẳng đứng nhưng người ta cảm giác là nước chuyển động theo chiều ngang từ ngoài xô vào bờ. Nguyên nhân chủ yếu là do độngđất, gió, núi lửa nhưng chủ yếu vẫn là gió.
Thủy triều:
Là hiện tượng nước biển lên xuống theo chu kì và biên độ nhất định.Hiện tượng này có những đặc điểm của một dao động sóng.
Nguyên nhân: chủ yếu là do lực hút của Mặt trăng,Mặt trời lên trái đất theo lực vạn vật hấp dẫn của Newton.
Dòng biển:
Là sự dịch chuyển thành các dòng chảy lớn trong các đại dương
Dòng biển nóng thường phát sinh ở hai bên xích đạo
Dòng biển lạnh xuất phát từ vĩ tuyến 30-400 thuộc khu vực gần bờ phía đông của các đại dương rồi chảy về phía xích đạo.
Hướng chảy của vòng hoàn lưu lớn ở bán cầu bắc theo chiều kim đồng hồ,ở bán cầu nam thì ngược lại .
Hiện trạng sạp lở bờ biển ở Việt Nam.
Bờ biển miền Bắc:
Xói sạt bờ biển là hiện tượng phổ biến ở ven biển Hải Phòng, kể cả ở bờ các đảo và nhiều đoạn bờ nằm sâu phía trong các sông. Tổng số chiều dài đường bờ biển Hải Phòng bị xói lở 16,1 km, tốc độ trung bình 5,4m/năm trên tổng số 125 km đường bờ biển, chiếm tông số 23,0%. ( năm 2009)
Bờ biển miền Trung:
Với trên 70% đất có thành phần đặc biệt và là đất bở rời đồng thời do các biến động bất thường về khí tượng thủy văn, tác động con người..., bờ biển miền Trung sẽ xảy ra sạt lở với quy mô và mức độ càng mạnh. Dự báo trên vừa được Viện Địa lý ( trung tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn) đưa ra sau khi tiến hành hàng loạt các nghiên cứu liên quan.
Xói sạt bờ biển vùng Bắc Trung Bộ từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên-Huế:
Khu vực từ Quảng Bình đến Thừa Thiên – Huế vẫn là trọng điểm.
Vùng từ cửa Thuận An đến Tư Hiền (Thừa Thiên –Huế) diễn biến sạt lở rất phức tạp, phụ thuộc vào chu kỳ dịch chuyển của các cửa sông lên phía tây hay xuống đông nam với chu kỳ 30-60năm..
Xói sạt bờ biển Nam Trung Bộ từ Đà Nẵng đến Bình Thuận : có diễn biến sạt lở rất phức tạp với xu thế tăng mạnh cả về quy mô lẫn cường độ, và tăng dần từ Bắc vào Nam(tại Quảng Ngãi, sạt lở tại Sa Huỳnh sẽ tăng quy mô mở rộng về phía Nam)
Theo PGS-TS Nguyễn Văn Cư (Phó viện trưởng viện địa lý) có ba vùng sạ lở nghiêm trọng, đó là:
Thừa Thiên-Huế: từ cửa Thuận An đến Hòa Duân, xói sạt tăng quy mô về phía tây bắc và đông nam của khu vực này.
Quảng Ngãi: xói sạt lở trọng điểm Sa Huỳnh tiếp tục tăng quy mô về phía tây nam.
Phú Yên: xói sạt bờ biển tiếp tục tăng quy mô tai Phú Hạnh, Phú Sơn, Phú Quý, Phú Hiệp, An Nhơn, thị xã Tuy Hòa. Riêng khu vực trọng điểm Xuân Hải, sạt lở sẽ dịch chuyển mở rộng về phía đông nam với cường độ tăng dần thêm 11,5%, 18% và 29% vào năm 2020,2050,2100.
Bờ biển miền Nam
Cà mau là vùng xảy ra thường xuyên và chụi ảnh hưởng nhiều nhất cả nước.
