traitimchanthanh_vnn
New Member
Download Luận án Văn hóa và con người Tây Nguyên trong văn xuôi nghệ thuật 1945- 2000
Trong thời hiện đại, những chủtrương chính sách của Nhà nước khó
được nhân dân Tây Nguyên tiếp thu nếu cứ được tuyên truyền bằng loa phóng
thanh hay họp dân lại đểcán bộrao giảng. Bộmáy chính quyền hiện nay đã có
chức danh trưởng buôn làng, nhưng dân làng chỉnghe theo người già làng của
mình mà thôi. Và già làng bao giờcũng “tâm sự” với dân qua giọng điệu,
không khí của một buổi kểkhan nên hiệu quảrất cao. Trong những năm nạn
Fulrô hoành hành ởTây Nguyên, các vịquan chức tổchức họp với dân làng rất
nhiều nhưng không thu được kết quảgì, họhỏi ý kiến Núp, Núp bảo: “Ở đây
không cần họp với nhiều người nhưbà con người Kinh đâu, mà chỉcần gặp các
già làng thôi. Đấy là cái đầu của buôn. Đầu gật, thì cảcái đuôi to sẽchuyển
theo”[38, tr. 519]. Sau đó, đích thân Núp xuống tận làng có thanh niên theo
Fulrô, cùng hút thuốc, cùng uống rượu cần với các già làng và nhỏto tâm sự
với họ Ngay tháng sau, đa sốngười theo Fulrô đã trởvề.
Để tải bản DOC Đầy Đủ xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Kinh. Cô gái Tây Nguyên có nước da nâu vàng mịn màng là đẹp: “H’Lâm, con
gái ông, đẹp nổi tiếng khắp mấy buôn vùng chung quanh chân núi Cư M’Gar
này. Nước da nâu nhạt càng làm cho màu hồng trên má cô gái ưng ửng lên thật
dễ coi”[20, tr.182], “Trong làng hồi ấy có một cô gái đẹp tên là Ly. Tóc nàng
chảy dài đen như da rắn than. Nước da óng vàng như tia nắng mặt trời buổi
sớm và lưng eo như lưng kiến vàng”[42, tr. 54]. Tây Nguyên có nhiều tộc
người, có những tộc người nước da rất trắng. Nhưng đa số các tộc người có
nước da nâu nên làn da nâu là cái đẹp đặc trưng của các cô gái Tây Nguyên.
Vẻ đẹp hoang dã của núi rừng hiện diện rõ nhất trong đôi mắt của các cô
gái. Cô gái Tây Nguyên có đôi chân mày rất rậm, đôi hàng mi cong dài, đôi mắt
to và rất sắc, hơi vàng và trong veo. Có thể nói người Tây Nguyên đẹp nhất là ở
100
đôi mắt. Đối với người Kinh, “mắt em là một dòng sông”, thì đôi mắt của người
Tây Nguyên là một dòng suối trong veo hay một cánh rừng hun hút và hoang
dại. Đã có rất nhiều tác giả ca ngợi đôi mắt này: “Cặp mắt trong veo như mắt
nai con vẫn quanh quẩn ăn lá trong khu rừng cạnh con suối Ea Pok”[20,
tr.182], “Con gái làng Trấp ngực căng tròn như trái núi, mắt trong veo như
nước suối đầu nguồn”[34, tr. 245], “Ngồi trước mặt là một cô gái Thượng dịu
dàng với đôi mắt long lanh đen sáng”[12, tr.175]…Nếu nói tâm hồn người Tây
Nguyên trong như nước suối thì điều đó biểu hiện cụ thể nhất là ở đôi mắt.
Cái đẹp của cô gái Tây Nguyên không phải là cái đẹp của những kiều nữ
“êm đềm trướng rủ màn che” mà là cái đẹp của người lao động, mang theo giá
trị lao động: “Cô gái đẹp nhất trong làng…Ví với con chim màu sắc sặc sỡ bay
lượn trên nhà rông chăng? Không, cô gái trong bài hát còn êm dịu hơn, đằm
thắm hơn. Ví như con cá đẹp bơi lội trong dòng Krông Năng chăng? Không, cô
gái trong bài hát còn giỏi giang hơn, làm rẫy giỏi, nuôi cha mẹ tốt, được người
làng thương hơn…”[30, tr. 322]. Các cô gái đẹp ở Tây Nguyên đều là những cô
gái hát hay và lao động giỏi; trong chiến đấu thì thêm phẩm chất anh hùng,
trong hòa bình là yêu thương chăm sóc cha mẹ, luôn hết mình với cộng đồng.
