minhla_codong
New Member
Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Luận văn ThS. Dân tộc học -- Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2013
Khái lược nhất về điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế xã hội của nông thôn miền núi tỉnh Yên Bái (nghiên cứu trường hợp xã Kiên Thành, huyện Trấn Yên). Một số thông tin liên quan đến vệ sinh dịch tễ cũng được phân tích vì đây là những yếu tố ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Nghiên cứu quan niệm về ốm đau: mô tả quan niệm của người dân về “ốm đau”, quan niệm này có sự khác biệt với các lý giải của bác sĩ về “bệnh tật” tùy thuộc vào nguyên nhân và biểu hiện bệnh tật mà người dân có cách chữa tương ứng. Lựa chọn cách chữa trị: người dân thường tự chữa trị trong những trường hợp có thể dựa vào kiến thức bản địa để xác định, phân loại đau ốm và tìm kiếm thuốc. Khi tình trạng đau ốm vượt quá khả năng chữa trị của mình, họ sẽ tìm tới khu vực chữa trị khác như khu vực dân gian hay khu vực y học hiện đại. Sự kết hợp đồng thời nhiều cách chữa ở các khu vực chữa trị khác nhau cũng thường xuyên xảy ra. Tìm hiểu các dịch vụ y tế ở địa phương
1. Mục đích, ý nghĩa của đề tài
Lý do chọn đề tài
Ốm đau bệnh tật là vấn đề xuyên suốt của mọi cộng đồng bởi con người luôn phải
duy trì sức khỏe hay đối mặt với tình trạng đau yếu. Do đó, họ phải có những hình dung
về cơ thể, kiến thức về đau ốm, cách chăm sóc một cơ thể khỏe mạnh... Tất cả những
kiến thức ấy không chỉ đơn thuần là những trải nghiệm mang tính cá nhân mà còn do tư
duy của cả cộng đồng quy định. Và đó là sản phẩm đúc kết tư duy của nhiều thế hệ dựa
trên kinh nghiệm từ thời nguyên thủy cho đến các xã hội hiện đại. Trong trường rộng lớn
của các nghiên cứu về văn hóa tộc người, tìm hiểu vấn đề chăm sóc sức khỏe trong nhân
học góp phần đem lại những lí giải về kiến thức, thái độ và thực hành y tế của người
trong cuộc ở các xã hội khác nhau. Vì thế, cùng với những nghiên cứu văn hóa xã hội
khác, nghiên cứu về chăm sóc y tế góp phần khám phá, hiểu biết thêm về văn hóa tộc
người.
Các nghiên cứu trong nước đề cập nhiều tới vấn đề chăm sóc sức khỏe của người
dân. Tuy vậy, vẫn ít người quan tâm tới hành vi lựa chọn trong chữa trị, nó diễn ra như
thế nào trong bối cảnh văn hóa và không gian tộc người cụ thể? Nó là sản phẩm của
những tính toán duy lý cá nhân hay được quy định bởi kiến thức, niềm tin và các thiết
chế truyền thống?
Với mong muốn trả lời những câu hỏi đó, góp phần tìm hiểu những lí giải của người
trong cuộc về ốm đau, chúng tui lựa chọn đề tài “kiến thức về đau ốm và lựa chọn trong
chữa trị của người Tày ở nông thôn miền núi tỉnh Yên Bái, nghiên cứu trường hợp xã
Kiên Thành, huyện Trấn Yên”.
Mục tiêu của nghiên cứu này là tìm hiểu kiến thức về ốm đau và hành vi lựa chọn
chữa trị của người dân tại địa bàn một xã miền núi phía Bắc. Để trả lời được câu hỏi
nghiên cứu chính đó, chúng tui mong muốn giải quyết được các vấn đề sau:
- Quan niệm, sự phân loại về ốm đau, bệnh tật của người dân:
Kiến thức về ốm đau của người dân luôn có độ chênh với tri thức khoa học. Người
dân giải thích hiện tượng đau ốm bằng thế giới quan, kinh nghiệm của họ, nhiều khi
những giải thích đó còn mang đậm màu sắc tôn giáo, huyền bí thậm chí có phần phi lý.