Theo thống kê mỗi năm, sạt lở đã làm Cà Mau mất đi khoảng 900 ha, trong đó hơn 120 ha là đất ven biển, còn lại là đất ven sông.
Trước đây, rừng phòng hộ ven biển và ngoài đê biển Tây nơi có chiều rộng nhỏ nhất trên 500 m, nay bị sạt lở còn khoảng 30-80 m. Đặc biệt, tình trạng sạt lở đê biển Tây đoạn từ cống Lung Ranh đến Hương Mai dài trên 2.200 m không còn rừng phòng hộ. Sóng biển xoáy sâu vào thân đê, có nơi thân đê chỉ còn 2-3 m, chiều cao của đê từ 2,5 m sụp lún còn 1,8 m và đang có nguy cơ vỡ đê, đe dọa đến đời sống và sản xuất của hàng chục ngàn hộ dân.
Theo số liệu nghiên cứu về sạt lở đất ven biển và nước biển dâng qua 21 năm, từ 1990 đến nay, bờ biển, rừng phòng hộ của tỉnh Cà Mau có nơi bị sạt lở hàng chục mét/năm, biên độ lên xuống đỉnh và chân triều cường năm sau luôn cao hơn năm trước gần 20 mm. Theo kịch bản biến đổi khí hậu nước biển dâng cao 10 m, Cà Mau sẽ là 1 trong 10 tỉnh đứng đầu bị thiệt hại với diện tích bị ngập khoảng 4.600 km2, chiếm khoảng 85,4% diện tích tự nhiên của tỉnh, ảnh hưởng đến đời sống 2/3 dân số.(theo GS-TSKH Nguyễn Ngọc Trân, chuyên gia cao cấp Hội đồng chính sách khoa học công nghệ quốc gia, thành viên Ban chỉ đạo quy hoạch tổng thể thủy lợi ĐBSCL, nguyên Trưởng Ban chỉ đạo nghiên cứu khai thác Bán đảo Cà Mau.
Hiện tượng sạt lở các tuyến sông, ven biển cũng diễn ra thường xuyên và nghiêm trọng hơn, đe dọa đến sản xuất và dân sinh. Tuy nhiên, hiện kè chống sạt lở tuyến biển Đông chưa được xây dựng, mỗi năm đất rừng phòng hộ trên tuyến này sạt lở từ 5- 20 m.
Tại Bạc Liêu, do nước biển thường xuyên dâng cao nên nhiều khu vực ven biển của tỉnh này, như: Nhà Mát (TP Bạc Liêu), Vĩnh Thịnh (H.Hòa Bình), Gành Hào (H.Đông Hải)… bị sạt lở sâu vào đất liền từ 3- 5m/năm
Theo đánh giá của Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau, dọc theo bờ biển phía Đông của tỉnh, sạt lở diễn ra nghiêm trọng từ cửa Gành Hào đến Hố Gùi, do chịu tác động mạnh mẽ của dòng hải lưu tạo ra. Rừng phòng hộ hằng năm bị lở lấn sâu vào đất liền bình quân từ 5-20 m, có nhiều vị trí sạt lở rất nghiêm trọng. Bờ biển Khu du lịch Khai Long sạt lở với tổng chiều dài trên 4.000 m, tuyến kè và tuyến bờ biển vừa xây dựng xong đã bị sạt lở. Trong vòng 5 năm trở lại đây, cửa Kinh Năm - Ô Rô đã sạt lở sâu vào khoảng 400 m. Cũng theo Sở NN&PTNT thì tại vị trí này, rừng phòng hộ đang bị thu hẹp, trong tương lai, nếu không có biện pháp ngăn ngừa thì Khu du lịch Khai Long sẽ dần biến mất. Khu vực ấp Lưu Hoa Thanh, xã Tân Thuận, huyện Đầm Dơi sạt lở với chiều dài khoảng 2.500 m, hiện đang xử lý khắc phục được khoảng 350 m.