Liêu trong Đất nước đứng lên, Mai trong Rừng xà nu, Cô gái Tơtrá trong Tháng
Ninh Nông, Nèn trong Kỷ niệm Tây Nguyên của Nguyên Ngọc; Hơ Giang trong
Hơ Giang của Y Điêng; Ksor H’Gươnl trong Cánh rừng tình yêu của Trung
Trung Đỉnh, Kơ Nhí trong Pui Kơ Lớ của Khuất Quang Thụy v.v…đều là
những cô gái như vậy.
Vẻ đẹp thiên nhiên làm nên chất thơ cho cuộc sống, vẻ đẹp của người
phụ nữ làm nên chất men cho cuộc đời. Núi rừng Tây Nguyên là bài ca bất tận
của sự sống. Cô gái Tây Nguyên là âm thanh réo rắt, dìu dặt trong bài ca ấy.
Các cô gái Tây Nguyên là bóng cây Kơnia mát rượi giữa nắng gió cao nguyên,
là những đóa Pơlang tươi thắm giữa buôn làng.
101
Nếu phụ nữ Tây Nguyên là cây Kơnia, cây Pơ lang thì đàn ông Tây
Nguyên cây Lim, cây Trắc, dù hơi thô mộc nhưng càng chạm vào ta càng thấy
sáng. Nhìn vào người đàn ông Tây Nguyên ta thường hình dung đến những
người dũng sĩ Hy Lạp. Đó là những con người như được chắt ra từ núi đá cây
rừng, có thân hình vạm vỡ, chắc nịch, khuôn ngực rộng, nước da nâu bóng,
khuôn mặt đầy vẻ cương nghị, mắt sáng rực, mũi cao, cơ bắp cuồn cuộn, tràn
đầy sức sống như Núp, Bok Pa trong Đất nước đứng lên; Tnú, cụ Mết trong
Rừng xà nu; Kơ Lơng, cụ Xớt trong Người dũng sĩ dưới chân núi Chư Pông; Y
Kơbin, Y Khung trong Kỷ niệm Tây Nguyên; Kbin trong Mùa xuân hoa trắng
của Nguyên Ngọc; già Kôi trong Người buôn Rê Băk của Khuất Quang Thụy;
Rook và Seek trong Truyền thuyết Ialy của Trung Trung Đỉnh v.v…Núp có
thân hình “vạm vỡ, mắt sáng nhìn như chọc vào bóng tối, bàn tay gân guốc đưa
lên đưa xuống chắc chắn mạnh như hòn đá ném xuống nước”[26, tr.271]. Bok
Pa thì “con mắt như lưỡi mác dài, giọng nói như con cọp già”[26, tr.408]. Cụ
Mết “vẫn quắc thướt như xưa, râu bây giờ dài đã tới ngực và vẫn đen bóng,
mắt vẫn sáng và xếch ngược, vết sẹo ở má bên phải vẫn láng bóng, ngực căng
như một cây xà nu lớn, sáu mươi tuổi rồi mà tiếng nói vẫn ồ ồ, dội vang trong
lồng ngực”[26, tr.139]. Tnú có “tấm lưng rộng và những vết thương ngang dọc,
hai cánh tay rộng lớn như hai cánh lim chắc”[26, tr152]. Kơ Lơng thì có “đôi
mắt đục mà rất sắc của tất cả những người thanh niên Tây Nguyên. Vầng tráng
anh rộng và bằng, bình tĩnh và kiên định”[30, tr.247]. Cụ Xớt “đã ngoài tám
mươi mà lưng vẫn đứng thẳng, cả người quắc thước như một ngọn núi đá”[30,
tr.248]. Già Kôi “có mái tóc trắng như mây và giọng nói vang như chiêng, bộ
ngực đen bóng như đồng hun”[34, tr.73]…Một vài nét phác họa dáng
người đàn ông Tây Nguyên ta cũng thấy hiện lên những con người là hậu duệ
của Đăm San, Đăm Noi, Khinh Dú… Sống trong môi trường rừng núi đòi hỏi
con người Tây Nguyên phải có một sức lực dồi dào, một khí chất mạnh mẽ để
102
có thể đối chọi với hiểm nguy luôn rình rập. Chân đất, da trần cũng giúp họ hấp
thụ rất nhiều nguồn năng lượng của vũ trụ. Cho nên nhìn vào người đàn ông
Tây Nguyên, người ta có cảm giác ấm áp và tin tưởng.
