Download Bồi thường nhà nước: từ quan điểm đến pháp luật và khả năng thực hiện miễn phí
Vấn đề quan trọng đối với luật bồi thường nhà nước không chỉ dừng lại ở việc xác định phạm vi điều chỉnh mà là ở việc tổ chức thực hiện việc bồi thường trên thực tế theo quy định của pháp luật. Như trên đã nhận xét ở Việt nam hiện tượng các tổ chức, cá nhân mà nhất là công chức nhà nước có hành vi trái pháp luật trong quá trình thi hành công vụ gây thiệt hại cho các tổ chức và cá nhân xảy ra tương đối phổ biến và diễn ra ở hầu hết các lĩnh vực hoạt động nhà nước. Tuy nhiên, việc bồi thường trước đây đã không được pháp luật quy định một cách đầy đủ nên việc có bồi thường hay không là tuỳ từng trường hợp các cơ quan hay cá nhân công chức trực tiếp gây thiệt hại. Sau này vấn đề bồi thường nhà nước đã được quy định rải rác ở các văn bản pháp luật khác nhau như Nghị định 47 CP của Chính phủ về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do người tiến hành tố tụng gây ra, Bộ luật Dân sự, Nghị quyết 388 của Uỷ ban thường vụ Quốc hội về bồi thường thiệt hại cho người bị oan do người có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự gây ra Những quy định đó đã từng bước ghi nhận trách nhiệm bồi thường nhà nước đối với các chủ thể bị thiệt hại do công chức thi hành công vụ gây ra, đặc biệt là những trường hợp bị truy tố, bị bắt, bị xét xử oan sai. Tuy nhiên, thực tiễn tổ chức thi hành các quy định pháp luật về bồi thường nhà nước là rất khó khăn. Tình trạng này xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau: Thứ nhất, sự thừa nhận của cơ quan, công chức nhà nước về những việc làm sai, làm oan đối với các chủ thể khác là rất khó khăn.
Để tải bản DOC Đầy Đủ thì Trả lời bài viết này, mình sẽ gửi Link download cho
Tóm tắt nội dung:
Bồi thường nhà nước: từ quan điểm đến pháp luật và khả năng thực hiệnNhà nước sinh ra là để tổ chức, quản lý các mặt khác nhau của đời sống xã hội, duy trì trật tự, sự ổn định của xã hội...
Nhà nước sinh ra là để tổ chức, quản lý các mặt khác nhau của đời sống xã hội, duy trì trật tự, sự ổn định của xã hội và tạo điều kiện cho xã hội phát triển nhanh, bền vững vì lợi ích của các tổ chức và cá nhân trong xã hội, vì một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Tuy vậy, đội ngũ công chức nhà nước trong quá trình thực thi công vụ để phục vụ lợi ích nhà nước và xã hội không phải khi nào cũng làm đúng, chính xác và có lợi cho nhà nước, cho các tổ chức khác và cho nhân dân. Một số công chức nhà nước có thể có những hành vi trái pháp luật khi thi hành công vụ gây thiệt hại lớn về vật chất và tinh thần cho các tổ chức và cá nhân khác. Có thể nói, hiện tượng làm trái pháp luật của công chức nhà nước trong khi thi hành công vụ gây thiệt hại cho các tổ chức và cá nhân thì ở đâu cũng có và thời nào cũng có, vấn đề là nhiều hay ít và nghiêm trọng hay ít nghiêm trọng mà thôi. Còn ở Việt Nam thì hiện tượng này còn tương đối phổ biến và những thiệt hại mà các tổ chức, cá nhân phải gánh chịu là rất lớn. Sở dĩ hiện tượng này còn xảy ra nhiều ở Việt Nam là vì rất nhiều những nguyên nhân khác nhau như do trình độ của công chức chưa đủ năng lực để thực hiện đúng các hoạt động công vụ của mình, do các phương tiện kỹ thuật hỗ trợ chưa tốt và cũng không ít nguyên nhân từ sự tác trách của đội ngũ công chức không tìm hiểu sự việc một cách thấu đáo nên đã đưa ra những quyết định sai trái. Trong một số trường hợp không loại trừ có những công chức cố ý thực hiện hành vi sai trái vì mục đích vụ lợi, trả thù khi thi hành công vụ gây nhiều thiệt hại về vật chất, về tinh thần và những bức xúc rất lớn cho các tổ chức và cá nhân, nhất là các doanh nghiệp.
Các hoạt động nhà nước thường liên quan đến ba lĩnh vực là lập pháp, hành pháp và tư pháp, vì thế sự sai sót của công chức nhà nước cũng xảy ra trong cả ba lĩnh vực nói trên.
Trong hoạt động lập pháp, cơ quan nhà nước, nhà chức trách có thẩm quyền có thể có những sai phạm trong việc xác định và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, các quy định, chính sách nhà nước liên quan đến các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội trong phạm vi cả nước cũng như phạm vi địa phương gây lãng phí tiền của, thời gian, công sức của nhà nước, gây thiệt hại rất lớn tới lợi ích của các tổ chức, các tầng lớp dân cư trong xã hội, thậm chí có những quy định, chính sách pháp luật có thể kìm hãm, làm chậm lại sự phát triển của cả xã hội trong những thời gian khá dài.