Đoạn kè ven biển dài 560 m ở P. Nhà Mát (TP Bạc Liêu) bị nước biển cuốn trôi - Ảnh: Trần Thanh Phong.
Xã Nhơn Lý Bình Định có hơn 2.000 hộ dân thì có tới gần 300 hộ với hơn 1.300 khẩu thuộc diện phải di dời, tránh sạt lở, triều cường xâm thực. Mỗi năm, nước biển lại lấy đi vài mét đất, hàng chục ngôi nhà. Nguyên nhân là ở đây chưa được xây dựng kè chắn sóng biển kiên cố, mà chỉ có vài bậc chắn sóng tạm bợ. Mỗi khi...
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Nguyên nhân chủ quan làm sạt lở bờ biển là do chính con người gây ra, hệ quả của một thời giao đất rừng phòng hộ cho người dân quản lý. Trong số này không ít người dân vì cuộc sống trước mắt đã đào bới đất rừng phòng hộ thành những khoảnh vuông nuôi tôm. Cây mắm được mệnh danh là loài cây tiên phong lấn biển, giữ đất đã bị chặt phá, tạo ra những khoảnh đất trống cho sóng biển tạt vào gây sạt lở vùng ven biển.
Với độ che phủ kém, thành phần cơ giới đất nhẹ, vì thế sự bào mòn xảy ra mạnh mẽ trong đất, lôi cuốn các sản phẩm hình thành đất theo hai hướng: (i) Bào mòn theo chiều ngang và (ii) Bào mòn theo chiều dọc.
Bào mòn theo chiều ngang, trên bề mặt rộng lớn của vùng cát thấy rõ sự kế tiếp nhau những nơi cao và những nơi thấp hay xen những lạch trũng, đường chia nước. Trong điều kiện như vậy có sự tái phân bố theo chiều ngang các hợp chất di động lấy từ đất, hay các vật chất mịn.
Bào mòn theo chiều dọc, đất cát xốp nên độ thấm nước cao vì thế xảy ra sự ngấm xuống theo chiều sâu phẫu diện.
Với đường bờ biển dài 3260 km từ bắc vào nam, Việt Nam đang đứng trước nguy cơ phải đối diện với hiện tượng bờ biển đang bị xói lở với cường độ mạnh, mực nước biển ngày một dâng cao hơn khiến cho hiện tượng nước biển xâm thực diễn ra rất mạnh gây ảnh hương đến diện tích nông nghiệp và đời sống của người dân.
- Sạt lở đất thường xảy ra tại các thung lũng và triền sông, dọc các bờ biển bị xói lở. Trong quá trình sạt lở, có sự đan xen giữa hiện tượng dịch chuyển trượt, hiện tượng sụp đổ. Hiện tượng sạt lở thường được báo trước bằng các vết nứt sụt ăn sâu vào đất liền và kéo dài theo bờ sông, bờ biển (Hình 33). Diễn biến phá hoại của sạt lở nhanh và đột ngột. Sạt lở bờ thường có xu hướng tái diễn nhiều năm, phạm vi ảnh hưởng rộng, đe doạ phá hỏng cả cụm dân cư, đặc biệt là các cụm dân cư kinh tế lâu năm ở các vùng đồng bằng, ven biển.
Các hoạt động địa chất của biển.
- Địa chất của sóng
Là hình thức dao động của sóng theo chiều thẳng đứng nhưng người ta cảm giác là nước chuyển động theo chiều ngang từ ngoài xô vào bờ. Nguyên nhân chủ yếu là do độngđất, gió, núi lửa nhưng chủ yếu vẫn là gió.
Thủy triều:
Là hiện tượng nước biển lên xuống theo chu kì và biên độ nhất định.Hiện tượng này có những đặc điểm của một dao động sóng.
Nguyên nhân: chủ yếu là do lực hút của Mặt trăng,Mặt trời lên trái đất theo lực vạn vật hấp dẫn của Newton.