Văn chương luôn có nhu cầu khám phá vẻ đẹp của con người ở phương
diện cá nhân cũng như cộng đồng. Do tính chất phi vật thể nên hình tượng văn
học tác động vào trí tưởng tượng và liên tưởng của người đọc, người đọc chỉ
cảm nhận thông qua trí tưởng tượng, mà cái đẹp trong trí tưởng tượng bao giờ
cũng đẹp hơn trong hiện thực. Nói như thế không có nghĩa là con người trong
hiện thực và hình tượng nhân vật quá cách xa nhau. Sự gần gũi này càng rõ hơn
khi chúng ta trực tiếp quan sát người Tây Nguyên. Cái đẹp con người của các
dân tộc văn minh mang dấu ấn của sự tiến hóa, cái đẹp của con người Tây
Nguyên là cái đẹp đầy hồn nhiên, tự nhiên. Các cô gái Tây Nguyên như dòng
sông, con suối trong lành và mát rượi. Các chàng trai Tây Nguyên như ngọn
núi, tảng đá rắn chắc và vũng chãi. Họ mang theo vẻ đẹp của núi rừng Tây
Nguyên.
2.3 Con người nhân ái, nghĩa tình
Vẻ đẹp hình thức của con người chẳng có nghĩa lý gì khi bản chất không
tương ứng với nó. Chỉ có cái đẹp bên trong mới tô điểm cho cái đẹp bên ngoài.
Các tác phẩm văn xuôi viết về Tây Nguyên đã đem đến cho người đọc những
cảm nhận về vẻ đẹp hình thức của người Tây Nguyên, đó là một điều cần thiết.
Song, cái quan trọng là thông qua vẻ đẹp hình thức đó, các nhà văn đã khẳng
định phẩm chất cao quí của con người Tây Nguyên. Qua những trang văn thấm
đẫm chất sử thi, con người Tây Nguyên hiện lên với những nét tính cách tốt đẹp
nhất và mang giá trị như những tấm gương của cuộc đời. Những tấm gương
được làm nên từ cuộc sống nguyên sơ của núi rừng.
Do văn chương có nhiệm vụ làm cho con người được “người” hơn, nên
bất cứ ở đâu, chủ nghĩa nhân đạo vẫn được xem là nội dung hàng đầu của một
103
tác phẩm. N
Download miễn phí Luận án Văn hóa và con người Tây Nguyên trong văn xuôi nghệ thuật 1945- 2000
Trong thời hiện đại, những chủtrương chính sách của Nhà nước khó
được nhân dân Tây Nguyên tiếp thu nếu cứ được tuyên truyền bằng loa phóng
thanh hay họp dân lại đểcán bộrao giảng. Bộmáy chính quyền hiện nay đã có
chức danh trưởng buôn làng, nhưng dân làng chỉnghe theo người già làng của
mình mà thôi. Và già làng bao giờcũng “tâm sự” với dân qua giọng điệu,
không khí của một buổi kểkhan nên hiệu quảrất cao. Trong những năm nạn
Fulrô hoành hành ởTây Nguyên, các vịquan chức tổchức họp với dân làng rất
nhiều nhưng không thu được kết quảgì, họhỏi ý kiến Núp, Núp bảo: “Ở đây
không cần họp với nhiều người nhưbà con người Kinh đâu, mà chỉcần gặp các
già làng thôi. Đấy là cái đầu của buôn. Đầu gật, thì cảcái đuôi to sẽchuyển
theo”[38, tr. 519]. Sau đó, đích thân Núp xuống tận làng có thanh niên theo
Fulrô, cùng hút thuốc, cùng uống rượu cần với các già làng và nhỏto tâm sự
với họ Ngay tháng sau, đa sốngười theo Fulrô đã trởvề.
Để tải bản DOC Đầy Đủ xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung:
cô gáiKinh. Cô gái Tây Nguyên có nước da nâu vàng mịn màng là đẹp: “H’Lâm, con
gái ông, đẹp nổi tiếng khắp mấy buôn vùng chung quanh chân núi Cư M’Gar
này. Nước da nâu nhạt càng làm cho màu hồng trên má cô gái ưng ửng lên thật
dễ coi”[20, tr.182], “Trong làng hồi ấy có một cô gái đẹp tên là Ly. Tóc nàng
chảy dài đen như da rắn than. Nước da óng vàng như tia nắng mặt trời buổi
sớm và lưng eo như lưng kiến vàng”[42, tr. 54]. Tây Nguyên có nhiều tộc
người, có những tộc người nước da rất trắng. Nhưng đa số các tộc người có
nước da nâu nên làn da nâu là cái đẹp đặc trưng của các cô gái Tây Nguyên.