Trong hoạt động hành pháp, một số cơ quan, công chức nhà nước trong quá trình tổ chức thực hiện pháp luật, tiến hành các hoạt động quản lý hành chính nhà nước có thể có những sai phạm gây thiệt hại về vật chất và tinh thần cho các tổ chức và cá nhân.
Trong hoạt động tư pháp, một số công chức do việc làm sai trái của mình khi tiến hành tố tụng có thể dẫn đến việc bắt, giam, xét xử oan sai gây thiệt hại về danh dự, sức khoẻ, tự do, số phận, thậm chí là tính mạng của người dân.
Đương nhiên tất cả những cơ quan, công chức nhà nước trong quá trình thực hiện công vụ mà có những hành vi sai trái thì đều phải chịu trách nhiệm trước nhà nước và nhân dân (họ có thể bị giải tán, bị kỷ luật, không được tiếp tục đảm nhiệm chức vụ hay thực hiện công vụ đó nữa, thậm chí có thể bị truy tố.v.v). Về mặt lý luận và dưới phương diện đạo đức thì ai cũng thấy rằng nếu tổ chức hay cá nhân nào có hành vi gây thiệt hại cho nhà nước thì có thể bị trừng phạt và phải bồi thường cho nhà nước, vậy thì ngược lại, nhà nước (cơ quan, công chức nhà nước thi hành công vụ) gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân không phải là nhà nước, thì cũng phải xin lỗi và bồi thường, khắc phục và khôi phục cho họ, có như vậy mới công bằng, mới hợp với lẽ phải, với công lý. Tuy nhiên, vấn đề bồi thường của nhà nước cho các tổ chức và cá nhân bị thiệt hại do việc làm sai trái của cơ quan, công chức nhà nước không phải khi nào cũng được đặt ra và cũng thực hiện được trên thực tế, nhất là bồi thường về mặt vật chất. Việc nhà nước có bồi thường hay không bồi thường đối với những thiệt hại do hành vi sai trái của công chức gây ra trong khi thi hành công vụ là phụ thuộc vào ý chí và điều kiện của mỗi nhà nước. Có thể nói bồi thường nhà nước đối với những thiệt hại do công chức trong quá trình thực hiện công vụ gây ra cho các tổ chức và cá nhân là vấn đề nhạy cảm nên không phải nhà nước nào cũng đặt ra vấn đề bồi thường và khi nào cũng thực hiện việc bồi thường.
Vấn đề bồi thường nhà nước được đặt ra đối với những tổ chức và cá nhân bị thiệt hại do công chức nhà nước có hành vi trái pháp luật trong khi thi hành công vụ gây ra là một bước tiến mới của dân chủ. Trong nhà nước pháp quyền, nhà nước và công dân đều có quyền và có nghĩa vụ với nhau: nhà nước bảo vệ quyền, tự do, tính mạng, tài sản, danh dự và những lợi ích hợp pháp cho công dân, còn công dân có nghĩa vụ bảo vệ nhà nước, đóng thuế và lao động công ích. Thừa nhận nguyên tắc về sự bình đẳng giữa nhà nước với công dân đã làm cho công dân đỡ thua thiệt hơn so với nhà nước. Nhà nước không thể hành xử trong mối quan hệ với công dân như kiểu kẻ cả, trịch thượng và theo kiểu ban phát, bố thí, làm phúc mà nhà nước và công dân ngang quyền và nghĩa vụ, trách nhiệm đối với nhau, nếu làm sai thì đều phải chịu trách nhiệm cả vật chất lẫn tinh thần. Tuy vậy, có thể thấy bồi thường nhà nước đối với những thiệt hại do công chức trong quá trình thực hiện công vụ gây ra cho các tổ chức và cá nhân là vấn đề nhạy cảm nên không phải nhà nước nào cũng đặt ra vấn đề bồi thường và khi nào việc bồi thường cũng được thực hiện trên thực tế.
Dù đã chấp nhận việc bồi thường, nhưng hầu hết các nước trên thế giới đều không đặt vấn đề bồi thường khi công chức nhà nước hoạch định chính sách và xây dựng pháp luật có sai trái gây thiệt hại cho cả xã hội. Điều này được lý giải bởi rất nhiều lý do: Thứ nhất, là những sai trái này gây thiệt hại cho cả cộng đồng chứ không chỉ cho những cá nhân hay tổ chức cụ thể; thứ hai, là những thiệt hại do sai lầm về hoạch định chính sách, về xây dựng pháp luật gây ra thường quá lớn, nhiều khi không thể xác định được, nên việc bồi thường trên thực tế là không có tính khả thi. Trong trường hợp này trách nhiệm của các cơ quan, công chức làm sai chỉ dừng lại là họ sẽ bị thay thế bằng những công chức mới, bị cách chức, bị giải tán Tuy vậy, việc loại bỏ lĩnh vực lập pháp khỏi trách nhiệm bồi thường thì còn có thể chấp nhận được, nhưng nếu loại bỏ toàn bộ các hoạt động xây dựng pháp luật khỏi trách nhiệm bồi thường thì sẽ làm hạn chế rất nhiều tác dụng của phá...