Dòng biển:
Là sự dịch chuyển thành các dòng chảy lớn trong các đại dương
Dòng biển nóng thường phát sinh ở hai bên xích đạo
Dòng biển lạnh xuất phát từ vĩ tuyến 30-400 thuộc khu vực gần bờ phía đông của các đại dương rồi chảy về phía xích đạo.
Hướng chảy của vòng hoàn lưu lớn ở bán cầu bắc theo chiều kim đồng hồ,ở bán cầu nam thì ngược lại .
Hiện trạng sạp lở bờ biển ở Việt Nam.
Bờ biển miền Bắc:
Xói sạt bờ biển là hiện tượng phổ biến ở ven biển Hải Phòng, kể cả ở bờ các đảo và nhiều đoạn bờ nằm sâu phía trong các sông. Tổng số chiều dài đường bờ biển Hải Phòng bị xói lở 16,1 km, tốc độ trung bình 5,4m/năm trên tổng số 125 km đường bờ biển, chiếm tông số 23,0%. ( năm 2009)
Bờ biển miền Trung:
Với trên 70% đất có thành phần đặc biệt và là đất bở rời đồng thời do các biến động bất thường về khí tượng thủy văn, tác động con người..., bờ biển miền Trung sẽ xảy ra sạt lở với quy mô và mức độ càng mạnh. Dự báo trên vừa được Viện Địa lý ( trung tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn) đưa ra sau khi tiến hành hàng loạt các nghiên cứu liên quan.
Xói sạt bờ biển vùng Bắc Trung Bộ từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên-Huế:
Khu vực từ Quảng Bình đến Thừa Thiên – Huế vẫn là trọng điểm.
Vùng từ cửa Thuận An đến Tư Hiền (Thừa Thiên –Huế) diễn biến sạt lở rất phức tạp, phụ thuộc vào chu kỳ dịch chuyển của các cửa sông lên phía tây hay xuống đông nam với chu kỳ 30-60năm..
Xói sạt bờ biển Nam Trung Bộ từ Đà Nẵng đến Bình Thuận : có diễn biến sạt lở rất phức tạp với xu thế tăng mạnh cả về quy mô lẫn cường độ, và tăng dần từ Bắc vào Nam(tại Quảng Ngãi, sạt lở tại Sa Huỳnh sẽ tăng quy mô mở rộng về phía Nam)
Theo PGS-TS Nguyễn Văn Cư (Phó viện trưởng viện địa lý) có ba vùng sạ lở nghiêm trọng, đó là:
Thừa Thiên-Huế: từ cửa Thuận An đến Hòa Duân, xói sạt tăng quy mô về phía tây bắc và đông nam của khu vực này.
Quảng Ngãi: xói sạt lở trọng điểm Sa Huỳnh tiếp tục tăng quy mô về phía tây nam.
Phú Yên: xói sạt bờ biển tiếp tục tăng quy mô tai Phú Hạnh, Phú Sơn, Phú Quý, Phú Hiệp, An Nhơn, thị xã Tuy Hòa. Riêng khu vực trọng điểm Xuân Hải, sạt lở sẽ dịch chuyển mở rộng về phía đông nam với cường độ tăng dần thêm 11,5%, 18% và 29% vào năm 2020,2050,2100.
Bờ biển miền Nam
Cà mau là vùng xảy ra thường xuyên và chụi ảnh hưởng nhiều nhất cả nước.
Theo thống kê mỗi năm, sạt lở đã làm Cà Mau mất đi khoảng 900 ha, trong đó hơn 120 ha là đất ven biển, còn lại là đất ven sông.
Trước đây, rừng phòng hộ ven biển và ngoài đê biển Tây nơi có chiều rộng nhỏ nhất trên 500 m, nay bị sạt lở còn khoảng 30-80 m. Đặc biệt, tình trạng sạt lở đê biển Tây đoạn từ cống Lung Ranh đến Hương Mai dài trên 2.200 m không còn rừng phòng hộ. Sóng biển xoáy sâu vào thân đê, có nơi thân đê chỉ còn 2-3 m, chiều cao của đê từ 2,5 m sụp lún còn 1,8 m và đang có nguy cơ vỡ đê, đe dọa đến đời sống và sản xuất của hàng chục ngàn hộ dân.