Vẻ đẹp hoang dã của núi rừng hiện diện rõ nhất trong đôi mắt của các cô
gái. Cô gái Tây Nguyên có đôi chân mày rất rậm, đôi hàng mi cong dài, đôi mắt
to và rất sắc, hơi vàng và trong veo. Có thể nói người Tây Nguyên đẹp nhất là ở
100
đôi mắt. Đối với người Kinh, “mắt em là một dòng sông”, thì đôi mắt của người
Tây Nguyên là một dòng suối trong veo hay một cánh rừng hun hút và hoang
dại. Đã có rất nhiều tác giả ca ngợi đôi mắt này: “Cặp mắt trong veo như mắt
nai con vẫn quanh quẩn ăn lá trong khu rừng cạnh con suối Ea Pok”[20,
tr.182], “Con gái làng Trấp ngực căng tròn như trái núi, mắt trong veo như
nước suối đầu nguồn”[34, tr. 245], “Ngồi trước mặt là một cô gái Thượng dịu
dàng với đôi mắt long lanh đen sáng”[12, tr.175]…Nếu nói tâm hồn người Tây
Nguyên trong như nước suối thì điều đó biểu hiện cụ thể nhất là ở đôi mắt.
Cái đẹp của cô gái Tây Nguyên không phải là cái đẹp của những kiều nữ
“êm đềm trướng rủ màn che” mà là cái đẹp của người lao động, mang theo giá
trị lao động: “Cô gái đẹp nhất trong làng…Ví với con chim màu sắc sặc sỡ bay
lượn trên nhà rông chăng? Không, cô gái trong bài hát còn êm dịu hơn, đằm
thắm hơn. Ví như con cá đẹp bơi lội trong dòng Krông Năng chăng? Không, cô
gái trong bài hát còn giỏi giang hơn, làm rẫy giỏi, nuôi cha mẹ tốt, được người
làng thương hơn…”[30, tr. 322]. Các cô gái đẹp ở Tây Nguyên đều là những cô
gái hát hay và lao động giỏi; trong chiến đấu thì thêm phẩm chất anh hùng,
trong hòa bình là yêu thương chăm sóc cha mẹ, luôn hết mình với cộng đồng.
Liêu trong Đất nước đứng lên, Mai trong Rừng xà nu, Cô gái Tơtrá trong Tháng
Ninh Nông, Nèn trong Kỷ niệm Tây Nguyên của Nguyên Ngọc; Hơ Giang trong
Hơ Giang của Y Điêng; Ksor H’Gươnl trong Cánh rừng tình yêu của Trung
Trung Đỉnh, Kơ Nhí trong Pui Kơ Lớ của Khuất Quang Thụy v.v…đều là
những cô gái như vậy.
Vẻ đẹp thiên nhiên làm nên chất thơ cho cuộc sống, vẻ đẹp của người
phụ nữ làm nên chất men cho cuộc đời. Núi rừng Tây Nguyên là bài ca bất tận
của sự sống. Cô gái Tây Nguyên là âm thanh réo rắt, dìu dặt trong bài ca ấy.
Các cô gái Tây Nguyên là bóng cây Kơnia mát rượi giữa nắng gió cao nguyên,
là những đóa Pơlang tươi thắm giữa buôn làng.