Phải tìm hiểu được kiến thức, quan niệm của người dân về ốm đau để hiểu các kiến thức
ấy chi phối như thế nào tới các thực hành chăm sóc sức khỏe.
- Sự lựa chọn các khu vực chữa trị (khu vực y học chuyên nghiệp, y học dân gian
hay tự chữa trị), quá trình chữa trị của người dân khi ốm đau như thế nào:
Đây có thể là một hành động hay là chuỗi hành động của người ốm và gia đình họ
khi gặp phải các vấn đề về sức khỏe. Hành động của mỗi cá nhân là kết quả của quá trình
văn hóa thẩm thấu vào, là sự phản ánh của các hệ giá trị, tư duy và hình ảnh cộng đồng.
Do đó, sự lựa chọn các khu vực chữa trị bao giờ cũng chịu ảnh hưởng bởi kiến thức,
niềm tin về đau ốm và cách thức chữa trị. Đặc điểm, tính sẵn có của các khu vực chữa trị
mở ra các lựa chọn cho người dân. Trong khi đó, khả năng chi trả cũng có vai trò rất
quan trọng đối với lựa chọn khu vực chữa trị và cả quá trình chữa trị. Mặt khác, chúng tôi
cũng duy trì quan điểm cho rằng mỗi con người chịu sự chi phối của nhiều mối quan hệ
trong cộng đồng (cấu trúc, thiết chế, quan hệ mạng lưới...), do đó, các mối quan hệ này
sẽ tác động lên quyết định chữa trị.
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Chúng tui hi vọng nghiên cứu này sẽ đóng góp một mô tả sâu về kiến thức, hành vi
lựa chọn của người dân ở khu vực nông thôn trong việc chăm sóc sức khỏe. Với lối tiếp
cận toàn thể, sự lựa chọn chữa trị bệnh tật được hiểu như là một quá trình chịu ảnh hưởng
bởi nhiều yếu tố kinh tế, văn hóa, xã hội khác nhau. Chúng tui hi vọng tiếp cận này sẽ
mang tới một cái nhìn đầy đủ về vấn đề chăm sóc sức khỏe này.
Trong thực tiễn, những người làm công tác y tế cũng thừa nhận mối quan hệ giữa
bệnh tật và văn hóa là hiển nhiên và có tác động tới sức khỏe con người, họ không phủ
nhận thế giới quan quy định đến suy nghĩ và thực hành về thuốc. Nhiều người vẫn nghĩ y
học hiện đại được chào đón ở các nước đang phát triển, nhưng không hẳn vậy, trong
quan điểm của người bệnh, nhiều khi, tác động của hệ thống y tế hiện đại không được
đánh giá cao hơn y học dân gian; thậm chí kể cả khi hệ thống y học hiện đại rất phổ biến,
DẪN LUẬN ...................................................................................................................... 130
1. Mục đích, ý nghĩa của đề tài................................................................................... 130
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ...................................................................................... 132
3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu.............................................................................. 140
4. Cơ sở lý thuyết và phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................ 141
5. Cấu trúc của luận văn............................................................................................. 147
CHƢƠNG 1: SƠ LƢỢC VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU.............................................. 149
1.1. Điều kiện tự nhiên của xã Kiên Thành............................................................... 149
1.2. Một số đặc điểm kinh tế xã hội của xã Kiên Thành .......................................... 157
1.3. Vài nét về ngƣời Tày ở địa phƣơng .................................................................... 166
Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................................ 170
CHƢƠNG 2: QUAN NIỆM VỀ ĐAU ỐM.................................................................... 171
2.1. Quan niệm về tình trạng ốm đau ........................................................................ 171
2.1.1. Ranh giới giữa các khu vực chữa trị ............................................................... 172
2.1.2. Những lí giải khác biệt .................................................................................... 176
2.2. Hình dung về cơ thể con ngƣời và cách thức xác định đau ốm........................ 179
2.2.1. Hình dung về cơ thể con người ....................................................................... 179
2.2.2. Các cách thức xác định ốm đau ...................................................................... 182
2.3. Biểu hiện, phân loại ốm đau và nguyên nhân gây ốm....................................... 187
2.3.1.Biểu hiện, phân loại ốm đau thuần túy thuộc về thể chất ................................ 187
2.3.2.Biểu hiện và phân loại ốm đau do các thế lực siêu nhiên gây ra..................... 192
Tiểu kết chƣơng 2 ........................................................................................................ 194