Theo số liệu nghiên cứu về sạt lở đất ven biển và nước biển dâng qua 21 năm, từ 1990 đến nay, bờ biển, rừng phòng hộ của tỉnh Cà Mau có nơi bị sạt lở hàng chục mét/năm, biên độ lên xuống đỉnh và chân triều cường năm sau luôn cao hơn năm trước gần 20 mm. Theo kịch bản biến đổi khí hậu nước biển dâng cao 10 m, Cà Mau sẽ là 1 trong 10 tỉnh đứng đầu bị thiệt hại với diện tích bị ngập khoảng 4.600 km2, chiếm khoảng 85,4% diện tích tự nhiên của tỉnh, ảnh hưởng đến đời sống 2/3 dân số.(theo GS-TSKH Nguyễn Ngọc Trân, chuyên gia cao cấp Hội đồng chính sách khoa học công nghệ quốc gia, thành viên Ban chỉ đạo quy hoạch tổng thể thủy lợi ĐBSCL, nguyên Trưởng Ban chỉ đạo nghiên cứu khai thác Bán đảo Cà Mau.
Hiện tượng sạt lở các tuyến sông, ven biển cũng diễn ra thường xuyên và nghiêm trọng hơn, đe dọa đến sản xuất và dân sinh. Tuy nhiên, hiện kè chống sạt lở tuyến biển Đông chưa được xây dựng, mỗi năm đất rừng phòng hộ trên tuyến này sạt lở từ 5- 20 m.
Tại Bạc Liêu, do nước biển thường xuyên dâng cao nên nhiều khu vực ven biển của tỉnh này, như: Nhà Mát (TP Bạc Liêu), Vĩnh Thịnh (H.Hòa Bình), Gành Hào (H.Đông Hải)… bị sạt lở sâu vào đất liền từ 3- 5m/năm
Theo đánh giá của Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau, dọc theo bờ biển phía Đông của tỉnh, sạt lở diễn ra nghiêm trọng từ cửa Gành Hào đến Hố Gùi, do chịu tác động mạnh mẽ của dòng hải lưu tạo ra. Rừng phòng hộ hằng năm bị lở lấn sâu vào đất liền bình quân từ 5-20 m, có nhiều vị trí sạt lở rất nghiêm trọng. Bờ biển Khu du lịch Khai Long sạt lở với tổng chiều dài trên 4.000 m, tuyến kè và tuyến bờ biển vừa xây dựng xong đã bị sạt lở. Trong vòng 5 năm trở lại đây, cửa Kinh Năm - Ô Rô đã sạt lở sâu vào khoảng 400 m. Cũng theo Sở NN&PTNT thì tại vị trí này, rừng phòng hộ đang bị thu hẹp, trong tương lai, nếu không có biện pháp ngăn ngừa thì Khu du lịch Khai Long sẽ dần biến mất. Khu vực ấp Lưu Hoa Thanh, xã Tân Thuận, huyện Đầm Dơi sạt lở với chiều dài khoảng 2.500 m, hiện đang xử lý khắc phục được khoảng 350 m.
Đoạn kè ven biển dài 560 m ở P. Nhà Mát (TP Bạc Liêu) bị nước biển cuốn trôi - Ảnh: Trần Thanh Phong.
Xã Nhơn Lý Bình Định có hơn 2.000 hộ dân thì có tới gần 300 hộ với hơn 1.300 khẩu thuộc diện phải di dời, tránh sạt lở, triều cường xâm thực. Mỗi năm, nước biển lại lấy đi vài mét đất, hàng chục ngôi nhà. Nguyên nhân là ở đây chưa được xây dựng kè chắn sóng biển kiên cố, mà chỉ có vài bậc chắn sóng tạm bợ. Mỗi khi...
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links