101
Nếu phụ nữ Tây Nguyên là cây Kơnia, cây Pơ lang thì đàn ông Tây
Nguyên cây Lim, cây Trắc, dù hơi thô mộc nhưng càng chạm vào ta càng thấy
sáng. Nhìn vào người đàn ông Tây Nguyên ta thường hình dung đến những
người dũng sĩ Hy Lạp. Đó là những con người như được chắt ra từ núi đá cây
rừng, có thân hình vạm vỡ, chắc nịch, khuôn ngực rộng, nước da nâu bóng,
khuôn mặt đầy vẻ cương nghị, mắt sáng rực, mũi cao, cơ bắp cuồn cuộn, tràn
đầy sức sống như Núp, Bok Pa trong Đất nước đứng lên; Tnú, cụ Mết trong
Rừng xà nu; Kơ Lơng, cụ Xớt trong Người dũng sĩ dưới chân núi Chư Pông; Y
Kơbin, Y Khung trong Kỷ niệm Tây Nguyên; Kbin trong Mùa xuân hoa trắng
của Nguyên Ngọc; già Kôi trong Người buôn Rê Băk của Khuất Quang Thụy;
Rook và Seek trong Truyền thuyết Ialy của Trung Trung Đỉnh v.v…Núp có
thân hình “vạm vỡ, mắt sáng nhìn như chọc vào bóng tối, bàn tay gân guốc đưa
lên đưa xuống chắc chắn mạnh như hòn đá ném xuống nước”[26, tr.271]. Bok
Pa thì “con mắt như lưỡi mác dài, giọng nói như con cọp già”[26, tr.408]. Cụ
Mết “vẫn quắc thướt như xưa, râu bây giờ dài đã tới ngực và vẫn đen bóng,
mắt vẫn sáng và xếch ngược, vết sẹo ở má bên phải vẫn láng bóng, ngực căng
như một cây xà nu lớn, sáu mươi tuổi rồi mà tiếng nói vẫn ồ ồ, dội vang trong
lồng ngực”[26, tr.139]. Tnú có “tấm lưng rộng và những vết thương ngang dọc,
hai cánh tay rộng lớn như hai cánh lim chắc”[26, tr152]. Kơ Lơng thì có “đôi
mắt đục mà rất sắc của tất cả những người thanh niên Tây Nguyên. Vầng tráng
anh rộng và bằng, bình tĩnh và kiên định”[30, tr.247]. Cụ Xớt “đã ngoài tám
mươi mà lưng vẫn đứng thẳng, cả người quắc thước như một ngọn núi đá”[30,
tr.248]. Già Kôi “có mái tóc trắng như mây và giọng nói vang như chiêng, bộ
ngực đen bóng như đồng hun”[34, tr.73]…Một vài nét phác họa dáng
người đàn ông Tây Nguyên ta cũng thấy hiện lên những con người là hậu duệ
của Đăm San, Đăm Noi, Khinh Dú… Sống trong môi trường rừng núi đòi hỏi
con người Tây Nguyên phải có một sức lực dồi dào, một khí chất mạnh mẽ để
102
có thể đối chọi với hiểm nguy luôn rình rập. Chân đất, da trần cũng giúp họ hấp
thụ rất nhiều nguồn năng lượng của vũ trụ. Cho nên nhìn vào người đàn ông
Tây Nguyên, người ta có cảm giác ấm áp và tin tưởng.
Văn chương luôn có nhu cầu khám phá vẻ đẹp của con người ở phương
diện cá nhân cũng như cộng đồng. Do tính chất phi vật thể nên hình tượng văn
học tác động vào trí tưởng tượng và liên tưởng của người đọc, người đọc chỉ
cảm nhận thông qua trí tưởng tượng, mà cái đẹp trong trí tưởng tượng bao giờ
cũng đẹp hơn trong hiện thực. Nói như thế không có nghĩa là con người trong
hiện thực và hình tượng nhân vật quá cách xa nhau. Sự gần gũi này càng rõ hơn
khi chúng ta trực tiếp quan sát người Tây Nguyên. Cái đẹp con người của các
dân tộc văn minh mang dấu ấn của sự tiến hóa, cái đẹp của con người Tây
Nguyên là cái đẹp đầy hồn nhiên, tự nhiên. Các cô gái Tây Nguyên như dòng
sông, con suối trong lành và mát rượi. Các chàng trai Tây Nguyên như ngọn
núi, tảng đá rắn chắc và vũng chãi. Họ mang theo vẻ đẹp của núi rừng Tây
Nguyên.
2.3 Con người nhân ái, nghĩa tình
Vẻ đẹp hình thức của con người chẳng có nghĩa lý gì khi bản chất không
tương ứng với nó. Chỉ có cái đẹp bên trong mới tô điểm cho cái đẹp bên ngoài.
Các tác phẩm văn xuôi viết về Tây Nguyên đã đem đến cho người đọc những
cảm nhận về vẻ đẹp hình thức của người Tây Nguyên, đó là một điều cần thiết.
Song, cái quan trọng là thông qua vẻ đẹp hình thức đó, các nhà văn đã khẳng
định phẩm chất cao quí của con người Tây Nguyên. Qua những trang văn thấm
đẫm chất sử thi, con người Tây Nguyên hiện lên với những nét tính cách tốt đẹp
nhất và mang giá trị như những tấm gương của cuộc đời. Những tấm gương
được làm nên từ cuộc sống nguyên sơ của núi rừng.
Do văn chương có nhiệm vụ làm cho con người được “người” hơn, nên
bất cứ ở đâu, chủ nghĩa nhân đạo vẫn được xem là nội dung hàng đầu của một
103
tác phẩm. N