CHƢƠNG 3: LỰA CHỌN PHƢƠNG THỨC CHỮA TRỊ......................................... 195
3.1. Lựa chọn phƣơng thức chữa trị .......................................................................... 195
3.1.1. Tự chữa trị....................................................................................................... 195
3.1.2. Tìm đến khu vực y học dân gian...................................................................... 197
3.1.3. Khám chữa bệnh ở trạm y tế và bệnh viện ...................................................... 203
3.1.4. Chữa trị đồng thời ở nhiều khu vực y tế khác nhau ........................................ 205
3.2. Các yếu tố ảnh hƣởng tới lựa chọn chữa trị ...................................................... 207
3.2.1.Quan hệ thân tộc .............................................................................................. 207
3.3.2.Kiến thức về đau ốm......................................................................................... 208
3.3.3. Điều kiện kinh tế.............................................................................................. 209
3.3.4. Điều kiện giao thông ....................................................................................... 211
Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................................ 213
CHƢƠNG 4: CÁC DỊCH VỤ Y TẾ Ở ĐỊA PHƢƠNG............................................... 214
4.1.Khu vực y học dân gian ........................................................................................ 214
4.1.1.Bà lang vườn .................................................................................................... 214
4.1.2.Thầy cúng ......................................................................................................... 216
4.2.Khu vực y học hiện đại.......................................................................................... 218
4.2.1.Các cơ sở khám chữa bệnh............................................................................... 218
4.2.1. Nơi mua thuốc Tây .......................................................................................... 225
4.2.3.Tình trạng bán dạo thuốc và thiết bị hỗ trợ chăm sóc sức khỏe ...................... 226
Tiểu kết chƣơng 4 ........................................................................................................ 228
KẾT LUẬN .................................................................................................................. 229
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Luận văn ThS. Dân tộc học -- Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2013
Khái lược nhất về điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế xã hội của nông thôn miền núi tỉnh Yên Bái (nghiên cứu trường hợp xã Kiên Thành, huyện Trấn Yên). Một số thông tin liên quan đến vệ sinh dịch tễ cũng được phân tích vì đây là những yếu tố ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Nghiên cứu quan niệm về ốm đau: mô tả quan niệm của người dân về “ốm đau”, quan niệm này có sự khác biệt với các lý giải của bác sĩ về “bệnh tật” tùy thuộc vào nguyên nhân và biểu hiện bệnh tật mà người dân có cách chữa tương ứng. Lựa chọn cách chữa trị: người dân thường tự chữa trị trong những trường hợp có thể dựa vào kiến thức bản địa để xác định, phân loại đau ốm và tìm kiếm thuốc. Khi tình trạng đau ốm vượt quá khả năng chữa trị của mình, họ sẽ tìm tới khu vực chữa trị khác như khu vực dân gian hay khu vực y học hiện đại. Sự kết hợp đồng thời nhiều cách chữa ở các khu vực chữa trị khác nhau cũng thường xuyên xảy ra. Tìm hiểu các dịch vụ y tế ở địa phương
1. Mục đích, ý nghĩa của đề tài
Lý do chọn đề tài
Ốm đau bệnh tật là vấn đề xuyên suốt của mọi cộng đồng bởi con người luôn phải
duy trì sức khỏe hay đối mặt với tình trạng đau yếu. Do đó, họ phải có những hình dung
về cơ thể, kiến thức về đau ốm, cách chăm sóc một cơ thể khỏe mạnh... Tất cả những
kiến thức ấy không chỉ đơn thuần là những trải nghiệm mang tính cá nhân mà còn do tư
duy của cả cộng đồng quy định. Và đó là sản phẩm đúc kết tư duy của nhiều thế hệ dựa
trên kinh nghiệm từ thời nguyên thủy cho đến các xã hội hiện đại. Trong trường rộng lớn
của các nghiên cứu về văn hóa tộc người, tìm hiểu vấn đề chăm sóc sức khỏe trong nhân
học góp phần đem lại những lí giải về kiến thức, thái độ và thực hành y tế của người
trong cuộc ở các xã hội khác nhau. Vì thế, cùng với những nghiên cứu văn hóa xã hội
khác, nghiên cứu về chăm sóc y tế góp phần khám phá, hiểu biết thêm về văn hóa tộc
người.
Các nghiên cứu trong nước đề cập nhiều tới vấn đề chăm sóc sức khỏe của người
dân. Tuy vậy, vẫn ít người quan tâm tới hành vi lựa chọn trong chữa trị, nó diễn ra như
thế nào trong bối cảnh văn hóa và không gian tộc người cụ thể? Nó là sản phẩm của
những tính toán duy lý cá nhân hay được quy định bởi kiến thức, niềm tin và các thiết
chế truyền thống?
Với mong muốn trả lời những câu hỏi đó, góp phần tìm hiểu những lí giải của người
trong cuộc về ốm đau, chúng tui lựa chọn đề tài “kiến thức về đau ốm và lựa chọn trong
chữa trị của người Tày ở nông thôn miền núi tỉnh Yên Bái, nghiên cứu trường hợp xã
Kiên Thành, huyện Trấn Yên”.
Mục tiêu của nghiên cứu này là tìm hiểu kiến thức về ốm đau và hành vi lựa chọn
chữa trị của người dân tại địa bàn một xã miền núi phía Bắc. Để trả lời được câu hỏi
nghiên cứu chính đó, chúng tui mong muốn giải quyết được các vấn đề sau:
- Quan niệm, sự phân loại về ốm đau, bệnh tật của người dân:
Kiến thức về ốm đau của người dân luôn có độ chênh với tri thức khoa học. Người
dân giải thích hiện tượng đau ốm bằng thế giới quan, kinh nghiệm của họ, nhiều khi
những giải thích đó còn mang đậm màu sắc tôn giáo, huyền bí thậm chí có phần phi lý.
Phải tìm hiểu được kiến thức, quan niệm của người dân về ốm đau để hiểu các kiến thức
ấy chi phối như thế nào tới các thực hành chăm sóc sức khỏe.
- Sự lựa chọn các khu vực chữa trị (khu vực y học chuyên nghiệp, y học dân gian
hay tự chữa trị), quá trình chữa trị của người dân khi ốm đau như thế nào:
Đây có thể là một hành động hay là chuỗi hành động của người ốm và gia đình họ
khi gặp phải các vấn đề về sức khỏe. Hành động của mỗi cá nhân là kết quả của quá trình
văn hóa thẩm thấu vào, là sự phản ánh của các hệ giá trị, tư duy và hình ảnh cộng đồng.
Do đó, sự lựa chọn các khu vực chữa trị bao giờ cũng chịu ảnh hưởng bởi kiến thức,
niềm tin về đau ốm và cách thức chữa trị. Đặc điểm, tính sẵn có của các khu vực chữa trị
mở ra các lựa chọn cho người dân. Trong khi đó, khả năng chi trả cũng có vai trò rất
quan trọng đối với lựa chọn khu vực chữa trị và cả quá trình chữa trị. Mặt khác, chúng tôi
cũng duy trì quan điểm cho rằng mỗi con người chịu sự chi phối của nhiều mối quan hệ
trong cộng đồng (cấu trúc, thiết chế, quan hệ mạng lưới...), do đó, các mối quan hệ này
sẽ tác động lên quyết định chữa trị.
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Chúng tui hi vọng nghiên cứu này sẽ đóng góp một mô tả sâu về kiến thức, hành vi
lựa chọn của người dân ở khu vực nông thôn trong việc chăm sóc sức khỏe. Với lối tiếp
cận toàn thể, sự lựa chọn chữa trị bệnh tật được hiểu như là một quá trình chịu ảnh hưởng
bởi nhiều yếu tố kinh tế, văn hóa, xã hội khác nhau. Chúng tui hi vọng tiếp cận này sẽ
mang tới một cái nhìn đầy đủ về vấn đề chăm sóc sức khỏe này.
Trong thực tiễn, những người làm công tác y tế cũng thừa nhận mối quan hệ giữa
bệnh tật và văn hóa là hiển nhiên và có tác động tới sức khỏe con người, họ không phủ
nhận thế giới quan quy định đến suy nghĩ và thực hành về thuốc. Nhiều người vẫn nghĩ y
học hiện đại được chào đón ở các nước đang phát triển, nhưng không hẳn vậy, trong
quan điểm của người bệnh, nhiều khi, tác động của hệ thống y tế hiện đại không được
đánh giá cao hơn y học dân gian; thậm chí kể cả khi hệ thống y học hiện đại rất phổ biến,
DẪN LUẬN ...................................................................................................................... 130
1. Mục đích, ý nghĩa của đề tài................................................................................... 130
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ...................................................................................... 132
3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu.............................................................................. 140
4. Cơ sở lý thuyết và phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................ 141
5. Cấu trúc của luận văn............................................................................................. 147
CHƢƠNG 1: SƠ LƢỢC VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU.............................................. 149
1.1. Điều kiện tự nhiên của xã Kiên Thành............................................................... 149
1.2. Một số đặc điểm kinh tế xã hội của xã Kiên Thành .......................................... 157
1.3. Vài nét về ngƣời Tày ở địa phƣơng .................................................................... 166
Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................................ 170
CHƢƠNG 2: QUAN NIỆM VỀ ĐAU ỐM.................................................................... 171
2.1. Quan niệm về tình trạng ốm đau ........................................................................ 171
2.1.1. Ranh giới giữa các khu vực chữa trị ............................................................... 172
2.1.2. Những lí giải khác biệt .................................................................................... 176
2.2. Hình dung về cơ thể con ngƣời và cách thức xác định đau ốm........................ 179
2.2.1. Hình dung về cơ thể con người ....................................................................... 179
2.2.2. Các cách thức xác định ốm đau ...................................................................... 182
2.3. Biểu hiện, phân loại ốm đau và nguyên nhân gây ốm....................................... 187
2.3.1.Biểu hiện, phân loại ốm đau thuần túy thuộc về thể chất ................................ 187
2.3.2.Biểu hiện và phân loại ốm đau do các thế lực siêu nhiên gây ra..................... 192
Tiểu kết chƣơng 2 ........................................................................................................ 194
CHƢƠNG 3: LỰA CHỌN PHƢƠNG THỨC CHỮA TRỊ......................................... 195
3.1. Lựa chọn phƣơng thức chữa trị .......................................................................... 195
3.1.1. Tự chữa trị....................................................................................................... 195
3.1.2. Tìm đến khu vực y học dân gian...................................................................... 197
3.1.3. Khám chữa bệnh ở trạm y tế và bệnh viện ...................................................... 203
3.1.4. Chữa trị đồng thời ở nhiều khu vực y tế khác nhau ........................................ 205
3.2. Các yếu tố ảnh hƣởng tới lựa chọn chữa trị ...................................................... 207
3.2.1.Quan hệ thân tộc .............................................................................................. 207
3.3.2.Kiến thức về đau ốm......................................................................................... 208
3.3.3. Điều kiện kinh tế.............................................................................................. 209
3.3.4. Điều kiện giao thông ....................................................................................... 211
Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................................ 213
CHƢƠNG 4: CÁC DỊCH VỤ Y TẾ Ở ĐỊA PHƢƠNG............................................... 214
4.1.Khu vực y học dân gian ........................................................................................ 214
4.1.1.Bà lang vườn .................................................................................................... 214
4.1.2.Thầy cúng ......................................................................................................... 216
4.2.Khu vực y học hiện đại.......................................................................................... 218
4.2.1.Các cơ sở khám chữa bệnh............................................................................... 218
4.2.1. Nơi mua thuốc Tây .......................................................................................... 225
4.2.3.Tình trạng bán dạo thuốc và thiết bị hỗ trợ chăm sóc sức khỏe ...................... 226
Tiểu kết chƣơng 4 ........................................................................................................ 228
KẾT LUẬN .................................................................................................................. 229
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links